Skarbimir

Skarbimir z rodu Awdańców(zm.przed 1132)możnowładca polski,wychowawca,a następnie doradca i palatyn Bolesława III Krzywoustego.Był synem Michała Starego z rodu Awdańców,komesa,fundatora klasztoru benedyktynów w Lubiniu.Przypuszcza się,że w 1079 roku wraz z ojcem towarzyszył wygnanemu na Węgry królowi Bolesławowi II Szczodremu.Do Polski Michał Stary i Skarbimir mieli powrócić w 1086 roku z Mieszkiem,synem Szczodrego.Po śmierci Mieszka,otrutego w 1089 roku Awdańcy stanęli w opozycji do palatyna Sieciecha.Aktywny politycznie już za rządów Władysława Hermana.Z jego inicjatywy doszło do porozumienia między Bolesławem i jego bratem Zbigniewem,oraz do zwołania wiecu we Wrocławiu.Tam złożył przysięgę obu synom Władysława Hermana,zatwierdził usunięcie z urzędu Wojsława,opiekuna nieletniego Bolesława i podjął decyzję o zorganizowaniu wyprawy przeciwko posiadającemu realną władzę w państwie palatynowi Sieciechowi.W efekcie Skarbimir został głównym doradcą Bolesława,a po śmierci Władysława Hermana objął urząd palatyna w księstwie małopolsko-śląskim.W 1103 z ramienia Krzywoustego pertraktował z księciem czeskim Borzywojem II,który występując jako sojusznik Zbigniewa wraz ze Świętopełkiem najechał Śląsk.Skarbimir popierał antyczeską politykę,zapewne nie bez jego udziału zorganizowano wyprawę przeciw południowemu sąsiadowi w 1105.Miał duże wpływy i bił nawet własną monetę.Według Długosza książę mianował go w roku 1106 wojewodą krakowskim.Pozostał wiernym sługą księcia Bolesława Krzywoustego do roku 1117,kiedy w niewyjaśnionych okolicznościach wystąpił przeciwko Bolesławowi,za co został ukarany oślepieniem.Bunt ten historycy wiążą niekiedy z ustawą sukcesyjną Krzywoustego.Problem z zasadą dziedziczenia pojawił się w 1115 roku,kiedy urodził się Leszek,pierwszy syn Krzywoustego z drugiego małżeństwa.Skarbimir miał być przeciwny statutowym regulacjom spraw dziedziczenia i uważać,że o wyborze następcy tronu powinna decydować elita możnowładztwa.Prawdopodobnie odmówił złożenia przysięgi na wierność postanowieniom ustawy,co doprowadziło do usunięcia go z urzędu.Palatyn miał wtedy rozpocząć wojnę z księciem.Nie uzyskał w niej sojuszników i został pokonany.Takie tłumaczenie tła buntu jest jedynie hipotezą ze względu na brak materiałów źródłowych.Wysuwano także inne,choć mniej popularne domysły:ambicje możnowładcze,porozumienie Skarbimira z Pomorzanami i ruskim księciem Wołodarem(tak Stanisław Zakrzewski)albo z wielkim księciem kijowskim Włodzimierzem Monomachem,zazdrość Krzywoustego o popularność palatyna(tak Jerzy Dowiat).Pod koniec 1121 roku Piotr Włostowic został pozbawiony godności palatyna,którą ponownie objął Skarbimir.Powrót do czołówki polskich możnowładców potwierdza fakt,że otwiera wykaz świeckich dostojników na dokumencie legata Idziego z Tusculum(wydany między 1123 a 1125 rokiem)oraz w lubińskiej Księdze brackiej.Skarbimir zm.16 kwietnia(datę dzienną przekazał Nekrolog lubiński).Data roczna nie jest znana wiadomo,że zmarł za panowania Bolesława III Krzywoustego,ponieważ w momencie śmierci tego władcy palatynem był już Piotr Włostowic.Sądzi się,że Włostowic pełnił urząd wojewody już w 1132 roku,stąd datuje się zgon Skarbimira najpóźniej na 1131 rok.O żonie Skarbimira wiadomo tylko tyle,że zmarła najpóźniej w 1121 roku.Skarbimir miał najprawdopodobniej siedmiu synów:Jaszczołta,Skarbimira,Przedwoja,Henryka,Szczedrzyka,Michała i Pakosława.Przypuszcza się,że jego córką była"Lachowica"(Polka),która w 1124 roku poślubiła Wsiewołoda Dawidowicza,księcia muromskiego.Drugą prawdopodobną córką Skarbimira była żona komesa Włosta,rodzonego lub stryjecznego brata Piotra Włostowica.