Życiorys
Urodziła się 28 czerwca 1641 lub wcześniej w Nevers,w starym,ale zubożałym rodzie d’Arquien.Była córką wśród licznego rodzeństwa francuskiego markiza Henriego Alberta de La Grange d’Arquien i Franciszki de la Châtre ochmistrzyni dworu Ludwiki Marii Gonzagi.Tą drogą także i córka została damą dworu Ludwiki Marii,która wkrótce została królową polską,poślubiwszy per procuram króla Władysława IV Wazę.Z nią też Maria Kazimiera przybyła do Polski pod koniec 1645,mając 4 lata.Niektórzy z ówczesnych Polaków spekulowali,iż była jej nieślubną córką,brak jednak jakichkolwiek potwierdzających to dowodów historycy uznają,iż prawdopodobnie były to wyłącznie informacje rozpowszechniane przez przeciwników królowej i opierały się tylko na fakcie obecności małej dziewczynki w jej orszaku.Przyswoiwszy sobie język i kulturę polską,Maria Kazimiera zyskała wśród Polaków przydomek Marysieńka,z którym odtąd kojarzona jest w polskiej historii.W 1648,wobec trudnej sytuacji w kraju i śmierci króla Władysława IV,owdowiała królowa odesłała siedmioletnią„Marysieńkę”z powrotem do Francji,gdzie w rodzinnym Nevers przez ok.cztery lata odbywała edukację w szkole klasztornej.Najpóźniej w 1653 powróciła na dwór Ludwiki Marii,która zdołała poślubić nowego króla polskiego,Jana Kazimierza.Tam też,w marcu 1655,podczas jednej z zabaw dworskich towarzyszących obradom sejmu warszawskiego,poznał ją jej późniejszy mąż i król,Jan Sobieski.Znajomość pogłębiło przybycie Jana na dwór królewski w 1656 roku.Do oświadczyn i ślubu jednak nie doszło,pomimo więzi miłosnej,jaka już wówczas wytworzyła się między przyszłymi małżonkami.3 marca 1658 poślubiła wojewodę sandomierskiego Jana Sobiepana Zamoyskiego,z którym miała czworo dzieci(żadne z nich nie dożyło dorosłości).W oczach Ludwiki Marii faktycznie decydującej o zamążpójściu„Marysieńki”Zamoyski był lepszym kandydatem ze względu na dużo większy majątek niż(i tak zamożny)Sobieski,jak również z uwagi na postawę polityczną:w przeciwieństwie do przyszłego króla,Zamoyski pozostał wierny Janowi Kazimierzowi w pierwszym okresie potopu szwedzkiego.Zamoyski zmarł jednak w kilka lat po ślubie.Po jego śmierci poślubiła(potajemnie)14 maja i (oficjalnie)5 lipca 1665 Jana Sobieskiego.Zarówno w opinii współczesnych,jak i historyków było to tzw.„małżeństwo z miłości”,co stanowiło rzadkość w ówczesnych czasach.Drugiemu mężowi urodziła trzynaścioro dzieci,z których tylko czworo osiągnęło dorosłość:Jakub(1667–1737),Teresa Kunegunda(1676–1730),Aleksander(1677–1714) i Konstanty(1680–1726).Na królową Polski została koronowana 2 lutego 1676,na Wawelu.Będąc królową wspierała politykę mającą doprowadzić do sojuszu polsko-francuskiego.Zarazem chciała uzyskać od ówczesnego króla Francji Ludwika XIV przywileje dla swojej rodziny.Po śmierci Jana III Sobieskiego w 1696,Marysieńka wyjechała z Polski w 1699 udając się do Rzymu,gdzie przebywała z wcale licznym dworem.Zamieszkała tam w Palazzo Chigi-Odescalchi.Często gościła u kolejnych papieży,najpierw u Innocentego XII(który wcześniej jako nuncjusz udzielił jej ślubu z Sobieskim),następnie u Klemensa XI.Potem udała się do Francji.Jednak Ludwik XIV wydał jej zakaz pojawienia się w Paryżu i Wersalu,choć bezskutecznie składała prośby pisząc do niego:Chcę być uważana jako prosta wasalka,a nie jak królowa,opuszczając bowiem Rzym,królestwo swe złożyłam u stóp papieskich.Ostatnie półtora roku życia spędziła w Blois,gdzie w styczniu 1716 zmarła po płukaniu żołądka zarządzonym przez lekarza.Trumnę 2 kwietnia przeniesiono do kaplicy św.Eustachego w kościele św.Zbawiciela w Blois.Natomiast serce złożono w urnie w miejscowym kościele jezuitów(przepadło potem w czasie Rewolucji Francuskiej).Następnie w 1717 trumna z ciałem Marysieńki spoczęła w warszawskim kościele kapucynów,obok Jana III i stamtąd w 1733 wraz z prochami króla przewieziona została do katedry wawelskiej w Krakowie.Jej imię nosiły statki gdańskie Marie,Die Königin von Pohlen(trzy statki),Maria Casimira Königin von Pohlen.
Kontrowersje
Późniejsi publicyści(Kazimierz Waliszewski i Tadeusz Boy-Żeleński)wyolbrzymili jej wpływ na Jana Sobieskiego,w rzeczywistości królowa ułatwiała Sobieskiemu zbliżenie z Francją,ale jej samej nie udało się doprowadzić do sojuszu w 1692 z powodu sprzeciwu Sobieskiego.
Listy
Królewska para pozostawiła po sobie obfitą korespondencję.Listy miłosne powstały głównie w latach 1665–1683 w czasie rozstań z Marysieńką,spowodowanych takimi wydarzeniami,jak np.rokosze,wyjazdy Marysieńki do Paryża,kampania wojenna w latach 1675–1676 oraz odsiecz wiedeńska w 1683.W listach tych widoczny jest świat uczuć Sobieskiego i Marysieńki,autentyczne przeżycia kochającej się pary,trudności i problemy ówczesnego świata.Przebywała przez pewien okres w posiadłości Pilaszkowice,gmina Rybczewice,woj.lubelskie,zaś jej kochanek Jan odpoczywając w Woli(teraz Sobieska Wola),gmina Krzczonów,woj.lubelskie na polowaniach miał możliwość spotkania się z nią.
Genealogia
| Antoine de La Grange d’Arquian ur.1556/1557 zm.9 V 1626 | Anne d’Ancienville ur.1585 zm.31 VIII 1650 | Baptiste de La Châtre ur.1550/1551 zm.1615 | Gabrielle Lamy ur.ok.1580 | ||||||||||
| Henri de La Grange d’Arquien ur.8 IX 1613 zm.24 V 1707 | Françoise de La Châtre ur.1613/1615 zm.1672 | ||||||||||||
| 1 Jan Sobiepan Zamoyski ur.9 IV 1627 zm.7 IV 1665 | Maria Kazimiera d’Arquien ur.28 VI 1641 lub wcześniej zm.30 I 1716 | 2 Jan III Sobieski ur.17 VIII 1629 zm.17 VI 1696OO 5 VII 1665(ślub tajny 14 V 1665) | |||||||
| Ludwika Maria Zamoyska ur.IV 1659 zm.V 1659 | NN Zamoyski ur.I 1660 zm.I 1660 | Katarzyna Barbara Zamoyska ur.5 XII 1660 zm.XII 1662 | NN Zamoyska ur.V 1664 zm.VIII 1664 | Jakub Ludwik Sobieski ur.2 XI 1667 zm.19 XII 1737 | |||||
| NN Sobieska ur.9 V 1669 zm.9 V 1669 | NN Sobieska ur.9 V 1669 zm.9 V 1669 | Teresa Teofila Sobieska ur.X 1670 zm.X 1670 | Adelajda Ludwika Sobieska ur.15 X 1672 zm.10 II 1677 | Maria Teresa Sobieska ur.18 X 1673 zm.7 XII 1675 | |||||
| NN Sobieska ur.X 1674 zm.X 1674 | Teresa Kunegunda Sobieska ur.4 III 1676 zm.10 III 1730 | Aleksander Benedykt Sobieski ur.6 IX 1677 zm.19 XI 1714 | NN Sobieska ur.13 XI 1678 zm.13 XI 1678 | Konstanty Władysław Sobieski ur.1 V 1680 zm.28 II 1726 | |||||
| Jan Sobieski ur.4 VI 1683 zm.(przed 12 IV)1685 | NN Sobieska ur.20 XII 1694 | ||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Karol de La Grange d’Arquian de Montigny | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Antoni de La Grange d’Arquien |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
Ludwika de Rochechouart de Boiteaux | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Henryk Albert de la Grange d'Arquien |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Ludwik d’Ancienville de Révillon | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Anna d’Ancienville |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
Franciszka de La Platière d’Epoisses | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Maria Kazimiera d’Arquien |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jan de La Châtre de Bruillebault | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Jan Chrzciciel de La Châtre de Bruillebault |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
Małgorzata de Cluys | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Franciszka de La Châtre |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Bonawentura Lamy de Chasteauguillon | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
Gabriela Lamy |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
Ludwika de La Marche | ||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
| |||||||||
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz