Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002 Wejherowo ma obszar 25,65 km²,w tym:
- użytki rolne:20%
- użytki leśne:47%
Historia
- VII-IX w.osada słowiańska i gród na Górze Zamkowej
- 1.połowa XIV w.pierwsze udokumentowane wzmianki o osadach Nanice i Śmiechowo(dzisiejsze dzielnice Wejherowa)
- 1576 w posiadaniu starosty puckiego Ernesta Wejhera
- 1643 lokacja osady zwanej Wejherowską Wolą na gruntach wsi Śmiechowo(obecnie dzielnica miasta)
- 1644 fundacja kościoła św.Trójcy przez Jakuba Wejhera
- 1649–1655 budowa Kalwarii Wejherowskiej,ufundowanej przez Jakuba Wejhera i jego krewnych
- 1650 Wejherowska Wola otrzymała prawa miejskie chełmińskie od króla Jana II Kazimierza Wazy
- 1676 miasto odkupił książę M.K.Radziwiłł
- 1685 własność Jana III Sobieskiego
- 1772 miasto pod zaborem pruskim,przemianowane na Neustadt in Westpreußen
- 1796 miasto kupił hrabia Keyserlingk
- 1870 uzyskanie połączenia kolejowego z Gdańskiem i Koszalinem
- 1920 po 148 latach miasto wraca do Polski
- 7–8 IX 1939 w pobliżu Wejherowa ciężkie walki obronne toczył 1 Morski Pułk Strzelców
- 1939–1945 miasto zaanektowane przez III Rzeszę Niemiecką,powtórnie przemianowane na Neustadt in Westpreußen
- 12 III 1945 opanowanie miasta przez wojska radzieckie i polskie,wyzwolenie spod okupacji niemieckiej i przywrócenie w granice powojenne Polski
- 1975 utracenie statusu miasta powiatowego w wyniku reformy administracyjnej
- 1999 przywrócenie statusu siedziby powiatu w wyniku kolejnej reformy administracyjnej,Wejherowo w województwie pomorskim
- Augustyn Dybowski,1919–1920
- Alfons Chmielewski,1920–1921
- Jan Bieliński,1921–1922
- Władysław Kruczyński,1922–1928
- Stanisław Gąsowski,1928–1929
- Karol Biliński,1929–1932
- Jan Owiński,1932–1933
- Teodor Bolduan,1933–1939
- Bernard Szczęsny,1945–1949
- Władysław Szutta,1949–1981
- Zbigniew Pranga,1982–1990
- Jerzy Budnik,1990–1998
- Krzysztof Hildebrandt,1998–do teraz
Dane z 30 czerwca 2008 według GUS:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | Osób | % | Osób | % | Osób | % |
| Populacja | 46247 | 100 | 24053 | 52 | 22194 | 48 |
Gęstość zaludnienia(mieszk./km²)
|
1803 | 937,7 | 865,3 | |||
Liczba ludności według GUS
|
Położenie blisko Bałtyku sprawia,że Wejherowo znajduje się pod wpływem klimatu morskiego.Klimat kontynentalny ma znacznie mniejsze oddziaływanie niż w innych regionach kraju.Najcieplejszym miesiącem jest lipiec,w którym średnia temperatura waha się od +13°C do +22°C.Najzimniejszym miesiącem jest styczeń(temperatura waha się od -6°C do 1°C).Średnia roczna temperatura wynosi ok.+7°C.Średnia roczna suma opadów wynosi 660 mm.Najbardziej deszczowym miesiącem jest sierpień(90 mm),najmniej opadów przypada na marzec(20 mm).
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Czer | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rocznie |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Śr.wysoka temperatura[°C] | +1 | 0 | +3 | +10 | +16 | +20 | +22 | +20 | +18 | +12 | +6 | +2 | +11 |
| Śr.niska temperatura[°C] | -6 | -5 | -2 | +1 | +5 | +9 | +13 | +11 | +8 | +5 | +1 | -1 | +3 |
| Opady[mm] | 40 | 30 | 20 | 30 | 50 | 60 | 80 | 90 | 60 | 50 | 40 | 50 | 660 |
- Miasta partnerskie
- Rouen(Francja)
- Tyresö(Szwecja)
- Święciany(Litwa)
- Postawy(Białoruś)
- Miasta zaprzyjaźnione
- Stanisławów(Ukraina)
- Trutnov(Czechy)
- Miasta stowarzyszone
- Reda(w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego)
- Rumia(w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego)
Zabytki i interesujące miejsca
- Kalwaria Wejherowska ufundowana przez wojewodę Wejhera w latach 1649–59,składająca się z 26 barokowych,rokokowych i neogotyckich kaplic fundacji rodu Wejherów
- Pałac Keyserlingków i Przebendowskich(obecnie siedziba Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, wpisanego do Państwowego Rejestru Muzeów)
- kościół Świętej Trójcy z 1755 fundacji Jana Przebendowskiego,na miejscu dawniejszego kościoła z 1644 obecnie kolegiata
- poewangelicki,neogotycki kościół św.Stanisława Kostki z 1908,z pięcioma wieżami
- konwikt św.Leona z 1872 zbudowany przez mieszkańców miasta dla reformatów pozbawionych dawnego klasztoru przez władze pruskie
- barokowy Kościół i klasztor Franciszkanów w Wejherowie z 1650 ufundowany dla franciszkanów przez Jakuba Wejhera
- krypty rodziny Wejherów i Przebendowskich(w podziemiach klasztoru)
- obraz Matki Bożej Wejherowskiej ukoronowany przez Jana Pawła II podczas mszy na sopockim hipodromie(znajduje się w kościele klasztornym)
- Plac Jakuba Wejhera(rynek)z pomnikiem założyciela miasta Jakuba Wejhera
- Ulica Jana III Sobieskiego deptak miejski,wytyczony w 1643
- ratusz miejski(z udostępnionymi makietami zabytkowego centrum Wejherowa oraz Kalwarii Wejherowskiej)
- szachulcowy szpitalik-przytułek z XVII w.
- eklektyczne kamienice z przełomu XIX/XX w.
- gmach gimnazjum z 1866
- budynek sądu z 1880
- stary cmentarz
- park miejski im.Aleksandra Majkowskiego(z XVIII w.)
- młyn wodny nad rzeką Cedron z XVII w.(przebudowany po pożarze w 1920)
- budynek dawnego Zespołu Szkół Elektrycznych
- budynki dawnego Szpitala Psychiatrycznego(obecnie szkoły specjalne oraz jednostka wojskowa)
- budynek dworca kolejowego
- budynek poczty
- budynek Starostwa Powiatowego
- Villa Musica
- Dom Młynarza(obecnie budynek mieszkalny)
- Piaśnica,k.Wejherowa miejsce straceń 12 tysięcy Kaszubów,Polaków i Niemców,z grobem bł.Alicji Kotowskiej,zmartwychwstanki
- Trójmiejski Park Krajobrazowy rezerwat leśny Gałęźna Góra
- Puszcza Darżlubska z dwoma szlakami znakowanymi i ścieżką przyrodniczo-leśną
- Groty Mechowskie jaskinia pseudokrasowa w Mechowie,na skraju Puszczy Darżlubskiej
- Jezioro Żarnowieckie w rynnie polodowcowej
- rzeka Reda płynąca w plejstoceńskiej pradolinie Reda-Łeba
- w leśnictwie Lisewo Diabelski Kamień duży kamień narzutowy,gnejs,o obwodzie 20 m
- rezerwat torfowiskowy Lewice(tzw.Bagno Biała)
- "Szlak Wejherowski"znajduje się na terenie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.Rozpoczyna się w Wejherowie i dalej prowadzi przez Wyspowo,Borowo,Wygodę,Bieszkowice(w tym Piekiełko),Gdynię do Sopotu Kamiennego Potoku.Szlak ma długość 55 km.Na odcinku od Bieszkowic do Wejherowa można poznać kilka bardzo ciekawych jezior m.in.Zawiat,Bieszkowice,Wygoda,Rąbówka i Borowo.Od października 2007 r.szlak prowadzi przez Rezerwat przyrody Cisowa w Gdyni;na swej drodze mija także trzy inne rezerwaty:Kacze Łęgi,Łęg nad Swelinią i Pełcznicę.
- "Szlak Puszczy Darżlubskiej"szlak biegnie zachodnią częścią Puszczy Darżlubskiej.Trasa rozpoczyna się przy dworcu kolejowym w Wejherowie, prowadzi w kierunku leśniczówki Miga.Następnie prowadzi do Piaśnicy,Jeziora Dobrego,skrajem lasu przez Sobieńczyce do Żarnowca i Krokowej.Szlak jest dostępny także dla rowerzystów.
- "Szlak Zagórskiej Strugi"szlak ma długość 56 km i prowadzi z Gdyni Wzgórza św.Maksymiliana przez Piekiełko,Rumię do Wejherowa.Szlak biegnie głównie lasami,krawędzią Wysoczyzny Gdańskiej,mocno porozcinanej dolinami.Pełna jest pomników przyrody(drzew,głazów narzutowych) i stromych wejść.Trasa zaczyna się i kończy w dwóch największych dolinach,pierwsza to dolina Zagórskiej Strugi,druga to dolina Cedronu.Na trasie można zwiedzić również 17 z 26 kaplic Kalwarii Wejherowskiej.
- "Krawędzią Kępy Puckiej"trasa liczy 33,2 km i biegnie przez Rzucewo,Osłonino,Mrzezino,Rekowo i dalej wchodzi w lasy wejherowskie.
- Kinga Baranowska polska himalaistka,zdobywczyni siedmiu ośmiotysięczników.Pierwsza Polka na ośmiotysięcznikach Dhaulagiri,Manaslu i Kanczendzondze.
- Jan Białk sportowiec,biegacz.Maratończyk,uprawiający również biegi uliczne.Wielokrotny mistrz i medalista mistrzostw Polski.Posiada najwyższą klasę sportową:mistrzowską międzynarodową.
- Mirosław Bork reżyser filmowy.Autor m.in.satyrycznej komedii Konsul(ze znakomitą kreacją Piotra Fronczewskiego).
- Krzysztof Czerwionka żeglarz,samotnie przepłynął Atlantyk w 1993 oraz Morze Północne i Bałtyk zimą 1993/1994 na jachcie SY Aurora 35 ft,weekender.Przypłynął do Gdyni 21 stycznia 1994.
- Klemens Gniech dyrektor Stoczni Gdańskiej(wówczas im.Lenina)w latach 1976-1981.Podczas Sierpnia'80 zwolennik mediacji ze strajkującymi.Zwolniony ze stoczni,z zakazem pełnienia funkcji kierowniczych w PRL,podczas stanu wojennego.
- Rafał Karcz sportowiec i instruktor kick-boxingu.Członek kadry narodowej,dwukrotny brązowy medalista Pucharu Świata,Mistrz Europy all style karate,pięciokrotny Mistrz Polski.
- Alicja Kotowska zakonnica,zmartwychwstanka,dyrektorka szkoły średniej,przełożona Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek w Wejherowie w latach 1934-1939.Rozstrzelana przez Niemców w lasach piaśnickich,gdzie znajduje się jej grób.W 1999 została ogłoszona błogosławioną przez papieża Jana Pawła II.
- Dorota Masłowska pisarka i felietonistka,autorka książki-bestselleru z 2002 Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną i laureatka Nike za Pawia Królowej(przyznana w 2006 za rok 2005).
- Maciej Miecznikowski śpiewak operowy(bas) i estradowy(grupa Leszcze).Nie urodził się ani nie mieszka w Wejherowie ukończył jednak wejherowską Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia i wejherowskie LO;śpiewał też w chórze Cantores Veiherovienses.
- Marcin Miotk młody,ale mający już na swym koncie liczne sukcesy,himalaista który 5 czerwca 2005 zdobył Mount Everest(8848 n.p.m.)jako pierwszy Polak nie korzystający z maski tlenowej.
- Cezary Paciorek kompozytor,pianista,akordeonista;uznawany za najlepszego polskiego akordeonistę jazzowego.Współpracował z najlepszymi polskim jazzmanami.Laureat wielu nagród,nagrał kilkanaście różnych stylistycznie płyt.Interesuje go także muzyka kościelna.Prowadzi Scholę Świętojańską przy gdańskim Duszpasterstwie Środowisk Twórczych.
- Hubert Skrzypczak polski bokser,brązowy medalista XIX Igrzysk Olimpijskich w Meksyku,mistrz i wicemistrz Europy.Przez miesięcznik"Boks"został uznany najwybitniejszym polskim pięściarzem w wadze papierowej w historii.
- Aleksandra Spanowicz(d.Aleksandra Czubek)artysta plastyk,nazywana"pierwszą damą komiksu polskiego".Zajmuje się także ilustrowaniem książek.Laureatka wielu konkursów,uczestniczka wielu wystaw.
- Paul Nipkow wynalazca,twórca wynalazku nazywanego tarczą Nipkowa,stanowiącego podstawowy element pierwszych telewizorów i kamer telewizyjnych(tzw.telewizja mechaniczna),który umożliwił powstanie współczesnej telewizji.Uczęszczał do Wejherowskiego Gimnazjum(obecne I Liceum Ogólnokształcące im.Jana III Sobieskiego).Przez pewien czas mieszkał w tym mieście.
- Tomasz Pohl poeta,prozaik,eseista,autor tekstów piosenek i pieśni.Urodzony w Wejherowie,gdzie spędził dzieciństwo i młodość.Stworzył m.in.teksty do"Wejherowskiego Misterium Męki Pańskiej",widowiska"Kartki z Katynia".Autor książek:"Niedosyt"(2009),"Słowa pod wysokim napięciem"(1999),"Punkt widzenia"(1998).Laureat licznych konkursów literackich.
- Wincenty Wrosz oficer,a później werbista w Brazylii.
Wejherowo na przestrzeni wieków stanowiło silny ośrodek kultury polskiej,opierając się skutecznie akcji germanizacyjnej(działalność koła filomatów"Wiec"oraz S.Marońskiego,J.Łęgowskiego,L.Jakowickiego;koła śpiewacze i teatry amatorskie).Po 1920 miasto było także ważnym ośrodkiem regionalizmu kaszubskiego wydawana była tu"Gazeta Kaszubska",ukazujące się najpierw jako dwutygodnik,a później tygodnik czasopismo"Klëka",przekształcone w 1939 w"Tygodnik Wielkiego Pomorza"oraz"Świt".Wejherowo jest siedzibą Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej,które gromadzi zabytki piśmiennictwa kaszubsko-pomorskiego,a także organizuje wernisaże i wystawy.Inne muzeum,w którym zapoznać się można z dziejami rodu Wejherów oraz z działalnością wejherowskich franciszkanów,zlokalizowane jest w podziemiach klasztoru.W mieście funkcjonuje Wejherowskie Centrum Kultury,które podobnie jak Ognisko Pracy Pozaszkolnej prowadzi liczne sekcje i koła zainteresowań,a także zajmuje się edukacją kulturalną,organizuje duże imprezy o charakterze masowym oraz koordynuje działania kulturalne w mieście i regionie.Przy Wejherowskim Centrum Kultury działa też kino studyjne,które powstało po zamknięciu kina"Świt"pod koniec ubiegłego wieku.W Wejherowie swoją siedzibę ma Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im.Aleksandra Majkowskiego,działa tu kilka chórów,m.in.chór męski Harmonia oraz odnoszący sukcesy w kraju i w Europie chór mieszany Cantores Veiherovienses.Dynamicznie funkcjonują tu również lokalne media,w tym telewizja Twoja Telewizja Morska i Telewizja Wejherowo,lokalna prasa"Gryf Wejherowski","Panorama Powiatu Wejherowskiego","Express Powiatu Wejherowskiego","Puls Wejherowa"oraz lokalne serwisy internetowe.
Cykliczne imprezy kulturalno-rozrywkowe w Wejherowie:
- Open Air Rock Festival
- Ogólnopolski Festiwal Pieśni o Morzu
- Verba Sacra Modlitwy Katedr Polskich
- Imprezy z cyklu African Battle:Reggae&Dub vs.Old Skul Funk&Afrobeat
- Spotkania z Muzyką Kaszub w pałacu-muzeum
- Jarmark Wejherowski
- Dzień Jakuba
- Festyn Wakacyjny
- koncerty organowe w wejherowskiej kolegiacie
- kameralne koncerty wigilijne w wejherowskiej kolegiacie
- letnie koncerty w parku i na rynku
- poetyckie wieczory literackie i muzyczne w kawiarni-galerii"Insula"
- występy alternatywnych zespołów muzycznych w undergroundowym klubie"Fantomas"
Najważniejsze obiekty sportowe w Wejherowie to:
- Wejherowskie Korty Tenisowe
- Stadion WKS"Gryf"Wzgórze Wolności
- Sala widowiskowo-sportowa przy Zespole Szkół nr 1
- Kryta pływalnia i lodowisko(przy Zespole Szkół nr 3)
- Pole golfowe"Sierra Golf Club"(Pętkowice k.Wejherowa)
- Wejherowski Klub Sportowy"Gryf"(przez kilka lat WKS"Gryf"był jedyną w okolicy drużyną III ligi piłkarskiej)
- Klub Sportowy"Sprzęgło"Wejherowo
- Klub Sportowy"Tytani"Wejherowo(piłka ręczna)
- Klub Sportowy UKS"Szóstka"
- Klub Sportowy UKS"Ósemka"(koszykówka,Unihokej)
- Klub Pływacki UKP"Trójka"Wejherowo
- turniej streetballa na rynku
- wyścig rowerów górskich na morenowych wzgórzach
- biegi im.Jakuba Wejhera
- turnieje piłkarskie
- zawody balonowe
Kalwaria wejherowska
Wejherowo jest niekiedy nazywane"duchową stolicą Kaszub"ze względu na znajdujące się tu liczne obiekty kultu religijnego,w tym sanktuarium pasyjno-maryjne oraz związane z nimi ruchy pielgrzymkowe o wielowiekowej tradycji.
Parafie
Istnieją tu następujące parafie rzymskokatolickie i podlegające im obiekty:
- Parafia Chrystusa Króla kościół parafialny Chrystusa Króla,ul.Narutowicza 2
- Parafia NMP Królowej Polski kościół parafialny NMP Królowej Polski,ul.Rybacka 22
- Parafia św.Leona Wielkiego kościół parafialny(poewangelicki)św.Stanisława Kostki,ul.Sobieskiego 235 oraz konwikt Św.Leona Wielkiego,ul.3 Maja 19
- Parafia św.Anny kościół parafialny Św.Anny,ul.Reformatów 19
- Parafia Świętej Trójcy kościół parafialny Świętej Trójcy(kolegiata Wejherowska),ul.Kościuszki 2 oraz kościół cmentarny Chrystusa Pana Zmartwychwstałego,ul.Ks.Edmunda Roszczynialskiego
- Parafia św.Karola Boromeusza ul.Gryfa Pomorskiego 51
Na terenie Wejherowa działalność duszpasterską prowadzi również zbór Kościoła Zielonoświątkowego,protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym i wspólnota Kościoła Chrześcijan Baptystów oraz zbory Świadków Jehowy z Salami Królestwa.
Cmentarze
Współcześnie istniejące to:
- Cmentarz Śmiechowski
- Cmentarz Stary
- Cmentarz Żołnierzy Radzieckich
- Cmentarz Choleryczny
- Cmentarz Ewangelicki zlikwidowany(bez ekshumacji ciał)w 1951 przez władze komunistyczne ku oburzeniu mieszkańców miasta;obecnie upamiętniony granitowym głazem
- Stary Cmentarz Ewangelicki przy obecnej ulicy Kościuszki
- Cmentarz Zakładu Psychiatrycznego położony w lesie za jednostką wojskową,zachowało się sporo płyt nagrobnych,a także oryginalny układ ścieżek.W planach jest utworzenie lapidarium
- Cmentarz Żołnierzy Niemieckich zlikwidowany razem z cmentarzem ewangelickim w 1951
- Cmentarz Żydowski zachowały się ślady macew.
Poza szkołami podstawowymi,gimnazjami oraz szkołami ponadgimnazjalnymi istnieją w Wejherowie następujące placówki oświatowe:
- Kaszubsko-Pomorska Szkoła Wyższa
- Medyczne Studium Zawodowe im.Z.Kieturakisa
- Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia im.F.Chopina
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im.Janusza Korczaka
- Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Niesłyszących im.Jana Siestrzyńskiego
- Szkoła Muzyczna YAMAHA
Komunikacja autobusowa
System komunikacji miejskiej w Wejherowie składa się z 16 miejskich linii autobusowych,organizowanych przez Miejski Zakład Komunikacji w Wejherowie(obsługiwanych przez MZK Wejherowo i Pomorską Komunikację Samochodową) i Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni.Z innymi miastami w Polsce Wejherowo ma połączenie dzięki węzłowi drogowemu i kolejowemu.Natomiast do okolicznych miejscowości dotrzeć można autobusami PKS.Funkcjonują tu również korporacje taksówkarskie.
Kolej
Przez Wejherowo przebiega linia kolejowa nr 202(Gdańsk-Stargard Szczeciński).W mieście krzyżują się relacje kolejowe Berlin Szczecin Koszalin Słupsk Wejherowo Gdynia oraz,aktualnie nieczynna,Wejherowo Garczegorze.Z Trójmiastem Wejherowo połączone jest dzięki Szybkiej Kolei Miejskiej,obsługującej dwa przystanki osobowe oraz stację Wejherowo.
Stacje i przystanki kolejowe
W mieście aktualnie znajduje się stacja kolejowa i dwa czynne przystanki osobowe:
- Wejherowo jedyna stacja kolejowa w mieście,wybudowana w 1870 roku.
- Wejherowo Nanice przystanek osobowy,wybudowany w 1950.
- Wejherowo Śmiechowo przystanek oddany do użytku razem z przystankiem Wejherowo Nanice w 1950.
Drogi
W Wejherowie krzyżuje sie kilka ważnych dróg:
- droga krajowa nr 6:Szczecin Goleniów Koszalin Słupsk Lębork Wejherowo Reda Gdynia Gdańsk
- droga wojewódzka nr 218:Krokowa Wejherowo Chwaszczyno Gdańsk
- droga wojewódzka nr 224:Wejherowo Szemud Przodkowo Kartuzy Egiertowo Nowa Karczma Skarszewy Godziszewo Tczew
W 1985 roku otwarto sanitarne lądowisko,położone przy ul.Jagalskiego.Ok.17 km na południe od miasta działa prywatne lądowisko Donimierz,a ok.22 km na północny zachód śmigłowcowe lądowisko Gniewino.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz