Życiorys
Był człowiekiem wszechstronnie wykształconym.Studiował nauki matematyczno-przyrodnicze,ekonomiczne i humanistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Getyndze.W latach 1823-1830 zajmował się organizacją hutnictwa w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie.W tym czasie często bywał w osadzie Tomaszów Mazowiecki,odwiedzając siostrę Antoninę z Michałowskich Ostrowską(1799-1871) i szwagra Antoniego Ostrowskiego,który w l.1811-1812 pobudował tu dworek w stylu klasycystycznym(obecnie mieści się w nim Muzeum im.Antoniego hr.Ostrowskiego).Rysował tu kuźnie tomaszowskie,kowali przy pracy,fizjonomie mieszczan tomaszowskich.Malował też portrety Antoniego Ostrowskiego i członków jego rodziny.W Tomaszowie poznał Julię Olimpię Ostrowską(1807-1875),córkę hr.Antoniego Ostrowskiego z pierwszego małżeństwa,którą poślubił 1 lutego 1831 roku w Warszawie.Miał z nią siedmioro dzieci.Po powstaniu listopadowym,podczas którego zajmował się nadzorem produkcji broni i amunicji,wyjechał do Paryża.Tam poznał malarstwo najlepszych mistrzów hiszpańskich,flamandzkich i holenderskich;m.in.Diego Velázqueza i Fransa Halsa.Fascynował się malarstwem Théodore’a Géricaulta.Oddziałał też na niego Aleksander Orłowski.Po powrocie do Polski,w 1837 r.zamieszkał w Krzyżtoporzycach.W latach 1848-1853 był prezesem Rady Administracyjnej miasta Krakowa.W roku 1848 ufundował Zakład Św.Józefa dla Osieroconych Chłopców w Krakowie,działający do roku 1950.Był znakomitym malarzem koni,scen batalistycznych(kilka wersji bitwy pod Samosierrą,epizody z powstania listopadowego)oraz portretów(wizerunki polskich hetmanów,chłopów,Żydów,członków rodziny i przyjaciół).Tworzył też sceny rodzajowe z życia wsi.Wiele kompozycji poświęcił epopei napoleońskiej,postaci cesarza Napoleona i dziejom oręża polskiego.Pozostawił ponad 1000 szkiców(rysunki,akwarele).Jego obrazy odznaczają się dużą ekspresją,znakomitą kolorystyką,doskonałym rysunkiem i szkicową fakturą malarską.Jego obrazami zachwycał się Pablo Picasso,kiedy odwiedził Muzeum Narodowe podczas swojego pobytu w Warszawie.Został pochowany na krakowskim Cmentarzu Rakowickim,w grobowcu rodzinnym,w kwaterze Ka.Przez cały wiek XIX był niemal zupełnie nieznany.Odkryciem i zaskoczeniem stał się pierwszy wielki pokaz jego dzieł w czasie polskiej Wystawy Krajowej we Lwowie w 1894 r.W XX w.uznano go za jedynego polskiego malarza europejskiego formatu.W 1917 r.Muzeum Narodowe w Krakowie otrzymało 82 prac artysty od jego córki Józefy.Pierwsza monografia artysty(zawierająca cenne listy i teksty źródłowe)ukazała się anonimowo w 1911 r.Jej autorką była córka malarza Celina,która odziedziczyła po ojcu talent malarski,wybrała jednak powołanie zakonne.
Wybrane dzieła
- Amazonka(po 1850 r.)55x45 cm,Muzeum Podlaskie w Białymstoku
- Apoteoza Napoleona(ok.1846 r.)259x204,5 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Autoportret(po 1849 r.)54x45 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Bitwa krakusów i studium konia(ok.1830 r.)60x86 cm,Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Błękitni huzarzy(ok.1837 r.)53x65 cm,Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
- Błękitny chłopiec(1850-55),76x59,5 cm,Muzeum Śląskie w Katowicach
- Jazda austriacka(1836 r.)49x63,5 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Jeździec polski(Lisowczyk)(1841-45),61x47,5 cm,Muzeum Narodowe w Poznaniu
- Kardynał lub Mężczyzna w birecie(1846-48),70x57 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Kobiety wiejskie(1840-48),59x76,5 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Konny pocztylion(1832-35),46x53 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Maksymilian Oborski na koniu(1824 r.)89x62 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Maksymilian Oborski w fezie(1840-48),68x55,5 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Napoleon konno wydający rozkazy(1835-37),71,5x57,5 cm,Muzeum Narodowe we Wrocławiu
- Napoleon na koniu(1830-40),53x44 cm,Muzeum Sztuki w Łodzi(Pałac Herbsta)
- Paweł Popiel na koniu(1831-32),53x44 cm,Muzeum Narodowe w Kielcach
- Portret chłopa w kapeluszu(1846-48),52,7x35,5 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret córki artysty Celiny na koniu(ok.1853 r.)123x84,5 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret syna artysty z psem(1845-48),94,3x68,5 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret syna na kucu(ok.1842 r.)82x61 cm,Muzeum Narodowe w Warszawie
- Przejazd artylerii przez rzekę(ok.1844 r.)69,3x90 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Samosierra(1844-55),106x71 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Samosierra(po 1843 r.),50,5x 44 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Seńko(1846-48),62x46,5 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Starzec siedzący na stopniach(1837-40),48x36 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Studium chłopca żydowskiego(1840-48),60x40 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Studium głowy końskiej lub Łeb siwego konia(ok.1846 r.)94x72 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Szarża w wąwozie Somosierra(ok.1837 r.)81x65,5 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Wiarus I(1846 r.)82x65 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Wiarus II(1846 r.)82x66 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- Wjazd do stajni(1844-46),43x54 cm,Muzeum Narodowe w Gdańsku
- Żydzi(1845-55),72x118 cm,Muzeum Narodowe w Krakowie
- "Polski romantyzm ta wielka rewolucja sztuki,która zrodziła genialnych poetów,miał także swojego malarza.I to nie ów romantyzm wyrosły na niemieckim malarstwie sentymentalnym,idealizującym historię,mdłym,suchym,rysunkowym,pracownianym ale romantyzm bohaterski,rewolucyjny,dynamiczny,czerpiący swą prawdę nie z teorii estetycznych,ale z natury i życia ten sam,który wydał Mickiewicza,Słowackiego i Szopena ten sam właśnie wyrzucił,jak dymiący wulkan epoki,gorącą lawę sztuki Piotra Michałowskiego do dzisiaj nie zastygłą."(Maciej Masłowski,1957 r.)
- "Ci,co go z bliska znali,dzielili go w mniemaniu swym na kilka jakby osób…to wielki filolog,to odznaczony w górnictwie krajowym zwierzchnik,to znowu znakomity administrator,to wiejski gospodarz,wreszcie pierwszego rzędu malarz".(Edward Rastawiecki,1857 r.)
- "Michałowski był jednym z pierwszych artystów polskich,który„odkrył”wieś jako temat malarski,który zainteresowania te zmaterializował w dziełach sztuki wysokiej klasy".(Jan K.Ostrowski,1985 r.)
- "Tak czysto malarskiego stylu,w którym walory chromatyczne i świetlne powiązane są ze swobodą fakturalną,nie było jeszcze w malarstwie polskim".(Stanisław Kozakiewicz,1976 r.)
- "Zwierzęta przez niego malowane są zawsze doskonale związane,kapitalne w ruchu;jeźdźcy wybornie siedzą w siodłach.W każdym calu znać talent z bożej łaski,odświeżający się wciąż z tej krynicy krynic,jaką jest dla artysty natura".(Feliks Jasieński)
- "Mechaniczne przygotowanie pracy nie leżało w technice jego talentu…Jest w tym zacięciu pędzla,w tym rąbaniu farbami,coś,co przywodzi na pamięć legendę o potężnej klasycznej rzeźbie wykutej w marmurze z pominięciem modelowania w glinie".(Celina Michałowska,1911 r.)
- "Osobisty,liryczny stosunek Michałowskiego do historii i do współczesności nie znajduje analogii w całym malarstwie romantycznym.(Mieczysław Porębski)
- "Główna cechą życia Michałowskiego było wyprzedzanie swej epoki.Wyprzedzał ją inteligencją,instynktem konstrukcji,jasną obserwacją,widzeniem bez ogródek świata zewnętrznego i pozbywaniem się z wolna fałszywego romantyzmu;realistycznym patrzeniem i zrozumieniem idei plastycznej…Michałowski naprawdę zrozumiany został dopiero przez nasze młode pokolenie artystów".(Tytus Czyżewski,1933 r.)
- "Prawdziwy i chyba pierwszy geniusz w rozwoju sztuki polskiej".(Jan Bołoz Antoniewicz)
W dniu 28 listopada 2012 r.Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety z serii„Polscy Malarze XIX/XX Wieku”,upamiętniając Piotra Michałowskiego,o nominałach:
- 20 zł wykonaną stemplem lustrzanym w srebrze(z tampon drukiem)
- 2 zł wykonaną stemplem zwykłym ze stopu Nordic Gold.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz