| Struktura powierzchni |
- użytki rolne:46%
- użytki leśne:0%
Położenie
Inowrocław leży na Kujawach,na północnym zachodzie środkowej Polski,w województwie kujawsko-pomorskim.Wraz z okolicznymi gminami tworzy powiat inowrocławski,którego jest stolicą.Przez południową część miasta płynie Noteć.Inowrocław posiada 75,8 tys.mieszkańców(XII 2010),co plasuje go na 5.miejscu wśród największych miast województwa kujawsko-pomorskiego.Największe miasta województwa(XII 2010):
- Bydgoszcz 356177 osób
- Toruń 205312 osób
- Włocławek 116914 osób
- Grudziądz 98757 osób
- Inowrocław 75802 osoby
Dzielnice i osiedla
- Śródmieście
- Stare Miasto
- Nowe Osiedle
- Osiedle Bydgoskie
- Osiedle Toruńskie
- Osiedle Piastowskie
- Uzdrowisko
- Miechowiczki(dzielnica Inowrocławia)
- Osiedle Bajka
- Rąbin
- Rąbinek(dzielnica Inowrocławia)
- Mątwy
- Szymborze
- Solno(dzielnica Inowrocławia)
- Kruśliwiec
- Osiedle Zdrojowe
- Osiedle Kolejowe
- Cegielnia(dzielnica Inowrocławia)
- Osiedle Sady
- Osiedle Okrężek
- Osiedle Lotnicze
Demografia
Największą populację Inowrocław odnotował w 1997 wg danych GUS 79571 mieszkańców.Dane z 30 czerwca 2004
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 79267 | 100 | 40834 | 52,6 | 38813 | 47,4 |
| gęstość zaludnienia(mieszk./km²) | 2552,5 | 1342,3 | 1210,2 | |||
Historia
Średniowiecze
Pierwsza wzmianka o Inowrocławiu pochodzi z 1185 i określa
miejscowość jako Novo Wladislaw.Nazwa została wybrana prawdopodobnie na
cześć Władysława Hermana lub jako Nowy Włocławek,założony przez mieszkańców Włocławka
uciekających przed powodzią i szukających nowego miejsca do osiedlenia
się.Miasto powstało na bazie dużego targu i znajdującej się w pobliżu
warzelni soli.Przypadkowe znalezienie historycznych śladów działalności ludzkiej i
prowadzone później prace wykopaliskowe wykazały,że na terenie obecnego
Inowrocławia istniała prawdopodobnie najstarsza warzelnia soli jaka
została odkryta na ziemiach polskich.Prawa miejskie Inowrocław uzyskał ok.1238 z rąk księcia Kazimierza Konradowicza.W latach 1466-1772 Inowrocław był stolicą województwa inowrocławskiego obejmującego swym zasięgiem północno-zachodnią część Kujaw z miastami:Bydgoszcz,Solec Kujawski,Koronowo,Gniewkowo,Podgórz,Słońsko,Raciążek,Służewo,Lipno,Dobrzyń i Radziejów.Miasto było także siedzibą książąt kujawskich i starostów inowrocławskich.
Książęta inowrocławscy
- Leszek II Czarny
- Leszek inowrocławski
- Przemysł inowrocławski
- Siemomysł inowrocławski
- Władysław I Łokietek
- Kazimierz I kujawski
Okres zaborów
Okres zaboru pruskiego to czas wzrastającej germanizacji.W XIX
w.miasto zaczęło się ponownie rozwijać.Powstało wiele obiektów:drukarnia(1840 r.)szkoła średnia(1848 r.)nowy szpital dla miasta i
powiatu(1870 r.)kopalnia i warzelnia soli oraz rozpoczęcie budowy węzła
kolejowego(1872-1873),uzdrowisko(1875 r.)fabryka maszyn rolniczych i
fabryka sody(1882 r.)gazownia(1902 r.)wodociągi(1904 r.)elektrownia(1908 r.)linia tramwajowa(1912-1962).Jednocześnie mieszkańcy miasta
aktywnie brali udział we wszelkich zrywach narodowych(insurekcja kościuszkowska,powstania listopadowe i styczniowe).W 1812 r.w Inowrocławiu miał swą kwaterę cesarz Napoleon Bonaparte w drodze na Moskwę.
Dwudziestolecie międzywojenne
Inowrocław powrócił do Polski w 1919 r.wyzwolony został 6 stycznia.Na czele powstańców przejmujących kontrolę nad miastem stał kpt.Paweł Cyms.Okres dwudziestolecia międzywojennego to czas zmagania się z trudną
ogólną sytuacją gospodarczą w kraju,co w Inowrocławiu przekładało się
między innymi na bardzo wysokie bezrobocie.Liczne były wystąpienia
robotników i bezrobotnych.W 1926 r.policja krwawo rozgoniła demonstrację
robotniczą.W latach 30.dochodziło do publicznych głodówek
bezrobotnych.W 1930 r.głodowało m.in.20 bezrobotnych powstańców.Mimo
trudności gospodarczo-społecznych miasto się rozwijało.Uruchomiono Hutę Szkła"Irena"
i szyb Kopalni Soli przy ul.Poznańskiej(1924 r.)zakończono budowę
Zakładu Przyrodoleczniczego w uzdrowisku(1927 r.)rozpoczęto budowę
lotniska(1930 r.)ukończoną po trzech latach.W 1933 r.w mieście powołano filię Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie.
II wojna światowa
W dniach 5–7 września 1939 roku oddziały polskiej 26 Dywizji Piechoty pod dowództwem płk.Adama Brzechwy-Adjukiewicza stoczyły w rejonie miasta bój z jednostkami niemieckiej 4 Armii.Pierwsze dni okupacji hitlerowskiej to masowe aresztowania i
egzekucje mieszkańców, sośród których największy rozgłos zdobyła sobie
tzw."Krwawa niedziela"(noc z 22 na 23 października 1939 r.)dokonana w ramach Intelligenzaktion.Na początku wojny Niemcy przeprowadzili masowe wysiedlenia ludności
polskiej i żydowskiej.W nocy 30 listopada 1939 r.Niemcy wypędzili z
miasta ponad 1000 polskich rodzin.W latach 1940–1945 istniał tutaj obóz
przesiedleńczy,przez który przeszło ok.10000 Polaków,kilkuset z
nich zamordowano.W dzielnicy Mątwy znajdował się obóz dla jeńców wojennych z ZSRR,Francji i Anglii.Zginęło ich tutaj około 900.Okupację niemiecką zakończyło zajęcie Inowrocławia przez Armię Czerwoną w dniu 21 stycznia 1945.Do miasta wkroczyły wojska 2 Armii Pancernej Gwardii 1 Frontu Białoruskiego.Ostatni nalot niemiecki odbył się jednak jeszcze 4 kwietnia 1945 pojedynczy samolot zrzucił 4 bomby odłamkowe i ostrzelał podróżnych na peronach dworca kolejowego w Inowrocławiu.(Zginął wówczas m.in.Leon Spychalski z Paprosa.)
Współczesność
W latach 1950-1998 miasto administracyjnie należało do województwa bydgoskiego.Powiat inowrocławski przywrócono 1 stycznia 1999.W 2009 roku papież Benedykt XVI ogłosił Świętą Królową Jadwigę
patronką miasta Inowrocławia.W 1987 r.w Inowrocławiu zmarła,mieszkająca tu od 1981 r.poetka romska Papusza Bronisława Wajs.
Zabytki
- romański kościół Imienia Najświętszej Maryi Panny z końca XII lub początku XIII w.mianowany przez papieża Benedykta XVI Mniejszą Bazyliką
- kościół farny św.Mikołaja drewniany ufundował Kazimierz I kujawski w połowie XIII w.W XV wieku zbudowano na jego miejscu późnogotycki,który przebudowany został w XVII wieku
- neoromański kościół poewangelicki św.Krzyża z lat 1861-1863
- neoromański kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie z lat 1898-1900
- neogotycki budynek Urzędu Miejskiego z lat 1907-1908
- fragmenty średniowiecznych fortyfikacji ul.Poznańska 4 oraz plac Klasztorny przy Państwowej Szkole Muzycznej
- neoklasycystyczny kościół garnizonowy św.Barbary i św.Maurycego z 1927-1928
- Gimnazjum św.Wojciecha przy ulicy Toruńskiej
- hotel"Bast"z 1901 r.,wg proj.Tomasza Pajzderskiego
- dom z końca XVIII w.przy pl.Klasztornym
- kamienice z przełomu XIX i XX w.przy ul.Królowej Jadwigi
- zabudowa ul.Solankowej wille w stylach historyzujących z końca XIX i pocz.XX w.oraz z okresu międzywojennego
- kościół św.Józefa z lat 1936-1939,zniszczony w 1944,odbudowany w latach 1948-1952
- kościół Opatrzności Bożej z lat 1930-1931,w dzielnicy Mątwy
W skład Garnizonu Inowrocław wchodzą:
| Jednostka Wojskowa | Dowódca | Adres |
|---|---|---|
2 Inowrocławski Pułk Inżynieryjny im.gen.Jakuba Jaśińskiego
|
płk mgr inż.Piotr Sołomonow
|
ul.Dworcowa |
1 Brygada Lotnictwa Wojsk Lądowych
|
gen.bryg.mgr.inż.Krzysztof Mitręga
|
ul.Jacewska |
56 Baza Lotnicza
|
Podporządkowana pod 1BLWL w Inowrocławiu
|
Inowrocław-Latkowo |
Wojskowa Komenda Uzupełnień
|
ppłk mgr Krzysztof BRONIEWICZ
|
Inowrocław-Latkowo |
Kościół Garnizonowy
|
ks.kapelan płk Bogdan Radziszewski
|
ul.Kopernika |
Uzdrowisko Inowrocław
Inowrocław znany jest jako miejscowość uzdrowiskowa.Tradycje
warzenia tutaj soli sięgają czasów średniowiecza.Współcześnie posiada zgrupowane w jednym zespole położonym blisko centrum,w zachodniej części miasta:
- Park Solankowy
- Zakład Przyrodoleczniczy
- szpitale uzdrowiskowe,branżowe
- tężnie
- Teatr Letni
- muszlę koncertową
Kultura
- Teatr Miejski ze sceną Teatru Letniego
- Inowrocławski Dom Kultury
- Młodzieżowy Dom Kultury"Pszczółka"
- Biblioteka Miejska im.Jana Kasprowicza
- Muzeum Miejskie im.Jana Kasprowicza
- Kino"Kinomax"
- Hala Widowiskowo-sportowa
- Stowarzyszenie Ogrody Kultury
- Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st.im.Juliusza Zarębskiego
- Prywatna Szkoła Muzyczna"Yamaha"
- Sala Koncertowa im.Ireny Dubiskiej
- Najstarszy klub muzyczny"Hades"
- Coroczny,marcowy Ogólnopolski Festiwal Małych Form Teatralnych Arlekinada
- Coroczny Wojewódzki Profilaktyczny Festiwal Teatralny poPaTrz
Baza noclegowa
Do najlepszych hoteli w mieście możemy zaliczyć:
- Hotel"Bast"***
- Hotel"Penelopa"****
Turystyka
Struktura wyznaniowa
- Kościoły rzymskokatolickie:
- Parafia pw.Imienia Najświętszej Maryi Panny,Bazylika Mniejsza
- Parafia pw.Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie
- Parafia pw.św.Krzyża
- Parafia pw.św.Królowej Jadwigi
- Parafia pw.Chrystusa Miłosiernego
- Parafia pw.św.Mikołaja
- Parafia pw.Ducha Świętego
- Parafia pw.Opatrzności Bożej
- Parafia pw.św.Antoniego Padewskiego
- Parafia pw.św.Józefa
- Kościół Garnizonowy pw.św.Maurycego i św.Barbary
- Kościoły protestanckie
- Kościół Ewangelicko-Metodystyczny
- parafia w Inowrocławiu
- Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
- zbór w Inowrocławiu
- Kościół Ewangelicznych Chrześcijan
- zbór w Inowrocławiu
- Kościół Zielonoświątkowy
- zbór Syloe w Inowrocławiu
- Świadkowie Jehowy
Gospodarka
Do największych zakładów na terenie miasta należą:
- Inowrocławskie Zakłady Chemiczne Soda Mątwy S.A.zakłady produkują sodę kalcynowaną,kredę strącaną i chlorek wapnia
- Huta szkła Gospodarczego Irena S.A.notowana na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych,producent szkła kryształowego i szkła sodowego
- Inowrocławskie Kopalnie Soli Solino S.A.Grupa Orlen producent soli i solanki
- Inowrocławska Fabryka Maszyn
- Zakład Poligraficzno-Wydawniczy"Pozkal"Drukarnia Kujawska
- Drukarnia Druk-Intro S.A.
- Drukarnia Polprint
- Drukarnia Ekspres
- Centrostal Inowrocław
- Kujawska Spółdzielnia Mleczarska Cuiavia
Komunikacja
Transport drogowy
W Inowrocławiu krzyżują się też drogi krajowe i wojewódzkie:- 15 Ostróda-Toruń-Inowrocław-Gniezno-Jarocin-Krotoszyn-Trzebnica
- 25 Bobolice-Bydgoszcz-Inowrocław-Konin-Kalisz-Ostrów Wielkopolski-Oleśnica
- 251 Inowrocław-Żnin-Wągrowiec
- 252 Inowrocław-Włocławek
Transport kolejowy
Początki kolei żelaznych w Inowrocławiu sięgają II połowy XIX wieku.26 maja 1872 otwarto 45,4 km 2-torową linię kolejową Inowrocław-Bydgoszcz Główna.15 sierpnia 1873 zakończono 2-letnią budowę i uruchomiono 366,4 km częściowo 2-torową linię kolejową Poznań Wschód-Inowrocław-Korsze.W marcu 1933 uruchomiono 156,1 km 1-torową linię Zduńska Wola Karsznice-Inowrocław.W II połowie XX
w.sukcesywnie elektryfikowano najważniejsze linie kolejowe
przebiegające przez Inowrocław W latach 1965-1974 zelektryfikowano całą
492 km 2-torową linię kolejową Chorzów Batory-Inowrocław-Tczew.W latach 1976-1990 zelektryfikowano całą linię kolejową Poznań Wschód-Inowrocław-Korsze.Obecnie Inowrocław jest ważnym węzłem kolejowym o znaczeniu
ogólnokrajowym.Leży na szlaku łączącym północ kraju z południem.Przez Bydgoszcz i Toruń łączy bowiem Gdańsk,Gdynię i Olsztyn ze wszystkimi dużymi miastami na południu.Największe znaczenie komunikacyjne ma zelektryfikowana magistrala węglowa łącząca Gdynię z Katowicami i całym Górnym Śląskiem.Na dworcu głównym w Inowrocławiu zatrzymują się wszystkie pociągi REGIO,INTERregio,TLK i EC.Linie kolejowe w Inowrocławiu:
- Linia 353 Poznań Wschód Skandawa
- Linia 131 Chorzów Batory Tczew
- Linia 742 Inowrocław Inowrocław Rąbinek
- Linia 206 Inowrocław Rąbinek Drawski Młyn
- Linia 231 Inowrocław Rąbinek Mogilno
Komunikacja miejska
W Inowrocławiu działa komunikacja miejska.MPK Inowrocław obsługuje
14 linii dziennych i 1 nocną.Tabor jest nowoczesny i składa się z
kilkudziesięciu autobusów różnych marek,m.in.:Solaris,Jelcz,Mercedes,MAN,Iveco,Solbus,Kapena i inne.Komunikacja miejska w
Inowrocławiu powstała w 1912 r.Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp.z o.o.w Inowrocławiu
zajęło 9 miejsce w Ogólnopolskim Rankingu Najlepszych Przedsiębiorstw
Komunikacji Miejskiej.Dawniej,w latach 1912-1962 w Inowrocławiu kursowały tramwaje.Jeden
tramwaj,taki jaki kursował w mieście na pamiątkę został jako pomnik
ustawiony przy wylocie ul.Św.Ducha na Rynku.
Komunikacja autobusowa
Transport autobusowy po za miasto do innych miejscowości zapewniają takie firmy jak:- Kujawsko-Pomorski Transport Autobusowy
- Nadgoplańska Komunikacja Autobusowa w Kruszwicy
- Jan-Trans w Janikowie
- Bus Niespodziński w Gniewkowie
- MatBud w Pakości
Lotnisko
W Inowrocławiu znajduje się ponadto lotnisko sportowe miejscowego Aeroklubu Kujawskiego.
Bezpieczeństwo
Inowrocław jest bardzo dużym miastem,dlatego na terenie miasta
działają odpowiednie służby, których celem jest zachowanie porządku i
bezpieczeństwa.Z wielu możemy tu wyróżnić najważniejsze:
| Rodzaj Służby | Służba | Jednostki | Adres |
|---|---|---|---|
Ratownicza
|
Państwowa Straż Pożarna
|
JRG 1,JRG 2
|
ul.Poznańska(JRG1),ul.Skłodowskiej-Curie(JRG2) |
Ratownicza
|
Zakładowa Straż Pożarna
|
JOT ZSP"Soda Mątwy"Soda Polska CIECH
|
ul.Fabryczna |
Ratownicza
|
Wojskowa Straż Pożarna
|
JRG przy 56 Bazie Lotniczej w Inowrocławiu
|
ul.Jacewska |
Ratownicza
|
Pogotowie Ratunkowe
|
Stacja Pogotowia Ratunkowego
|
ul.Toruńska |
Ratownicza
|
Szpital
|
Szpital Powiatowy
|
ul.Poznańska |
Porządkowa
|
Policja
|
Komenda Powiatowa Policji
|
ul.Toruńska |
Porządkowa
|
Straż Miejska
|
Straż Miejska w Inowrocławiu
|
ul.Roosevelta |
Porządkowa
|
Straż Ochrony Kolei
|
Posterunek Straży Ochrony Kolei
|
ul.Dworcowa |
Porządkowa
|
Żandarmeria Wojskowa
|
Posterunek Żandarmerii Wojskowej
|
ul.Dworcowa |
Inna
|
Służba Więzienna
|
Areszt Śledczy Inowrocław
|
ul.Narutowicza |
Edukacja
- Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy,Wydział Zarządzania i Nauk Społecznych w Inowrocławiu studia I stopnia na kierunkach:zarządzanie,pedagogika
- Szkoły podstawowe
- nr 2 im.Panny Maryi ul.Najświętszej Maryi Panny
- nr 4 im.Janusza Kusocińskiego os.Rąbin
- nr 6 im.Mikołaja Kopernika os.Nowe
- nr 9 im.Marii Skłodowskiej-Curie os.Mątwy
- nr 10 im.Jana Kasprowicza os.Szymborze
- nr 11 im.Stefana Batorego os.Piastowskie
- Katolicka Szkoła Podstawowa os.Rąbin
- Szkoła Podstawowa Integracyjna/w ramach Zespołu Szkół Integracyjnych im.Powstańców Wielkopolskich dawniejsza"piętnastka"
- nr 16 im.Jana Pawła II Jacewo
- Gimnazja
- nr 1 im.Świętego Wojciecha os.Toruńskie
- nr 2 im.dra Józefa Krzymińskiego os.Rąbin
- nr 3 im.4 Kujawskiego Pułku Artylerii Lekkiej os.Piastowskie
- nr 4 im.Zygmunta Wilkońskiego os.Nowe
- Gimnazjum Integracyjne/w ramach Zespołu Szkół Integracyjnych im.Powstańców Wielkopolskich dawniejsza"piętnastka"
- Gimnazjum Katolickie w Zespole Szkół Katolickich im.bł.ks.Władysława Demskiego os.Toruńskie
- gimnazjum przy I Liceum Ogólnokształcącym im.Jana Kasprowicza
- Licea
- I LO im.J.Kasprowicza
- II LO im.M.Konopnickiej
- III Liceum Ogólnokształcące im.Królowej Jadwigi
- IV LO im.Jana Pawła II
- Liceum Katolickie w Zespole Szkół Katolickich im.bł.ks.Władysława Demskiego os.Toruńskie
- Technika
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im.Jana Pawła II
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im.Genowefy Jaworskiej
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 im.Franciszka Zubrzyckiego
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4 im.59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 im.gen.Władysława Sikorskiego
- Szkoły zawodowe
- Zespół Szkół Zawodowych Rzemiosła przy Cechu Rzemiosł Różnych w Inowrocławiu
Media
- Radio:
- Radio Eska Inowrocław 98,1 FM
- Radio GRA 90,8 FM
- Radio Plus 91,6 FM
- Prasa:
- Gazeta Pomorska(mutacja inowrocławska)
- Express Inowrocławski(mutacja Expressu Bydgoskiego)
- Nasze Miasto Inowrocław(wydawana przez UM)
- Kurier Inowrocławski(darmowa gazeta wydawana co czwartek)
- Internet:
- Serwis regionalny www.kujawyzachodnie.pl(wydawany przez ATS Marketing)
Sport
- motoryzacja Automobilklub Inowrocławski,www.automobilklubinowroclawski.pl
- piłka nożna Goplania Inowrocław,Cuiavia Inowrocław,Noteć Inowrocław
- piłka ręczna Cuiavia Inowrocław
- koszykówka Noteć Inowrocław,Sportino Inowrocław,SKS Kasprowicz Inowrocław,Domino Inowrocław
- karate Inowrocławski Klub Sportowy Karate
- tenis stołowy IKTS Noteć Inowrocław
- lotnictwo Aeroklub Kujawski w Inowrocławiu
- pływanie Kryta Pływalnia"Delfin","Wodny Park"
- siatkówka UKS"Mechanik"Inowrocław,Młodzieżowe Stowarzyszenie Piłki Siatkowej OSiR Inowrocław
- żeglarstwo Yacht Klub Polski INOWROCŁAW
- szachy Inowrocławskie Towarzystwo Szachowe"Pozkal Przydomek Inowrocław".
- W latach 50-tych XX-wieku w Inowrocławiu działał klub żużlowy"Unia"Inowrocław.Zespół występował w Pomorskiej Lidze Okręgowej Żużla(dzisiejszym odpowiednikiem jest 2liga) i rozgrywał mecze m.in.z drużynami z Bydgoszczy i Torunia.Mecze były rozgrywane na obecnym Stadionie miejskim przy ul.Wierzbińskiego.Jednak po śmiertelnym wypadku na inowrocławskim torze sekcję żużlową w mieście zlikwidowano
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz