Położenie
Ostrołęka jest położona w północno-wschodniej Polsce w Nizinie Północnomazowieckiej,na skraju Puszczy Zielonej,w środkowej części powiatu ostrołęckiego,w województwie mazowieckim.Przez miasto przepływają trzy rzeki:Narew,Omulew i Czeczotka.Nazwa miasta ściśle związana jest z topograficznymi właściwościami terenu("ostre"łąki nad rzeką,które wiosną zalewa woda).
Według danych z roku 2005 Ostrołęka zajmuje obszar 29,00 km²,z czego:
- użytki rolne:32% powierzchni
- użytki leśne:6% powierzchni
Demografia
Ostrołęka liczy 53710(dane za rok 2010)mieszkańców,gęstość zaludnienia wynosi 1852 mieszk./km².Pod względem liczby ludności miasto zajmuje 6.miejsce w województwie i 83.w Polsce.
Dane GUS za rok 2010
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 53710 | 100 | 27883 | 51,91 | 25827 | 48,09 |
| gęstość zaludnienia(mieszk./km²) | 1852 | 961,48 | 890,59 | |||
Liczba mieszkańców Ostrołęki na przestrzeni lat
| Rok | Liczba mieszkańców | Rok | Liczba mieszkańców | Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|---|---|
| XVI w. | 2000 | 1777 | 1674 | 1808 | 2036 |
| 1829 | 2883 | 1897 | 7965 | 1913 | 13500 |
| 1915 | 5000 | 1937 | 13650 | 1945 | 7950 |
| 1950 | 10409 | 1955 | 12104 | 1960 | 15216 |
| 1970 | 22160 | 1978 | 32777 | 1985 | 44097 |
| 1990 | 50737 | 1995 | 54162 | 2000 | 55658 |
| 2002 | 54238 | 2005 | 54129 | 2010 | 53710 |
Kalendarium
- X-XII wiek w miejscowości Nowy Susk koło dzisiejszej Ostrołęki istniał duży piastowski gród i osada z targiem
- XI-XII wiek gród i osada targowa na lewym brzegu Narwi na wysokości ujścia Omulwi.Wiódł tędy szlak handlowy z Mazowsza do Prus
- 1373 12 maja Umowna data początku pisanej historii miasta.Tego dnia Ostrołęka otrzymała od księcia Mazowieckiego Siemowita III w Wyszogrodzie przywilej na wójtostwo w Ostrołęce.Dokument nadający prawa miejskie nie zachował się.Zakłada się,że w chwili nadania przywileju na wójtostwo(zabezpieczenie finansowe dla wójta Ostrołęki i jego spadkobierców)miejscowość miała już prawa miejskie chełmińskie.Nadanie wójtostwa jest najstarszym dokumentem o Ostrołęce,stąd zwyczajowo jego datę tę uważa się w Ostrołęce za umowny moment nadania jej praw miejskich
- 1526 r.Ostrołęka,jako części Księstwa Mazowieckiego,zostaje włączona do Korony
- XVI w.Ostrołęka stała się ośrodkiem starostwa niegrodowego należącego do królowej Bony.Królowa otoczyła swe miasto opieką,dzięki czemu Ostrołęka zyskała rangę ważnego ośrodka rzemieślniczego(sukiennictwo,rzemiosło drzewne) i handlowego spław produktów leśnych i zboża Narwią do Gdańska.Liczba mieszkańców osiągnęła 2000
- 1563 r.Ostrołęka została dotknięta zarazą oraz pożarem,które spustoszyły miasto
- XVII wiek ożywienie gospodarcze,głównie na skutek rozwoju handlu
- 1655-1660 w okresie potopu szwedzkiego miasto zostało dotkliwie zniszczone.Liczyło zaledwie 400 mieszkańców
- 1708 r.w okolicach Ostrołęki Kurpie stoczyli walki ze Szwedami(bitwa pod Kopańskim Mostem),broniąc im wejścia na tereny puszczańskie
- 1769 3 sierpnia po zawiązaniu się konfederacji barskiej,w Ostrołęce odbył się zjazd konfederatów ziemi łomżyńskiej
- 1777 r.miasto liczyło 1674 mieszkańców i było trzecim pod względem wielkości miastem Mazowsza(po Warszawie i Pułtusku)
- 1783 r.w dokumentach Komisji Edukacji Narodowej odnotowano,że w tym roku istniała szkoła parafialna,utrzymywana przez księdza
- 1789 r.powstaje kolejna szkoła otwarta przez bernardynów.Uczęszczało do niej 150 uczniów
- 1793 r.w Ostrołęce stacjonował sztab 1 brygady wraz z 10 szwadronem wielkopolskiej kawalerii narodowej dowodzonej przez brygadiera Antoniego Madalińskiego.Stąd,po zatwierdzeniu II rozbioru Polski,kiedy to miano przeprowadzić redukcję wojsk polskich,Madaliński wyruszył na czele zgromadzonych szwadronów w kierunku Krakowa,dając tym hasło do wybuchu insurekcji kościuszkowskiej
- 1795 r.po III rozbiorze Polski miasto weszło w skład zaboru pruskiego,stając się jednym z ośrodków miejskich Prus Nowo wschodnich
- początek XIX w.rozwój miasta:opracowano plan regulacyjny,rozpoczęto budowę manufaktury włókienniczej i osady rękodzielniczej na prawym brzegu Narwi pomiędzy ujściem Omulwi,a drogą do Myszyńca
- 1807 16 lutego została stoczona bitwa między wojskami francuskimi a rosyjskimi.Francuzi odnieśli w niej zwycięstwo upamiętnione wyryciem nazwy Ostrołęki na Łuku Triumfalnym w Paryżu.Miasto stało się miastem powiatowym departamentu płockiego w Księstwie Warszawskim
- 1808 r.miasto wraz z przedmieściami liczyło 2036 mieszkańców
- 1815 r.Ostrołęka została włączona w skład Królestwa Kongresowego i stała się jednym z miast obwodowych
- 1829 r.miasto liczyło 2883 mieszkańców
- 1831 26 maja Ostrołęka była miejscem bitwy wojsk polskich pod dowództwem J.Skrzyneckiego z armią rosyjską dowodzoną przez I.Dybicza.Do ostatecznego rozbicia wojsk polskich nie dopuścił ppłk Józef Bem,dzięki szarży czwartej baterii artylerii lekkokonnej,którą osobiście dowodził.W wyniku bitwy nastąpiło całkowite zniszczenie prawobrzeżnej osady oraz duże zniszczenie miasta lewobrzeżnego
- II połowa XIX w.w latach 80.zlokalizowano w mieście duży garnizon wojsk rosyjskich.Wybudowano forty,później w Wojciechowicach przy drodze łomżyńskiej,wybudowano koszary.Miasto liczyło wówczas 7965 mieszkańców,a wraz wojskiem 12949
- 1893 r.Ostrołęka zyskała połączenie kolejowe przez Łapy i Małkinię z linią Warszawa-Petersburg
- 1897 r.miasto zyskało połączenie kolejowe z Tłuszczem
- 1913 r.liczba mieszkańców bez wojska osiągnęła 13500.Dynamiczny rozwój miasta zaowocował nowymi zakładami przemysłowymi.Działały m.in.fabryki świec,mydła,kafli,guzików,2 destylarnie,3 browary,duża cegielnia,tartak,młyny i inne.Powstał oddział Towarzystwa Krajoznawczego oraz duże,murowane więzienie
- 1915 r.przez miasto przeszedł front I wojny światowej.Nastąpiły znaczne zniszczenia wojenne.Wycofująca się armia rosyjska spaliła miasto.Liczba mieszkańców spadła do 5 tys.z czego 80% stanowiła ludność żydowska
- 1918 r.po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Ostrołęka weszła w skład województwa białostockiego,w którym pozostawała aż do 1939.Na kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej miasto zostało włączone w skład województwa warszawskiego
- 1920 7 sierpnia miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną,by 23 sierpnia zostać wyzwolone
- 1920-1939 po I wojnie światowej nastąpiła odbudowa miasta oraz rozwój szkolnictwa podstawowego i średniego
- 1937 r.miasto liczyło 13650 mieszkańców
- 1939-1945 okres okupacji hitlerowskiej,podczas którego w Ostrołęce utworzone były obozy pracy przymusowej.Miasto zostało poważnie zniszczone
- 1945 r.Ostrołęka została miastem powiatowym w województwie warszawskim
- 1951 r.rozpoczęto budowę elektrociepłowni
- 1959 r.powstały Ostrołęckie Zakłady Celulozowo-Papiernicze
- 1970-1990 liczba mieszkańców wzrosła ponad 2-krotnie
- 1972-1975 w mieście powstały kolejne zakłady przemysłowe:Elektrownia"B",Zakłady Wapienno-Piaskowe,Zakłady Mięsne,Zakłady Betonów Komórkowych i Proszkownia Mleka.Rozbudowano również obiekty infrastruktury społecznej,powstał nowy szpital,dworzec autobusowy,dom rzemiosła,międzyzakładowy dom kultury,dom sportowca,stadion
- 1975 1 czerwca Ostrołęka stała się miastem wojewódzkim.Nastąpił dynamiczny rozwój funkcji administracyjnych
- 1979 r.na początku kwietnia miasto zostało sparaliżowane na skutek ogromnej powodzi.Poziom rzeki Narew osiągnął wówczas 6 m.W związku z tymi wydarzeniami z wizytą do Ostrołęki przybył E.Gierek
- 1990 r.restytucja samorządu terytorialnego
- 1995 r.powstał Most Madalińskiego,wzorowany na moście Barqueta w Sewilli
- 1999 r.powrót do statusu miasta na prawach powiatu oraz siedzibą starostwa powiatowego.Miasto w tym czasie liczyło 54 tys.mieszkańców
- 2002 r.odbyły się pierwsze od 1945 roku powszechne wybory prezydenta miasta.Zwyciężył w nich Ryszard Załuska i sprawował swój urząd do roku 2006
Urząd Prezydenta Miasta Ostrołęki istnieje na stałe od 1975 roku.Wcześniej władzę w mieście sprawowali wójtowie,burmistrzowie,Naczelnicy i Przewodniczący.W roku 1568 Michał Tomaschek sprawował urząd Prezydenta Miasta Ostrołęki.Później Prezydentami Miasta byli też Jan Grądziński(w latach 1787–1791) i Grzegorz Karczewski(lata 1792–1798).Pierwszym w historii prezydentem,który został wybrany w wyborach bezpośrednich był Ryszard Załuska,który pełnił urząd w latach 2002–2006.
Powojenni prezydenci Ostrołęki:
- 1975–1978 Edward Pyskło
- 1978–1985 Jędrzej Nowak
- 1985–1990 Stanisław Zaczkowski
- 1990–1992 Tadeusz Witold Pieczyński
- 1992–1994 Wiesław Piaściński
- 1994–1998 Jędrzej Nowak
- 1998–2002 Arkadiusz Czartoryski
- 2002–2006 Ryszard Załuska
- od 2006 r.Janusz Kotowski
|
Najbardziej dynamiczny rozwój miasta nastąpił w XX w.Na początku tego stulecia w Ostrołęce powstał węzeł kolejowy,a w latach 50.zaczął się rozwijać przemysł.Powstały zakłady celulozowo-papiernicze i zespół elektrowni.Ostrołęka,chociaż położona wśród terenów rolniczych,jest liczącym się ośrodkiem przemysłowym.Właśnie tutaj powstaje 30% produkowanej w Polsce celulozy i opakowań z tektury falistej.W Ostrołęce funkcjonuje 5100 przedsiębiorstw zatrudniających 20 tys.osób.Dominują małe i średnie firmy prywatne.Ostrołęka pełni rolę ważnego dla północno-wschodniego Mazowsza ośrodka administracyjnego i gospodarczego.Struktura gospodarcza miasta zdominowana jest przez przemysł drzewno-papierniczy,energetyczny,materiałów budowlanych oraz przetwórstwa rolno-spożywczego.W ostatnich latach utworzono tzw.strefę rozwoju gospodarczego,gdzie na obszarze kilkunastu hektarów,wyposażonym w pełną infrastrukturę techniczną,stworzono dogodne warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej i usługowej.W ramach strefy funkcjonuje już kilka przedsiębiorstw,w tym Lacroix-Opakowania Sp.z o.o.z kapitałem francuskim.W wyniku otwarcia obwodnicy miasta dostępne stały się kolejne tereny inwestycyjne.Nowi inwestorzy mogą liczyć na ulgi w podatku od nieruchomości.
Przemysł celulozowo-papierniczy
- StoraEnso Poland jeden z największych w kraju producentów celulozy i papieru
- Lacroix-Opakowania zakład z kapitałem francuskim
Przemysł energetyczny
Ostrołęka jest ważnym ośrodkiem drogowym i kolejowym w tej części województwa.Leży na skrzyżowaniu dróg z centrum i południa kraju na północny wschód.Od południa graniczy z obszarem aglomeracji warszawskiej,dla której jest naturalnym zapleczem.Wiedzie przez nią tzw."gościniec mazurski",czyli droga krajowa nr 61 z Warszawy nad jeziora.Ma bezpośrednie połączenie drogowe z Warszawą,Olsztynem i Białymstokiem,od których oddalona jest o ok.120 km. |
Przez Ostrołękę przebiegają dwie drogi krajowe i dwie drogi wojewódzkie
- Drogi krajowe:
61 Warszawa Jabłonna Serock Pułtusk Różan Ostrołęka Łomża Grajewo Augustów
- Drogi wojewódzkie:
627 Ostrołęka Sokołów Podlaski
Transport kolejowy
Historia kolei w Ostrołęce sięga roku 1893,kiedy to uruchomiono połączenie kolejowe z Małkinią i Łapami,a co za tym szło także z Warszawą i Białymstokiem.Obecnie przez miasto przebiega linia kolejowa nr 29 z Tłuszcza do Ostrołęki.Znajduje się na niej 16 stacji.We wrześniu 2007 r.ponownie zostało uruchomione bezpośrednie połączenie kolejowe Ostrołęka Warszawa i Warszawa Ostrołęka.
Transport miejski
Za organizację transportu miejskiego w Ostrołęce odpowiedzialny jest Miejski Zakład Komunikacji.Ostrołęcki MZK dysponuje obecnie 30 autobusami głównie pojazdami marki Solaris Solbus i MAZ.
| Typ autobusu | Eksploatacja od |  |
Liczba |
|---|---|---|---|
| Autosan H7.20 | 2004 r. | 1 | |
| Jelcz M081MB | 2005 r. | |
2 |
| MAN 14.220 HOCL-NL | 2010 r. | |
1 |
| MAN NL223 | 2010 r. | |
1 |
| MAN NM222 | 2009 r. | |
2 |
| MAZ 206 | 2009 r. | |
6 |
| Solaris Urbino 9 | 2000 r. | |
10 |
| Solbus SC10 | 2011 r. | |
4 |
| Solbus SC10 | 2012 r. | |
2 |
| Solbus SC10 | 2013 r. | |
2 |
| Iveco Daily | 2004 r. | 1 | |
| Suma pojazdów | 32 | ||
| Udział autobusów niskopodłogowych i nisko wejściowych | 93,7% | ||
W 2010 r.otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko przy Al.Jana Pawła II.
Osiedla Ostrołęki
Ostrołęka jest podzielona administracyjnie na 18 osiedli dzielnic:
|
|
|
Za organizację życia kulturalnego miasta odpowiada przede wszystkim Ostrołęckie Centrum Kultury,w którego skład wchodzą:
- Ośrodek Folkloru i Tańca organizuje m.in.imprezy folklorystyczne,konkursy i przeglądy zespołów ludowych,a także turnieje tańca towarzyskiego
- "Galeria Ostrołęka"prowadzi działalność wystawienniczą,a także zajęcia plastyczne,malarskie,fotograficzne,rzeźbiarskie,czy garncarskie.Odbywają się tu również aukcje eksponatów i wernisaże
- Klub"Oczko"skupia amatorskie zespoły artystycznego ruchu OCK.Odbywają się tutaj przedstawienia teatralne,recitale,koncerty muzyczne,a także konkursy recytatorskie.Klub organizuje coroczną imprezę"Ostrołęcką Jesień Teatralną",na której spotkać się można z różnymi formami teatralnymi,zarówno scenicznymi jak i ulicznymi.Od roku 2005 festiwalowi towarzyszy Przegląd Małych Form Teatralnych"Igła"
- Kino"Jantar"jest jednym z najnowocześniejszych kin w tej części kraju,dysponuje wysokiej jakości sprzętem audio-wizualnym,spełniającym wszelkie standardy europejskie.Sala kinowa posiada 385 miejsc siedzących.Tutaj odbywają się Ogólnopolskie Spotkania z Piosenką Kabaretową(OSPA)corocznie w listopadzie oraz Ogólnopolski Festiwal Filmów Amatorskich"Filmowe Zwierciadła"corocznie w grudniu
- Muzeum Kultury Kurpiowskiej pod tą nazwą działa od 1998 r.wcześniej funkcjonowało jako Muzeum Okręgowe w Ostrołęce.Obejrzeć tu można m.in.stałą ekspozycję z czasu powstania listopadowego
- Miejska Biblioteka Publiczna im.W.Gomulickiego w swoich zbiorach posiada blisko 190 tys.pozycji książkowych i innych.Promuje działalność wydawniczą rodzimych twórców
- Zespół Pieśni i Tańca"Kurpie"zespół ludowy działający od 1952 roku;występuje z sukcesami w całym kraju,od 2002 r.jest współorganizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Tańców Polskich"Kurpiowskie Dwojaki"
Wspólnoty religijne
Kościół rzymskokatolicki
W Ostrołęce funkcjonuje 6 parafii rzymskokatolickich.
Podlegają one Diecezji Łomżyńskiej:
- parafia pw.św.Antoniego Padewskiego
- parafia pw.Nawiedzenia NMP i św.Mikołaja(tzw.kościół farny)
- parafia pw.św.Wojciecha(księża Pallotyni)Ostrołęka/Wojciechowice
- parafia pw.Zbawiciela Świata
- parafia pw.św.Franciszka z Asyżu
- parafia pw.NMP Królowej Rodzin
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą dwie protestanckie wspólnoty o charakterze ewangelicznym:
- Kościół Chrześcijan Baptystów
- Kościół Zielonoświątkowy
- Świadkowie Jehowy:zbór Ostrołęka-Pomian i zbór Ostrołęka-Wojciechowice,z Salą Królestwa
W Ostrołęce funkcjonuje 10 szkół podstawowych,8 gimnazjów,4 Zespoły Szkół Zawodowych,6 liceów ogólnokształcących oraz 5 placówek szkolnictwa wyższego:
Szkoły średnie
|
|
|
|
Organizacją życia sportowego na terenie miasta zajmuje się Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.Dysponuje on m.in.halą widowiskowo-sportową,krytą pływalnią,kortami tenisowymi,a także stadionem na ponad 2500 miejsc siedzących.
Piłka nożna
- Narew Ostrołęka klub piłkarski powstały w 1962 r.Występuje w IV lidze grupa Północ
- Korona Ostrołęka klub piłkarski założony w 1998 r.aktualnie Liga Okręgowa
- Pekpol Ostrołęka drużyna siatkarzy występująca w I lidze polskiej
- OTPS Nike Ostrołęka sekcja siatkówki kobiet;drużyna seniorek występuje w II lidze polskiej
- "Trójka"Ostrołęka drużyna piłkarzy ręcznych.Występuje w II lidze
- OTK Ostrołęka męska drużyna koszykarska
- MUKS Unia Basket Ostrołęka żeńska sekcja koszykówki
- OKK Ostrołęka męska sekcja koszykówki
- OKLA Ostrołęka ostrołęcki klub lekkoatletyczny
Prasa
- "Tygodnik Ostrołęcki"najstarsza ostrołęcka gazeta,ukazuje się od 14 października 1982
- "Rozmaitości Ostrołęckie"bezpłatny dwutygodnik,dystrybucja bezpośrednio do mieszkań na osiedlach,gazeta ukazuje się od marca 1998 roku,największy nakład w Ostrołęce
- "Kurier Ostrołęcki"bezpłatny tygodnik o nakładzie 25000 egzemplarzy,ukazuje się od marca 2007 roku
- Radio OKO
- Radio Nadzieja
- Radio Dla Ciebie oddział w Ostrołęce
- CzasNaKurpie.pl
- eOstroleka.pl
- kurierostrolecki.pl
- moja-ostroleka.pl
- nowaostroleka.pl
- tv-ostroleka.pl
- nowyblog.pl
- wolna-ostroleka.pl
- Muzeum Kultury Kurpiowskiej,a w nim m.in.stałą ekspozycję poświęconą powstaniu listopadowemu
- Forty Bema mauzoleum powstania listopadowego budowla-pomnik,otoczona fosą,wykorzystywana do przedstawień plenerowych i części inscenizacji"Bitwy pod Ostrołęką"
- pomnik gen.Józefa Bema bohatera bitwy powstania listopadowego,jaka rozegrała się pod Ostrołęką 26 maja 1831 r.
- izba pamięci 5 Pułku Ułanów Zasławskich w ZSZ nr 2 Ostrołęka-Wojciechowice
- Most Madalińskiego zbudowany w 1995 r.podwieszony na łuku;wzorowany na moście Barqueta w Sewilli
- Stare Miasto i deptak śródmiejski(m.in.ulica Głowackiego)
- Kompleks sportowy przy ulicy Traugutta wraz z'Aquaparkiem'
- Pomnik-ławeczka dr Józefa Psarskiego na skwerze jego imienia
| Miasta i gminy partnerskie: |
- Balassagyarmat
- Cafelandia
- Meppen
- Mosty
- Olita
- Pryłuki
- Slavkov u Brna
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz