Monitor(czasopismo)

(łac.upominający)jedno z pierwszych polskojęzycznych czasopism drukowane w latach 1765-1785.Zostało założone przez Ignacego Krasickiego,Bohomolca i Adama Kazimierza Czartoryskiego,a także z inicjatywy i przy wsparciu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.Pismo było wydawane w drukarni królewskiej.Ukazywało się dwa razy w tygodniu,zwykle miało 8 stron.Redagowane na wzór angielskiego The Spectator,łącznie z zapożyczeniami niektórych artykułów z tego pisma.Pismo popierało i promowało tolerancję religijną rozwój nauk przyrodniczych oraz krytykowało feudalizm szlachecki i magnacki,a wspierało mieszczaństwo i chłopstwo.W nowych,krótkich formach publicystycznych(eseje,reportaże,listy do redakcji,artykuły,felietony itp.)autorzy krytykowali sarmackie zacofanie,postulowali nowy wzór osobowy oświeconego szlachcica.Zasadniczym celem czasopisma była poprawa obyczajów i moralności społeczeństwa.

• pijaństwo i karciarstwo,
• próżniactwo,
• niechęć do dorobku cywilizacyjnego zagranicy
• tzw.modnisiostwo,czyli plotkarstwo,
• manię pojedynkowania się,
• panegiryzm,
• fanatyzm religijny.

Czasopismo adresowane było do kręgu wykształconych czytelników,stało się w pierwszym okresie istnienia pisma nieoficjalnym organem prasowym partii królewskiej.W Monitorze drukowano teksty najwybitniejszych pisarzy polskich XVIII w.jednak w niektórych latach,zwłaszcza późniejszych przeważały tłumaczenia i przeróbki autorów obcych albo własnych artykułów ze starszych roczników.Np.cały rocznik 1772 r.był pióra Ignacego Krasickiego,który tłumaczył i adaptował do warunków polskich artykuły z angielskiego The Spectator.