Geografia |
Włocławek leży w południowo-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego,na obu brzegach Wisły oraz Zgłowiączki,w Kotlinie Płockiej.Miasto graniczy z gminami:Włocławek,Lubanie,Brześć Kujawski,Fabianki,Bobrowniki i Dobrzyń nad Wisłą.
Rzeki i jeziora
Główną rzeką przepływającą przez miasto jest Wisła,dzieląca Włocławek na część prawobrzeżną(północna część miasta) i
lewobrzeżną,odcinek przepływający przez miasto liczy 18 km.We
wschodniej części miasta wody Wisły są spiętrzone tamą,tworząc tzw.Zbiornik Włocławski(Jezioro Włocławskie).Kolejna ważna rzeka to Zgłowiączka(6,5 km odcinek na terenie miasta),której ujście do Wisły w X wieku
stało się miejscem lokalizacji grodu książęcego.We wschodniej części
miasta przepływa Rybnicka Struga,która poprzez tzw.Kanał Główny(Zuzankę)uchodzi do Wisły.Przez Włocławek przepływają także rzeka Chełmiczka(na os.Zarzeczewo)oraz okresowe wody rowu Zofijka(na os.Zofijka),które również wpadają do Wisły.Największe jeziora na terenie miasta to:Jezioro Włocławskie,Jezioro Czarne,Rybnica,Krzywe Błota oraz zanikające jezioro Grzywno.
Tereny zielone
Parki, rezerwat i uzdrowisko
Lasy zajmują w mieście obszar 2211,49 ha,zieleń miejska 258,167 ha(parki,zieleńce,skwery),a ogrody działkowe 182,18ha.We Włocławku funkcjonuje rezerwat oraz dwa parki:
- Park im.Henryka Sienkiewicza pierwszy park został tutaj założony w 1824 r.(ogród miejski) i zajmuje 21 ha.Przecina go rzeka Zgłowiączka,a w jego okolicach znajduje się między innymi Katedra Włocławska,Pałac Biskupi,bulwary.Park znajduje się w najstarszej części miasta i jest wpisany do rejestru zabytków.Wśród flory na uwagę zasługuje fakt występowania 104 różnych gatunków drzew
- Park im.Władysława Łokietka park założony w 1968-1969 roku,zajmuje 4,5 ha,obok ogrodów i pagórków znajduje się tutaj pomnik Armii Krajowej oraz kościół garnizonowy wojska i policji
- Rezerwat Kulin rezerwat znajduje się w północnej prawobrzeżnej części miasta i zajmuje 51,16 ha,najcenniejszym obiektem przyrodniczym jest„gorejący krzew Mojżesza”,który występuje tylko w trzech miejscach w Polsce.O tej roślinie wspomina Stary Testament,a jej cechą charakterystyczną jest to,że wydzielane przez nią olejki mogą spowodować jej samozapłon
Okolice miasta
- Bezpośrednio z miastem sąsiaduje Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy powstał w 1979 roku jako jeden z pierwszych parków krajobrazowych w Polsce,liczy 38950 ha.Zamieszkują go m.in.rysie,bobry,sokoły wędrowne,bociany czarne
- Uzdrowisko Wieniec Zdrój 5 km od zwartej zabudowy Włocławka znajduje się otoczone przez lasy uzdrowisko,słynne z wód mineralnych(siarczanowych)odkrytych w 1907 roku i torfu leczniczego
Cmentarze
Do miejskich terenów zielonych należy też zaliczyć miejsca pochówku(podlegają wymogom utrzymywania ich w postaci terenów„o założeniu
parkowym”).We Włocławku znajdują się trzy czynne cmentarze:
- Cmentarz Komunalny przy al.Chopina obecnie najstarszy istniejący cmentarz we Włocławku,utworzony w 1882 r. i zajmujący 18,3 ha.Na cmentarzu znajdują się między innymi nagrobki zasłużonych włocławian,żołnierzy polskich,radzieckich i niemieckich,cerkiew prawosławna;częścią cmentarza komunalnego jest również wydzielony nowy cmentarz żydowski
- Cmentarz w Michelinie(przy parafii Ducha Świętego)
- Cmentarz Rózinowo(pomiędzy ulicą Krzywa Góra a Toruńską)
Dawne cmentarze
- Cmentarz podmiejski pierwszy włocławski cmentarz komunalny,znajdował się w części południowej dzisiejszego Zielonego Rynku(1813-1897,w 1927 r.splantowany;według innych źródeł 1823-1893,splantowany w latach 1929-1930)
- Cmentarz przy klasztorze oo.Franciszkanów-Reformatów(prawdopodobnie funkcjonował do 1850 r.w pobliżu nieistniejącego już drewnianego kościoła pw.św.Wojciecha,znajdującego się niegdyś w miejscu obecnego kościoła Ewangelicko-Augsburskiego przy ulicy Brzeskiej)
- Cmentarz przy kościele św.Jana Chrzciciela
- Cmentarz przy nieistniejącym już kościele św.Stanisława(w pobliżu katedry)
- Cmentarz przy kościele św.Witalisa
- Cmentarz wojenny przy ul.Wienieckiej pochowano na nim rosyjskich i niemieckich żołnierzy po walkach z listopada 1914 r.w okresie PRL na terenie cmentarza wybudowano blok Wieniecka 44 oraz duży sklep spożywczy(obecnie Biedronka)
- Stary cmentarz żydowski
Klimat
Wyjątkowo korzystny mikroklimat Włocławka kształtuje położenie wśród
wysokopiennych lasów sosnowych.Oprócz drzew miasto osłania również
wzniesienie szpetalskie,dzięki czemu wiatry są zwykle słabe.Przeważają
wiatry zachodnie.Stopień nasłonecznienia jest stosunkowo wysoki.Teren
jest ubogi w opady.Średnia temperatura i opady dla Włocławka | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miesiąc
|
Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
Średnie najwyższe temperatury[°C]
|
|||||||||||||
Średnia dzienna temperatura[°C]
|
-2.6 | -1.6 | +2.1 | +7.4 | +13.3 | +17 | +18.7 | +17.1 | +13.2 | +8 | +2.6 | -0.8 | +7,9 |
Średnie najniższe temperatury[°C]
|
|||||||||||||
Podział na jednostki funkcjonalno-przestrzenne
We Włocławku znajduje się 500 ulic.W Statucie Miasta Włocławek nie określono podziału administracyjnego miasta,ale w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Włocławka mamy do czynienia z podziałem miasta na obszary:
- Śródmieście(obszar składający się ze starego miasta i centrum,położony centralnie,kumulujący usługi,kulturę,rozrywkę,27867 mieszkańców)
- Zazamcze(obszar głównie zabudowy wielorodzinnej,położony w zachodniej części miasta,przylegający bezpośrednio do śródmieścia,22668 mieszkańców)
- Południe(obszar zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej,położony w południowej części miasta,przylegający bezpośrednio do śródmieścia,36209 mieszkańców)
- Wschód Mieszkaniowy(obszar zabudowy wielorodzinnej,jednorodzinnej i przemysłowej,położony we wschodniej części miasta,przylegający bezpośrednio do Śródmieścia,17620 mieszkańców)
- Zawiśle(obszar zabudowy jednorodzinnej,położony w północnej,prawobrzeżnej,części miasta,3393 mieszkańców)
- Michelin(obszar głównie zabudowy jednorodzinnej,położony w najbardziej wysuniętej na południe części miasta,7605 mieszkańców)
- Rybnica(obszary zabudowy jednorodzinnej,przemysłowej,wypoczynkowej,położony w najbardziej wysuniętej na wschód części miasta,609 mieszkańców)
- Wschód Leśny(obszar niezabudowany,położony we wschodniej części miasta,m.in.tereny po byłym poligonie wojskowym)
- Zachód Przemysłowy(najbardziej na zachód wysunięta część miasta,głównie przemysłowa,930 mieszkańców)
- Wschód Przemysłowy(obszar głównie przemysłowy,położony we wschodniej części miasta,322 mieszkańców)
Patron miasta
8 października 2002 roku patronem miasta został uznany błogosławiony Michał Kozal(1893-1943)biskup i męczennik II wojny światowej.
Symbole miasta i Święto Miasta
W Uchwale nr 65/XII/2003 Rady Miasta Włocławka z dnia 6 października
2003 roku w sprawie uchwalenia Statutu Miasta Włocławek określono
symbole miejskie.
Herb
Herb miejski zmieniał się na przestrzeni dziejów,a najstarsze jego
wizerunki zachowały się na pieczęciach miejskich z XIII wieku.Jeszcze w
1990 roku herb miasta wyglądał inaczej niż ten obecnie obowiązujący.W
1950 roku zmieniono herb wyrzucając infułę biskupią i umieszczając na
środkowej baszcie tarczę z półlwem i półorłem,która przypominała herb
książąt kujawskich(herb miejski nie posiadał korony).W 1990 roku
powrócono do herbu opisanego przez Magistrat Włocławka w 1925 roku.Obecny herb został określony w uchwale w następujący sposób:„w
czerwonej tarczy srebrny mur blankowany ze złotą zamkniętą bramą,nad
murem trzy baszty z których dwie boczne mniejsze blankowane,zaś
środkowa większa blankowana z nakrytą złotą infułą biskupią”.
Barwy miasta
Barwy miejskie określają dwa kolory dominujące na fladze miasta:żółty i czerwony.Połączenie tych dwóch kolorów również jest
wykorzystywane w Warszawie,Łodzi,Wrocławiu,Białymstoku.Kolory te
stosuje włocławskie MPK do malowania swoich autobusów.
Flaga miejska
Flaga składa się z dwóch pionowych pasków(czerwonego i żółtego)oraz trójkątnego ogona(schwenkla).Na czerwonym pasku umieszczony jest herb miasta.
Logo miasta
Logo miejskie stworzył Józef Stolorz w 1994 r.Logo przedstawia widok na bulwary im.J.Piłsudskiego.
Hejnał miasta
„Hejnałem Miasta Włocławek jest utwór instrumentalny na trąbkę,fragment melodii ludowej kujawiaka”.
Święto Miasta i Dni Włocławka
„Świętem Miasta jest 14 czerwca”.„Dni Włocławka”odbywają się w pierwszą sobotę i niedzielę po 14 czerwca”.
Nazwa
Nazwa miasta wywodzi się od imienia męskiego Władysław i jego polskiej odmiany Włodzisław.Po raz pierwszy w formie zlatynizowanej Wladislaw nazwa miasta została zanotowana w dokumentach z roku 1165.W 1185 kolejny dokument łaciński notuje ją jako vetus Vladislavia,Sebastian Fabian Klonowic w swoim dziele z 1595 roku Flis,to jest Spuszczanie statków Wisłą zanotował nazwę Włocławka jako Włodsławek,a dokument z 1599 roku podaje nazwę Włodsław.Zdaniem niektórych uczonych do połowy XIII wieku funkcjonowały tutaj
dwa miasta,„miasto katedralne” i „miasto niemieckie”(ze względu na
zamieszkiwanie dość licznej grupy napływowej z Niemiec)
Historia
Okres II Rzeczypospolitej
Okupacja niemiecka w czasie I wojny światowej dokonała wielu zniszczeń w przemyśle.Dnia 16 sierpnia 1920 r.podczas wojny polsko-bolszewickiej oddziały przednie 4 armii sowieckiej pod dowództwem Gaj-Gaja próbowały sforsować Wisłę w okolicach Włocławka.Wojsko polskie oraz miejscowa ludność broniła miasta w dniach 16-19 sierpnia 1920 r.skutecznie odpierając ataki bolszewików.Ostrzał artyleryjski uszkodził Katedrę i kościół farny św.Jana.Doszczętnie zniszczono również pałac biskupi.Po odzyskaniu niepodległości wysadzono cerkiew ustawioną na środku dzisiejszego placu Wolności.W latach 30.powstały w mieście liczne nowe budynki,wśród których był budynek poczty przy ulicy Chopina.W okresie międzywojennym Włocławek był największym miastem województwa warszawskiego(miasto Warszawa było wydzielone) i 18 miastem pod względem liczby ludności w Polsce bogatej między innymi w takie miasta jak Wilno,Lwów,Grodno,Nowogródek,Stanisławów. |
Wojska niemieckie zajęły miasto 13 września.Podczas niemieckiej okupacji(1939-1945)władze nazistowskie używały niemieckiej nazwy miasta niem.Leslau an der Weichsel(która nie była używana podczas niemieckiej okupacji w czasie I wojny światowej władze niemieckie używały wówczas polskiej nazwy).Administracyjnie miasto zostało włączone do III Rzeszy w granice Wielkopolski zwanej przez władze okupacyjne Krajem Warty.W 1939 r.komendantem miasta został Hans Cramer(w latach 1937-1939 burmistrz Dachau),miasto liczyło wówczas ok.68 tys.mieszkańców,w tym 77,5% Polaków,21% Żydów i 1,5% Niemców.Od 24 października 1939 r.rozkazem ówczesnego komendanta(nadburmistrza)wprowadzono po raz pierwszy we Włocławku obowiązek noszenia przez Żydów emblematu żółtej gwiazdy(Judenstern),a od września 1941 r.obowiązek noszenia tego emblematu wprowadzono na pozostałych terenach III Rzeszy.Od pierwszych dni hitlerowcy prowadzili brutalną politykę szykanującą miejscową ludność.W pierwszej kolejności bezwzględnie rozprawili się z polską inteligencją.Dnia 18 października 1939 roku niemiecka Policja aresztowała w powiecie włocławskim 119 nauczycieli,a przez kolejne dwa dni wszystkich księży we Włocławku.W czasie okupacji podczas akcji eliminacji polskiej inteligencji zwanej Intelligenzaktion Niemcy zamordowali 217 włocławskich nauczycieli i 220 księży miejscowej diecezji z biskupem Michałem Kozalem włącznie.Z zagłady szczęśliwie uratował się późniejszy prymas Polski ksiądz Stefan Wyszyński piszący przed wojną bardzo krytycznie o nazizmie.Przewidując szykany biskup Kozal nakazał mu ucieczkę bezpośrednio po wkroczeniu Niemców do miasta.Od kwietnia 1940 roku zaczęto izolować ludność żydowską.Do włocławskiego getta trafiło około 13 tysięcy osób.Jesienią 1940 roku Niemcy zaczęli przygotowywać się do utworzenia Getta przejściowego,z którego kierowali Żydów do obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.Wysiedlono sześciuset Polaków z najbiedniejszej dzielnicy miasta Rakutówka,a umieszczono tam trzy tysiące Żydów.W latach 1939-1941 namiestnik Rzeszy Artur Greiser,uznając Polaków za„element niegodny do włączenia w społeczeństwo niemieckie”,zarządził masowe wysiedlenia ludności polskiej z„Kraju Warty”.W 1941 r.miasto liczyło ok.52 tys.mieszkańców,w okresie od 1 grudnia 1939 do 31 grudnia 1943 r.wysiedlono do Generalnego Gubernatorstwa 16000 mieszkańców miasta:Polaków i Żydów.Na miejsce wysiedlonych w ramach niemieckiej akcji Heim ins Reich niem.„Powrót do Rzeszy”)przybyła do Włocławka spora grupa niemieckich przesiedleńców z terenów Besarabii(Mołdawia).Niemcy doszczętnie zniszczyli dzielnicę Grzywno zamieszkiwaną przez biedotę,a część mieszkańców zamordowali.Po wojnie jedna trzecia miasta była zniszczona w wyniku działań niemieckich,a dzieła zniszczenia dopełniły wojska radzieckie rabując między innymi cenne maszyny i urządzenia z licznych fabryk w mieście.Holocaust,a później emigracja(skutek powojennego bezprawia,doniesień o pogromach,powstania państwa Izrael oraz antyżydowskich działań władz komunistycznych,szczególnie z lat 1956,1967 i 1968 r.),sprawiły,że Włocławek utracił około 12000 swoich obywateli polskich Żydów,którzy przed wojną byli w mieście znaczącą mniejszością.Dziś identyfikuje się z nimi tylko kilka włocławskich rodzin.
Okres powojenny
Początki powojennej odbudowy miasta w dużym stopniu opierały się na krzywdzie ludzkiej.Tragedia narodu żydowskiego oraz powojenna zawierucha ułatwiły władzom komunistycznym przejęcie tysięcy mieszkań,setek zakładów produkcyjnych i warsztatów,dziesiątków lokali instytucji społeczno-kulturalnych i religijnych.Kosztem wszystkich przedwojennych właścicieli nieruchomości wprowadzono nowy ład prawny,uniemożliwiający egzekwowanie czynszów z posiadanych nieruchomości,uniemożliwiający wymeldowanie meldowanych przymusowo przez władze obywateli,wymagający od właściciela budynku ubieganie się o urzędową zgodę nawet na możliwość zamieszkania we własnym domu.Dzięki tym posunięciom władza ludowa Włocławka pozyskiwała dzisiejszą starówkę,którą jednak ze względu na nieefektywność gospodarki planowej nie była w stanie sprawnie zarządzać.Obecnie utrzymywanie przez miasto stu kilkudziesięciu budynków generuje ogromne koszty i powoduje brak możliwości przeprowadzania znaczących remontów.Miasto nie planuje jednak wzorować się na okolicznym Toruniu i odsprzedać deficytowe nieruchomości,zamiast tego od 2006 r.prowadzone są prace nad„planem rewitalizacji”starówki.Rozpoczęto odbudowę przemysłu i budowę nowych zakładów przemysłu chemicznego i przetwórczego.W 1969 r.,realizując projekt Kaskada dolnej Wisły,wybudowano zaporę na Wiśle.W okresie PRL-u Włocławek z racji kumulacji dużego przemysłu był kreowany przez komunistów jako„czerwone miasto”,ale nie pokrywało to się ze stanem faktycznym.W związku z transformacją ustrojową i silnym charakterem przemysłowym miasta,w latach 90.,po kłopotliwych i niejednokrotnie pełnych nieprawidłowości przekształceniach dużych przedsiębiorstw państwowych,gwałtownie wzrosło bezrobocie.Stan ten pogłębiła utrata statusu miasta wojewódzkiego w 1998 roku.Włocławscy politycy wsparli ówcześnie aspiracje Bydgoszczy do stworzenia województwa,które pomimo początkowych protestów Torunia udało się ostatecznie utworzyć.W 2006 roku,Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Demokracji Lokalnej wystąpiło z oddolną inicjatywa konsultacji społecznych w sprawie zmiany przynależności administracyjnej miasta.Inicjatywa ta jednak nie uzyskała poparcia MSWiA.Postępująca marginalizacja Włocławka spowodowała,ze w 2007 roku miasto zostało zakwalifikowane jako ośrodek subregionalny w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Kujawsko-Pomorskiego.Obecnie podejmowane są działania mające na celu przyspieszenie rozwoju miasta.W roku 2008 roku miasto zakupiło działki w okolicach Anwilu i utworzyło na ich terenie Włocławską Strefę Rozwoju Gospodarczego,która z założenia ma umożliwić dalszy rozwój gospodarczy miasta.Również w tym samym roku rozpoczęła się budowa instalacji kwasu tereftalowego na terenie Anwilu,oddanej do użytku w roku 2011,kosztem około 3,75 mld zł.
Gospodarka
Według danych za rok 2011 w mieście funkcjonuje 11765 podmiotów gospodarczych.Wartość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia to 3132 zł brutto.Stopa bezrobocia wynosi we Włocławku 19,8%,tym samym Włocławek obok Radiomia i Grudziądza należy do pierwszej trójki polskich miejscowości dotkniętych największym bezrobociem,spośród 66 miast na prawach powiatu.
Budżet miasta
Miejskie wydatki to obecnie kwota 618 milionów złotych w skali roku.Prognozowane zadłużenie Włocławka(wskaźnik zadłużenia)w końcu roku
2013 ma wynosić 62,1%(wartość rzeczywista),względnie 45,8%(wartość
nominalna).
Przedsiębiorstwa
W mieście obecny jest m.in.przemysł chemiczny,energetyczny,spożywczy,precyzyjny,metalowy i materiałów budowlanych,w mniejszej
skali niż w przeszłości również maszynowy,meblarski,papierniczy oraz
innych branż.We Włocławku ma swoją siedzibę 6 z 2000 największych polskich przedsiębiorstw(według rankingu„Rzeczpospolitej”):
- Anwil SA
- Brügmann sp.z o.o.
- Guala Closures DGS Poland SA
- Indorama Ventures Poland sp.z o.o.
- PSH Lewiatan
- WIKA Polska sp.z o.o.sp.k.
- fabryki fajansu
- fabryki maszyn rolniczych
- fabryki mebli
- Kombinat Budowlany(„fabryka domów”z wielkiej płyty)
- Kujawska Fabryka Farb i Lakierów Nobiles
- Ursus
- Zakłady Celulozowo-Papiernicze im.Juliana Marchlewskiego we Włocławku(powstały w 1899 r.ogłosiły upadłość w 1994 r.)
Do ważniejszych zaliczamy:
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej„Saniko”
- Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej
- Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne
- Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
Handel
Baza turystyczna
Hotele
Obecnie we Włocławku funkcjonują hotele spełniające standardy:- czterogwiazdkowe(Młyn ul.Okrzei 77,Aleksander ul.Szpitalna 23)
- trzygwiazdkowe(Victoria ul.Przechodnia 1 B,Zajazd Polski plac Wolności 5,Portofino al.Kazimierza Wielkiego 6E)
- dwugwiazdkowe(Hotel Kujawy ul.Kościuszki 20)
Obiekty szkolne i uczelniane
- Akademik PWSZ we Włocławku ul.Obrońców Wisły 1921 nr 21/25
- Bursa Szkolna nr 2 ul.Mechaników 1
- Schronisko Młodzieżowe DruKtur Łęgska 10
- Internat Zespołu Szkół Technicznych ul.Ogniowa 8/10
Transport
Ponadto przez miasto przebiegają następujące drogi:
- Droga krajowa nr 62(Strzelno Włocławek Płock Nowy Dwór Mazowiecki Wyszków Siemiatycze)
- Droga krajowa nr 67(Włocławek Lipno)
- Droga wojewódzka nr 252(Włocławek Bądkowo Zakrzewo Inowrocław)
Transport zbiorowy
Organizatorem komunikacji miejskiej we Włocławku jest Referat
Publicznego Transportu Zbiorowego w Urzędzie Miasta Włocławek.Operatorem wykonującym usługi przewozowe w ramach komunikacji miejskiej
jest MPK Włocławek posiadające w parku taborowym 65 autobusów: marki Solaris(47 sztuk)oraz Jelcz(18 sztuk).Na terenie miasta funkcjonuje 18 linii stałych,z czego 4 linie docierają do Gminy Włocławek,Gminy Brześć Kujawski i Gminy Lubanie,a także 2 linie hipermarketowe i 2 linie sezonowe.W roku 2012 przewoźnik przewiózł 13,4 mln pasażerów, wykonując 3,6 mln wozokilometrów.Ponadto usługi przewozowe o charakterze podmiejskim oferują PKS Włocławek oraz przewoźnicy prywatni.Od 1 września 2008 roku został na terenie województwa
Kujawsko-Pomorskiego uruchomiony bilet regionalny,który uprawnia do
podróżowana koleją na linii Toruń-Włocławek(największy ruch
pasażerski w województwie w 2007 roku),a także do bezpłatnego
podróżowania autobusem miejskim jednej linii w wybranym mieście przez 60
minut od wyjścia z pociągu.
Transport kolejowy
Historia kolei żelaznych we Włocławku sięga II połowy XIX wieku.5 grudnia 1862 uruchomiono 154,1 km linię kolejową Kutno Włocławek Bydgoszcz Bielawy(2-torową na 108,7 km odcinku Kutno Toruń Główny).Obecnie na terenie miasta pociągi pasażerskie zatrzymują się na dworcu głównym we Włocławku,dworcu Zazamcze i przystanku Włocławek-Brzezie(zburzony dworzec).Ponadto w mieście znajduje się działający dworzec towarowy w zachodniej części miasta.Miasto przecina na pół linia kolejowa nr 18 Kutno Piła Główna.
Kolej wąskotorowa
We Włocławku do dziś zachował się dworzec kolei wąskotorowej przy ul.Kaliskiej.Ostatni pociąg osobowy odjechał z niego 21 kwietnia 1978 r.o godzinie
18:10,a następnego dnia o godzinie 4:19 odjechał ostatni pociąg
towarowy.
Transport autobusowy dalekobieżny
We Włocławku znajduje się dworzec PKS-u,który obsługuje ruch
regionalny jak i krajowy.Ponadto we Włocławku swoje przystanki mają
Komfort Bus(PKS Bydgoszcz) i Raf Trans.
Transport lotniczy
Trawiaste Lotnisko Kruszyn,użytkowane przez Aeroklub Włocławski,zlokalizowane jest około 9 km od centrum miasta.Najbliższe porty lotnicze znajdują się w Bydgoszczy(104 km),Łodzi(115 km),Nowym Dworze Mazowieckim(122 km) i Warszawie(169 km).Od wielu lat miasto wraz z Aeroklubem Włocławskim planują
przystosowanie kruszyńskiego lotniska do obsługi małego ruchu
pasażerskiego,jednak w 2012 r.do tych planów negatywnie ustosunkowała się Gmina Włocławek,wobec czego dalsze losy tego przedsięwzięcia stoją pod znakiem zapytania.
Transport rzeczny
Stare włocławskie porty na Wiśle(przystań na wprost Starego Rynku,port letni i port zimowy)nie funkcjonują prawidłowo ze względu na zbyt niski poziom wody poniżej zapory.Pomimo tych trudności budowana jest kolejna wiślana przystań przy ujściu Zgłowiączki.We Włocławku działa port przy zaporze(śluzie),przeznaczony dla pchaczy,holowników,barek i lodołamaczy,przystań miejska nad Jeziorem Włocławskim,przeznaczona dla statków spacerowych,jachtów i mniejszych jednostek,oraz Marina Zarzeczewo,podobnie jak dwa wcześniej wymienione porty,również zlokalizowana powyżej zapory.Najstarszym portem włocławskim była przystań towarowa przy
dzisiejszej ulicy Gdańskiej,co zresztą znalazło odzwierciedlenie w
nazwie tej ulicy.W 1865 roku,w związku z budową drewnianego mostu
łyżwowego,przystań przeniesiono w okolice kościoła św.Jana.Owa przystań teoretycznie istnieje do dziś,choć już jako pasażerska,a nie towarowa.O jej funkcjonowaniu świadczą głównie polery,ucha cumownicze i drabinki na bulwarach,od dawna nie cumują tu większe jednostki.Poniżej zapory łodzie można slipować ze zwykłych betonowych zjazdów w dawnym porcie letnim(przy ul.Płockiej)oraz przy ulicy Solnej(na wysokości ul.Fabrycznej).
Bezpieczeństwo
Policja i straż miejska
Od wielu lat na terenie Włocławka funkcjonuje straż miejska,która
wraz z policją dba o porządek publiczny w mieście.Z bazy przy ul.J.Bojańczyka 11/13 codziennie wyruszają całodobowe patrole piesze,rowerowe,samochodowe straży miejskiej.Obecnie na terenie Włocławka
przy ul.Okrężnej 25 działa zespół budynków tworzący komendę miejską
policji,poliklinikę,areszt śledczy,areszt deportacyjny dla
województwa Kujawsko-Pomorskiego,Wojskową Komendę Uzupełnień,wydział
Centralnego Biura Śledczego.Wcześniej we Włocławku funkcjonowało kilka
komisariatów policji,bądź milicji przy ul.Chopina(komenda milicji),Okrzei(posterunek dworcowy),Brzeskiej,Stodólnej,Toruńskiej(koszary
ZOMO),Kapitulnej.
Straż pożarna
Pogotowie ratunkowe i szpitale
Przy ulicy Lunewil 15 działa stacja pogotowia ratunkowego(dawniej
wojewódzka),a jeden z zespołów wyjazdowych dyżuruje przy ul.Kaliskiej
104a.W okresie remontu mostu dodatkowy zespół wyjazdowy znajdował się
na Zawiślu.Dawny szpital miejski przy ul.Szpitalnej obecnie jest
zespołem przychodni,natomiast szpital właściwy obecnie mieści się w
zespole budynków przy ul.Wienieckiej 49 i ma status wojewódzki.Ponadto
na terenie miasta działają NZOZ Diagmed Plus(naprzeciwko dworca PKP),a
także niepubliczny szpital specjalistyczny„Barska”.Obie placówki
świadczą podobne usługi i mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem
Zdrowia.Na terenie miasta działa kilkanaście publicznych i
niepublicznych przychodni,sam Miejski Zespół Opieki Zdrowotnej posiada
swoje przychodnie w 10 różnych częściach miasta.Od 2002 roku przy
Królewieckiej 2 mieści się Centrum Diagnostyczno-Lecznicze które jest
filią Szpitala-Centrum Onkologii w Bydgoszczy.
Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Na terenie Włocławka działa Miejskie WOPR przy ul.Chopina 10/12,a także Kujawskie WOPR przy ul.Komunalnej 4.
Demografia
Liczba mieszkańców miasta na przestrzeni wieków kształtowała się różnie.W okresie istnienia grodu książęcego(X wiek)Włocławek wsparł Bolesława Chrobrego znaczącym wojskiem jak na ówczesne czasy(800 pancernych i 2000 tarczowników),a to świadczy o istnieniu dużego grodu już w X wieku.W XIV wieku ta sytuacja diametralnie się zmieniła pod wpływem najazdów krzyżackich,a kolejne spustoszenie wśród liczby ludności wywołał potop szwedzki w XVII wieku.Dynamiczny przypływ ludności nastąpił wraz z rozwojem przemysłu we Włocławku na przełomie XIX wiek i XX wieku.Obecnie miasto dotknął proces suburbanizacji,który jest
charakterystyczny dla krajów Europy Zachodniej i USA.Sama tylko gmina
Fabianki w okresie 1995-2007 zwiększyła swoją liczbę ludności o 15%,przy jednoczesnym spadku liczby mieszkańców Włocławka.Jest to proces
charakterystyczny dla większości dużych polskich miast.Na spadek liczby
włocławian mogła wpłynąć również likwidacja województwa włocławskiego i
związana z tym redukcja etatów w lokalnej administracji spadek liczby
mieszkańców odnotowuje się we Włocławku od 1999 r.,a wtedy właśnie
weszła w życie reforma administracyjna.Największą liczbę ludności Włocławek odnotował w 1998 r.123373 mieszkańców.
Oświata
Uczelnie
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku jedyna państwowa uczelnia w mieście
- Studium Teologii we Włocławku oddział zamiejscowy Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie
- Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku jedna z największych uczelni niepublicznych w województwie kujawsko-pomorskim,założona w 1995 roku przez Włocławskie Towarzystwo Naukowe
- Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi Wydział Zamiejscowy we Włocławku
- Wyższa Szkoła Techniki i Przedsiębiorczości we Włocławku niepubliczna uczelnia techniczna
- Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku jedno z najstarszych seminariów w Polsce,założone 16 sierpnia 1569
Statystyki szkół
Dane z 2006 roku zawierające liczbę także szkół dla dorosłych,uzupełniających,niepublicznych na podstawie Bazy Danych Regionalnych:- Szkoły podstawowe:19
- Gimnazja:20
- Zasadnicze szkoły zawodowe:10
- Licea profilowane:7
- Technika:17
- Szkoły artystyczne:3
- Licea ogólnokształcące:23
- Szkoły policealne:16
Sport
Włocławscy sportowcy mają wiele osiągnięć(mistrzostwo Polski w
boksie,wioślarstwie,koszykówce,lekkiej atletyce,judo,karate itd.);największa popularnością cieszą się koszykówka i piłka nożna.- Anwil Włocławek męski zespół koszykarski grający w polskiej ekstraklasie(obecnie Tauron Basket Liga TBL)nieprzerwanie od 1992 roku;Mistrz Polski w sezonie 2002/2003
- WKP Włocłavia Włocławek zespół piłki nożnej,od sezonu 2008/2009 Włocłavia występuje w IV lidze,grupie:kujawsko-pomorsko-wielkopolskiej
- WKB Start Włocławek klub bokserski założony w 1954 roku,który posiada wielu bokserów amatorskich,m.in.Tomasza Rzeźniczaka,Marcina Madaja czy Patryka Pudłoskiego
- Aeroklub Włocławski jeden z najstarszych aeroklubów w Polsce,organizator wielu imprez także o randze światowej
- Włocławskie Towarzystwo Wioślarskie jeden ze starszych klubów wioślarskich w Polsce,zdobywca wielu medali
- Włocławski Krajoznawczy Klub Rowerowy PTTK CYKLISTA jeden z najliczniejszych i najaktywniejszych klubów turystyki rowerowej w Polsce
- YACHT CLUB ANWIL Stowarzyszenie bractwa żeglarskiego z sukcesami działające od 1976 r.
- Vectra Włocławek młody klub z dużymi sukcesami na arenie międzynarodowej,od medali w mistrzostwach Europy(Michał Rosiak,Katarzyna Kowalska)po reprezentacje Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie w 2008 roku(Katarzyna Kowalska)
- TKM Włocławek szkółka koszykarska która powstała dnia 1 stycznia 2008 r.Klub dzieli się na kilka grup(zależnych od roku urodzenia młodych zawodników)najmłodszą grupę tworzą Młodzicy Młodsi zaś najstarszą Juniorzy Starsi.W najstarszej grupie występuje kilku utalentowanych koszykarzy którzy na co dzień trenują razem z Anwilem Włocławek(np.Damian Janiak,Dawid Adamczewski,Grzegorz Klarecki).Klub istnieje rok a już ma spore sukcesy takie jak 5 miejsce juniorów w Mistrzostwach Polski.Prezesem całego zarządu jest Piotr Świderski
- Nowy Styl DUET Włocławek klub koszykarski z sukcesami w kujawsko-pomorskiej lidze(kadeci,młodzicy młodsi i starsi) i drużyna seniorów(obecnie grająca w III lidze).
- MMKS Junak klub koszykówki młodzieżowej,zarówno chłopców rocznik’93 i młodsze,jak i dziewcząt’94.wcześniej,klub innych sportów,m.in.Jerzy Engel trenował piłkę nożną
- WAP Włocławek Klub piłkarski założony we wrześniu 2008 roku nie posiadający seniorów lecz tylko juniorów starszych i trampkarzy
- inne kluby(w tym liczne kluby sportów walki)
Obiekty sportowe
- trzy stadiony piłkarskie(OSiR,Włocłavia,Przylesie).Stadion OSIR jest wyposażony w bieżnię lekkoatletyczną i sztuczne oświetlenie
- dwa boiska treningowe(dla piłki nożnej)ze sztucznym oświetleniem i murawą
- dwie hale sportowo-widowiskowe.Hala Mistrzów jest w stanie pomieścić 4200 osób
- korty tenisowe(między innymi przy Hali Mistrzów)
- zadaszone korty tenisowe(ul.Żytnia)
- dwie średniej wielkości pływalnie miejskie(„Delfin” i „Słodowo”),niewielki basen szkolny przy Zespole Szkół Elektrycznych oraz kilka małych basenów komercyjnych
- lotnisko Aeroklubu Włocławskiego w Kruszynie
- sezonowe sztuczne lodowisko na powietrzu
- dwa rekreacyjne porty rzeczne(Marina Zarzeczewo i przystań miejska nad Jeziorem Włocławskim)
- dwie kręgielnie(w budynkach miejskich pływalni)
- skatepark(stadion Przylesie)
- zespół boisk do kosza(ul.Wieniecka)
- klub jeździecki„Michelin”
- pole golfowe(Wieniec-Zalesie 6 km od Włocławka)
Kultura
Włocławek jest centrum kulturalnym wschodnich Kujaw.W mieście ma siedzibę wiele instytucji kulturalnych.Do najważniejszych należą:
- Teatr Impresaryjny im.Włodzimierza Gniazdowskiego we Włocławku Na deskach teatru występują najlepsi polscy aktorzy.W sezonie 2000/2001 teatr odwiedziło 86,8 tys.widzów.Ponadto teatr skupia kilka amatorskich zespołów teatralnych
- Stowarzyszenie Edukacyjno-Teatralne"Teatr Nasz"bardzo aktywnie działający amatorski zespół teatralny organizujący poza przedstawieniami cykliczne imprezy kulturalne o zasięgu ogólnopolskim
- Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej,w skład którego wchodzi pięć oddziałów:
- Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
- Muzeum Historii Włocławka
- Zbiory Sztuki
- Muzeum Stanisława Noakowskiego
- Kujawsko-Dobrzyński Park Etnograficzny w Kłóbce
- Wojewódzkie Muzeum Pożarnictwa we Włocławku zamknięte w 1989 roku
- Włocławski Ośrodek Edukacji i Promocji Kultury(dawny Wojewódzki Dom Kultury)
- Obserwatorium Astronomiczne przy ul.Fredry
- Muzeum Diecezji Włocławskiej
- Galeria Sztuki Współczesnej
- Włocławskie Centrum Kultury
- Miejska Biblioteka Publiczna
- Multikino Włocławek 6 sal
- Czarny Spichrz,siedziba Dobrzyńsko-Kujawskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz Klubu Środowisk Twórczych„Piwnica”(m.in.organizacja koncertów zespołów grających muzykę alternatywną)
- Klub Literacki„Bartnicka 10”działający przy Zakładzie Karnym we Włocławku
- Chór Vladislavia
- Chór Rzemieślniczy Lutnia
- Zespół Pieśni i Tańca Kujawy
- Echo Kujaw
- Grupa Taneczna Fantazja
- Chór Canto
Zabytki
- Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny,gotycka z przełomu XIV i XV w.przebudowana w latach 1891-1893(podwyższenie wież),znajdują się w niej najstarsze witraże w kościele katolickim w Polsce(z 1360 roku),nagrobek zrobiony przez Wita Stwosza,a także liczne inne cenne rzeźby, malowidła
- Gotycki kościół św.Witalisa z ok.1330 r.który jest najstarszym zachowanym obiektem ceglanym w mieście
- Późnogotycki kościół św.Jana Chrzciciela z I połowy XVI w.,dawna fara miejska
- Wyższe Seminarium Duchowne powstałe w 1569 r.Obecny zespół budynków pochodzi z lat 1843,1882-1900(przebudowa) i lat 80.XX wieku w historyzującym stylu z przewagą neogotyku.Biblioteka Seminaryjna pochodzi z 1843 r.
- Kościół i klasztor oo.Franciszkanów reformatów pw.Wszystkich świętych,pl.Wolności.Zespół klasztorny powstał w latach 1639-1644
- Pałac biskupi,zbudowany na miejscu średniowiecznego zamku,przebudowany w latach 1720-1738,1861 i 1925 w stylu klasycystycznym.W czasie wojen napoleońskich szpital wojskowy,następnie szkoła.Od 1858 ponownie należy do biskupów
- Dawna kanonia,ul.Gdańska,zbudowana została w 1649 r.Jest to jeden z najstarszych świeckich obiektów zachowanych w mieście.Mieści się tam Muzeum Biskupa Michała Kozala oraz Izba Pamięci Prymasa Stefana Wyszyńskiego
- Prałatówka,pl.Kopernika,budynek wybudowany został w 1801 r.Obecnie znajduje się w nim Muzeum Diecezjalne
- Czarny Spichrz,budynek wzniesiony na przełomie XVIII i XIX w.,usytuowany przy rogu ul.Wyszyńskiego i ul.Piwnej
- Zespół kościoła ewangelicko-augsburskiego,przy ul.Brzeskiej,wybudowany w 1884 r.
- Pałac Mühsama,ul Kościuszki
- Szkoła handlowa przy ul.Mickiewicza,obecnie Liceum Ziemi Kujawskiej
- Muzeum Ziemi Kujawsko-Dobrzyńskiej przy ul.Słowackiego
- Dawna kaplica cmentarna przebudowana na Cerkiew św.Mikołaja
- Kościół św.Stanisława zbudowany w dwudziestoleciu międzywojennym
- Browar Bojańczyka
- Zespół budynków sądowych przy ul.Okrzei
- Kościół Ewangelicko-Augsburski przy ul.Brzeskiej
- Budynek Rieber Foods Polska przy Wyszyńskiego
- Stary szpital miejski św.Antoniego przy ul.Szpitalnej
- Dawna siedziba straży ogniowej przy ul.Żabiej 8
- Liczne kamienice na śródmieściu
- Stary młyn przy ul.Okrzei
- dawne zespoły fabryczne i ich pozostałości(między innymi przy ul.Kilińskiego,Związków Zawodowych,Łęgskiej,Kilińskiego w lasach w Michelinie pozostałości niemieckiej fabryki z czasów II wojny światowej)
Wspólnoty religijne
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:
Judaizm
- Żydzi stanowili przed II wojną światową blisko 18% mieszkańców Włocławka.Do września 1939 r.funkcjonowały dwie synagogi„stara”przy ul.Żabiej 14 oraz„nowa”przy ul.Królewieckiej 17,obie zostały spalone przez Niemców.Przed wojną w mieście było 14 domów modlitwy,obecnie nie działa żaden
Katolicyzm
- Kościół Rzymskokatolicki liczne parafie oraz organizacje religijne diecezja włocławska oraz dekanaty Włocławski I i Włocławski II
Prawosławie
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny Na Placu Wolności znajdowała się pokaźna cerkiew wysadzona w powietrze w 1925.Obecnie jej tradycje kultywuje parafialna cerkiew św.Mikołaja z 1900 roku,znajdująca się na cmentarzu komunalnym przy Alei Fryderyka Chopina(raz w miesiącu msza)
Protestantyzm
- Kościół Ewangelicko-Augsburski parafia
- Kościół Ewangelicznych Chrześcijan zbór we Włocławku
- Kościół Zielonoświątkowy zbór„Maranatha”
- Kościół Chrześcijan Baptystów placówka
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego zbór we Włocławku
Świadkowie Jehowy
- zbór Sala Królestwa
Media
- Telewizja
- Telewizja Kujawy
- CW 24tv
- Radio
- Radio GRA byłe Radio W,nadające na częstotliwości 89,2 MHz
- Radio Hit Włocławek nadające na fali 107,6 MHz
- Radio PiK częstotliwość 100,3 MHz
- Prasa
- „Gazeta Pomorska”(dawniej wydawana również jako„Gazeta Kujawska”)
- „Nowości”włocławskie(mutacja„Nowości”toruńskich)
- „Puls Regionu”
- „Tygodnik Kujawski”
Honorowi obywatele
- Jan Paweł II
- Henryk Józef Muszyński
- Tadeusz Reichstein
- Ludwik Bauer
- Władysław Nowca
- Edward Śmigły-Rydz
- Maria Danilewicz-Zielińska
- Władysław Sołtan
Urodzeni we Włocławku
- Matylda Baczyńska aktorka
- Ludwik Bauer działacz gospodarczy i społeczny
- Günther Bott były sędzia w Federalnym Sądzie Pracy w Niemczech
- Anton Denikin rosyjski generał
- Kazimierz Dzięciołowski wielokrotnie nagradzany specjalista z zakresu optoelektroniki i techniki laserowej
- Jerzy Engel polski piłkarz i trener,selekcjoner reprezentacji Polski w piłce nożnej
- Aneta Figiel piosenkarka
- Władysław Antoni Gluziński lekarz internista,patolog,klinicysta;twórca stosowanej przez pół wieku w całej Europie metody wczesnego rozpoznawania raka żołądka
- Szymon Goldberg skrzypek i dyrygent
- Jürgen Knobloch profesor w dziedzinie mikrobiologii i medycyny tropikalnej i dyrektora zarządzającego w Instytucie Tropical Medicine z University Hospital w Tybindze 1944-2008
- Wacław Konopka polski rzeźbiarz
- Jan Krenz polski dyrygent i kompozytor
- Yaacov Lensky naukowiec z tytułem profesora,specjalista ds.pszczelarstwa,wieloletni dyrektor Triwaks Bee Research Center w Izraelu
- Kazimierz Łukaszewicz malarz
- Wojciech Maksymowicz minister zdrowia i opieki społecznej w latach 1999-2000
- Julian Marchlewski polski i radziecki działacz komunistyczny
- Leon Marchlewski chemik
- Aharon Megged pisarz
- Zdzisław Mrożewski aktor teatralny i filmowy
- Jan Nagórski inżynier,pilot
- Andrzej Nejman aktor
- Tadeusz Niwiński pisarz
- Władysław Okiński socjolog
- Stefan Bolesław Poradowski kompozytor
- Marcel Reich-Ranicki niemiecki krytyk literacki
- Tadeusz Reichstein biochemik,laureat Nagrody Nobla
- Chaim F.Shatan psychiatra kanadyjski
- Marie Steiner-von Sivers żona austriackiego filozofa Rudolfa Steinera
- Aneta Szczepańska judoczka,srebrna medalistka IO w Atlancie w 1996 roku
- Kazimierz Szpotański inżynier elektryk,pionier przemysłu aparatów elektrycznych,współzałożyciel Stowarzyszenia Elektryków Polskich
- Andrzej Tretyn biolog,od 2012 r.rektor UMK w Toruniu
- Maciej Wojtkowski profesor fizyki,zajmujący się fizyką medyczną,m.in.znajdujący praktyczne zastosowania zaawansowanej optyki w okulistyce,laureat tzw.polskiego Nobla
- Dawid Woliński projektant mody,juror w programie„Top Model”
- Feliks Wrobel kompozytor
Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie:- Mohylew Białoruś
- Bedford Wielka Brytania
- Izmaił Ukraina
- Saint-Avold Francja
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz