Antoni Olbromski

Ur.6 czerwca 1896,zm.28 lipca 1958 prawnik,działacz niepodległościowy i instruktor harcerski,przedwojenny harcmistrz.

Życiorys

Młodość

Urodził się 6 czerwca 1896 r.w Tuszynie w powiecie łódzkim w środowisku drobnomieszczańskim.Był synem Marcina,woźnego sądowego i Katarzyny z Grzejów.Lata młodzieńcze spędził w Łodzi,dokąd rodzice przenieśli się wkrótce po jego urodzeniu.Wyrastał w ciężkich warunkach:niewielkie zarobki ojca(poczta,tramwaje,Zarząd Miejski)z trudem wystarczały na utrzymanie licznej rodziny.Uczył się początkowo w domu,a następnie od 1906 r.w rosyjskim gimnazjum rządowym w Łodzi.Od IV kl.utrzymywał się z korepetycji.Równocześnie od V kl.brał żywy udział w tajnych organizacjach szkolnych.Należał do Zarzewia,redagował pismo„Razem”,był także prezesem samopomocy uczniowskiej.W 1915 r.przeniósł się do Piotrkowa Trybunalskiego,gdzie w 1916 r.otrzymał świadectwo maturalne.

Działalność w skautingu i harcerstwie

W październiku 1915 r.wstąpił do pierwszej drużyny skautowej Polskiej Organizacji Skautowej(POS)działającej w części Królestwa Kongresowego,administrowanej w czasie I wojny światowej przez władze austriackie.Antoni Olbromski,będąc początkowo zastępowym,a później plutonowym przewoził pocztę legionową przez granicę niemiecką do Warszawy.Jednocześnie organizował wiejską starszą młodzież w oddziały Polskiej Organizacji Wojskowej(POW).Po śmierci ojca w 1916 r.spadł na niego cały ciężar utrzymywania matki z rodzeństwem.Zapisał się na Wydział Prawny Uniwersytetu Warszawskiego jednocześnie przenosząc się do Łodzi,gdzie pracował jako nauczyciel w gimnazjum,a w rok później jako referent w sądzie okręgowym.Nadal utrzymywał kontakty z harcerstwem,kończąc kurs peowiacki w harcerskim oddziale wywiadowczym przy POW.W roku 1917 został aresztowany wskutek udziału w pochodzie 1-majowym.Wkrótce potem został skreślony z Uniwersytetu za udział w strajku akademickim.W drugiej połowie 1917 r.był komendantem obwodu i zastępcą komendanta Okręgu Łódzkiego ZHP,a od grudnia komendantem okręgu.

W wolnej Polsce

W listopadzie 1918 r.przeprowadził mobilizację starszych harcerzy i brał udział w rozbrajaniu Niemców.Został komendantem Pogotowia Harcerzy na Okręg Łódzki,a od 22 listopada 1918 r.pełniącym obowiązki inspektora tego okręgu.Z tego powodu odkomenderowano go do pracy z młodzieżą i nie powołano do wojska.Należał do Związku Zawodowego Pracowników Państwowych.Jesienią 1919 r.przeniósł się do Poznania,gdzie rozpoczął naukę na Wydziale Prawno- Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego.W kwietniu 1920 r.wstąpił do Wojska Polskiego i w maju tego roku został odkomenderowany do tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska z siedzibą w Bytomiu.Organizował tam również drużyny harcerskie,był członkiem kierownictwa kursu dla harcerskich działaczy plebiscytowych.Redagował i wydawał„Harcerza Śląskiego”.Brał udział w II powstaniu śląskim.W wydawnictwie„Harcerstwo Śląskie 1920-1930”ogłosił artykuł„Harcerstwo śląskie w czasie plebiscytu”.Po zakończeniu plebiscytu wrócił w 1921 r.do Łodzi,gdzie pracował jako nauczyciel i pracownik skarbowy jednocześnie.Był hufcowym,a później zastępcą komendanta chorągwi łódzkiej.Od 1921 r.aż do wybuchu II wojny światowej był wybierany do Naczelnej Rady Harcerskiej. Jesienią 1922 r.postanowił ponownie podjąć studia i przeniósł się do Poznania.Utrzymywał się z pracy w Komitecie Likwidacyjnym mienia poniemieckiego.Dyplom ukończenia studiów otrzymał w 1923 r.W tym czasie brał czynny udział w życiu akademickim z ramienia Młodzieży Radykalnej i tworzącego się wówczas tzw.Starszego Harcerstwa.W roku 1924 został aplikantem Sądu Okręgowego a następnie sędzią pokoju.W tymże roku pełnił funkcję komendanta Łódzkiej Chorągwi Harcerzy.W roku 1926 ożenił się z harcerką Wodzisławą Nakielską.W roku 1928 został delegowany do Ministerstwa Sprawiedliwości,gdzie pracował do wybuchu wojny na stanowisku referenta Wydziału Administracyjnego.Równocześnie przez szereg lat był sędzią w X Wydziale Cywilnym Sądu Okręgowego w Warszawie.W 1929 r.został wiceprzewodniczącym ZHP,a w latach 1931-1936 Naczelnikiem Harcerzy.Jego główną zasługą stało się sprawne kierowanie rozwijającą się bardzo w owym czasie organizacją oraz dbałość o jej niezależność polityczną.Latem 1933 r.był komendantem wyprawy polskiej na Międzynarodowy Zlot Skautowy na Węgrzech w Godolo,a w 1935 r.(11-25 lipca)komendantem Jubileuszowego Zlotu ZHP w Spale.

Okres II wojny światowej

Od 1 listopada 1939 do powstania warszawskiego pracował w zarządzie Miasta Warszawy jako kierownik Pracowniczej Komisji Samopomocy Społecznej(zakonspirowane przedstawicielstwo pracowników umysłowych i fizycznych).Współorganizował i opiekował się Szarymi Szeregami.W czasie okupacji został sekretarzem Naczelnictwa ZHP a w 1943 r.przedstawicielem Naczelnictwa ZHP w Komendzie Głównej AK.W latach 1943-1944 ukrywał się poszukiwany przez gestapo w związku z pracą harcerstwa w Gdańsku.Organizował pomoc dla rodzin wysiedlonych z Zamojszczyzny.Podczas powstania warszawskiego organizował na Żoliborzu sądownictwo cywilne i wojskowe.Działał pod pseudonimami„Prawdzic” i „Dr Krauze”.W czasie walk na Starym Moście zginął jego syn.Po powstaniu wraz z żoną i córką uciekł z transportu więźniów jadącego do obozu w Pruszkowie.Następnie zamieszkał w Głownie koło Łodzi,gdzie pracował jako nauczyciel w tajnych kompletach.

Po wojnie

Już w lutym 1945 r.rozpoczął pracę w sądownictwie.Organizował sądownictwo na Ziemiach Odzyskanych.Był mianowany prezesem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu.W 1954 r.na własną prośbę został przeniesiony do Biura Notarialnego w Łodzi.Po wojnie Antoni Olbromski w ruchu harcerskim popierał grupę instruktorów związanych z Aleksandrem Kamińskim,dążącą do odnowy harcerstwa w duchu przedwojennym.Zmarł po dłuższej chorobie 28 lipca 1958,pochowany został w Łodzi na cmentarzu przy ul.Ogrodowej.Antoni Olbromski jest patronem 28 Łódzkiej Drużyny Harcerzy ZHR.

Odznaczenia

• Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski(1946 r.)
• Krzyżem Niepodległości
• Złotym Krzyżem Zasługi(dwukrotnie)
• Honorowym Krzyżem Harcerzy z Czasów Walk o Niepodległość(1938 r.)
• Złotym Krzyżem Harcerskiego Odznaczenia Honorowego„Za Zasługę”(1946 r.)
• harcerską Odznaką„Za Zasługę”(1926 r.)
• harcerską Odznaką„Wdzięczności”(1926 r.)
• Pamiątkową Odznaką 30-lecia Sądwonictwa(1948 r.)
• z odznaczeń zagranicznych m.in.Orderem Trzech Gwiazd