Zygmunt Krasiński

Napoleon Stanisław Adam Feliks Zygmunt Krasiński hrabia herbu Ślepowron(ur.19 lutego 1812 w Paryżu,zm.23 lutego 1859 tamże)jeden z trójcy wieszczów,największych poetów polskiego romantyzmu.Debiutował w 1828 r.jako autor przepojonych makabrą opowieści gotyckich.Już wtedy ujawniły się najbardziej charakterystyczne cechy pisarstwa Krasińskiego:jego obsesja cierpienia,zagłady i śmierci,a przy tym wewnętrzny konflikt między życiowym konwenansem a etosem romantycznej walki narodowowyzwoleńczej,dały obfity plon w postaci twórczości literackiej pełnej frenezji,obrazów piekielnych oraz ostrych dysonansów na tle religijnym i społecznym.W późniejszym czasie około roku 1847,wraz z wydaniem Ostatniego Wieszcz zastąpił skrajną rozpacz dotychczasowych dzieł przesłaniem etyki chrześcijańskiej,która z czasem,uzupełniona o myśl mesjanistyczną,przerodzi się w żarliwe zawołania do ewangelicznej miłości.
Życie
Dzieciństwo i młodość
Był potomkiem magnackiej rodziny Krasińskich,II ordynatem opinogórskim,synem generała Wincentego i księżniczki Marii Radziwiłłówny.Urodził się w Paryżu,w domu przy Boulevard Montmartre 10.Ochrzczono go w parafialnym kościele Notre Dame de Lorette,a do chrztu trzymały go dwie pary:Ludwik Pac z Marią Walewską i Piotr Krasiński z księżną z Walewskich Jabłonowską.Kształcił się w domu w Warszawie i Opinogórze,pod kierunkiem pisarza Józefa Korzeniowskiego i Piotra Chlebowskiego(1820 r.)później w Liceum Warszawskim i na wydziale prawa Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego do roku 1829.Z powodu zajścia z kolegą Leonem Łubieńskim, na tle wyłamania się Krasińskiego spod solidarności koleżeńskiej z okazji patriotycznej demonstracji na pogrzebie prezesa Sądu Sejmowego Piotra Bielińskiego,ojciec wysłał go do Szwajcarii.Podczas pobytu w Szwajcarii zetknął się z literaturą i myślą europejskiego romantyzmu.Największy wpływ na jego poglądy i całe życie miał ojciec Wincenty Krasiński generał napoleoński,zwolennik„obozu klasyków”,a później lojalny poddany cara Rosji.Zygmunt stracił matkę w 1822 roku.Mimo buntu młodego jeszcze poety nigdy nie udało mu się wyrwać spod wpływu ojca,który ingerował zarówno w jego poglądy polityczne,jak i życie osobiste(np.wymusił małżeństwo z Elizą Branicką,mimo miłości poety do Delfiny Potockiej).Krasiński pod wpływem ojca nie wziął udziału w powstaniu listopadowym i demonstracjach patriotycznych.Poddany ostracyzmowi ze strony kolegów zmuszony był przerwać studia.Od połowy maja do września 1857 r.przebywał w Złotym Potoku,z którego wyjechał po śmierci swojej najmłodszej córki.Opuścił ojczyznę,aby choć częściowo uwolnić się spod wpływu ojca.Odtąd przebywał przeważnie za granicą w Niemczech,Francji i Włoszech.W roku 1829 w Genewie poznał się i zaprzyjaźnił z Anglikiem Henrykiem Reeve(korespondencję z nim wydał Józef Kallenbach,1902 r.2 tomy) i z Henrietą Villan,drugą swą miłością,po poprzednim,młodzieńczym uczuciu do kuzynki Amelii Załuskiej.W sierpniu 1830 roku spotkał się z Adamem Mickiewiczem,z którym odbył wycieczkę w Alpy.Po roku 1831 nawiedzały go stale cierpienia fizyczne:rozstrój nerwowy,potęgowany różnicą przekonań politycznych w stosunku do ojca,dla którego był jednak uległym synem,oraz najprzykrzejsza,stale go już trapiąca choroba oczu,grożąca ślepotą,zmuszająca do długiego nieraz przebywania w ciemnym pokoju i do samotnych rozmyślań.Od jesieni 1832 do wiosny 1833 r.przebywał w Petersburgu z ojcem,który chciał go nakłonić do służby dla dworu rosyjskiego,ale temu żądaniu ojca się nie poddał.Po Krakowie,który go zachwycił historyczną przeszłością i Wiedniu,gdzie leczył oczy,udał się do Włoch,gdzie w Rzymie w roku 1834 nawiązał stosunek miłosny z Joanną Bobrową,który trwał do 1838 r.Stałym jego towarzyszem w tych podróżach był dawny kolega uniwersytecki Konstanty Danielewicz.W roku 1836 w Rzymie poznał Juliusza Słowackiego i zaprzyjaźnił się z nim.W grudniu 1838 roku w Neapolu nawiązał romans z Delfiną Potocką.Było to najsilniejsze z uczuć poety,gorąco odwzajemniane.Stosunek miłosny przetrwał do roku 1846,później przekształcił się w przyjaźń i wydatnie odbił się w twórczości Krasińskiego.W roku 1839 w Mediolanie zaprzyjaźnił się z Augustem Cieszkowskim,była to najtrwalsza i najściślejsza z przyjaźni poety i wywarła wpływ na dzieje myśli ich obu(2 tomy korespondencji wydał w 1912 r.Józef Kallenbach).W lipcu 1843 roku pod wpływem ojca ożenił się z Elizą Branicką(1820-1876),malarką,której uczucie i zalety charakteru ocenił dopiero później,gdy ochłodło jego uczucie do Delfiny.W czasie rewolucji w Rzymie w 1848 roku wraz z Cyprianem Kamilem Norwidem bronił zagrożonego papieża Piusa IX.Zygmunt Krasiński zmarł 23 lutego 1859 roku w Paryżu.Po śmierci jego zwłoki zostały przetransportowane do Opinogóry koło Ciechanowa,gdzie znajduje się obecnie Muzeum Romantyzmu.Tradycyjnie Krasińskiego zwykło zaliczać się do grona tzw.Trzech Wieszczów literatury polskiej(obok Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego),choć coraz częstsze są próby zdetronizowania Krasińskiego przez współczesną krytykę literacką.
Dzieła

• Powieści gotyckie
• Agaj-Han
• Irydion
• Nie-Boska komedia
• Przedświt
• Psalmy przyszłości
• Fantazja życia
• Listy do Delfiny Potockiej