Osieczna

(niem.Storchnest)to miasto w woj.wielkopolskim,w powiecie leszczyńskim,przy drodze Leszno Śrem,nad Jeziorem Łoniewskim.Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Osieczna.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj.leszczyńskiego.Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 2188 mieszkańców.
Historia Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1393.Wtedy właścicielem Osiecznej wraz z okolicznymi dobrami był kasztelan santocki Wojsław Borek z Gryżyny(zmarły w 1373).Prawdopodobnie nadał on miejscowości prawa miejskie(lokacja około 1370) i herb(na złotym polu czerwona głowa rogatego jelenia skierowana ku przodowi).Wojsław Borek zbudował zapewne pierwszy zamek nad brzegiem Jeziora Łoniewskiego.Kolejnym właścicielem miasta był syn Wojsława,Andrzej Borek-Gryżyński(w latach 1404-1418).Jednym z kolejnych właścicieli był jego syn,Maciej Borek(1418-1452).Maciej rozbudował zamek,ufundował również szpital przytułek dla ubogich i starców z drewnianym kościołem(zapewne szpital i kościół Św.Ducha).W 1436 został on starostą wschowskim a w 1442 kasztelanem nakielskim,ale główną jego siedzibą pozostał zamek w Osiecznej.Po Macieju Osieczna przeszła w posiadanie jego syna,Mikołaja Borka(w latach 1453-1496).W 1498 miasto i zamek przejął syn Mikołaja,Andrzej Borek Osiecki.Po sporach majątkowych miasto i okoliczne dobra stały się własnością Andrzeja Osieckiego i jego sióstr Barbary i Małgorzaty.Od sióstr Andrzeja Borka Osieckiego część dóbr osieckich odkupił Łukasz II Górka;część dóbr i miasta została darowana jego synowi,Andrzejowi.W rękach Górków Osieczna pozostawała do 1592.Potomkowie Łukasza,Andrzej i Stanisław wspierali reformację.Pod rządami ostatniego z Górków miasto i zamek podupadły.Po bezpotomnej śmierci Stanisława Górki właścicielem Osiecznej został jego siostrzeniec,wojewoda kaliski Andrzej Czarnkowski,który przeprowadził remont i rozbudowę zamku,wnosząc także zasługi dla rozwoju miasta.Kolejnymi właścicielami miasta byli Przyjemscy(1601-1653),Opalińscy(1653-1690),Mycielscy(1690-1744),a później Skoroszewscy(1750-1797).W 1793 miasto strawił doszczętnie groźny pożar,a w kilka lat później Mikołaj Skoroszewski sprzedał majątek na licytacji.Od 1799 do 1821 właścicielem Osiecznej był Bonawentura Gajewski,później zadłużony majątek wraz zamkiem przeszedł na własność banku w Berlinie.Kolejni właściciele(między innymi rody von Paschke,Goeppner,Dobielińscy i von Helldorf)nie mieszkali w Osiecznej,przyczyniając się do popadnięcia zamku w ruinę i dalszego zadłużenia majątku.Dopiero w 1861 Heinrich Burghard Abegg przeprowadził remont i przebudowę zamku,nadając mu charakter neobarokowy.Kolejna przebudowa i restauracja dokonana została przez Heinricha von Heydebrandta und der Lasa w latach 1895-1906,nadając zamkowi obecny kształt.W rękach von Heydebrandtów Osieczna pozostawała od 1877 aż do 1945.W Osiecznej zamieszkiwał pod koniec życia dyplomata i szachista Tassilo von Heydebrandt und der Lasa(1818-1899),który zmarł w Osiecznej i został pochowany na miejscowym cmentarzu protestanckim.21 października 1939,w ramach Operacji Tannenberg Niemcy zamordowali tu trzech wytypowanych wcześniej mieszkańców.
Zabytki

• Zamek w Osiecznej nad brzegiem Jeziora Łoniewskiego.
• Późnogotycki kościół św.Trójcy,tak zwany farny,został zbudowany z inicjatywy Andrzeja Górki w 1540 jako trzynawowa świątynia późnogotycka.Zastąpił on wcześniejszą świątynię,która stała w tym miejscu.W drugiej połowie XVI wieku Stanisław Górka,sympatyzujący z reformacją,przekazał kościół protestantom.Najprawdopodobniej Andrzej Czarnkowski zezwolił na naprzemienne wykorzystanie świątyni przez wiernych obydwu wyznań.W ręce katolików świątynia wróciła w 1628,rekoncyliację przeprowadził biskup poznański Maciej Łubieński.Kościół przebudowano w stylu barokowym w 1777.Pożar w 1860 zniszczył dach i wieżę świątyni;budynek szybko odbudowano.W obecnej formie bryła kościoła ma jedną nawę z dwoma obszernymi kaplicami bocznymi tworzącymi transept.W prezbiterium późnogotyckie sklepienie gwiaździste.Z czasów pierwszej przebudowy pochodzą rokokowe ołtarze,ambona i chrzcielnica.W kościele znajduje się obraz Matki Boskiej Śnieżnej z około 1650,a także epitafia i portrety trumienne Adama Olbrachta Przyjemskiego i jego żony Anny Konstancji Grudzińskiej.
• Kościół protestancki zbudowany został w 1900 w stylu neoromańskim z fundacji Heinricha Burgharda Abegga.Zastąpił on wcześniejszą świątynię,rozebraną wkrótce po konsekracji nowego kościoła(najstarszy kościół pochodził prawdopodobnie z 1635).Kościół został zamknięty w 1945 po opuszczeniu parafii przez ludność protestancką(pochodzenia niemieckiego) i rozebrany w latach siedemdziesiątych XX wieku.
• Klasztor i kościół św.Walentego zbudowany został dla franciszkanów reformatów,których sprowadził w 1622 Adam Olbracht Przyjemski.Kościół w stylu późnobarokowym,zbudowany w latach 1729-1733 z fundacji Marianny Mycielskiej i jej syna Józefa Mycielskiego według projektu włoskiego architekta Pompeo Ferrariego na miejscu wcześniejszej świątyni drewnianej.Rokokowe wnętrza wykonane zostały w latach 1784-1787 przez Antoniego Schultza z drewna dębowego.Na sklepieniu polichromia z połowy XVIII wieku,w ołtarzach bocznych obraz Matki Boskiej Bolesnej(Osieckiej)z początku XVII wieku i cztery obrazy Franciszka Smuglewicza z 1786.Obok barokowy klasztor z 1680-1682,fundowany przez Jana z Bnina Opalińskiego,przebudowany 1730-1733.W furcie klasztornej znajdują się freski z końca XVIII wieku nawiązujące do biografii patrona zakonu.Franciszkanie opuszczali klasztor dwukrotnie,po raz pierwszy po kasacie przeprowadzonej w 1834 przez władze pruskie(do 1927),po raz drugi wyrzuceni przez hitlerowców(1941-1945).Kościół w 1984 padł ofiarą pożaru,który zniszczył część ołtarza(obecnie zrekonstruowaną).
• Wiatraki koźlaki znajdują się na wzgórzu przy szosie Śrem Leszno.Najstarszy z nich pochodzi z 1761,dwa pozostałe z XIX wieku.Użytkowane zgodnie z przeznaczeniem były do lat siedemdziesiątych XX wieku,obecnie stanowią atrakcję turystyczną.Wzgórze było areną zwycięskiej bitwy powstańców wielkopolskich z Niemcami w 1919.