Łańcut

Miasto w województwie podkarpackim,na granicy Podgórza Rzeszowskiego i Pradoliny Podkarpackiej.Siedziba władz powiatu i gminy.Łańcut należy do województwa podkarpackiego i leży 16 km na wschód od jego stolicy Rzeszowa.Przez tereny miasta przebiega szlak tranzytowy Jędrzychowice Korczowa(E40) który łączy zachód Europy z Ukrainą.Według danych z 31 grudnia 2008 roku Łańcut miał 18025 mieszkańców.
Historia
Miasto założone zostało przez króla Kazimierza Wielkiego.Lokacja miasta na prawie magdeburskim nastąpiła w roku 1349 z nadania księcia Władysława Opolczyka w dolinie rzeki Wisłok.Król sprowadził tu kolonistów niemieckich z miejscowości Landshut(strażnica kraju)w Bawarii.W XV wieku wybudowano tu zamek początkowo drewniany,który do XVI wieku dawał odpór najazdom tatarskim.Historyczne nazwy miasta Landshut,Lanczuth(1375),Landssuth(1381),Lanchth(1384),Lanczuth(1494),jeszcze w roku 1650 Landshut.W pobliżu Łańcuta założono w roku 1450 niemiecką wieś Helwigau.Ludność niemiecka z okolic Łańcuta i Albigowej zachowała swoją odrębność językową do I.poł.XVIII wieku.W latach 1918-1921,podczas wojny polsko-bolszewickiej,Łańcut był miejscem przetrzymywania jeńców z Ukraińskiej Armii Halickiej(powstał tu pierwszy obóz w Polsce).Podczas II wojny światowej niemiecka administracja okupacyjna tzw.Generalnego Gubernatorstwa ponownie wprowadziła w roku 1941 dla miasta nazwę Landshut.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002 Łańcut ma obszar 19,43 km²,w tym:

• użytki rolne:59%
• użytki leśne:2%

Miasto stanowi 4,3% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2008 r.:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	18025	100	9493	52,67	8532	47,33
gęstość zaludnienia(mieszk./km²)	928,0		488,8		439,2

Zabytki i atrakcje turystyczne

• Zamek Lubomirskich
• Powozownia
• Muzeum Ikon
• Muzeum Gorzelnictwa zarządzane przez„Polmos Łańcut”
• Synagoga
• Muzyczny Festiwal w Łańcucie
• Letnie warsztaty muzyczne
• Kościół Farny
• Browar Łańcut(zał.1777 r.)

Przemysł

• Fabryka śrub„Śrubex”SA obecnie„Koelner”SA
• Łańcucka Fabryka Wódek„Polmos Łańcut”
• Zakład Poligraficzny„Techgraf”
• Zakłady odzieżowe„Vipo”
• Veolia Transport Podkarpacie(wcześniej PKS Connex Łańcut)
• Lancerto S.A.

Handel
Łańcut jest ośrodkiem usługowym dla mieszkańców regionu.

• Sieci sklepów,supermarkety:Delikatesy Asia(PASSA),Biedronka,Delikatesy Centrum,Lidl,Rossmann
• Centra Handlowe:„STILEX”,„Kapitol”

Ludzie związani z Łańcutem

• Józef Czyrek,polityk,
• Zbigniew Ćwiąkalski,Minister Sprawiedliwości w rządzie Donalda Tuska,
• Ryszard Marek Groński,pisarz,
• Tomasz Jurasz,literat,
• Wacław Kuchar,najlepszy sportowiec Polski 1926,z Pogonią Lwów wielokrotny mistrz Polski w co najmniej 9 dyscyplinach,trener piłkarski,reprezentant Polski,olimpijczyk,oficer Wojska Polskiego,
• Anna Podolec,siatkarka,reprezentantka Polski,Mistrzyni Europy z 2003,
• Wanda Rutkiewicz,alpinistka i himalaistka,
• Jan Zeh,wynalazca przetwórstwa ropy naftowej,
• Bogusław Kaczyński,twórca oraz wieloletni kierownik Festiwalu Muzyki.

Edukacja

Obecnie w Łańcucie działają 3 szkoły podstawowe,2 gimnazja,4 licea ogólnokształcące oraz 4 profilowane,6 szkół zawodowych i technicznych.Działają również szkoła artystyczna oraz szkoła policealna.W Łańcucie istnieje również Uniwersytet Trzeciego Wieku.
Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa nr 2 im.ks.Jana Twardowskiego(ul.Kościuszki 17)
• Szkoła Podstawowa nr 3 im.10 Pułku Strzelców Konnych(ul.29 Listopada 21)
• Szkoła Podstawowa nr 4 im.Jana Pawła II w Łancucie(ul.Kochanowskiego 6)

Szkoły gimnazjalne
W roku szkolnym 2006/2007 do gimnazjów w Łańcucie uczęszczało 841 osób.

• Publiczne Gimnazjum nr 1 im.Stefana Kardynała Wyszyńskiego(ul.Józefa Piłsudskiego 7)
• Publiczne Gimnazjum nr 2(ul.Jana Kochanowskiego 6)

Szkoły ponadgimnazjalne

• I Liceum Ogólnokształcące im.Henryka Sienkiewicza
• Zespół Szkół Nr 1 im.Janusza Korczaka(ul.Grunwaldzka 11)
• Medyczna Szkoła Policealna(ul.Grunwaldzka 11)
• Zespół Szkół Nr 2 im.Jana Kochanowskiego(ul.Podzwierzyniec 41)
• Zespół Szkół nr 3 im.M.Kopernika
• Zespół Szkół Technicznych(ul.Armii Krajowej 51)

Szkoły artystyczne

• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im.T.Leszetyckiego w Łańcucie(ul.3 Maja 19)
• Szkoła Muzyczna I i II st.Łańcuckiego Towarzystwa Muzycznego(z uprawnieniami szkoły publicznej)(ul.3 Maja 19)

Kościoły i związki wyznaniowe

Katolicyzm
W Łańcucie mają swoją siedzibę dwa dekanaty należące do archidiecezji przemyskiej:

• Dekanat Łańcut I z parafiami:
  • Parafia św.Stanisława Biskupa i Męczennika(Parafia Farna)z kościołem farnym
  • Parafia św.Michała Archanioła na osiedlu Braci Śniadeckich
• Dekanat Łańcut II parafie:
  • Parafia Chrystusa Króla
  • Parafia św.Józefa Podzwierzyniec

Protestantyzm

• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
• zbór w Łańcucie,ul.Konopnickiej 7

Inne

• Świecki Ruch Misyjny„Epifania”Zbór w Łańcucie,ul.Czarnieckiego 22
• Świadkowie Jehowy Sala Królestwa,ul.Kopernika 4b

Sport

• PTG Sokół Łańcut koszykówka mężczyzn
• UMKS Łańcut siatkówka kobiet
• ŁKS Łańcut Piłka nożna mężczyzn