Sławomir Mrożek

Ur.29 czerwca 1930 w Borzęcinie,zm.15 sierpnia 2013 w Nicei polski dramatopisarz,prozaik oraz rysownik.Autor wielu satyrycznych opowiadań i utworów dramatycznych o tematyce filozoficznej,politycznej,obyczajowej i psychologicznej.Jako dramaturg zaliczany do nurtu teatru absurdu.

Życiorys

Urodził się w Borzęcinie,jako syn kierownika poczty Antoniego Mrożka(1903-1987) i Zofii z domu Kędzior(1906-1949),córki przedsiębiorcy branży mleczarskiej.Pisarz był jednym z trojga dzieci małżeństwa Mrożków.Miał brata Jerzego(1928-1932) i siostrę Litosławę(1935-1995).Absolwent krakowskiego Liceum im.Nowodworskiego.Zadebiutował w 1950 r.jako rysownik,od 1953 r.publikował cykle rysunków w"Przekroju".Wydane w tym samym roku zbiory opowiadań:"Opowiadania z Trzmielowej Góry"oraz"Półpancerze praktyczne"stanowiły jego literacki debiut.W 1953 r.podpisał tzw.Apel Krakowski,wyrażający poparcie dla stalinowskich władz PRL po aresztowaniu pod sfabrykowanymi zarzutami duchownych katolickich,skazanych w sfingowanym procesie księży kurii krakowskiej.Jego pierwszą sztuką teatralną był dramat"Policja",wydany w 1958 r.Dramat"Tango"z 1964 r.przyniósł Mrożkowi światową sławę.Uczestniczył w realizacji II spektaklu gdańskiego teatru Bim-Bom pt"Radość poważna"(1956 r.)W 1963 r.wyemigrował.W następnych latach mieszkał we Francji(w Paryżu),następnie osiadł w Stanach Zjednoczonych,Niemczech,Włoszech i Meksyku na ranczo La Epifanía.W 1968 r.na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji,a w grudniu 1981 r.zaprotestował przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego.W 1996 r.powrócił do Polski.W 2002 r.przeszedł udar mózgu,którego wynikiem była afazja.Skutkiem tego utracił możliwość posługiwania się językiem zarówno w mowie,jak i w piśmie.Dzięki terapii,która trwała około trzech lat,odzyskał zdolność pisania i mówienia.Efektem walki z chorobą jest jego autobiografia.6 maja 2008 Sławomir Mrożek zapowiedział ponowne opuszczenie ojczyzny,by osiąść w Nicei na południu Francji z powodu klimatu,który bardziej sprzyjał zdrowiu dramatopisarza.Z Polski wyprowadził się dokładnie miesiąc później 6 czerwca 2008 wylatując z lotniska w Balicach.Zmarł nad ranem 15 sierpnia 2013 w szpitalu w Nicei.Jego prochy spoczęły w Panteonie Narodowym w Krakowie.Uroczystości pogrzebowe odbyły się 17 września 2013 w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie.Mszy świętej przewodniczył metropolita krakowski kard.Stanisław Dziwisz.

Życie prywatne

Był dwukrotnie żonaty.Jego pierwszą żoną od 1959 r.była malarka,Maria Obremba.Małżeństwo zakończyło się jej niespodziewaną śmiercią w 1969 roku.W 1987 roku powtórnie ożenił się z Meksykanką,Susaną Osorio Rosas.

Wyróżnienia i nagrody

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski 2013 r.pośmiertnie
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski 1997 r.
• Złoty Medal"Zasłużony Kulturze Gloria Artis"2010 r.
• Order Ecce Homo 2012 r.
• Legia Honorowa Francja,2003 r.

Inne

• w 1962 r.został jednym z czterech pierwszych laureatów literackiej nagrody im.Kościelskich
• w 1987 r.otrzymał nagrodę miasta Klosterneuburg im.Franza Kafki
• w 1990 r.otrzymał Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa
• w 2000 r.otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
• w grudniu 2004 r.za książkę"Varia.Jak zostałem filmowcem"uhonorowany został Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca
• w 2007 r.otrzymał nominację do Nagrody Literackiej Nike za"Baltazar.Autobiografia"
• za korespondencję ze Stanisławem Lemem,w postaci wydanych przez Wydawnictwo Literackie Listów Mrożek otrzymał Nagrodę Polskiego PEN Clubu im.Jana Parandowskiego za rok 2010
• 23 marca 2012 Sławomir Mrożek został doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

Twórczość

W swojej twórczości Mrożek poruszał zarówno problematykę silnie związaną z historią Polski oraz tradycjami kulturowymi(np.romantyzmu),jak i tematy uniwersalne,takie jak wolność czy zagrożenia ze strony współczesnej cywilizacji.

Zbiory opowiadań

• "Opowiadania z Trzmielowej Góry"1953 r.
• "Półpancerze praktyczne"1953 r.
• "Słoń"1957 r.
• "Wesele w Atomicach"1959 r.
• "Deszcz"1962 r.
• "Dwa listy i inne opowiadania"1970 r.
• "Opowiadania"1981 r.
• "Donosy"1983 r.
• "Śpiąca Królewna"
• "Woda"
• "Ostatni husarz"
• "Zeszyt"

Dramaty

• "Policja"1958 r.
• "Męczeństwo Piotra Oheya"1959 r.
• "Indyk"1960 r.
• "Na pełnym morzu"1961 r.
• "Karol"1961 r.
• "Strip-tease"1961 r.
• "Zabawa"1962 r.
• "Kynolog w rozterce"1962 r.
• "Czarowna noc"1963 r.
• "Śmierć porucznika"1963 r.
• "Tango"1964 r.
• "Der Hirsch"1965 r.
• "Racket Baby"1965 r.
• "Poczwórka"1967 r.
• "Dom na granicy"1967 r.
• "Testarium"1967 r.
• "Profesor"1968 r.
• "Drugie danie"1968 r.
• "Szczęśliwe wydarzenie"1971 r.
• "Rzeźnia"1973 r.
• "Emigranci"1974 r.
• "Garbus"1975 r.
• "Serenada"1977 r.
• "Lis filozof"1977 r.
• "Polowanie na lisa"1977 r.
• "Krawiec"1977 r.
• "Lis aspirant"1978 r.
• "Pieszo"1980 r.
• "Vatzlav"1982 r.
• "Ambasador"1982 r.
• "Letni dzień"1983 r.
• "Alfa"1984 r.
• "Kontrakt"1986 r.
• "Portret"1987 r.
• "Wdowy"1992 r.
• "Miłość na Krymie"1993 r.
• "Wielebni"2000 r.
• "Piękny widok"2000 r.
• "Karnawał,czyli pierwsza żona Adama"2013 r.

Powieści

• "Maleńkie lato"1956 r.
• "Ucieczka na południe"1961 r.

Zbiory felietonów

• "Małe listy"1981 r.
• "Dziennik powrotu"2000 r.
• "Małe listy"2000 r.

Scenariusze filmowe

• "Wyspa róż"1975 r.
• "Amor"1978 r.
• "Powrót"1994 r.

Inne

• Rysunki,Iskry,Warszawa 1982 r.
• Baltazar,autobiografia,2006 r.
• Człowiek według Mrożka.Rysunki 1950-2000
• Tango z samym sobą.Utwory dobrane,Noir sur Blanc,Warszawa 2009 r.
• Dziennik.Tom 1.1962-1969,Wydawnictwo Literackie,Kraków 2010 r.
• Dziennik.Tom 2.1970-1979,Wydawnictwo Literackie,Kraków 2012 r.
• Dziennik.Tom 3.1980-1989,Wydawnictwo Literackie,Kraków 2013 r.
• Listy,Wydawnictwo Literackie,2011 r.