Pochodzenie Była jedynym dzieckiem wojewody sandomierskiego Ottona z Pilczy i Jadwigi Melsztyńskiej(matki chrzestnej Jagiełły 5 II 1386).Miała bardzo burzliwe życie.Po śmierci ojca stała się spadkobierczynią olbrzymiego majątku:odziedziczyła dobra łańcuckie oraz Pilicę.W okresie niepełnoletności Elżbiety kuratelę nad nią sprawowała wdowa po Ottonie,a jej matka Jadwiga.
Porwanie przez Wisła Czambora
Najpewniej po 9 maja 1389 Elżbieta została porwana i zaślubiona przez śląskiego rycerza i tenutariusza kruszwickiego Wisła Czambora,syna Henryka Czambora z Kazanowa i Księginic.W dawnej literaturze uważano go za przedstawiciela czesko-morawskiego rodu Wisenburgów.Król Władysław II Jagiełło wysłał jej na ratunek Jana z Jičina,pana z Kravař,który przed 14 grudnia 1390 uwolnił Elżbietę.
Małżeństwo z Janem z Jičina
Wkrótce po uwolnieniu Jan z Jičina,otrzymawszy błogosławieństwo od króla,poślubił Elżbietę.Wiseł po uwolnieniu go latem 1392 z Przedecza,gdzie był więziony przez Bartosza z Odolanowa,zaczął upominać się o swą małżonkę.Zapewne pod koniec 1393 Jičiński mając zgodę króla,zasadził się na Wisła w Krakowie.Gdy Czambor wychodził z łaźni,12 kuszników Jičinskiego zastrzeliło go.W 1395 zmarł Jičiński i Elżbieta ponownie została wdową.Paprocki w Herbarzu podaje małżeństwo z Wincentym Granowskim"Helżbieta córka jego była za Granowskiego,a potem będąc wdową szła za Jagiełłę",nie ma wzmianki o innych małżeństwach,być może do wcześniejszych małżeństw nie doszło.
Małżeństwo z Wincentym Granowskim
Po owdowieniu Elżbieta zamieszkała u swego wuja,wojewody krakowskiego Spytka z Melsztyna,który przed 2 października 1397 wydał ją za mąż za kasztelana nakielskiego Wincentego Granowskiego.Wincenty z Granowa należał do otoczenia królewskiego i wkrótce został starostą generalnym Wielkopolski.
Z małżeństwa tego pochodziło pięcioro dzieci:
- Jadwiga,która po 10 maja 1404 poślubiła Jana z Leksandrowic,
- Otton,
- Elżbieta,która w marcu 1418 poślubiła księcia opolskiego Bolka V,
- Jan,protoplasta rodu Pileckich herbu Leliwa,
- Ofka,która ok.1423 poślubiła Jana z Jičina,pasierba swej matki.
Małżeństwo z Władysławem II Jagiełłą
W 1416 Jagielle zmarła małżonka Anna Cylejska,więc zaczęto obmyślać plany jego kolejnego małżeństwa.Władysławowi bardzo do gustu przypadła wdowa po Granowskim,Elżbieta córka Ottona.2 maja 1417 w Sanoku miał miejsce ich ślub.Tego samego roku 19 listopada została koronowana na Wawelu.Wiele osób miało za złe Jagielle to małżeństwo.Stanisław Ciołek,sekretarz królewski,napisał z kolei alegoryczną bajkę,w której lew(Władysław Jagiełło)poślubia świnię(Elżbietę),po tym jak ta rzuciła na niego czary.Pochodzenie królowej,niekrólewskie choć jak najbardziej dostojne,było powodem wielu złośliwych plotek na jej temat."Helżbieta,córka Ottona,była za Granowskim;ta potem będąc wdową,dla pięknej urody,acz w leciach podeszła,szła za Jagiełłę"...
Choroba i śmierć
W 2 lata później u Elżbiety zaczęły się ujawniać objawy gruźlicy,na którą umarła w 1420 w Krakowie.Została pochowana w kaplicy Mansjonarskiej katedry wawelskiej.Po dwustu latach szczątki królowej usunięto,aby przygotować miejsce na pochówek Stefana Batorego.Nie wiadomo,gdzie je przeniesiono.Marcin Bielski zanotował jednak,że z kości znać jeszcze było,że ta białogłowa musiała być subtelna i cudna.
Elżbieta w literaturze historycznej
Istnieją jednak prace naukowe(np.Klemensa Kanteckiego),które zupełnie inaczej przedstawiają życie Elżbiety.Jako datę jej urodzenia podawany jest rok 1382.Byłaby więc o 10 lat młodsza i w momencie ślubu z Jagiełłą liczyłaby 35 lat.Dwa jej pierwsze małżeństwa są podawane w wątpliwość.Istnieje hipoteza,że drugi mąż Elżbiety Jańczyk Hińczyński(Jan z Jičina)jest postacią fikcyjną.Historię o wcześniejszych związkach królowej wymyślił być może Jan Długosz,aby zdyskredytować Elżbietę,nie pochodzącą z rodziny królewskiej.
Inne
- Imię królowej nosi Zespół Szkół w Pilicy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz