Bitwa pod Żukowem

Najazdy Litwinów na ziemie polskie w latach pięćdziesiątych XIV wieku związane były ze zmaganiami Kazimierza Wielkiego z władcami Litwy o panowanie nad ziemiami księstwa halicko–włodzimierskiego po śmierci ostatniego tamtejszego władcy,Bolesława Jerzego.Do pierwszych starć między Polakami a Litwinami doszło już w 1340 roku,jednak decydujące walki o zdobycze terytorialne miały miejsce od końca lat czterdziestych.Wielka wyprawa króla polskiego w 1349 roku pozwoliła mu zająć cała Ruś halicką z Lwowem,Chełmem,Bełzem,Brześciem Litewskim i Włodzimierzem Wołyńskim.Z walkami o ziemie ruskie związane są najazdy litewskie w 1350 roku.Według Spominek sochaczewskich zagony litewskie pod dowództwem księcia Kiejstuta dotarły na Mazowsze i ziemię łęczycką,niszcząc Warszawę oraz Czersk.Kazimierz Wielki przebywał wówczas na zjeździe ogólnopolskim w Sulejowie,co umożliwiło mu skuteczny pościg za Litwinami.Szybko uchodzących najeźdźców król polski dogonił na Mazowszu,niedaleko Sochaczewa,a pod Żukowem 20 maja 1350 roku wydał im walną bitwę.Siły polskie w pełni wykorzystały swoją przewagę liczebną i rozgromiły oddziały litewskie.Część najeźdźców zginęła w walce,reszta natomiast została zepchnięta na brzeg Bzury i utonęła w jej nurtach w czasie próby ucieczki.Historycy podkreślają udział w bitwie książąt mazowieckich,Bolesława III i Siemowita III,uczestników wspomnianego wcześniej zjazdu w Sulejowie,oraz oceniają postawę książąt mazowieckich jako nową jakość w odradzającym się Zjednoczonym Królestwie Polskim.