środa, 9 kwietnia 2014

Kasper Cichocki

(ur.1545 w Tarnowie,zm.1616)kanonik krakowski,kanonik sandomierski,kanonik prebendy Mydłowskiej,współtwórca kolegium jezuickiego w Sandomierzu,proboszcz kościoła św.Piotra w Sandomierzu,profesor na wydziale filozoficznym Akademii Krakowskiej,obok Piotra Skargi jeden z najwybitniejszych pisarzy kontrreformacji sandomierskiej.Teolog i polemista katolicki.
Życiorys
Był synem Stanisława,mieszczanina tarnowskiego.Dwa lata uczył się na koszt tamtejszego proboszcza Marcina Łyczka.W półroczu 1561/1562 wpisał się na listę studentów Akademii Krakowskiej.Jako mentor kasztelanica Jana Herburta,w latach 1567-1569,studiował na uniwersytecie w Lipsku.Po powrocie do kraju,w 1570 zdobył stopień bakałarza nauk wyzwolonych i wykładał głównie Cycerona.W 1574,jako preceptor grupy młodzieży uniwersyteckiej,udał się do Ingolstadt.Powróciwszy przyjął służbę na dworze prymasa Jakuba Uchańskiego.W latach 1578-1584 pełnił urząd pisarza w kancelarii podskarbiego koronnego Jacka Młodziejowskiego,towarzysząc wojsku we wszystkich 3 wyprawach przeciw Moskwie.Po zakończeniu 3.wyprawy powrócił do przerwanych studiów.Po krótkim pobycie na Akademii Wileńskiej,w grudniu 1584 do kolegium Sapienzy w Rzymie,gdzie słuchał wykładów R.Bellarmina.Zły stan zdrowia i brak pieniędzy zmusiły go(styczeń 1587)do powrotu.W kraju przyjął święcenia kapłańskie i osiadł w Sandomierzu.W marcu 1595 otrzymał kanonię kolegiaty sandomierskiej,do której wkrótce dołączył 3 probostwa:w Górach,Św.Piotra w Sandormierzu i w Samborzu oraz kanonię wileńską.Jako gorący zwolennik jezuitów doprowadził do otwarcia ich kolegium w Sandomierzu.Swoim dziełem Alloquiorum Osiecensium sive variorum familiarum sermonum libri V,dedykowanym opatowi Hieronimowi Ossolińskiemu,naraził się bezpośrednio królowi angielskiemu Jakubowi I,przypisując władcom Anglii liczne zbrodnie.Skandal,jaki wywołał tą publikacją,spotkał się z ostrą reakcją dworu angielskiego.W końcu lipca 1615 Jakub I wysłał do Zygmunta III,swego posła Johna Dickensona z żądaniem zadośćuczynienia za obrażające zwroty w stosunku do angielskiego monarchy.Sprawy tej zręcznie bronił kanclerz F.Kryski.W trakcie tych niesnasek na dworze królewskim Cichocki zmarł(1616).
Dzieła
  • Anatomia consilii editi de stabilienda pace Regni Poloniae Iesuitis pulsis,Kraków 1611,drukarnia A.Piotrkowczyk,(przekł.polski,dziś nieznany,pt.Rozbiór rady danej do ustalenia pokoju Polski wypędziwszy jezuitów,Kraków 1611)odpowiedź na paszkwil antyjezuicki pt.Consilium de recuperanda pace,wyd.2,1609
  • Alloquiorum Osiecensium sive variorum familiarum sermonum libri V,powst.1611,uzupełn.1614,wyd.Kraków 1615,drukarnia B.Skalski,(niewyczerpana kopalnia wiadomości o cofaniu się reformacji wśród szlachty)
Listy i materiały
  • Do P.Gorczyna(Gorczyńskiego),Kraków lub Wilno,1572-1574;do J.Młodeckiego,Rzym:17 marca i 3 października 1585;18 kwietnia oraz 16 i 20 października 1586;wyd.T.Wierzbowski Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego,t.1,Warszawa 1900
  • Kwit,Wilno,14 lipca 1588,wyd.T.Wierzbowski Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego,t.1,Warszawa 1900
  • Materiały dot.zatargu o dzieło Alloquiorum Osiecensium sive variorum familiarum sermonum libri V,(mowa J.Dickensona z 20 października 1615,odpowiedź kanclerza F.Kryskiego z 1615)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz