piątek, 15 listopada 2013

Marcin Laterna

Inna forma nazwiska:Latarnia,(ur.w 1552 w Drohobyczu zm.30 sierpnia lub 30 września 1598 na Morzu Bałtyckim)polski pisarz,kaznodzieja królewski,teolog,działacz kontrreformacji,jezuita.
Życiorys
Syn zamożnych rodziców.Uczęszczał do szkoły parafialnej w rodzinnym Drohobyczu,następnie uczył się w Kaliszu,gdzie jako uczeń witał łacińską mową kardynała S.Hozjusza.Od 1566 studiował na Akademii Krakowskiej,studia kontynuował w Kolegium Arcybiskupim w Kaliszu.W 1569 wstąpił do zakonu jezuitów.Od 1571 studiował filozofię na Akademii Wileńskiej.W 1575 został profesorem poetyki w kolegium jezuickim w Braniewie.W 1578 mianowany profesorem wymowy Akademii Wileńskiej.W 1579 przyjął święcenia kapłańskie.W czasie IV wojny polsko-rosyjskiej był kapelanem obozowym wojsk koronnych hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Mieleckiego i świadkiem walk pod Połockiem,Wielkimi Łukami i Pskowem.W lipcu 1579 król Stefan Batory mianował go kaznodzieją i spowiednikiem królewskim.W 1586 złożył profesję zakonną w Rzymie i uzyskał tytuł doktora teologii na Akademii Wileńskiej.W latach 1590-1598 był superiorem domu jezuitów we Lwowie.Wezwany przez Zygmunta III na dwór królewski,pracował jako kaznodzieja jednocześnie z Piotrem Skargą.W 1598 towarzyszył Zygmuntowi III w wyprawie do zbuntowanej Szwecji.Tam zachorował i postanowił powrócić do Gdańska.Na morzu jego statek został zatrzymany przez żołnierzy z floty Karola Sudermańskiego,którzy rozpoznając w nim jezuitę obcięli mu ręce i utopili.
Ważniejsze dzieła
  • Eucharystia,1584
  • Harfa duchowna,1585,wyd.następne:Kraków 1588,między 1588 a 1592,Kraków 1592,Lwów 1596,Kraków 1598,Lwów 1598 i in.(do 1871 kilkadziesiąt wydań;Estreicher zna 25 wydań z XVI i XVII w.Mylnie wyliczają je natomiast:J.Brown 11 wydań,A.Brückner 16 wydań.Edycja Z 1563 podana przez J.Browna nie jest znana Estreicherowi polega ona na mylnym odczytaniu błędu drukarskiego w edycji z 1603.K.Kotula notuje,że wyd.1 wyszło we Lwowie w 1583).Wyd.poszerzone wg edycji 1603 wyd.H.J.(Jackowski),Pelplin 1871,Czytania Katolickie z Różnych Pisarzów Tow.Jezus.seria I,t.9;(pierwsza oryginalna książka do nabożeństwa w języku polskim,ostro skrytykował ten utwór K.Kraiński Dawid jezuicki z Belzebuba harfą,1615)
  • Oratio in exequias funebres de...meritis Valeriani Protasiewicz,episcopi Vilnensis,Kraków 1588,drukarnia A.Piotrkowczyk
  • Oratio in exequias funeris divi Stephani Primi...Kraków 1588,drukarnia A.Piotrkowczyk
  • Concio...sub initium dioecesenae synodi Leopoliensis postridie dominicae Septuagesiame habita A.D.1593 w:J.D.Solikowski acta et constitutiones synodi dioecesenae Leopoliensis anno Domini quigentesimo nonagesimo tertio...celebratae,Lwów 1593,drukarnia M.Bernath

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz