Święta Lipka

(niem.Heiligelinde)wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim,w powiecie kętrzyńskim,w gminie Reszel.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.Znajduje się tutaj jedno z najbardziej znanych w Polsce sanktuariów maryjnych.Świętolipska bazylika pw.Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wraz z obejściem krużgankowym i klasztorem jest jednym z najważniejszych zabytków baroku w północnej Polsce.
Kult Maryjny w Świętej Lipce
Początki kultu i pierwsza kaplica
Początki kultu Matki Boskiej w Świętej Lipce sięgają XIV w.Według ustnie przekazywanej informacji więziony w lochach kętrzyńskiego kościoła skazaniec dzięki interwencji Matki Bożej wyrzeźbił w drewnie Jej figurkę z Dzieciątkiem.Po wykonaniu rzeźby został uwolniony,a figurkę zawiesił na lipie przy drodze z Kętrzyna do Reszla.Rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem zasłynęła cudami.Z czasem wokół lipy wybudowano kaplicę;nie wiadomo,jak ona wyglądała.Kaplicę obsługiwali księża krzyżaccy z Kętrzyna.Najstarszą udokumentowaną informację o Świętej Lipce znaleziono w aktach kapituły płockiej zapis z 1473 informujący,że ludzie chodzą na odpusty do Prus,nie precyzujący bliżej,czy w Świętej Lipce jest kaplica.Natomiast z przywileju wielkiego mistrza krzyżackiego Johanna von Tieffena z 1491 wydanego dla karczmarza w Świętej Lipce już jednoznacznie wynika,że kaplica tam była.Do Świętej Lipki przybywały wówczas liczne pielgrzymki.Przybył tu także ostatni wielki mistrz krzyżacki w Prusach Zakonnych Albrecht.Kaplica w Świętej Lipce została zniszczona w czasie reformacji według napisu w kościele było to w 1524.Aby odstraszyć pielgrzymów,na miejscu kaplicy postawiono szubienicę.
Druga Kaplica Świętolipska
Dzięki staraniom Stefana Sadorskiego można było przystąpić do odbudowy kaplicy.Jesienią 1618 odsłonięto fundamenty pierwszej kaplicy o wymiarach 40x26 stóp.Budowę kaplicy zrealizowano na starych fundamentach w 1619,a uroczystej jej konsekracji dokonał biskup warmiński Szymon Rudnicki w dniu 19 listopada 1619.Na fasadzie kaplicy znalazły się trzy herby:Zygmunta III Wazy,księcia pruskiego Jana Zygmunta i biskupa Szymona Rudnickiego.Odbudowaną kaplicę dzięki Sadorskiemu przekazano pod opiekę jezuitów.Zaginioną cudowną figurkę zastąpił obraz M.B.Świętolipskiej.Sława sanktuarium sięgała daleko.Do Świętej Lipki przybywali pielgrzymi nie tylko z Warmii,ale i z dalszych okolic,jak np.Warszawy,Wilna czy Lwowa.Znalazł się wśród nich nawet królewicz Jan Kazimierz.Licznie napływający pielgrzymi nie mieścili się w świętolipskiej kaplicy.