Józef Nyka

Ur.5 grudnia 1924 w Łysininie k.Żnina alpinista,taternik,popularyzator alpinizmu i turystyki górskiej,autor wielu przewodników turystycznych po polskich górach.Ma na koncie szereg najwyższej klasy przejść dróg i pierwszych przejść w Tatrach oraz w Dolomitach.Członek honorowy prestiżowych międzynarodowych organizacji alpinistycznych i górskich,między innymi Polskiego Związku Alpinizmu.

Życiorys
Był wieloletnim redaktorem naczelnym„Taternika”,biuletynu informacyjnego PZA(1963–1993).Wraz z córką Moniką Nyczanką prowadzi wydawnictwo turystyczne„Trawers”oraz redaguje prywatne pisma,częściowo dostępne w internecie:„Głos Seniora”oraz„Gazetę Górską”.Opublikował też wielkie ilości artykułów w innych czasopismach polskich i zagranicznych.Współpracuje z czasopismem„Wierchy” i z„Taternikiem”.Jest autorem wielokrotnie wznawianych przewodników po Tatrach polskich i słowackich,Pieninach i Gorcach.Mieszkając na początku lat 40 ubiegłego wieku na Podhalu,w latach 1944–1945 był partyzantem Armii Krajowej w Gorcach i w Tatrach.Na przełomie lat 50 i 60 w Tatrach poprowadził kilkanaście dróg.
Jego największe sukcesy taternickie to m.in.:

• lewy filar wschodniej ściany Rysów z Adamem Szurkiem(1960 r.)
• wschodnia ściana Młynarczyka z Jerzym Rudnickim i Adamem Szurkiem(1960 r.)
• północno-wschodnia ściana Małego Młynarza z Jerzym Czerczukiem,Maciejem Gryczyńskim i Adamem Szurkiem(1960 r.)
• direttissima wschodniej ściany Mniszka z Maciejem Popką(1962 r.)
• pierwsze przejście zimowe północnej ściany Świstowej Czuby
• pierwsze przejście zimowe drogi Sokołowskiego na Mięguszowiecki Szczyt

W Dolomitach przeszedł wiele trudnych dróg,m.in.na Marmoladzie,Torre di Valgrande,Monte Civetta,Cima Grande di Lavaredo i Cima Ovest di Lavaredo,Schiarę.Przejść tych dokonał w zespołach z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem,Adamem Szurkiem,Tadeuszem Łaukajtysem i innymi.W latach 1960–80 należał do zarządów Klubu Wysokogórskiego i jego następcy,Polskiego Związku Alpinizmu.Jest członkiem honorowym PZA oraz Real Sociedad Española de Alpinismo.Jego córka Monika Nyczanka jest również autorką przewodników turystycznych i współredaktorką oraz autorką aktualizacji wielu nowszych wydań przewodników Józefa Nyki.
Wybrane publikacje
Pozycje wydane i wznawiane współcześnie

• Nad Morskim Okiem,wydanie I:1998 r.Latchorzew:Trawers,ISBN 83-901580-7-8
• Pieniny,wydanie XI:210 r. Latchorzew:Trawers,ISBN 978-83-60078-06-8
• Tatry Polskie,wydanie XVIII:2013 r.Latchorzew:Trawers,ISBN 978-83-60078-07-5
• Tatry Słowackie,wydanie VIII:2013 r.Latchorzew:Trawers,ISBN 978-83-60078-05-1

Pozycje,które nie są już wznawiane

• Dolina Roztoki i Pięciu Stawów Polskich.Warszawa:Sport i Turystyka,1954 r.133 strony,brak ISBN
• Dolina Rybiego Potoku(Morskiego Oka).Monografia krajoznawcza.Warszawa:Sport i Turystyka,1956 r.203 strony,brak ISBN
• Gorce,Warszawa:Sport i Turystyka,1959 r.s.264(wydanie III,ostatnie:1974 r.)
• Alpinizm,Warszawa:Krajowa Agencja Wydawnicza RSW Prasa-Książka-Ruch,1976 r.182 stron,brak ISBN
• Szczawnica-Krościenko i okolice:przewodnik,Warszawa:Sport i Turystyka,1965 r.118 stron,brak ISBN(wydanie III,ostatnie:1979 r.139 stron)
• Spływ Przełomem Pienińskim:przewodnik turystyczny,Warszawa,Kraków:Wydaw.PTTK"Kraj"1984 r.ISBN 83-7005-062-X(wyd.II:1987 r.ISBN 83-7005-134-0)
• Himalaya&Karakoram.Selected Polish Climbs 1939–1989.Wydaw.PZA,Warszawa 1989 r.32 strony
• Tatry Polskie i Słowackie:przewodnik turystyczny,wyd.II:1994 r.Warszawa:Trawers.Zastąpione później osobnymi pozycjami dla Tatr polskich i słowackich.ISBN 83-901580-0-0

Redakcja

• Burza nad Alpami(Iskry 1958 r.seria:„Naokoło świata”)
• Ostatni atak na Kunyang Chhish.Redakcja:Józef Nyka,Andrzej Paczkowski,Andrzej Zawada,Warszawa:Sport i Turystyka,1973 r.253 stron(zawiera relacje uczestników polskiej wyprawy w Karakorum w 1971 r.)

Broszury z Biblioteczki historycznej„Głosu Seniora”

• Czesław Bajer:Koło Taterników Łodzian,1999 r.(zeszyt 3)
• Monika Nyczanka:Uczestnicy polskich wypraw w Hindukusz 1960–1983,2000 r.(zeszyt 5)
• Strzały na Żabim Niżnym,2001 r.(zeszyt 7)
• Jerzy Kolankowski,2001 r.(zeszyt 8)
• Wanda Rutkiewicz:to już dziesięć lat,2002 r.(zeszyt 9)
• Zdobycie Ostrego Szczytu:Karol Englisch,2002 r.(zeszyt 10)
• Tatry:100 zapomnianych nazw,2002 r.(zeszyt 11)
• Wanda Rutkiewicz:Mój Everest,2003 r.(zeszyt 12)
• Janusz Chmielowski:Na Gierlach w styczniu(Przed 100 laty),2004 r.(zeszyt 15)
• Jerzy Wesołowski:Tadeusz Jacobi i ćwierć wieku PKG,2005 r.(zeszyt 16)
• Spod bomb w ciszę gór(Kinderlandverschickung 1940–1945),2005 r.(zeszyt 17)
• Alfred Martin:Zimowe drogi w Tatrach 1906,2005 r.(zeszyt 18)

Po zmianie nazwy na Górska Biblioteczka Historyczna

• Wincenty Birkenmajer:Trzy miesiące biwaku w Tatrach,2006 r.(zeszyt 21)
• A potem zapadła cisza.Żydzi w obozach pracy pod Tatrami,2007 r.(zeszyt 22)
• Edmund V.Téry:Zdobycie Pośredniej Grani,2007 r.(zeszyt 23)
• „Taternik”pół wieku temu 1947–1960,2007 r.(zeszyt 24)
• Felicja Panak:Irena Pawlewska-Szydłowska 1892–1982,2008 r.(zeszyt 25)
• Hitlerowski przemysł zbrojeniowy pod Tatrami,2009 r.(zeszyt 27)
• Bolesław Chwaściński w stulecie urodzin,2009 r.(zeszyt 28)
• Alfred Martin:Nowe drogi w Tatrach 1908,2009 r.(zeszyt 29)
• Lata wojny pod Tatrami.Kręte ścieżki pamięci,2010 r.(zeszyt 30)
• Arno Puškáš 1925–2001.Mieliśmy przyjaciela,2011 r.(zeszyt 31)
• Walenty Nyka:Mój koniec wojny Czarny Dunajec 1944–1945,2012 r.(zeszyt 32)
• Spod bomb w ciszę gór(Kinderlandverschickung 1940–1945),II wydanie,2012 r.(zeszyt 33)
• A potem zapadła cisza.Niemieckie obozy pracy dla Żydów pod Tatrami,II wydanie,2012 r.(zeszyt 34)
• Irena Pawlewska-Szydłowska:Lu,Helcia,Głuskula.Helena Dłuska 1892–1921,2013 r.(zeszyt 36)
• Zdzisław Dziędzielewicz-Kirkin:Echa okupacyjnych lat,2013 r.(zeszyt 37)
• Józef Nyka:Wypadki w górach najwyższych 1986,2014 r.(zeszyt 38)
• Georg Buchholtz:Sławkowski Szczyt 350 lat temu,2014 r.(zeszyt 39)
• Józef Nyka:70 lat temu:Z Pazurem pod Tylką,2014 r.(zeszyt 40)
• Józef Nyka:70 lat temu:Bitwa ochotnicka,2014 r.(zeszyt 41)

Inne

• Taternicy Ojczyźnie 1939–1945,publikacja 11 Explorers Festival Łódź 2009 r.

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski(2015 r.)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski