Biskupstwo poznańskie

Archidiecezja poznańska jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim.

Historia

Początkiem Archidiecezji było prawdopodobnie biskupstwo misyjne,pierwsze w Polsce,ustanowione w 968 roku,które podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej i zbudowanie przez Mieszka I katedry.Pierwszy biskup misyjny Jordan(z pochodzenia Włoch,Burgundczyk lub Dalmatyńczyk)mianowany na stolicę biskupią przez papieża Jana XII zapoczątkował historię polskiej hierarchii kościelnej.Nie włączona do metropolii gnieźnieńskiej utworzonej w 1000,a dopiero po jej przywróceniu w 1076 za panowania Bolesława Śmiałego(wg innych źródeł diecezję przyłączono w I poł.XII wieku).Z chwilą podziału terytorium Polski na biskupstwa,przy diecezji poznańskiej pozostała część Mazowsza,na której powstał przed 1252 archidiakonat czerski z kolegiatą w Czersku,od 1406 warszawski(kolegiata przeniesiona w 1399).Możliwe,że archidiakonat mazowiecki powołano już w 1076 i miał początkowo kolegiatę w Grójcu.Na skutek rozbiorów Polski zmieniły się granice biskupstwa poznańskiego(mazowiecką część wraz z Warszawą odłączono od Poznania i w 1798 otrzymała własne biskupstwo).W ciągu ponad tysiąca lat istnienia biskupstwa zarządzało nim wielu wybitnych duchownych,jak biskupi Unger i Jan Lubrański,arcybiskupi Leon Michał Przyłuski,Walenty Dymek,Antoni Baraniak i Jerzy Stroba oraz kardynałowie hr.Mieczysław Ledóchowski Halka,Edmund Dalbor i August Hlond.W roku 1821 podniesiono dotychczasowe biskupstwo do rangi archidiecezji i metropolii oraz połączono unią personalną aeque principaliter z metropolią gnieźnieńską do 1946.

Biskupi

• Biskup diecezjalny:Ks.Abp Stanisław Gądecki(metropolita poznański)(od 2002),wiceprzewodniczący Konferencji Episkopatu Polski(od 2004)
• Biskup pomocniczy/wikariusz generalny:Ks.Bp Zdzisław Fortuniak(od 1982)
• Biskup pomocniczy/wikariusz generalny:Ks.Bp Grzegorz Balcerek(od 1999)
• Biskup senior:Ks.Abp Juliusz Paetz(senior od 2002)

Instytucje archidiecezjalne

• Kuria metropolitalna wzniesiona w 1834 przy placu,na którym stoi późnobarokowa rzeźba św.Jana Nepomucena z ok.1730.Po drugiej stronie usytuowany jest Pałac Arcybiskupi.
• Metropolitalny Sąd Duchowny
• Arcybiskupie Seminarium Duchowne
• Caritas archidiecezjalne
• Kapituła katedralna
• Muzeum Archidiecezjalne zlokalizowane w budynku Akademii Lubrańskiego z 1518 roku.Posiada w swoich zbiorach min.Miecz świętego Piotra.
• Archiwum Archidiecezjalne
• Dom Księży Emerytów

Główne świątynie

• Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu popularnie zwana Katedrą Poznańską,tytuł bazyliki mniejszej posiada od 1962 roku,
• Bazylika Matki Bożej Świętogórskiej Róży Duchownej na Świętej Górze w Gostyniu bazylika mniejsza od 1972 roku,
• Kolegiata Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św.Marii Magdaleny w Poznaniu zwana Poznańską Farą,od 2010 roku bazylika mniejsza.

Kapituły

• Archikatedralna przy bazylice archikatedralnej Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu,
• Kolegiacka przy kolegiacie św.Mikołaja w Lesznie,
• Kolegiacka przy kolegiacie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św.Marii Magdaleny w Poznaniu,
• Kolegiacka przy kolegiacie Matki Boskiej Pocieszenia i św.Stanisława Biskupa w Szamotułach,
• Kolegiacka przy kolegiacie farnej pw.NMP Wniebowziętej w Środzie Wlkp.

Patroni

• Św.Stanisław
• Bł.Bogumił
• Św.Urszula Julia Ledóchowska

Zgromadzenia zakonne

• Męskie 18(domy zakonne 34)
• Żeńskie 36(domy zakonne 104)