| Położenie |
Początki miasta
Założona jako miasto przez przybyszów z zachodniej części Europy głównie Flandrii i Niemiec,którzy jednak najprawdopodobniej nazwali miasto tak,jak nazywała się istniejąca już tu(obecna ulica Podgórna,u podnóża wzgórza Winnego/Ceglanego/Zielonego)polska osada:Zielona Góra.Miejsce to leżało nad wartkim wówczas i wydajnym strumieniem Złota Łącza,który przez następne stulecia był źródłem wody i energii dla mieszkańców i funkcjonującego tu przemysłu.Zielona Góra prawa miejskie otrzymała w 1323(chociaż kroniki mówią jedynie,iż otrzymała prawa miejskie zaraz po Kożuchowie,leżącym w obecnym powiecie nowosolskim).Pierwszą znaną mapą,na której pojawiła się nazwa Grunberg jest mapa Śląska autorstwa Martina Helwiga z 1561.
Do roku 1945
Miasto przez niemal całą swoją historię związane było z Dolnym Śląskiem,a konkretniej Księstwem Głogowskim.Od XIII wieku powoli zaczyna się proces depolonizacji.Wraz z całym Dolnym Śląskiem przechodzi w ręce najpierw czeskie,a potem niemieckie.Co ważne Zielona Góra nigdy nie wchodziła w skład historycznej krainy Ziemi Lubuskiej ze stolicą w(obecnie niemieckim)mieście Lebus(Lubusz).Gród posiadał fortyfikacje i zamek(najprawdopodobniej jednak drewniany,stąd nie pozostał po nim żaden ślad,wskazówką jest m.in.stara nazwa ulicy Zamkowej nieopodal centrum miasta)przedstawiał on jednak nikłą wartość strategiczną i najprawdopodobniej z rozkazu wizytującego te ziemie Jana Luksemburczyka został zburzony.W XVI i XVII wieku Zielona Góra była silnym ośrodkiem ruchu kalwińskiego.Z miasta wywodzili się teolog Abraham Scultetus i matematyk Bartłomiej Pitiscus.Przed II wojną światową Zielona Góra liczyła 26,1 tys.mieszkańców.Była dużym ośrodkiem przemysłowym oraz znacznym węzłem kolejowym.Kazimierz Lisowski,który utworzył Towarzystwo Polskich Rzemieślników w Zielonej Górze,został zamordowany przez Gestapo w 1935.
Ślady słowiańskie
Z przekazów z XVII i XVIII wieku wiadomo,że ludność okoliczna ciągle jeszcze nosiła polsko brzmiące imiona i nazwiska,ale tylko jej część władała mową przodków.
Okres powojenny
Zielona Góra wyszła praktycznie nie zniszczona w trakcie II wojny światowej(do nacierającej Armii Czerwonej wyszedł ówczesny proboszcz,ks.Georg Gottwald i poinformował,że miasto nie zamierza się bronić).Po wojnie przeszła pod administrację polską stając się początkowo częścią województwa poznańskiego.Dotychczasowych mieszkańców miasta wysiedlono do Niemiec Zielona Góra zasiedlana była jeszcze do końca lat 70.XX wieku,głównie przez repatriantów z Kresów Wschodnich oraz przybyszów z pobliskiej Wielkopolski.W 1950 roku władze zadecydowały o utworzeniu w Zielonej Górze stolicy nowego województwa.Od tego momentu zaczyna się okres szybkiej kariery miasta,które wyrasta na ważny ośrodek kulturalny,turystyczny,uniwersytecki i przemysłowy.Liczba mieszkańców wzrosła pięciokrotnie.Na początku lat 60.XX wieku założono Wyższą Szkołę Inżynierską,która następnie przemianowana została na Politechnikę Zielonogórską.Wkrótce na bazie Studium Nauczycielskiego powstaje Wyższa Szkoła Pedagogiczna.W 2001 politechnika i WSP połączyły się,tworząc Uniwersytet Zielonogórski.Od 1965 do 1989 w Zielonej Górze odbywał się Festiwal Piosenki Radzieckiej.W 1998 miasto stało się siedzibą władz samorządowych utworzonego wówczas województwa lubuskiego.30 maja 1960 miały miejsce pierwsze po wojnie na tak dużą skalę masowe protesty przeciwko władzy komunistycznej.Uczestniczyło w nich 5 tysięcy zielonogórzan.Był to sprzeciw mieszkańców wobec nakazu konfiskaty domu katolickiego.Protesty te nazwano wydarzeniami zielonogórskimi.
Patron miasta
Patronem Zielonej Góry jest św.Urban I(papież i męczennik),który w tradycji chrześcijańskiej uznawany jest za patrona winiarzy,ogrodników,winnej latorośli oraz dobrych urodzajów.25 listopada 2009 Rada Miasta(na wniosek mieszkańców skupionych w społecznym komitecie,który zebrał blisko 2 tys.podpisów na czterysta wymaganych)przyjęła oświadczenie,w którym wyraziła chęć przyjęcia św.Urbana I patronem Zielonej Góry i zwróciła się z prośbą do władz kościelnych ks.bpa Stefana Regmunta o uznanie przez Stolicę Apostolską św.Urbana I patronem miasta Zielona Góra.22 czerwca 2010 watykańska Kongregacja ds.Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała dekret,którym zatwierdziła św.Urbana I Patronem Zielonej Góry.Ów dekret można oglądać w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze w dziale poświęconym miastu.Wybór ten został dodatkowo potwierdzony uchwałą Rady Miasta w dniu 31 sierpnia 2010 roku.Uroczyste przyjęcie patronatu odbyło się na specjalnie zwołanej sesji Rady Miasta w niedzielę 5 września 2010.Tego samego dnia na Starym Rynku podczas obchodów Dni Zielonej Góry Winobrania nastąpiło publiczne ogłoszenie patronatu św.Urbana I nad Zieloną Górą.11 września 2011 podczas Winobrania odbyło się uroczyste wprowadzenie relikwii św.Urbana I.Od tego czasu Dni Zielonej Góry rozpoczynają się obchodami ku czci Patrona Miasta św.Urbana I.W dniu rozpoczęcia Winobrania(zawsze w sobotę)ma miejsce wieczorna procesja zwana„Nocą św.Urbana”z figurą patrona miasta z kościoła pw.Urbana I na Wzgórzu Braniborskim do zielonogórskiej konkatedry pw.św.Jadwigi.Następnego dnia(w niedzielę)po uroczystym nabożeństwie w intencji miasta z udziałem władz samorządowych i mieszkańców ma miejsce procesja z figurą św.Urbana I pod ratusz,gdzie odbywają się dalsze uroczystości ku czci patrona.26 października 2011 po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego na wniosek mieszkańca miasta,Prokuratura Rejonowa w Zielonej Górze skierowała wniosek do Rady Miasta o uchylenie uchwały o patronacie jako wydanej z naruszeniem prawa.Nielegalność takiej uchwały wynika z faktu,iż radni nie posiadają kompetencji(podstawy prawnej)do powoływania patrona miasta,gdyż jest to wyłącznie sprawa wiernych i hierarchii kościelnej.
Zabytki
Zielona Góra jest miastem zabytkowym,z racji niewielkich zniszczeń wojennych pozostała tutaj cała przedwojenna zabudowa miejska.Szczególne walory estetyczne posiada Stare Miasto oraz przedwojenne wille wzdłuż alei Niepodległości,reprezentacyjnego traktu miejskiego.Znajduje się tu też wiele budynków o unikalnej architekturze dzieła berlińskich architektów,jak np.teatr zaprojektowany przez Oskara Kaufmanna.Oprócz pięknych niewielkich kamienic w najstarszej części miasta,jest tu też wiele budynków postindustrialnych dostosowanych do nowych funkcji,np.lofty w okolicach ulicy Fabrycznej czy część budynków Fabryki Wełny zaadaptowane na centrum handlowe.Centrum miasta jest obecnie rewitalizowane.
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:
- miasto
- konkatedra kościół rzymsko-katolicki parafialny pod wezwaniem św.Jadwigi,ul.św.Jadwigi,datowany na drugą połowę XIII wieku,z lat 1372-94,1572 roku,z połowy XIX wieku,jest najstarszym zabytkiem architektonicznym w mieście;kościół halowy
- kościół ewangelicki,obecnie rzymsko-katolicki parafialny pod wezwaniem MB Częstochowskiej,szachulcowy,zbudowany w latach 1743-77 jako zbór ewangelicki;wieżę dostawiono kilkanaście lat później.Znajdują się w nim m.in.barokowy ołtarz główny,kamienna rokokowa chrzcielnica oraz szereg rzeźbionych płyt epitafijnych,ul.Mickiewicza
- kościół ewangelicki,obecnie rzymsko-katolicki parafialny pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela,zbudowany w latach 1915-1917 dla parafii ewangelicko-augsburskiej.W 1946 przejęty przez katolików.Z racji znakomitej akustyki w świątyni odbywają się koncerty.W 1926 roku wykonano tu słynne wówczas oratorium„Quo vadis”Feliksa Nowowiejskiego z udziałem kompozytora.Jego fundatorem był Georg Beuchelt,znany przemysłowiec,ul.Ułańska
- kościół staroluterański,obecnie ewangelicki kościół Jezusowy,ul.Kazimierza Wielkiego,z lat 1909-11
- kaplica staroluterańska,obecnie polsko-katolicki pod wezwaniem MB Królowej Polski,ul.Pieniężnego 25 b,1860 roku
- kapliczka,Osiedle Pomorskie,z 1780 roku
- park,zieleń otaczająca
- kościół pw.Najświętszej Marii Panny zwany kaplicą na Winnicy.Zbudowany w pierwszej połowie XIV wieku w dowód wdzięczności przez ocalałych Zielonej Góry od panującej w 1314 zarazy,w połowie XIX wieku,ul.Słowackiego 16,z XIV wieku,
- cmentarz żydowski,ul.Wrocławska 60a,z 1814 roku:dom pogrzebowy,ogrodzenie murowane
- fragmenty murów obronnych,z XIV wieku
- wieża Łaziebna Głodowa,z XV wieku,jest pozostałością po średniowiecznym systemie obwarowań miejskich.Jej nazwa wzięła się od położonej w pobliżu łaźni miejskiej.Bywa również nazywana Głodową w wyniku zburzenia oryginalnej wieży Głodowej,która stała kilkadziesiąt metrów dalej.W czasach średniowiecznych wieża służyła jako więzienie,pl.Pocztowy
- ratusz,z XVI wieku,XVIII wieku,w swej głównej części z wieżą powstał w XV
wieku,co pokazuje odsłonięta spod tynku wnęka po fasadzie.Ciekawostką
jest fakt,iż ratuszowa wieża w wyniku błędów konstrukcyjnych jest
nieznacznie odchylona od pionu
- domy,ul.Bankowa 1,4,5,6,XIX wieku/XX wieku
- willa,ul.Batorego 53,z połowy XIX wieku:ogród,ogrodzenie,met.
- domy,ul.Bohaterów Westerplatte 32,45,z XIX wieku
- dom winiarza„Winnica”,ul.Ceglana 12a
- domy,ul.Bolesława Chrobrego 1,2,3,4,5,6,12,15,18,20,21,23,24,25,28,30,44,46-48,50,z XIX wieku/XX wieku
- hala sportowa,ul.Chopina 19,z ok.1930 roku
- domy,ul.Drzewna 1,20,24,z XVIII wieku,XIX wieku
- willa,ul.Dworcowa 33,41,z XIX wieku
- dom,ul.Fabryczna 15,z XIX wieku
- domy,ul.Głowackiego 2/4,3/5,6/8,7,10,z XIX wieku/XX wieku
- domy,ul.Grottgera 1,3,5,7,9,11,19,z XVIII/XIX wieku
- domy,ul.Jedności 1,3,4 z oficyną,5,12,14,15,17,19,33,38 z oficyną,46,76 stajnia pocztowa,78 poczta konna,80,100,z XVII wieku,XIX wieku
- dom,ul.Kasprowicza 1
- domy,ul.Kazimierza Wielkiego 6,8,10,13,14,z XIX wieku/XX wieku
- domy,ul.Kopernika 1,13,z XVIII wieku,XIX wieku
- domy,ul.Kościelna 1,2,4,5,9,11 wikarówka,13 szkoła katolicka,obecnie wikariat,z XVII wieku,XVIII/XIX wieku
- domy,ul.Kożuchowska 1,2,3,z XIX wieku/XX wieku
- dom,ul.Krasickiego 25,z XIX wieku
- dom,ul.Krawiecka 5,z 1906 roku
- domy,ul.Kupiecka 2,3,5,12,13,20,22,23,32,38,40,43,70,72,z XVIII/XIX wieku,XX wieku
- Liceum Żeńskie,obecnie szkoła,ul.Licealna 9,z lat 1909-11
- domy,ul.Lisowskiego 1/3 szkoła ewangelicka,2,4,5,10,14,15,18,z XVIII,XIX wieku
- domy,ul.Mariacka 2,3,5,7,z XIX wieku
- domy,ul.Masarska 2,3,4,5,6,8,9,11,13,z XVII wieku,XIX wieku,XX wieku
- domy,ul.Matejki 10,11,12,17,z XVIII/XIX wieku,XX wieku
- domy,ul.Mickiewicza 1,3,13,14 plebania,z XVIII/XIX wieku
- domy,ul.Moniuszki 3 z oficyną,7,11,z XIX wieku
- sala sportowa,dawny kościół starokatolicki,ul.Moniuszki 14,z 1850 roku,1870 roku
- Hala Miejska z budynkiem administracyjnym,obecnie Teatr Lubuski,dawniej Teatru Operowego Hali Miejskiej,Al.Niepodległości 3/5 w pobliżu jej skrzyżowania z ul.Kupiecką,modernistyczny gmach powstał w 1931 roku według projektu Oskara Kaufmanna,był obiektem wielofunkcyjnym,przystosowanym do wystawiania dzieł zarówno dramatycznych,muzycznych,baletowych,filmów,a przede wszystkim oper,przebudowany w latach 1974-78
- domy,al.Niepodległości 1,2,4,6,7,8,13,15,16,18,19 portal z XVI wieku,21,22,24,25,28,29 willa,obecnie przedszkole,33,35,36 willa,z XIX wieku/XX wieku
- dom,ul.Ogrodowa 12
- domy,pl.Pocztowy 1,3,4,5,6,7,9,10,11,16,17,z XVIII,XIX wieku
- dom,ul.Pod Filarami 1,2/4,3,z XIX wieku,XX wieku
- dom,pl.Powstańców Wielkopolskich 7,z 1800 roku
- domy,ul.Reja 2,3,4 z dwoma budynkami gospodarczymi,5,6,7 z oficyną i stolarnią,8 z oficyną i budynkiem gospodarczym,9,10,11,13,z XX wieku
- domy,ul.Sienkiewicza 2/4,6,10,11 zespół willowy:willa,ogród,ogrodzenie,14,16/18,21,22,24,26,27,29,30,33,38,54 nie istnieje,z XIX wieku/XX wieku
- domy,ul.Sikorskiego 1,2,15,18,18-20,24,25,29,33,36,47a,49,52,53,55,62,63,66-76 dom mieszkalny sukienników,71,84,z XVIII wieku,XIX wieku/XX wieku
- domy,ul.Skargi 7,12,z XVIII/XIX wieku
- sąd wojewódzki,pl.Słowiański 1/ Jedności 6,z lat 1855-1856
- d.gimnazjum im.Fryderyka Wilhelma IV,pl.Słowiański 6,z 1846 roku,XX wieku
- Resursa Kupiecka,obecnie Wyższa Szkoła Handlu,pl.Słowiański 9,z połowy XIX wieku,1901 roku
- domy,ul.Sobieskiego 2,3,4/6,5,8/10,9,9a,12,14,z XVIII/XIX wieku
- dom,ul.Sowińskiego 2,z początku XX wieku
- domy,Stary Rynek 3,4,5,6,7,8,10,11,13,16,17,18,19,20,21,22,23,24,28 piwnice domu z XVII wieku,XVIII wieku,XIX wieku,XX wieku;rynek stanowi centralny punkt miasta od XIV wieku do dziś.Był przez stulecia głównym placem handlowym,przez który przebiegał też główny trakt komunikacyjny
- domy,ul.Strzelecka 3,4,12,14,16,18,22,z XVIII/XIX wieku
- dom,ul.Świętojańska 6,z XVIII/XIX wieku
- dom,ul.Tylna 31,z 1796 roku
- willa,ul.Ułańska 7,z 1926 roku
- dom,ul.Wandy 46,z XVIII/XIX wieku
- piwnica winiarska,ul.Wodna,z XIX wieku
- dom,ul.Wojska Polskiego 1,z lat 1929-30
- domy,ul.Wrocławska 7,12 z budynkiem gospodarczym,24 nie istnieje,26,27,28,29,30,31,35,37,40,z XIX wieku/XX wieku
- domy,ul.Wyspiańskiego 2,4,5,8,10,12,16,z XIX wieku,XX wieku
- dom winiarski,obecnie mieszkalny,ul.Zakręt 2,z połowy XIX wieku
- dom,ul.Zamkowa 11,murowano-szachulcowy,z połowy XIX wieku,nie istnieje
- domy,ul.Żeromskiego 1,2,4,6,10,13,14,15,16,17,18,19,21,23,z XVIII wieku,XIX wieku/XX wieku
- zespół produkcyjno-gospodarczy d.winiarni,ul.Ceglana 2,z XIX wieku/XX wieku
- zespół dawnych tkalni,ul.Fabryczna 13,z XIX wieku:budynek,obecnie produkcyjno-mieszkalny,magazyn
- zespół fabryk włókienniczych,ul.Fabryczna 14,z 1872 roku XX wieku:dwie hale fabryczne,magazyn,fabryka sukna
- budynki wytwórni win,ul.Moniuszki 16,z 1870 roku-XX wieku:budynek administracyjny,budynek produkcyjny z piwnicami
- zespół fabryczny„Polska Wełna”,ul.Wrocławska 17,z lat 1920-1937:wykańczalnia tkanin,tkalnia,przędzalnia,magazyn i biura,kotłownia,farbiarnia,zmiękczalnia wody
- palmiarnia powstała w 1961,dostawiona do domku winiarskiego.Mieści się w niej restauracja z salami konsumpcyjnymi pośród tropikalnej roślinności.W otoczeniu Palmiarni znajduje się odtworzona winnica,nawiązująca do dawnych rozległych plantacji,pokrywających wszystkie stoki podmiejskie
- kolej szprotawska(„Kleinbahn Grünberg-Sprottau”)niepaństwowa linia kolejowa wytyczona pomiędzy dwoma przemysłowymi miastami Dolnego Śląska:Zieloną Górą i Szprotawą.Od drugiej połowy lat 40.XX w.nie funkcjonuje,w większości rozebrana.
Kultura w Zielonej Górze to przede wszystkim Winobranie na początku września duża impreza plenerowa,podczas której centrum miasta zapełnia się mieszkańcami i turystami.Ponadto w mieście działa 5 muzeów i galerii sztuki,filharmonia,teatr,kina oraz kilkanaście klubów muzycznych.W mieście odbywa się kilka festiwali muzycznych i kulturalnych.m.in.Dni Kultury Żydowskiej,Festiwal Folkloru,Festiwal Kabaretu,Festiwal Filmowy KinoPozaKinem Filmowa Góra,Festiwal Rock Nocą,Róże Jazz Festiwal i Quest Europe.Przy Al.Niepodległości znajduje się Galeria BWA,w której odbywają się wystawy sztuki współczesnej,koncerty i spotkania dyskusyjne.Środowisko malarskie skupia się wokół Okręgu Zielonogórskiego Związek Polskich Artystów Plastyków.Aktywnym miejscem na kulturalnej mapie miasta są też 4 Róże dla Lucienne,w których odbywają się m.in.koncerty,pokazy filmowe,spektakle teatralne i kabaretowe.
Teatry,filharmonia
Pierwszy teatr miejski i operowy w Hali miejskiej otwarto w 1931 operą Madame Butterfly.Autorem projektu budynku był Oskar Kaufmann,twórca m.in.Volksbühne i Renaissance-Theater w Berlinie.Gmach mieścił wielofunkcyjną scenę,przystosowaną do wystawiania dzieł zarówno dramatycznych,muzycznych,baletowych,a także oper i wyświetlania filmów.Po II wojnie światowej zaniechano wystawiania oper w mieście,natomiast mocno rozwinął się teatr miejski,miasto dorobiło się stałego zespołu(przed wojną teatr działał na zasadzie impresariatu).Po roku 1990 zamknięto scenę lalkową. Obecnie Lubuski Teatr im. L.Kruczkowskiego w Zielonej Górze posiada 3 sceny:
-
- przy ul.Niepodległości(3 sale oraz Scena w Podwórku)
- przy ul.Fabrycznej(Scena na Strychu)
- przy ul.Moniuszki(Stara Winiarnia).
Muzea i galerie
Miasto posiada kilka muzeów i galerii,rozlokowanych częściowo w centrum miasta oraz w podmiejskich dworach i pałacach.
- Muzeum Ziemi Lubuskiej,na które składają się
- Muzeum Miasta Zielona Góra
- Muzeum Dawnych Tortur
- Muzeum Wina
- Muzeum Etnograficzne w Ochli
- Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy
- Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie
- Biuro Wystaw Artystycznych Biuro Wystaw Artystycznych jest galerią sztuki współczesnej,magazynuje również kolekcję Lubuskiej Zachęty Sztuk Pięknych
- Muzeum Lalek w Zielonej Górze przy Teatrze Lubuskim.
- Muzeum Książki Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze przy Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im.C.Norwida.
Kina
- Kino Newa studyjne kino zlokalizowane niedaleko dworca kolejowego PKP,przy ul.K.Wielkiego 21.Widownia na 215 osób.Kino wyświetla filmy niekomercyjne.Uruchomione w latach sześćdziesiątych XX wieku.
- Kino Nysa najstarsze kino Zielonej Góry,uruchomione w 1925 roku,które wyświetla filmy nieprzerwanie do dziś,posiada widownie z balkonem,łącznie na 305 osób.Kino mieści się na starym mieście naprzeciw Teatru Lubuskiego przy al.Niepodległości.
- Cinema City 9 sal,1305 miejsc.Kino mieści się w centrum handlowym Focus Park.Otwarte 17 października 2008 roku.
Przed laty miasto było gospodarzem międzynarodowego festiwalu piosenki radzieckiej,odbyło się 26 jego edycji.Od 2008 reaktywowano go jako Festiwal Piosenki Rosyjskiej.
Dzisiaj odbywające się imprezy cykliczne to:
- Międzynarodowe Spotkania Muzyczne„Wschód Zachód”(marzec-kwiecień)
- Festiwal im.Anny German„Tańczące Eurydyki”(maj)
- Festiwal Piosenki Rosyjskiej
- Ogólnopolski festiwal Pokój i Dobro(zawieszony)
- Międzynarodowy Festiwal Folkloru(co dwa lata,wrzesień)
- Międzynarodowy Dziecięcy Festiwal Folkloru(co dwa lata,wymiennie z Festiwalem Folkloru,w sierpniu)
- Lato Muz Wszelakich(lipiec,sierpień)
- Winobranie(wrzesień)
- Festiwal Kabaretu(grudzień)
- Międzynarodowy Festiwal Rockowy„Rock Nocą”(eliminacje trwają od listopada do maja)
- Festiwal Filmowy KinoPozaKinem Filmowa Góra(lipiec sierpień)
- Festiwal Jazzowy Róże Jazz Festiwal(lipiec-sierpień)
- Ogólnopolski Festiwal Piosenki Dziecięcej i Młodzieżowej FUMA
- „Zielonogórska Połówka”półmaraton(wrzesień)
Zielona Góra znana jest jako polska stolica wina.Jest to najwyżej na północ wysunięte punkt na mapie z uprawą winorośli w Europie.Bogate tradycje produkcji wina w przeszłości obecne były w gospodarce i krajobrazie przestrzennym,a dziś odżywają na położonych w otoczeniu miasta.Pierwsza wzmianka o uprawie winorośli pochodzi z 1314.Wiadomo też,że początkowo winną latorośl uprawiali zakonnicy.Dopiero za ich przykładem winnice zaczęli zakładać w swych włościach możnowładcy,a długo po nich zwykli mieszkańcy.Należy przypuszczać,że uprawa winogron oraz tradycja hucznych obchodów winobrania stały się popularne,dopiero gdy winnice założyły zielonogórskie rodziny.Oficjalnym miejskim świętem Winobranie stało się w 1852,co urzędowo ogłosił magistrat.Co roku turystów po Zielonej Górze oprowadza bóg wina Bachus wraz ze swoją świtą.Przyjezdni goście mogą napić się miejscowego trunku,posłuchać muzyki i skorzystać z bogatej oferty kulturalnej.
Życie studenckie
W Zielonej Górze studiuje 25.tys.studentów.To właśnie w tutejszych klubach studenckich,takich jak Gęba,powstał w latach 90.fenomen kabaretów(Zielonogórskie Zagłębie Kabaretowe).Dziś takie kluby są w większości zamknięte(Karton,Zatem Highlander).Największą imprezą są organizowane corocznie w maju Bachanalia,ściągające na plenerowe imprezy muzyczne nawet 5 tysięcy osób.Życie studenckie toczy się praktycznie tylko w klubach studenckich(Gęba,U Ojca,Studencka)na terenie kampusów uczelnianych,popularny jest też klub 4 Róże,Wyspa,Straszny Dwór,Studio.Wcześniej działał również aktywny kulturalnie skłot Awaria,zrzeszający tutejszą scenę alternatywną i organizujący liczne koncerty ska,oi i punk.
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im.Cypriana Norwida w Zielonej Górze jest jedną z dwóch publicznych bibliotek wojewódzkich w woj.lubuskim.Obecną siedzibę placówki oddano do użytku w 1975.Biblioteka posiada wiele filii i oddziałów na terenie miasta.Odbywają się w niej liczne wystawy oraz spotkania autorskie z pisarzami(w ramach tzw.„Czwartków Lubuskich”),a osoby,które ją odwiedziły to m.in.ks.Jan Twardowski,William Wharton,Jonathan Carroll i Tadeusz Różewicz.Biblioteka Wojewódzka ma również swoją oficynę wydawniczą„Pro Libris”.Zarejestrowana w 2003 liczba czytelników wyniosła prawie 32 tys.osób.Średnio czytelnik wypożycza 17 książek rocznie.
Środowisko przyrodnicze
Ukształtowanie terenu
Wokół miasta rozciągają się morenowe,glacitektoniczne wzgórza o powierzchni 240 km² w formie Wału Zielonogórskiego.Część pasma tych wzniesień przy granicy miasta nosi miano Wzgórz Piastowskich,ponadto do tych wzniesień zalicza się również Góra Braniborska wraz z wieżą oraz pasmo niższych wzniesień przy ul.Akademickiej we wschodniej części miasta.
| Miasto rozlokowane jest na wielu wzgórzach: |
- Góra Braniborska(Hirtenberg Góra Pasterska),202 m n.p.m.jedno z najwyższych wzniesień w mieście.Nazwa Hirtenberg występuje w księgach miejskich z 1722 roku.Na szczycie w latach 1859-1860 wzniesiono wieżę widokową,obecnie mieszczącą uniwersyteckie obserwatorium astronomiczne.
- Wzgórze Schillera na zachód od ulicy Wrocławskiej(Schillershöhe)195,5 m n.p.m.Na południowym stoku znajdowała się duża winnica.Wcześniej wzgórze nosiło nazwę Wzgórza Grzybowego(Pilzberg).Po raz pierwszy zostało ono wymienione w aktach miejskich z 1725 roku,
- przy Alei Słowackiego(Hirschberg)175,5 m n.p.m.położone naprzeciwko dawnego cmentarza żydowskiego u zbiegu ulic Wrocławskiej i Chmielnej.Nazwa wzgórza pochodziła od nazwiska właściciela placu rozrywek,który znajdował się w tym miejscu w XIX wieku,
- Maślane(Butterberg)175 m n.p.m.punkt widokowy w lesie na wschód od Osiedla Wazów,
- Góra Ceglana(Ziegelberg)położona blisko starej zabudowy miejskiej pomiędzy ulicą Wrocławską,a ulicą Podgórną.Obecnie na jej szczycie znajduje się Palmiarnia dobudowana do wzniesionego w 1818 roku domku winiarza.Nazwa wzgórza pochodzi od cegielni miejskiej,która we wcześniejszych wiekach znajdowała się w tym miejscu.Nazwa Ziegelberg występuje w aktach miejskich z 1619 roku.W XIX wieku całe wzgórze pokryte było winnicami.To właśnie osada założona u stóp Góry Ceglanej zapoczątkowała proces powstawania Zielonej Góry,
- Przy ulicy Kożuchowskiej(Hohnberg)w południowej części miasta naprzeciwko browaru.Już w XV wieku wzgórze było pokryte winnicami,
- Wzgórza Piastowskie położone w południowo-zachodniej części miasta.Nazwę nadał burmistrz
Zielonej Góry Heinrich Gayl dla uczczenia księcia głogowsko-żagańskiego
Henryka VIII jedynego używającego tytułu„księcia Zielonej Góry”.Składają się na nie cztery wzgórza,których wcześniejsze nazwy brzmiały:
- Augusthöhe dla upamiętnienia miejskiego przedsiębiorcy Augusta Fostera
- Blucherberg 201 m n.p.m.
- Piastenhöhe
- Koscheberg 195 m n.p.m.stromo opadające w kierunku południowym.Wzgórze to pokryte było winnicami,o których najstarsze wzmianki pochodzą z 1797 roku.
- Jagodowe Wzgórze jest najwyższym wzniesieniem w granicach Zielonej Góry(210 m n.p.m.).
W Zielonej Górze panuje klimat umiarkowany przejściowy,z przewagą wpływów oceanicznych.Średnia temp.lipca wynosi +18,3°C,a stycznia –1,3°C.Opady roczne wynoszą ok.580 mm.W ostatnich latach obserwujemy jednak stałą tendencję do ocieplania się klimatu.Zjawisko to obserwujemy w każdej porze roku(np.lipiec 2006,śr.temp.+24,2°C;styczeń 2007,śr.temp.+4,3°C).Charakterystycznymi cechami mikroklimatu zwłaszcza obszarów wzgórz są zmniejszone amplitudy dobowe i bardzo ciepłe noce(średnio w miesiącach półrocza letniego o 0,5 do 1,5°C cieplejsze niż w Poznaniu,Wrocławiu,czy Słubicach).Obszar miasta Zielonej Góry charakteryzuje się też niższą liczbą dni z przymrozkami niż obszary wokół miasta,położone niżej.
| Średnia temperatura i opady dla Zielonej Góry | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
| Średnie najwyższe temperatury[°C] | 1 | 2 | 7 | 11 | 17 | 20 | 22 | 22 | 17 | 12 | 6 | 3 | 12 |
| Średnie najniższe temperatury[°C] | -3 | -3 | 1 | 4 | 9 | 12 | 14 | 14 | 11 | 6 | 2 | -1 | 6 |
| Opady[mm] | 38.1 | 35.6 | 35.6 | 43.2 | 58.4 | 63.5 | 78.7 | 73.7 | 43.2 | 40.6 | 43.2 | 45.7 | 599,4 |
Zgodnie ze swą nazwą,Zielona Góra jest miastem słynącym z terenów zielonych,otoczonym zwartym pierścieniem lasów,stanowiących fragment tzw.Borów Zielonogórskich.Ich powierzchnia na terenie miasta wynosi blisko 50 procent(47%, tj.2667 ha w porównaniu do ok.4% tzw.zieleni miejskiej dane z 2010 roku).Lasy te ubogie są w cieki wodne,będące zasadniczo odnogami albo Zimnego Potoku(północ),albo Śląskiej Ochli(południe).Według danych Nadleśnictwa Zielona Góra ok.90% populacji drzew stanowi sosna.Występują też fragmenty dąbrów(tereny zachodnie)oraz na obniżeniach terenowych łęg jesionowo-olszowy.Zielonogórskie lasy wspomniane są już w 1429,gdy do skutku doszła transakcja sprzedaży miastu„Oderwaldu”,Lasu Odrzańskiego w pobliżu wsi Krępa.Ciekawostką lasów Zielonej Góry jest występowanie kasztana jadalnego,licznie reprezentowanego też na terenie miasta,również wśród jego pomników przyrody.Do innych najpopularniejszych gatunków pomników przyrody w mieście zaliczane są:cis pospolity,topola kanadyjska,dąb szypułkowy i cypryśnik błotny.Obecność dużych obszarów leśnych w mieście i w jego otoczeniu stwarza korzystne warunki dla wielu gatunków zwierząt.Na początku XXI w.stwierdzono obecność 11 gatunków płazów,z których najczęstszym jest ropucha szara,występująca na podmokłych terenach obrzeży miasta.Wśród gadów,najczęściej występują padalec zwyczajny oraz jaszczurka zwinka.Jedynym zaś gatunkiem węża jest zaskroniec,pojawiający się najczęściej w lasach w pobliżu tzw.Dzikiej Ochli.Zielona Góra posiada bogatą i zróżnicowaną populację ptaków.Liczbę gatunków szacuje się na ponad 150.Obok popularnych gatunków synantropijnych(związanych z osiedlami ludzkimi),takich jak m.in.wróble,kawki,jaskółki czy gołębie pojawiają sie też gatunki rzadsze,jak jastrząb,łozówka,pliszka siwa,białorzytka czy makolągwa.Jednym z najpopularniejszych gatunków ptaków w Zielonej Górze jest sroka.Jej zagęszczenie w mieście jest najwyższe w kraju i stanowi jeden z najwyższych znanych zagęszczeń w Eurazji ponad 30 gniazd/km²(2011).Znaczny przyrost osobników obserwuje się od lat 80.XX w.Słabo zróżnicowaną gatunkowo jest populacja ssaków.Najczęściej widywanym gatunkiem jest sarna Capreolus capreolus.Licznie występuje nawet w najbliższym sąsiedztwie osiedli miejskich,szczególnie w okolicy Szosy Kisielińskiej czy ul.Batorego.Bardzo licznie występują jeże,lisy(Vulpes vulpes)oraz borsuk i kuna domowa.Rzadziej spotykanym gatunkiem jest np.tchórz czy jeleń Cervus elaphus.Oczywistymi przedstawicielami ssaków są gryzonie zarówno szkodniki,jak szczur wędrowny i mysz domowa,jak i licznie występująca w zielonogórskich parkach wiewiórka.
Atrakcje przyrodnicze
Na terenie miasta znajduje się Ogród Botaniczny w Zielonej Górze odbudowany w 2007 roku po blisko 60 latach oraz Palmiarnia mieszcząca niewielką kolekcję roślin egzotycznych(ok.200 taksonów).Przed laty działało również ZOO.W pobliżu miasta znajduje się m. in.arboretum w Nietkowie,mieszczące bardzo zdewastowaną dziś kolekcję rzadkiego i egzotycznego drzewostanu.Na północ od miasta znajduje się Las Nadodrzański,ongiś własność miasta i teren rekreacyjny,dziś atrakcyjny przyrodniczo las nadodrzański,chroniony jako obszar Natura 2000.
Zieleń miejska
- Park Piastowski jeden z największych parków w Zielonej Górze;występują w nim liczne pomniki przyrody,a bliski kontakt z lasem powoduje,że jest zamieszkiwany przez wiewiórki.
- Park Świętej Trójcy teren byłego cmentarza niemieckiego;znajduje się w centrum miasta,wśród wielu współczesnych bloków mieszkalnych;
- Park Tysiąclecia teren byłego cmentarza Zielonokrzyżowego z pozostawioną kaplicą w formie greckiej świątyni(dawne krematorium)oraz nielicznymi pomnikami;wydzielony plac zabaw oraz skate park.
- Park Winny położony na wzgórzu park z rosnącą w nim winną latoroślą;na jego terenie znajduje się wiele pomników oraz Palmiarnia jeden z symboli miasta.
- Park Sowińskiego położony w centralnej części Zielonej Góry;znajdują się w nim liczne pomniki przyrody oraz kapliczka.
- Park Dunikowskiego leśny park na przedłużeniu ulicy Dunikowskiego,stanowi łącznik pomiędzy osiedlami Przyjaźni i Malarzy,a Cegielnią.Urozmaicona rzeźba terenu i bogactwo drzew tworzą wyjątkową bazę spacerową z trasami dla pieszych i rowerów.Przed 1945 rokiem otoczony winnicami.
- Park Gierymskich areał leśny otoczony ze wszystkich stron zabudową,położony na wzgórzu.Łączy osiedle Przyjaźni z sąsiadującym Osiedlem Malarzy.Prawdopodobnie dawniej stanowił część parku angielskiego rezydencji położonych przy obecnym domu Pogotowia Opiekuńczego.
- Park Poetów przedwojenny teren parkowy,porastający teren po dawnej kopalni gliny przy końcu ul.Wazów.Znajdują się tu trzy stawy:Dziady,Glinianki(oba przy ul.Szafrana)oraz Szmaragdowy(przy ul.Akademickiej)w pobliżu wąwozu.Al.Poetów jest pozostałością dawnego szlaku spacerowego.
Największą populację Zielona Góra odnotowała w 2012 r.wg danych GUS 119182 mieszkańców.
| Ogółem | 119182 |
| Kobiety | 63150 |
| Mężczyźni | 56032 |
| Gęstość zaludnienia(osób/km²) | 2043 |
| Zdarzenie | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 |
|---|---|---|---|---|
| Liczba zarejestrowanych urodzeń dzieci | 1318 | 1450 | 1330 | 1506 |
| w tym chłopców | 677 | 743 | 703 | 784 |
| w tym dziewczynek | 641 | 707 | 622 | 722 |
| w tym bliźniąt | 18 | 21 |
| Zdarzenie | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 |
|---|---|---|---|---|
| Liczba zarejestrowanych zgonów | 1386 | 1365 | 1492 | 1478 |
| w tym kobiet | 640 | 614 | 669 | 640 |
| w tym mężczyzn | 746 | 751 | 823 | 838 |
W końcu kwietnia 2011 r.liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Zielonej Górze obejmowała ok.5,1 tys.mieszkańców,co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 8,3% do aktywnych zawodowo.Nie bez znaczenia dla rozwoju miasta jest bliskie położenie granicy z Niemcami(60 km).Zielonogórska gospodarka to przede wszystkim produkcja wagonów kolejowych(Tabor Szynowy Opole S.A.Zakład w Zielonej Górze)oraz przemysł informatyczny(producent dekoderów do telewizji satelitarnej ADB Global czy producent systemów GPS Hertz Systems).Istotną gałęzią przemysłu była produkcja alkoholi ongiś produkowano tu znaczne ilości wina,dziś produkuje się m.in.wódkę(V&S Luksusowa).W pobliżu miasta,w Cigacicach,znajduje się śródlądowy port wodny oraz dwie firmy produkujące wyroby z wełny mineralnej.Na terenie miasta znajduje się utworzona przez władze Strefa Aktywności Gospodarczej„Spalony Las”.
Opieka zdrowotna
Szpitale publiczne
- Szpital Wojewódzki w Zielonej Górze
- Szpital MSWiA w Zielonej Górze
Na uczelniach państwowych i prywatnych kształci się obecnie w Zielonej Górze prawie 25 tysięcy studentów.
- Uniwersytet Zielonogórski
- Uniwersytet Szczeciński Instytut Filozoficzno-Teologiczny im.Edyty Stein w Zielonej Górze
- Akademia Medyczna we Wrocławiu Międzywydziałowy Ośrodek Dydaktyczny w Zielonej Górze
- Zachodnia Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych im.Jana Pawła II w Zielonej Górze
- Lubuska Wyższa Szkoła Zdrowia Publicznego w Zielonej Górze
Zielona Góra leży na trasie drogi ekspresowej nr 3,będącej częścią międzynarodowej trasy E65 oraz na trasie linii kolejowej C-E 59(Odrzańska Magistrala Kolejowa)wchodzącej w skład transeuropejskich korytarzy transportowych TEN,objętej umową AGTC.W pobliżu miasta znajduje się port lotniczy Zielona Góra-Babimost.
Komunikacja lotnicza
Zielona Góra jest położona blisko dwóch lotnisk:sportowo-rekreacyjnego w Przylepie(7 km)Aeroklubu Ziemi Lubuskiej i towarowo-pasażerskiego w Babimoście(33 km).Port lotniczy w Babimoście obsługuje połączenia do Warszawy.Dalsze porty lotnicze znajdują się w Poznaniu(109 km),Wrocławiu(140 km) i w Berlinie(164 km).Około 20 km na zachód od miasta znajduje się lądowisko Grabowiec.W 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko przy ul.Zyty 26.
Komunikacja samochodowa
Przez miasto przechodzą drogi krajowe S3,DK27,DK32 oraz wojewódzkie DW280,DW281,DW282 i DW283 Miasto posiada również sieć obwodnic.Północny odcinek obwodnicy jest nazywany Trasą Północną.
Komunikacja kolejowa
Zielona Góra posiada jedną stację kolejową.Na terenie miasta znajdowały się też dworce:Dworzec Szprotawski,Górne Miasto,oraz Jędrzychów należące do dawnej Kolei Szprotawskiej.Do dziś zachował się jedynie budynek dworca Górne Miasto i pozostałości peronu w Jędrzychowie.
Komunikacja autobusowa
Miasto posiada rozwiniętą sieć transportu publicznego:37 linii autobusowych MZK Zielona Góra przewożą codziennie ponad 80000 pasażerów.W każdym autobusie znajdują się automaty biletowe,które w połączeniu z automatami biletowymi na przystankach stanowią jedyną formę dystrybucji biletów w mieście.Autobusy komunikacji miejskiej w Zielonej Górze noszą barwy miasta biały,zielony i żółty.Na przystankach funkcjonuje zdigitalizowany system informacji o czasie oczekiwania linii w oparciu o sieć GPS.
Port śródlądowy Cigacice
W odległości ok.10 km od centrum miasta znajduje się duży port śródlądowy na rzece Odrze w Cigacicach.Pełni on funkcje przeładunkowe jest polską bramą do systemu kanałów śródlądowych w Niemczech,z którymi jest połączony kanałem Odra-Havela.
Turystyka,szlaki
Piesze
- Mała Pętla Zielonogórska szlak zielony,mający swój początek na ul.Wyspiańskiego.Szlak ten biegnie wzdłuż granicy miasta okrążając je od strony południowej.Prowadzi on m.in.przez Stary Kisielin,Drzonków i Ochlę.Łączna długość szlaku wynosi 28 km.
- Duża Pętla Zielonogórska(Szlak„Rezerwatów Przyrody”)szlak niebieski biegnący przez trzy rezerwaty przyrody położone w okolicach miasta:Rezerwat przyrody Zimna Woda,Rezerwat przyrody Bukowa Góra oraz Rezerwat przyrody Bażantarnia.Łączna długość szlaku wynosi około 72 km.
- Szlak wojewódzki Szlak czerwony przebiegający przez południową część miasta.Kierując się na zachód można dotrzeć do Świdnicy,na wschód zaś szlak prowadzi do Zaboru i Milska.
- Szlak Spacerowy żółty szlak długości 4 km,mający swój początek na Górze Wilkanowskiej.Przebiega on przez Wzgórza Piastowskie.
- Od Bobru do Odry Czarny szlak,mający swój początek we wsi Podgórzyce położonej nad rzeką Bóbr.Przechodzi on przez zachodnią część Zielonej Góry i biegnie dalej przecinając Odrę i kierując się w kierunku jeziora Niesłysz.
- Szlak starej kolejki do Szprotawy szlak żółty biegnący trasą dawnej kolei szprotawskiej.
- Szlak Wału Zielonogórskiego ścieżka rowerowa,mająca swój początek przy ulicy Francuskiej.Trasa biegnie przez Wzgórza Piastowskie oraz Skansen etnograficzny w Ochli,kończąc się przy kąpielisku MOSIR.
- Szlak Południowy Ścieżka rowerowa prowadząca od placu Konstytucji 3 Maja w centrum miasta do Drzonkowa.
- Zielonogórskie Centrum Informacji i Promocji Turystyki,
- PTTK Oddział w Zielonej Górze,
- Polskie Towarzystwo Krajoznawcze
W Zielonej Górze są m.in.:
- 3 kina(Cinema City,Nysa,Newa)
- dwie kręgielnie(Magma i jedna w Hotelu Dana)
- dwa kluby snookerowe(w tym jeden snookerzysty Marcina Nitschke)
- wiele dużych dyskotek(Heaven,X Demon,Studio)oraz wiele mniejszych,kameralnych klubów z parkietem do tańczenia(m.in.4 róże dla Lucienne,Lemoniada,Roksana,Kawon,Fanaberia,Studencka,Straszny Dwór,Zbrojownia,Bar u Ojca,Bar Grzech...a,Pinacolada,Stary Młyn).
- Palmiarnia Zielonogórska
- klub żużlowy Falubaz Zielona Góra,klub koszykarski Zastal Zielona Góra,klub piłkarski Lechia Zielona Góra.
Katolicyzm
- Kościół Rzymskokatolicki Zielona Góra leży w metropolii szczecińsko-kamieńskiej,diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.Na terenie miasta znajdują się trzy dekanaty:Zielona Góra Ducha Świętego,Podwyższenia Krzyża Świętego i Świętej Jadwigi.Zielona Góra jest też siedzibą biskupa.
- Konkatedra pw.św.Jadwigi
- Kościół św.Józefa
- Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej
- Kościół Najświętszego Zbawiciela
- Kościół Ducha Świętego
- Kościół św.Franciszka z Asyżu
- Kościół św.Brata Alberta Chmielowskiego
- Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
- Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy
- Kościół Miłosierdzia Bożego
- Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP
- Kościół św.Urbana I
- Kościół św.Stanisława Kostki
- Kaplica na Winnicy
- Kościół Greckokatolicki
- Kościół pw.Opieki Matki Bożej w Zielonej Górze
- Kościół Polskokatolicki
- Kościół Najświętszej Maryi Królowej Polski(parafialny)
- Kościół Ewangelicko-Augsburski
- Ewangelicki Kościół Jezusowy
- Kościół Chrześcijan Baptystów(zbór)
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego,zbór w Żaganiu
- Kościół Zielonoświątkowy,Zbór„Emaus”,
- Kościół Boży w Chrystusie
- Chrześcijańska Wspólnota„Bez Ścian”,
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
- Cerkiew pw.św.Mikołaja(parafialna)
- Buddyzm Diamentowej Drogi.
- Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy(zbór)
- Świecki Ruch Misyjny„Epifania”(zbór).
Najpoczytniejsze tytuły prasowe to wydawana od lat 50.Gazeta Lubuska(dawniej:Zielonogórska)oraz lokalne wydanie Gazety Wyborczej.Ongiś poczytne(dziś nieistniejące)było pismo„Nadodrze”.
- Gazety codzienne
- Gazeta Lubuska(dawniej:Gazeta Zielonogórska)
- Gazeta Wyborcza(wydanie lokalne)
- „Metro”ogólnopolskie wydanie w Zielonej Górze
- Tygodniki
- Tydzień Lubuski
- Tygodnik Zielonogórski weekendowy dodatek Gazety Lubuskiej
- Miesięczniki
- „Puls”bezpłatny miesięcznik społeczno-kulturalny
- Życie nad Odrą(bezpłatny miesięcznik rozprowadzany na terenie miasta Zielona Góra i powiatu zielonogórskiego)
- Gazeta Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Zielonogórskiego„UZetka”
- Kwartalniki i roczniki
- Studia Zielonogórskie(rocznik historyczny)
- Lubuskie Nadodrze(nieistniejący kwartalnik społeczno-kulturalny)
- Pro-Libris(lokalny kwartalnik literacki)
- Telewizje
- TVP Gorzów Wielkopolski redakcja
- TV Odra Zielona Góra
- Regionalna Telewizja Lubuska
- Rozgłośnie radiowe
- Polskie Radio Zachód
- Radio Zielona Góra
- Radio Index
- Radio Plus Zielona Góra
- Radio Eska Zielona Góra
- Radio Złote Przeboje Zielona Góra
- RMF Maxxx Zielona Góra
- RMF Classic Zielona Góra
Znajduje się tu ośrodek sportów zimowych na Górze Tatrzańskiej,który mimo niewielkich rozmiarów(stok ma ok.30 metrów różnicy wysokości i 175 m długości) i bardzo starej infrastruktury(wyciąg orczykowy z lat 70.XX wieku)jest w przypadku dużych opadów śniegu miejscem uprawiania sportów zimowych.Od lat trwają zabiegi mieszkańców o to by władze miasta unowocześniły ten przedwojenny obiekt,montując armatkę śnieżną(sztuczne naśnieżanie)albo nawet igelit.Dodatkowo we wschodniej części miasta,na terenie„Gór Zielonogórskich”znajdowały się:stok narciarski oraz trasa saneczkowa,dziś używane jedynie przez mountainboardzistów i downhillowców.
Sporty tradycyjne
Sport w Zielonej Górze to trzecioligowy klub piłkarski Lechia,ekstraklasowy klub koszykarski oraz ekstraligowy klub żużlowy Falubaz Zielona Góra.Ponadto uprawia się tu pływanie,strzelectwo,piłkę ręczną,siatkówkę,tenis,jeździectwo,sztuki walki(m.in.kick-boxing,karate,jiu-jitsu tradycyjne i brazylijskie,aikido,capoeira,krav-magę).Popularne jest kolarstwo.Na terenie miasta znajduje się przedwojenny stok narciarski z torem saneczkowym,lecz są to obiekty bardzo zaniedbane,z braku sztucznego naśnieżania warunki na nich są zwykle trudne.
Sporty ekstremalne
W mieście i okolicach są cztery skateparki(w Parku Tysiąclecia)na os.Pomorskim,Raculi oraz Kaczym Dole(osiedle Słoneczne).Na terenie aeroklubu można uprawiać skoki spadochronowe,w pobliżu jest też quadowisko.W Książu k.Zielonej Góry jest tor do crossu,inny taki obiekt znajduje się w Krężołach.
Kluby sportowe
- ZLKL Zielona Góra klub lekkoatletyczny
- GKT Nafta Zielona Góra klub tenisowy
- Stelmet Falubaz Zielona Góra ekstraligowy klub żużlowy
- Zastal Zielona Góra ekstraligowy klub koszykarski
- Lechia Zielona Góra trzecioligowy klub piłkarski
- Stelmet AZS UZ Zielona Góra(siatkówka)
- AZS Stelmet Zielona Góra(piłka ręczna)
- Aeroklub Ziemi Lubuskiej w Przylepie k.Zielonej Góry
- KS Korner-Novita10 Zielona Góra(pływanie)
- ZKS Zielona Góra ekstraligowy klub speedrowerowy
- Czempion klub tenisowy
- Gwardia Zielonogórski Klub Sportowy strzelectwo,kick-boxing
- AZS UZ Haust RC Zielona Góra drugoligowy klub rugby
- Zielonogórski Klub Jeździecki Przylep-Lotnisko
- Bractwo Biegaczy Zielona Góra
- I Rock Triathlon Zielona Góra klub triathlonowy
- Hala MOSiR znajduje się przy ulicy Sulechowskiej.Należy do niego trawiasty stadion lekkoatletyczny,kilka mniejszych boisk,sala akrobatyczna,kawiarenka,szatnie piłkarskie i korty tenisowe.Swoje mecze rozgrywa tu III ligowy piłkarski zespół Lechii Zielona Góra.Ponadto MOSiR zarządza Centrum Rekreacyjno-Sportowym z krytym basenem 25-metrowym oraz halą widowiskowo-sportową z ok.5 tys.miejscami siedzącymi
- Stadion KS Falubaz Zielona Góra znajduje się przy ulicy Wrocławskiej,29 co do wielkości stadion w Polsce.Jego pojemność wynosi 15 tys.osób,w tym 14 tys.miejsc siedzących.Stadion wybudowany został w 1926 i wielokrotnie przebudowywany i remontowany.W 2007 oddano do użytku nowy budynek klubowy oraz zamontowano oświetlenie stadionu.Zimą na stadionie instalowane jest pełnowymiarowe lodowisko.Stadion ma zostać przebudowany,m.in.przebudowany będzie pierwszy łuk,trybuny zostaną powiększone do 20 tys.miejsc.Koszt przebudowy to ok.50 mln zł.W 2010 oddano nową trybunę z zadaszeniem mogącą pomieścić 6 tys.ludzi,dzięki czemu liczba miejsc siedzących z 12 tys.zwiększyła się do 14 tys
- Stadion przy ulicy Wyspiańskiego odnowiony stadion przedwojenny,posiada pełnowymiarowe boisko piłkarskie,na którym odbywają się regularnie mecze.Stadion posiada bieżnię żużlową oraz miejsca siedzące
- Wyciąg narciarski na Górze Tatrzańskiej
- Hala Uniwersytetu Zielonogórskiego(w zależności od imprezy od 1000 do 1200 miejsc)
Dzielnice i osiedla mieszkaniowe nie stanowią oficjalnego,prawnego podziału administracyjnego miasta.Nie są zgodnie z art.5 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r.jednostkami pomocniczymi gminy.Nazwy osiedli i dzielnic funkcjonują jako nazwy potoczne poszczególnych obszarów miasta.
- Chynów
- Jędrzychów
- Osiedle Bajkowe
- Osiedle Braniborskie
- Osiedle Cegielnia
- Osiedle Dolina Zielona
- Osiedle Jana Kilińskiego
- Osiedle Juliusza Słowackiego
- Osiedle Kaszubskie
- Osiedle Kolorowe
- Osiedle Kwiatowe
- Osiedle Leśne
- Osiedle Leśny Dwór
- Osiedle Łużyckie
- Osiedle Malarzy
- Osiedle Mazurskie
- Osiedle Morelowe
- Osiedle na Olimpie
- Osiedle Piastowskie
- Osiedle Pomorskie
- Osiedle Przyjaźni
- Osiedle Słoneczne
- Osiedle Śląskie
- Osiedle Tysiąclecia
- Osiedle Uczonych
- Osiedle Warmińskie
- Osiedle Wazów
- Osiedle Zacisze
- Osiedle Zastalowskie
- Osiedle Zdrojowe
- Raculka
- Winnica
| Miasta partnerskie Zielonej Góry | ||
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Chociebuż | Niemcy | 1992 |
| Verden(Aller) | Niemcy | 1993 |
| Helmond | Holandia | 1996 |
| L'Aquila | Włochy | 1996 |
| Troyes | Francja | 1970 |
| Nitra | Słowacja | 1992 |
| Bystrzyca | Rumunia | 2001 |
| Aurora | Stany Zjednoczone,Illinois | 2001 |
| Wuxi | Chiny | 2008 |
| Zittau | Niemcy | 2010 |
| Kraljevo | Serbia | 2009 |
| Miasta zaprzyjaźnione z Zieloną Górą | ||
| Miasto | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Soltau | Niemcy | |
| Witebsk | Białoruś | marzec 2002 |
| Iwano-Frankiwsk | Ukraina |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz