- ok.7700 p.n.e.na terenie dzisiejszego Olsztyna pojawiają się myśliwi,którzy przywędrowali tu z rejonu Morza Bałtyckiego(ślady bytności odnaleziono m.in.w Kortowie).
- ok.2900 p.n.e.pierwsi osadnicy i osady w pobliżu jezior(np.nad Jeziorem Krzywym)
- ok.1300 p.n.e.na prawym brzegu Łyny powstała rozległa osada obronna(w rejonie dzisiejszej ulicy Marii Grzegorzewskiej za Szpitalem Miejskim).
- ok.400 n.e.kontakty handlowe miejscowej ludności z kupcami rzymskimi.
- 1334 Krzyżak Henryk von Luter założył w zakolu rzeki Łyny drewniano-ziemną strażnicę puszczańską,nadając jej nazwę Allenstein(Gród nad Łyną)
- 1337 wokół strażnicy powstały wsie:Wadąg,Pistki,Brąswałd,Dywity
- 1342 powstanie Jarot dzisiaj dzielnica Olsztyna
- 1345 powstanie wsi:Warkały,Jonkowo,Bartąg,Tomaszkowo
- 1346 przekazanie przez biskupa warmińskiego terenu,na którym leżał Olsztyn we władanie kapitule warmińskiej
- 1347 rozpoczęcie budowy zamku murowanego(w miejscu strażnicy drewniano-ziemnej)
- 1348,31 grudnia założenie Kieźlin(pierwsza wzmianka o Olsztynie w dokumencie lokacyjnym wsi)
- 1353,31 października Jan z Łajs otrzymał od kapituły warmińskiej przywilej lokacyjny dla miasta,które ma nazywać się Allenstein.Dla Polaków był to Holstin(tak pisano w XIV w.)a później Olstyn,ale wymawiano tę nazwę tak jak dzisiaj:Olsztyn.
- 1354 Jan z Łajs(zasadźca i dziedziczny sołtys Olsztyna)otrzymał od kapituły warmińskiej majątek(62 łany),przekształcony później na wieś czynszową Różnowo.
- 1372 Jan z Łajs wyniesiony do stanu szlacheckiego
- 1378
- 4 maja otrzymanie przywileju,który pozwolił przesunąć granicę miasta w kierunku północnym.
- rozpoczęcie budowy Bramy Górnej
- 1380,21 stycznia pierwsze cechy rzeźników,piekarzy i szewców otrzymały przepisy
- 1410,18 lipca otwarcie bram miasta przed wojskami Władysława Jagiełły
- 1414,sierpień opanowanie i spalenie miasta przez wojska Władysława Jagiełły
- 1440,5 maja Olsztyn przystąpił do Związku Pruskiego
- 1454,luty mieszczanie wzięli udział w powstaniu przeciwko zakonowi krzyżackiemu i opanowali zamek,uznając zwierzchnictwo króla polskiego
- 1455,17 sierpnia zajęcie miasta przez Krzyżaków(okupacja do 1463)
- 1463 biskup warmiński Paweł Legendorf,w porozumieniu z zakonem krzyżackim,przejął od załóg krzyżackich zamki i miasta warmińskie(w tym Olsztyn),obsadzając je własnymi załogami
- 1464,16 marca biskup Paweł Legendorf odstąpił od zakonu i przeszedł na stronę Związku Pruskiego.Cała Warmia uznała zwierzchnictwo króla polskiego.
- 1466,19 października na mocy II traktatu toruńskiego,kończącego wojnę trzynastoletnią,Warmia została wcielona do granic państwa polskiego.
- 1479 kanonicy warmińscy schronili się w Olsztynie przed wojskami królewskimi,wysłanymi dla poskromienia biskupa Mikołaja Tungena(wybranego wbrew woli króla).Wkrótce przeniesiono na zamek olsztyński skarbiec i archiwum kapitulne(w przekonaniu,iż jest to miejsce najbardziej bezpieczne).
- 1489 biskup warmiński Łukasz Watzenrode,wuj Mikołaja Kopernika,dokonał w kościele św.Jakuba konsekracji ołtarza Bożego Ciała(pewne elementy ołtarza zachowały się do dziś w ołtarzu św.Katarzyny).
- 1511,1 stycznia Mikołaj Kopernik po raz pierwszy przybył do Olsztyn(urzędowa wizyta związana z doroczną odprawą urzędników komornictwa
- 1516,8 listopada objęcie urzędu administratora dóbr kapituły z siedzibą w Olsztynie przez Mikołaja Kopernika
- 1517,15 stycznia Mikołaj Kopernik rozpoczął na zamku olsztyńskim cykl obserwacji pozornej drogi Słońca,czego rezultatem stał się sporządzony przezeń własnoręcznie w krużganku zamkowym wykres o wymiarach 140x705 cm,z wyróżnioną niebieskim kolorem linią równonocy
- 1518,12 grudnia Mikołaj Kopernik obserwował w Olsztynie opozycję Marsa
- 1519 Mikołaj Kopernik opracował na zamku olsztyńskim traktat o monecie,przygotowany na sejm Prus Królewskich
- 1520
- 23 stycznia powrót Mikołaja Kopernika z Fromborka
- 8 listopada ponowne objęcie urzędu administratora przez Mikołaja Kopernika
- Mikołaj Kopernik obserwował w Olsztynie opozycje Jowisza i Saturna
- 1521
- 15 stycznia podejście wojsk krzyżackich pod miasto
- 26 stycznia odparcie szturmu krzyżackiego na mury miejskie Olsztyna(obroną kierował Mikołaj Kopernik)
- czerwiec Mikołaj Kopernik przestaje pełnić urząd administratora
- sierpień wyprowadzka Mikołaja Kopernika z Olsztyna
- 1522-1538 Mikołaj Kopernik kilkakrotnie odwiedza Olsztyn,w tym czterokrotnie pełniąc funkcję wizytatora
- 1538,17 grudnia przyjęcie hołdu stanów warmińskich przez Jana Dantyszka
- 1550 budowa Kaplicy Jerozolimskiej i cmentarza dla biedaków porażonych syfilisem.
- 1562,30 sierpnia otrzymanie przez miasto zgody na budowę wieży kościoła św.Jakuba
- 1565
- wizytacja Stanisława Hozjusza w olsztyńskiej parafii
- pierwsza wzmianka o olsztyńskiej szkole
- pierwsze wygłaszane po polsku kazania w Olsztynie
- 1568,19 sierpnia wydano wilkierz olsztyński
- 1580,21 września poświęcenie przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera kaplicy św.Anny na olsztyńskim zamku(dziś pomieszczenie to zwie się Salą Kromerowską)
- 1596 zakończenie budowy wieży kościoła św.Jakuba oraz zawieszenie na niej 5 dzwonów
- 1599,9 grudnia proboszcz olsztyński Ambrosius Merten złożył rezygnację,ponieważ"większość parafian posługiwała się wyłącznie językiem polskim",którego on nie znał
- 1620,3 lutego pożar,w którym spłonęła większa część miasta
- 1624
- odbudowa spalonego w pożarze XV-wiecznego ratusza
- zaraza śmierć połowy ludności Olsztyna
- 1635
- 21 czerwca rozkaz opuszczenia miasta przez żołnierzy w celu udania się do Dobrego Miasta,wydany przez Władysława IV
- 23 lipca król Polski Władysław IV w Olsztynie
- 1638,23 marca olsztyńska szkoła zostaje podporządkowana kolegium braniewskiemu
- 1655,5 grudnia wkroczenie Szwedów do Olsztyna;okupacja miasta
- 1656,17 lutego wkroczenie do Olsztyna wojsk pruskich(zdradzieckie przymierze Fryderyka Wilhelma ze Szwecją;okupacja miasta)
- 1657 kolejny pożar w Olsztynie
- 1663,3 listopada miasto otrzymało prawo do trzeciego jarmarku
- 1669 pożar ogarnął większą część miasta
- 1708
- memoriał rady miejskiej skierowany do kapituły"o nędznym stanie miasta,do jakiego doszło wskutek nakładanych kontrybucji i nieprzyjacielskich napadów"
- 16 czerwca spalenie Olsztyna przez okupujące Polskę wojska króla szwedzkiego Karola XII
- 1709-1710 wyludnienie miasta przez dżumę,całkowite wyludnienie dwóch wsi Sądyt i Ostrzeszewa
- 1721 ukończenie budowy dwóch kaplic,będących przedłużeniem naw bocznych kościoła Św.Jakuba(budową kierował Piotr Olchowski)
- 1737 w Olsztynie pojawiła się figura Chrystusa z kulą ziemską w ręku
- 1751,17 marca pierwsza apteka w mieście(w Rynku pod numerem 2),po 200 latach(w 1957)przeniesiona do przeciwległej,południowej pierzei
- 1758
- 27 lipca otwarcie drogi do zamku od strony miasta przez most nad fosą
- zakończenie budowy nowej rezydencji pałacowej,usytuowanej pomiędzy dwoma skrzydłami zamku od strony miasta
- wkroczenie wojsk rosyjskich na Warmię(okupacja do 1762 roku)
- 1765,22 sierpnia uchwała rady miejskiej o remoncie ratusza wiosną następnego roku
- 1772,7 września wcielenie Olsztyna wraz z całą Warmią do Królestwa Prus;miasto i zamek stają się własnością króla pruskiego
- 1779,27 września wizytacja kościoła św.Jakuba przez biskupa warmińskiego Ignacego Krasickiego
- 1797 do jedynej w mieście szkoły uczęszcza 119 chłopców;podstawą kształcenia jest łacina oraz czytanie i pisanie po niemiecku i po polsku
- 1801 rozbiórka kościoła św.Krzyża(znajdował się w miejscu dzisiejszego nowego ratusza)dwa boczne ołtarze przeniesione zostały do kościoła w Gutkowie,a ołtarz główny do prawej nawy kościoła św.Jakuba
- 1802,sierpień wizyta Tadeusza Czackiego w Olsztynie
- 1803 pożar spłonęły 63 domy w południowo-zachodniej części miasta;ponadto obsunął się mur przy Bramie Dolnej i zawalił kościół św.Ducha
- 1807
- 1 stycznia do miasta wkroczył pułk piechoty francuskiej;okupacja trwała do 11 grudnia(z krótką przerwą).Wojska francuskie pozyskiwały drewno na opał z rozbiórki otaczających miasto budowli należących do mieszczan;rozebrano 9 stodół(144 częściowo),83 szopy,57 spichrzów).Na Górnym Przedmieściu 10 domów mieszkalnych legło w gruzach.
- 3 lutego w Olsztynie bawił cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte.Później powstała historia o niejakim Rydzewskim,który rzekomo próbował zamachu na cesarza,mierząc weń ze strzelby z dachu domu nr 8(wówczas najwyższego budynku przy Rynku).
- 1808
- 10 kwietnia uchwała magistratu o regulacji ulic na przedmieściach(na przedpolach Bramy Górnej i Bramy Dolnej)
- 1818,6 maja Olsztyn stolicą powiatu i siedzibą starostwa powiatowego
- 1825,25 lipca uregulowanie Łyny na obszarze miasta
- 1831,7 listopada wybuch epidemii cholery
- 1832,12 stycznia koniec epidemii;dzięki szczelnemu zamknięciu miasta,zmarło tylko 71 osób
- 1837 oddanie do użytku Mostu Szpitalnego(później nazwany Mostem Świętojańskim),u jego wylotu od ok.1690 istniał szpital(przytułek dla ubogich)
- 1837-1846 szerzenie się głodu w mieście
- 1841 na miejscu dzisiejszego Placu Jedności Słowiańskiej zasypano część dawnej fosy miejskiej
- 1843
- powstanie drukarni na Górnym Przedmieściu
- przy ulicy Szańcowej otwarto lazaret powiatowy,który przyjął chorych zakaźnie
- 1845 otwarcie kąpieliska miejskiego nad Jeziorem Fajferek
- 1848 powstanie Klubu Konstytucyjnego
- 1859
- oddano do użytku most na Wadągu skrócenie drogi do Dobrego Miasta ulicą Królewską(dzisiaj al.Wojska Polskiego).
- wzniesiono nowe,zachodnie skrzydło ratusza
- 1860
- otwarcie browaru przy szosie Dobromiejskiej,który funkcjonuje do dziś(al.Wojska Polskiego 20)
- oddanie do użytku nowego budynku szkoły przy ul.Pieniężnego
- 1862
- 10 czerwca pierwszy jarmark na Końskim Targu(dziś Plac Roosevelta)
- rada miejska postanowiła zbudować w lesie miejskim od strony Dywit dom leśniczego,wiatę dla spacerowiczów oraz letnią restaurację(teren nazwano"Wzgórzem św.Jakuba",dziś Jakubowo)
- 1863
- 11 września po aresztowaniu Wojciecha Kętrzyńskiego zostaje on osadzony w areszcie w Bramie Górnej
- 16 września proces Wojciecha Kętrzyńskiego przed sądem w Olsztynie
- 1866
- 13 lipca wybuch epidemii cholery,śmierć poniosło 215 osób
- otwarcie bitej drogi łączącej Olsztyn z Olsztynkiem
- 1867
- 15 października otwarcie Szpitala Mariackiego
- 1868 zakończenie remontu kościoła Św.Jakuba
- 1872
- decyzja magistratu o budowie szosy łączącej miasto z odległym od niego,budującym się dworcem kolejowym(ul.Dworcowa,dziś ul.Partyzantów).
- zakończenie budowy dwutorowego wiaduktu,dworca głównego oraz nasypu kolejowego w kierunku na Dajtki
- 26 listopada pierwszy pociąg wjechał na stację kolejową w Olsztynie;uruchomiono połączenie kolejowe z Czerwonką
- 1873
- 25 czerwca otwarcie linii kolejowej,łączącej Olsztyn z Ostródą
- 24 lipca wprowadzenie przez władze pruskie zakazu używania języka polskiego w szkołach
- otwarcie pierwszego gimnazjum żeńskiego
- przeniesienie epitafium Alberta Nowiejskiego,administratora kapituły warmińskiej w Olsztynie,fundatora przytułku dla ubogich zbudowanego w 1690,do kaplicy Szpitala Mariackiego(dziś Szpital Miejski),gdzie istnieje do dziś.
- 1877
- 4 września zakończenie budowy synagogi żydowskiej(przy ul.Miłakowskiej,dziś ul.Grunwaldzka)
- 15 października poświęcenie kościoła ewangelickiego(przy zamku);jako kamień węgielny wmurowano pod ołtarzem rzekomy głaz ofiarny pogańskich Prusów,co miało symbolizować jedność z ludem pierwotnie zamieszkującym tę ziemię.
- 16 października otwarcie średniej szkoły męskiej
- 1878,24 sierpnia otwarcie miejskiego kąpieliska na Jeziorze Długim
- 1880
- 1 października przeniesienie siedziby Sądu Okręgowego do nowego gmachu,zbudowanego w stylu neogotyku(zaprojektowanego przez Zygmunta Gorgolewskiego)
- 15 października rozpoczyna produkcję nowoczesna rzeźnia miejska
- 1882
- 12 maja zapadła decyzja o budowie II Prowincjonalnego Zakładu dla Umysłowo Chorych w Kortowiepierwsze budowle stanęły w 1883
- osuszenie jeziora Fajferek
- 1883
- 15 sierpnia pierwszy pociąg do Morąga
- 1 listopada pierwszy pociąg do Szczytna
- oddanie do użytku gmachu Zarządu Kolei(dziś Komenda Miejska Policji)
- otwarcie drogi bitej łączącej Olsztyn z Barczewem
- 1884
- 1 listopada pierwszy pociąg do Ornety przez Dobre Miasto
- początek stacjonowania w Olsztynie Wschodniopruskiego Batalionu Strzelców
- 1885 w Olsztynie otworzono szpital garnizonowy
- 1886
- 3 kwietnia uroczyste wprowadzenie do nowo zbudowanych koszar(na zapleczu cmentarza św.Jakuba)Wschodniopruskiego Pułku Dragonów
- 16 kwietnia pierwszy numer Gazety Olsztyńskiej
- rozbudowa fabryki maszyn i kotłów(Karla Roenscha)oraz budowa nowej fabryki maszyn(Gustawa Franka)
- otwarcie szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych w Kortowie
- 1887
- 30 września poświęcenie gimnazjum męskiego przy ulicy Wartemborskiej(dziś ul.Dąbrowszczaków)obecnie w budynku mieści się I Liceum Ogólnokształcące
- 1 października otwarcie gmachu poczty przy ulicy Wilhelmowskiej(dziś ul.Pieniężnego);w 1907 został rozbudowany
- 1 listopada pierwszy pociąg do Olsztynka
- 1888
- 1 października pierwszy pociąg na linii Olsztyn–Nidzica–Działdowo
- przeprowadzka liceum żeńskiego do budynku przy ulicy Wyzwolenia
- wprowadzono uliczną numerację domów
- 1889
- 15 października uruchomienie Gazowni Miejskiej
- do Olsztyna przeniósł się Eugeniusz Buchholz;otworzył on księgarnię,skład papieru,introligatornię i drukarnię
- 1890,27 września pierwszy numer Nowin Warmińskich(pismo ukazywało się do 28 czerwca)
- 1891
- marzec powstanie polskiego stowarzyszenia społeczno-kulturalnego Zgoda
- 8 maja pierwsze polskie przedstawienie teatralne w Olsztynie
- budowa Domu Zdrojowego w Jakubowie(dziś rejonowa przychodnia lekarska)
- do koszar w rejonie dzisiejszej ulicy Kasprowicza wprowadził się batalion grenadierów 4.pułku im Króla Fryderyka II
- 1892,lipiec instalacja pierwszych telefonów w mieście
- 1893
- 25 października przenosiny redakcji Gazety Olsztyńskiej do budynku przy ulicy Podkościelnej(dzisiejszej Staszica)
- 22 grudnia pierwszy numer Warmiaka
- wzniesienie budynku Dworca Zachodniego
- 1894
- 1 kwietnia oddanie do użytku katolickiej szkoły powszechnej dla chłopców(według projektu Roberta Luckhardta)dziś Szkoła Podstawowa nr 10 im.Władysława Broniewskiego przy al.Niepodległości
- zakończenie budowy domu dla starostwa powiatowego przy ulicy Szrajbera
- 1895
- oddanie do użytku mostu drogowego nad torami kolejowymi;dotychczasowy przejazd kolejowy ze szlabanami,znajdujący się na przedłużeniu ulicy Dobromiejskiej(dziś ul 1 Maja)ulega likwidacji
- oddanie do użytku żelaznego wiaduktu na torami kolejowymi łączącego miasto z Zatorzem
- 1898
- 1 października do koszar nad Jeziorem Długim został wprowadzony 1.batalion 150.pułku piechoty
- zakończenie budowy kompleksu gmachów więziennych
- 1899
- 1 maja otwarcie mleczarni parowej na zapleczu ulicy Wilhelmowskiej(dziś ul.Pieniężnego)
- 1 lipca przekazanie miastu stacji pomp nad Jeziorem Krzywym
- 1 sierpnia oddanie do użytku systemu kanalizacji miejskiej
- zakupienie od gminy Likusy Jeziora Krzywego i przyłączenie do miasta
- 1900 zakończenie budowy wieży ciśnień na Wzgórzu św.Andrzeja(dziś przy ul.Żołnierskiej)
- 1901,19 czerwca przekazanie do użytku przejścia dla pieszych pod torami kolejowymi,łączące dzisiejsze ul.1 Maja z al.Wojska Polskiego.
- 1902 oddanie do użytku podziemnych tuneli umożliwiających przechodzenie na perony dworca głównego
- 1903,19 października konsekracja kościoła Serca Jezusowego
- 1904 otwarcie cmentarza katolickiego na zapleczu kościoła św.Józefa(na Zatorzu)
- 1905
- 31 marca ostatni numer Warmiaka
- 21 października Olsztyn stolicą rejencji,odpowiedniczki dzisiejszego województwa
- 1907
- 30 października poświęcenie sanatorium przeciwgruźliczego dla kobiet(dziś przy ul.Jagiellońskiej,w Lesie Miejskim)
- 15 listopada oddanie do użytku elektrowni wodnej na rzece Wadąg
- 14 grudnia uruchomiono linię elektryczną
- 15 grudnia uruchomienie trakcji tramwajów elektrycznych
- otwarcie neogotyckiego gmachu żeńskiego seminarium nauczycielskiego i szkoły ćwiczeń,później spalonego przez Armię Czerwoną(obecnie w tym miejscu stoi gmach Urzędu Wojewódzkiego)
- 1909
- 30 listopada przekazanie do użytku kompleksu budynków,mieszczących wspólnie miejską straż pożarną,zakład oczyszczania miasta i pogotowie ratunkowe
- powstanie gimnazjum realnego przy ulicy Klebarskiej(dzisiejszej Alei Piłsudskiego)
- poszerzenie Mostu św.Jana(z 6,90 m do 14,50 m)
- 1910
- 17 lutego Olsztyn miastem wydzielonym w randze powiatu miejskiego
- 1 kwietnia otwarcie szkoły ludowej(podstawowej)przy ulicy Jagiellońskiej
- 14 lipca dochodzi do wielkiego strajku olsztyńskich robotników
- 1 października 3 batalion 146.pułku piechoty otrzymał nowe koszary przy ul.Wadąskiej(dziś Jagiellońska)
- 1911
- 1 lipca zakończenie budowy gmachu przy dzisiejszej ulicy Emilii Plater 1,do którego wprowadza się rejencja olsztyńska(w czasie II wojny światowej była tu siedziba gestapo,po wojnie znalazła tu siedzibę Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych,obecnie Wojewódzki Sąd Administracyjny i Urząd Marszałkowski)
- ukończenie renowacji zamku
- powstanie Banku Ludowego spółdzielni pożyczkowo-oszczędnościowej zorganizowanej przez warmińskich chłopów
- 1912,31 października rozpoczęcie budowy nowego ratusza
- 1913
- 4 maja rozpoczęcie budowy kościoła garnizonowego
- 18 czerwca na wojskowym poligonie w Dajtkach wylądował pierwszy samolot.
- październik oddanie do użytku kościoła Św.Józefa
-
1914
- 27 sierpnia zajęcie miasta przez Rosjan;następnie wycofanie po dwóch dniach
- oddanie do użytku kościoła garnizonowego
- 1916
- 4 lipca inauguracyjne posiedzenia rady miejskiej w nowo zbudowanym ratuszu
- 9 listopada odsłonięcie pomnika Mikołaja Kopernika,wykonanego przez Johannesa Goetza
- 1918
- 9 listopada w Olsztynie powstaje Rada Żołnierska,dzień później przekształcona w Radę Żołniersko-Robotniczą
- 24 listopada powstanie Warmińskiej Rady Ludowej
- 1919
- 5 marca stan wyjątkowy w mieście ogłoszony na skutek zamieszek ulicznych
- 2 maja inauguracja działalności zasadniczej i średniej szkoły handlowej w Starym Ratuszu;w 1932 szkołę przeniesiono do nowego gmachu przy ul.Królewskiej 31(dziś al.Wojska Polskiego).
- grudzień Polacy kupili hotel"Reichshof" i urządzili w nim biura Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego;po plebiscycie dom mieścił aż do 1939 r.polskie organizacje(Dom Polski);obecnie ma w nim siedzibę Ośrodek Badań Naukowych im.Wojciecha Kętrzyńskiego
- 1920
- 10 lutego otwarcie Konsulatu Generalnego RP w Olsztynie
- 12 lutego miasto pod rządami Komisji Alianckiej
- 30 czerwca 600-osobowy tłum niemieckich szowinistów zaatakował siedzibę Mazurskiego Komitetu Plebiscytowego w Domu Polskim,wezwana przez Polaków policja nie reagowała,dopiero po pojawieniu się Anglików zamieszki ustały.Sytuacja powtarzała się codziennie,2 lipca Anglicy założyli wokół Domu Polskiego zasieki z drutu kolczastego,co zapewniło Polakom względne bezpieczeństwo.
- 11 lipca plebiscyt,na mocy którego Olsztyn pozostał w granicach Niemiec."Za Prusami Wschodnimi"oddano w Olsztynie 16742 głosy,"za Polską"342.Polskie MSZ oświadczyło:Udział
Polaków w głosowaniu był wprost minimalny,a śmiesznie niski odsetek
głosów oddanych za Polską,nie odpowiadający nawet w przybliżeniu cyfrom
stosunku obu narodów,zamieszkałych na Warmii i Mazurach,jest tylko
logicznym następstwem nieuwzględnienia słusznych żądań Polski dla
odroczenia plebiscytu aż do czasu,gdy ludność,wolna od wszelkich
presji i terroru,będzie mogła wypowiedzieć swoją wolę w tak ważnej
sprawie.Napływ ogromny osób,nadesłanych z Niemiec,jako
uprawnionych do głosowania z tego jedynie powodu,że się urodziły na tym
terytorium oraz terror stosowany przez Niemców w sposób
najbezwzględniejszy,musiały doprowadzić do abstynencji od głosowania.Nadto stwierdzono cały szereg faktów fałszowania wyników głosowania,co
było Niemcom ułatwione wskutek nieobecności polskich członków komisji
gminnych,których do lokalów wyborczych nie dopuszczono.
- 1 sierpnia przekazanie Niemcom terenów plebiscytowych
- 30 listopada powołanie do życia Związku Polaków w Prusach Wschodnich
- powstanie Stadionu Leśnego
- 1921
- 14 października utworzenie Miejskiej Biblioteki Publicznej,z siedzibą w Starym Ratuszu(formalne otwarcie luty 1923)
- 11 listopada powołanie do życia Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię
- 1925,12 lipca otwarcie teatru miejskiego,noszącego nazwę der Treudank("podziękowanie za Wierność",otwarcie nastąpiło w piątą rocznicę zwycięskiego dla Niemców plebiscytu narodowościowego)dziś Teatr im.Stefana Jaracza
- 1926 budowa czterech pasów startowych na olsztyńskim lotnisku w Dajtkach,1 czerwca rozpoczęły się w sezonie letnim regularne loty pasażerskie Lufthansy do Gdańska
- 1927
- 1 kwietnia powstanie nowej szkoły podstawowej przy ulicy Kościuszki
- 2 czerwca uchwała rady miasta o budowie szkoły rolniczej wraz z ogrodem doświadczalnym(przy dzisiejszej ulicy Okrzei 1a)
- utworzenie w Olsztynie Sekretariatu Towarzystwa Bibliotek i Czytelni Ludowych,którego zadaniem było krzewienie polskiej książki wśród tutejszych Polaków
- 1930 otwarcie polskiej szkoły w Jarotach
- 1932
- otwarcie kąpieliska miejskiego nad jeziorem Ukiel
- otwarcie klasztoru bernardynów oraz kościoła Chrystusa Króla na Zatorzu
- 1933,27 sierpnia na lotnisku w Dajtkach wylądował Kanclerz Rzeszy Adolf Hitler
- 1935
- 17 października w Olsztynie powstał oddział Centralnej Biblioteki Polskiej w Niemczech,który objął swym zasięgiem Warmię,Mazury i Powiśle.
- 27 października rozpoczęcie działalności Wschodniopruskiego Hufca Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech
- początek budowy osiedla nad Jeziorem Długim oraz Kolonii Mazurskiej
- 1937 przeniesienie XIII-wiecznej figury Chrystusa z Targu Końskiego na skrzyżowanie ulic Warszawskiej i Jagiellończyka
- 1938
- oddanie do użytku szpitala ewangelickiego im.Hindenburga przy Adolf Hitler Allee(wcześniej ul.Królewska,obecnie al.Wojska Polskiego);później został spalony przez Armię Czerwoną,odbudowany w 1953 jako Szpital Kolejowy
- 9/10 listopada"kryształowa noc"pogrom Żydów;spłonęła olsztyńska synagoga(przy dzisiejszej ulicy Grunwaldzkiej),hitlerowskie bojówki demolowały sklepy kupców żydowskich i wybijały okna w ich domach,liczne aresztowania
- 1939
- 2 stycznia MZK wprowadziły próbne połączenia omnibusowe na trasie centrum–Osiedle Mazurskie.
- 1 września wybucha II wojna światowa;policja hitlerowska wkroczyła do wszystkich polskich instytucji w mieście.
- 1 września uruchomienie trakcji trolejbusowej
- 1940 uruchomienie dwóch pierwszych miejskich linii autobusowych
- 1942
- 24 czerwca z dworca głównego wyrusza transport ok.tysiąca Żydów z olsztyńskiego getta(istniało od 1940 przy dzisiejszej ul.Grunwaldzkiej)
- 2 sierpnia kolejny transport Żydów,tym razem ewakuowanych z domów starców w Królewcu i Olsztynie
- 1945
- 17 stycznia rozkaz dowódcy 2.Frontu Białoruskiego,marszałka Związku Radzieckiego Konstantego Rokossowkiego dla dowódcy 3.Korpusu Kawalerii Gwardii,gen.Mikołaja Oślikowskiego zobowiązujący do zajęcia Olsztyna do 22 stycznia
- 19 stycznia ewakuacja z terenu miasta urzędów państwowych i gestapo;samochody krążące po mieście nadały komunikat dla ludności nakazujący pozostanie w domach,kto dom opuścił i wzniecił przez to zamieszki miał być ukarany karą śmierci.
- 22 stycznia Armia Czerwona weszła do Olsztyna,bestialsko grabiąc i podpalając całe miasto(wojsko niemieckie opuściło Olsztyn)
- 23 stycznia zmasowany ogień obrony niemieckiej od strony Kieźlin uniemożliwił Czerwonoarmistom przeprawę przez rzekę Wadąg.
- 17 lutego przybycie grupy dwudziestu polskich kolejarzy
- 29 marca początek Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie pierwszej placówki muzealnej na Ziemiach Odzyskanych
- 30 marca Bronisław Latosiński prezydentem miasta
- 13 kwietnia otwarcie Urzędu Pocztowego Olsztyn 1(zwanego Pocztą Główną),w zabytkowym budynku poczty z 1887
- 23 maja Pełnomocnik Rządu RP na Okręg Mazurski,płk Jakub Prawin,przejął z rąk sowieckiego komendanta wojennego płk Szumskiego pełnię władzy cywilnej w okręgu
- 17 lipca wznowił działalność powstały w warunkach konspiracji na terenie Generalnego Gubernatorstwa Instytut Mazurski.Później Instytut przekształcił się w Stację Naukową Instytutu Zachodniego,następnie w Stację Naukową Polskiego Towarzystwa Historycznego.Sukcesorem Stacji jest Ośrodek Badań Naukowych im.Wojciecha Kętrzyńskiego razem z Towarzystwem Naukowym im.Wojciecha Kętrzyńskiego(posiadaczem bezcennej biblioteki regionalnej,udostępnionej w Domu Polskim w Olsztynie przy ul.Partyzantów 87)
- 8 sierpnia powstanie Akademii Administracyjnej,następnie przekształcona w Wyższą Szkołę Prawno–Ekonomiczną(później została przejęta przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu jako Studium Prawno-Administracyjne)
- 4 września otwarcie Szkoły Muzycznej im.Fryderyka Chopina
- 1946
- uruchomienie pierwszej powojennej linii tramwajowej(po remoncie zniszczonej przez Armię Czerwoną zajezdni tramwajowej)oraz trolejbusowej
- 15 sierpnia erygowano Niższe Seminarium Duchowne
- 27 sierpnia powstał Aeroklub Olsztyński
- 1949,17 września powołanie(w Redykajnach)Wyższego Seminarium Duchownego"Hosianum",nawiązującego do tradycji erygowanego w 1565 w Braniewie Collegium Hosianium
- 1950
- 31 maja powstanie Wyższej Szkoły Rolniczej(w Kortowie),w 1972 przemianowana na Akademię Rolniczo-Techniczną
- 5 czerwca z mocy ustawy sejmowej Zarząd Miejski,jako organ samorządowy,ulega rozwiązaniu
- 16 grudnia rozpoczęcia działalności I Oddziału Miejskiego Narodowego Banku Polskiego
- 1952,2 października rozpoczęcie działalności Polskiego Radia w Olsztynie jako Ekspozytury Polskiego Radia(nadawała kablem do sieci głośników)
- 1953
- "trójka murarska"(2 mężczyzn i kobieta)biło rekord krajowy w układaniu cegieł przy budowie chłodni olsztyńskiej
- 1956 zakończenie akcji odgruzowywania miasta
- 1957,24 sierpnia powstaje Młodzieżowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Pojezierze(obecnie SM Pojezierze),założona przez Zarząd Miejski Związku Młodzieży socjalistycznej
- 1958,28 kwietnia wizytacja diecezji warmińskiej przez prymasa Wyszyńskiego
- 1959 zakończenie odbudowy spalonych w 1945 kamieniczek na Starym Mieście
- 1961,1 października otwarcie nowego cmentarza komunalnego przy ulicy Poprzecznej
- 1963,26 marca inauguracja działalności Ośrodka Badań Naukowych im.Wojciecha Kętrzyńskiego
- 1965
- dziennik Głos Olsztyński osiągnął nakład 100000 egzemplarzy
- 30 stycznia otwarcie Domu Towarowego„Dukat”,zbudowany według projektu Jerzego Sołtana i Zbigniewa Ihnatowicza
- 20 listopada likwidacja trakcji tramwajowej
- 1966
- włączenie do granic miasta majątku Posorty,Dajtek,część wsi Łupstychu,Dywit,Wadąga,Kieźlin,Zalbek,Gutkowa,Likus,Ostrzeszewa,Szczęsnego i Tracka
- 23 marca zebranie założycielskie Towarzystwa Miłośników Olsztyna
- 1967
- 22 stycznia na wieży ratuszowej rozbrzmiały kuranty,odgrywające Hymn Warmijski
- w lipcu kręcono w Olsztynie sceny do kilku odcinków serialu Stawka większa niż życie Jezioro Kortowskie,zamek,Stare Miasto,lotnisko w Dajtkach,gazownia,most w Dywitach
- 28 października rozpoczyna produkcję Olsztyński Zakład Opon Samochodowych
- 1968 wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę Państwowej Szkoły Muzycznej przy ul.Kościuszki 39,według projektu Leona Kowalczyka
- otwarcie Olsztyńskich Zakładów Opon Samochodowych(obecnie Michelin)
- 1969,15 września inauguracja pierwszego roku akademickiego w Wyższej Szkole Nauczycielskiej w budynkach dotychczasowego Studium Nauczycielskiego przy ul.Żołnierskiej
- 1970,15 sierpnia otwarcie Olsztyńskich Zakładów Graficznych im.Seweryna Pieniężnego
- 1971,31 lipca likwidacja trakcji trolejbusowej
- 1972 oddanie do eksploatacji gazociągu i stacji redukcji gazu ziemnego ze złóż rosyjskich
- 1973,1 stycznia powstanie wydawnictwa„Pojezierze”
- 1973 otwarcie Planetarium Lotów Kosmicznych
- 1974 inauguracja pierwszego roku akademickiego w Wyższej Szkole Pedagogicznej,powstałej w wyniku nadania dotychczasowej Wyższej Szkole Nauczycielskiej statusu wyższej uczelni
- 1976,25 stycznia pożar w śródmieściu płonie budynek sądów,zbudowany w 1880
- 1978 centralne dożynki,których gospodarzem był Edward Gierek;nadzwyczajne fundusze umożliwiły dokonanie licznych inwestycji,niestety niektóre z nich spowodowały zniszczenie zabytkowych budynków
- 1979 Józef Glemp biskupem warmińskim
- 1982 Miejska Rada Narodowa przywraca historyczny herb miasta postać apostoła Jakuba Starszego
- 1991 wizyta w mieście Ojca Świętego Jana Pawła II
- 1994 rozpoczęła nadawanie pierwsza w mieście komercyjna stacja radiowa WA-MA FM
- 1999,4 września utworzenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
- 2001,17 grudnia pierwsza emisja regionalnej TVP3 Olsztyn z 10 min.programem olsztyńskim
- 2003 obchody 650-lecia Olsztyna
- 2008,14 marca aresztowanie Czesława Małkowskiego w związku z zarzutami gwałtu i wykorzystywania zależności służbowej
- 2008,16 listopada odwołanie Czesława Małkowskiego z funkcji prezydenta miasta na skutek referedum gminnego
- 2009,1 marca wybór Piotra Grzymowicza na nowego Prezydenta Olsztyna
Od uzyskania praw miejskich Olsztyn(wraz z całą Warmią)znajdował się pod panowaniem następujących państw:
- 1353-1466 –Prusy Zakonne,Dominium Warmińskie
- 1466-1569 Królestwo Polskie,prowincja Wielkopolska,Prusy Królewskie,Księstwo Warmińskie
- 1569-1772 Rzeczpospolita Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego,Korona Królestwa Polskiego,prowincja Wielkopolska,Prusy Królewskie,Księstwo Warmińskie
- 1772-1829 Królestwo Prus,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1829-1867 Królestwo Prus,prowincja Prusy,rejencja Allenstein
- 1867-1871 Związek Północnoniemiecki,Królestwo Prus,prowincja Prusy,rejencja Allenstein
- 1871-1878 Rzesza Niemiecka,Królestwo Prus,prowincja Prusy,rejencja Allenstein
- 1878-1919 Rzesza Niemiecka,Królestwo Prus,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1919-1933 Rzesza Niemiecka,kraj związkowy Prusy,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1933-1935 Rzesza Niemiecka,kraj związkowy Prusy,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1935-1938 Rzesza Niemiecka,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1938-1945 Rzesza Wielkoniemiecka,prowincja Prusy Wschodnie,rejencja Allenstein
- 1945-1946 Rzeczpospolita Polska,Okręg Mazurski(Okręg IV)
- 1946-1952 Rzeczpospolita Polska,województwo olsztyńskie
- 1952-1989 Polska Rzeczpospolita Ludowa,województwo olsztyńskie
- 1989-1998 Rzeczpospolita Polska,województwo olsztyńskie
- od 1999 –Rzeczpospolita Polska,województwo warmińsko-mazurskie
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz