Bączal Dolny

Wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim,w powiecie jasielskim,w gminie Skołyszyn.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Położenie geograficzne i warunki przyrodnicze

Bączal leży w mikroregionie góry Liwocz na Pogórzu Karpackim.W miejscowości rosną kaczeńce,storczykowate,cebulica dwulistna i inne rośliny objęte ochroną.W Bączalu Górnym rośnie podkolan biały.W obu miejscowościach można podziwiać piękne krajobrazy.We wsi znajduje się parę małych kompleksów leśnych,otwartych dla wszystkich,w których można zbierać grzyby.Średnia roczna temperatura wynosi około +6° do +8°,w zimie średnio -4° w styczniu,w lecie +19° w lipcu.Średnia opadów waha się w przedziale od 750 do 800 milimetrów rocznie.Grubość pokrywy śnieżnej to 60-90 cm zalega ona średnio w ciągu roku od 60 do 80 dni.Liczba dni z zachmurzeniem wynosi średnio w ciągu roku wynosi 133,zaś liczba dni z przymrozkami to około 119.Pierwsze przymrozki występują około 20 września a ostatnie 6 maja choć zdarzają się i pod koniec tego miesiąca.Wiosna przychodzi wcześnie i jest dość ciepła,lato z reguły jest upalne,jesień zaś szybko przynosi chłody i mgły.Miejscowość zlokalizowana jest 12 km od Biecza,jednego z najstarszych i najbardziej atrakcyjnych turystycznie miast w Polsce.Bączal Dolny graniczy między innymi z:Jabłonicą,Opaciem i Dąbrówką.W Bączalu Dolnym znajduje się także źródło które w przeszłości uważane było za lecznicze.W wiosce rosną stare drzewa liczące do 400 lat.Przez obie wsie przepływa wiele strumieni i potoków,np.rzeczka Cegielnianka na Dudkowicach(przysiółek Bączala Górnego).W Bączalu Dolnym znajduje się obszar chroniony Natura 2000"Łąki nad Młynówką".

Historia

Nazwa Bączal pochodzi najprawdopodobniej od strumyka o nazwie"Bączałka"przepływającego przez centrum wioski lub od nazwiska(imienia)Bączał.Bączal Dolny i Górny to wsie założone przez króla Kazimierza Wielkiego około lat 1370-1378.Pierwsza pisemna wzmianka o Bączalu pochodzi z 1124 roku(dokument nadania ziemi benedyktynom z Tyńca),a kolejna z 1396 r.W XVII w.Bączal Dolny był nazywany Bączalem Niższym,a Bączal Górny Bączalem Wyższym obie wsie były wsiami szlacheckimi.Parafia w Bączalu powstała najprawdopodobniej już pod koniec XIII w.jednak pierwsza wzmianka pochodzi z 1348 roku.Prawdopodobnie istniał tu jeszcze starszy kościół(niewielki drewniany kościółek wybudowany ok.1400 r.)niż gotycki wybudowany w 1667 r.Niestety został doszczętnie zniszczony.Aktualnie w miejscowości znajduje się kościół zbudowany przez księdza prałata Stanisława Czernieca w latach 1957-1959 który zdobi piękna polichromia oraz kolorowe witraże.

Zabytki i atrakcje turystyczne

• przydrożne kapliczki,
• krzyże z okresu pierwszej i II wojny światowej,
• cmentarz nr 28 z I wojny światowej,
• stara plebania z 1923 roku,
• figurka św.Mikołaja patrona byłego kościoła,
• stuletnie budynki mieszkalne,
• stary cmentarz,
• Murowana figura jedna z najstarszych kapliczek w regionie,datowana nawet na XV wiek,
• Zabytkowy Dwór w Bączalu został zniszczony,
• cmentarz wojskowy nr 27 z I wojny światowej(w przysiółku Babis)

Zabytkowy kościół św.Mikołaja,zbudowany w latach 1664-1667,został przeniesiony do skansenu w Sanoku.W Bączalu można zbierać grzyby ponieważ znajduje się tu kilka małych kompleksów leśnych w których można też spotkać brzozę karłowatą oraz malinę moroszkę,które są reliktem glacjalnym.

Legendy

Jedno z podań ludowych mówi,że w czasach kiedy powstawał stary kościół,drewno oraz wszystkie materiały budowlane potrzebne na powstanie budowli złożono na górze,ale pewnej nocy cudownym trafem cały materiał został w niewyjaśnionych okolicznościach przeniesiony na dół.W miejscu gdzie najpierw był złożony cały materiał wybudowano Murowaną figurę,a w miejscu gdzie podobno przeniosła je Maryja(bo sobie ten skrawek ziemi upatrzyła)wybudowano świątynię.

Edukacja

Zespół Szkół Publicznych w Bączalu Dolnym w skład którego wchodzą:

• Przedszkole
• Szkoła Podstawowa im.Tadeusza Reytana
• Gimnazjum

Znane osoby związane z Bączalem Dolnym

Czesław Zięba Inżynier,wynalazca,otrzymał m.in Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Opieka zdrowotna

• Punkt lekarski w Bączalu Dolnym

Straż pożarna

W Bączalu Dolnym działa OSP.