Kostrzyn nad Odrą

Do 2003 r.Kostrzyn;niem.Küstrin,łac.Cozsterine miasto w północno-zachodniej części województwa lubuskiego,w powiecie gorzowskim.Według danych z 2012 r.miasto miało 18125 mieszkańców.W 1997 r.została utworzona Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna,w której powstało wiele firm reprezentujących branże:papierniczą,spożywczą,maszynową,mięsną,tekstylną,budowlaną,motoryzacyjną,tworzyw sztucznych,wyrobów z drewna,włókienniczą,urządzeń elektrycznych,placów zabaw oraz recyklingu.Na skutek zaciętych walk w 1945 r.zniszczone zostało w blisko 100% jest uznawane za najbardziej zniszczone wojną miasto na terenie dzisiejszej Polski,nazywane czasem„polską Hiroszimą”.Kostrzyńska Starówka stanowi obecnie zarośnięte pole z resztkami ruin dawnej zabudowy.W Kostrzynie znajdują się pozostałości potężnej twierdzy pruskiej,której zasadniczą część wzniesiono w XVI w.Odrestaurowane zostały niektóre obiekty miasta-twierdzy:Brama Berlińska,Brama Chyżańska,Bastion Filip,Bastion Brandenburgia oraz Promenada Kattego.Na terenie twierdzy znajduje się również Bastion Król(przez kilkadziesiąt lat był tam cmentarz wojenny żołnierzy radzieckich poległych w II wojnie światowej)oraz ruiny kościoła i zamku(wysadzonego w 1969 r.do poziomu piwnic).Miasto należy do Euroregionu Pro Europa Viadrina.
Położenie

Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia miasta wynosiła 46,14 km².
Kostrzyn nad Odrą graniczy z następującymi gminami:

• od północy z gminami Boleszkowice i Dębno(powiat myśliborski,województwo zachodniopomorskie)
• od wschodu z gminą Witnica(powiat gorzowski ziemski)
• od południa z gminą Słońsk(powiat sulęciński) i gminą Górzyca(powiat słubicki)
• od zachodu poprzez Odrę graniczy z niemieckim powiatem Markisch-Oderland leżącym w landzie Brandenburgia

Kostrzyn nad Odrą leży u ujścia Warty do Odry,w zachodniej części Kotliny Gorzowskiej(mezoregion),będącej największą częścią Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej(makroregion).Niewielka część Kostrzyna należy również do Kotliny Freienwaldzkiej,która rozpościera się głównie na lewym brzegu Odry na terytorium Niemiec.W Polsce należy do tej jednostki wąski pas doliny na prawym brzegu Odry od Kostrzyna do Starego Kostrzynka(gmina Cedynia).Północna część gminy zaliczana jest do Pojezierza Południowopomorskiego.Największą powierzchnię spośród form użytkowania terenu stanowią lasy i grunty leśne,które łącznie zajmują ponad 40% miasta.Jest to mniej niż średnia lesistość powiatu gorzowskiego,która wynosi 44,4%,ale znacznie więcej od średniej krajowej 29,9%.Lasy znajdują się w północnej części miasta.Lasy te stanowią południową część Lasów Nadodrzańskich rozciągających się wzdłuż Odry od Kostrzyna do Gryfina.Ze względu na charakter,jaki posiada gmina obszar jej stanowi tylko miasto Kostrzyn nad Odrą stosunkowo niską powierzchnie zajmują użytki rolne(pastwiska,sady,grunty orne).Wśród wód płynących i stojących do najważniejszych elementów należy zaliczyć Odrę oraz Wartę z jej rozlewiskami,znajdującymi się w południowo-wschodniej części miasta.
Powierzchnia Kostrzyna nad Odrą wynosi 46,18 km²,w tym:

• lasy 43,33%
• użytki rolne 23,76%
• tereny mieszkalne 7,41%
• drogi i koleje 5,72%
• tereny wód płynących i stojących 5,19%
• nieużytki 4,64%
• tereny przemysłowe 4,42%
• tereny rekreacyjne 1,86%
• pozostałe 6,67%

Miasto stanowi 3,80% powierzchni powiatu.
Historia
We wczesnym średniowieczu Kostrzyn należał do Wielkopolski.W 1232 r.książę wielkopolski Władysław Odonic nadał ziemię kostrzyńską templariuszom.W 1249 r.zostaje stolicą kasztelanii kostrzyńskiej.Kostrzyn w 1261 r.określany jest mianem miasteczka,w tym też roku miasto przechodzi w ręce Brandenburczyków.Około 1300 przejęcie przez miasto prawa magdeburskiego.W latach 1535–1571 ze względu na dogodne położenie obronne margrabia Jan Hohenzollern przenosi swoją rezydencję do Kostrzyna i rozpoczyna przebudowę zamku oraz budowę potężnej twierdzy.1536 r.miasto staje się stolicą Nowej Marchii.W 1631 r.Szwedzi rozbudowują twierdzę o nowe szańce i raweliny.Od 1646 r.przez miasto przebiega ważna linia pocztowa z Berlina do Prus Książęcych.W 1730–1732 w więzieniu przebywał późniejszy następca tronu Prus Fryderyk II.W roku 1768 tanią siłą roboczą byli konfederaci barscy.Częste i dotkliwe powodzie nawiedzające miasto,spowodowały,że w 1785 r.rozpoczęto prace regulacyjne biegu Warty i Odry.Następuje budowa kanału Fryderyka Wilhelma,odtąd Warta uchodzi do Odry na północ od twierdzy.W latach 1806–1814 miasto znajdowało się pod okupacją francuską.2 listopada 1806–26 stycznia 1807 komendantem Kostrzyna był gen.Ménard.12 maja 1808–11 kwietnia 1809 komendantem twierdzy i placu był płk Józef Seydlitz.Od 24 czerwca do 17 lipca 1808 więziony był wraz z 27 współbraćmi redemptorystami benonitami św.Klemens Maria Hofbauer.Przebywali w dobrych warunkach.Zakwaterowano ich w budynku koszarowym.Każdemu z zakonników przydzielono własny pokój.Zezwolono na codzienne odprawianie mszy św.(ołtarz znajdował się w oddzielnej,dużej sali).Na ich tradycyjnie niezwykle uroczyście i okazale sprawowaną liturgię przychodziło wielu mieszkańców twierdzy,także protestantów.Z końcem sierpnia do połowy września 1808 r.kwaterują w drodze do Hiszpanii 1. i 2.bataliony armii Księstwa Warszawskiego:4.pułku piech.7.pułku piech.wraz z komp.artylerii i 9.pułku piech.wraz z komp.saperów.21 lutego-29 lipca 1809 stacjonują niektóre szwadrony 4.pułku strzelców konnych(sztab pułku w Szczecinie,pozostałe szwadrony w Głogowie).30 marca 1810–17 maja 1811 skoszarowany 5 pułk piech.mjra Stefana Oskierko.10 sierpnia 1810–20 marca 1814 komendantem twierdzy był gen.Fornier d’Albe.Po przeniesieniu siedziby władz nowomarchijskich do Frankfurtu w 1815 r.Kostrzyn wchodzi w rejencję frankfurcką.W 1816 r.zostaje utworzony powiat kostrzyński w skład,którego weszły Dębno i Boleszkowice.Miasto rozwija się dynamicznie,a w szczególności Krótkie Przedmieście.Powstają pierwsze fabryki,linie kolejowe oraz następuje ożywienie w zakresie żeglugi.Aby ułatwić komunikację między oddalonymi częściami miasta w 1903 r.uruchomiono linie tramwaju konnego,a w 1925 r.zastąpiono tramwajem elektrycznym.W roku 1939 liczyło 24 tys.mieszkańców(nie licząc wojska i ich rodzin).Od września 1939 r.do stycznia 1945 r.w obecnej dzielnicy Drzewice funkcjonował niemiecki obóz jeniecki Stalag III C.31 stycznia 1945 roku do miasta,stanowiącego strategiczną„bramę do Berlina”,dotarły wojska radzieckie.Do 19 lutego ewakuowano na zachód całą ludność Kostrzyna,miasto zaś zamieniono w twierdzę.Ciężkie walki o jej zdobycie połączone ze zmasowanym radzieckim ostrzałem artyleryjskim trwały aż do 30 marca,kiedy to poddały się Stare Miasto i cytadela.Kostrzyn uległ niemal całkowitej zagładzie zniszczono 95% miasta,8278 domów.Na skutek ustaleń poczdamskich Odra stała się polsko-niemiecką rzeką graniczną,dzieląc miasto.Długie Przedmieście i Kietz pozostały w Niemczech na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej,Stare i Nowe Miasto włączono do Polski.Konsekwencją zmiany granic stały się przymusowe przemieszczenia ludności polskiej ze wschodu na zachód,a niemieckiej za Odrę.1,5 tys.ludności niemieckiej,która po wojnie zamieszkiwała północne krańce miasta,musiało opuścić miasto.Początkowo po drugiej wojnie światowej w 1945 roku miasto znalazło się w okręgu administracyjnym wrocławskim,poprzedniku województwa dolnośląskiego.Decyzją Rady Ministrów z 7 lipca 1945 roku wraz z kilkunastoma powiatami ziem zachodnich Kostrzyn został włączony do województwa poznańskiego.W 1946 r.miasto liczyło 634 osób.Początkowo Kostrzyn był miastem zamkniętym,jedynymi mieszkańcami byli kolejarze i celnicy.Dopiero w 1954 r.rozpoczęła się budowa największej wówczas fabryki papieru i celulozy.Fabrykę kupili w 1993 r.Szwedzi.Obecnie fabryka nazywa się Arctic Paper.Pozwoliło to na ponowne odrodzenie się miasta.Następnym dużym procesem rozwoju miasta były lata dziewięćdziesiąte po przemianach gospodarczych w Polsce.W 1992 r.zostało otwarte przejście graniczne,a w 1994 r.powstała Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna.Miasto dzisiaj rozwija się dynamicznie i liczy około 18 tys.ludności.W latach 1998-2003 zabiegano o utworzenie nowego powiatu nadodrzańskiego.Siedziba powiatu miała się znajdować w Kostrzynie nad Odrą lub Słubicach.Od 2004 roku w Kostrzynie nad Odrą organizowany jest Przystanek Woodstock jeden z największych festiwali muzyki rockowej w Europie. Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• fortyfikacje Twierdzy Kostrzyn,ziemno-murowane,budowane w latach 1537–1568,przebudowane w XIX w.
• zamek w ruinie z połowy XVI wieku,przebudowany za czasu panowania Jana Hohenzollerna(1513–1571)margrabiego Brandenburgii,władcy niezależnej wschodniej części Nowej Marchii z dynastii Hohenzollern
• ruiny Kościoła Mariackiego z 1396 roku,na starym mieście
• kaplica cmentarna ewangelicka,obecnie rzymskokatolicka pw.Najświętszego Serca Pana Jezusa z przełomu XIX/XX wieku,ul.Kardynała Wyszyńskiego 2
• dwa spichrze zbożowe z około 1930 r.ul.Prosta

inne obiekty historyczne:

• cmentarz żydowski
• Stalag III C,teren obozu jenieckiego na os.Drzewice,cmentarz pomordowanych jeńców
• młyn zbożowy z silosem,z początku XX w.ul.Gorzowska 24
• Brama Berlińska pełni funkcję centrum informacji turystycznej
• budynek przepompowni na os.Warniki z początku XX w.
• dworzec kolejowy,dwupoziomowy,z XIX w.
• nieczynna wieża ciśnień z 1903 r.
• muzeum przyrodnicze
• „Pomnik Lwa”pomnik poległych w I wojnie światowej
• tablica z popiersiem św.Klemensa Marii Hofbauera w kościele pw.NMP Matki Kościoła,upamiętniająca uwięzienie w twierdzy w 1808 r.

Środowisko naturalne
Rzeźba terenu
Obszar,na którym leży Kostrzyn,wznosi się na rzędnych od 16,5 do 39,6 m n.p.m. i jest to teren dość zróżnicowany hipsometrycznie.Najwyższe wzniesienie znajduje się w północnej części miasta.Teren opada w kierunku Odry i Warty.W okolicach Drzewic rzędne wysokości osiągają ok.20 m n.p.m.Na obszarze gminy obok wzniesień występują duże obniżenia terenowe w granicach 19,6–16,5 m n.p.m.Na północ i północny wschód od Kostrzyna teren wznosi się na wysokość do około 62 m n.p.m.a w okolicach Młynisk nawet do 70,8 m n.p.m.Od południa Kostrzyn otacza obszar Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej,która leży na wysokości od 10,6 do 14,3 m n.p.m.Teren otaczający Stary Kostrzyn miejsce lokacji Kostrzyna wznosi się na wysokość 11–12 m n.p.m.Środkowa część tego obszaru,na której znajduje się rynek,wznosi się na 16,2 m n.p.m.Pod względem geomorfologicznym obszar Kostrzyna ma charakter erozyjno-akumulacyjny z rozbudowanymi układami stopni terasowych.Z układu morfologicznego tego terenu opracowana przez B.Krygowskiego(Morfologia dorzecza Odry,Instytut Zachodni,Poznań 1948 r.)wynika,że Kostrzyn położony jest na terasach: wysokiej,średniej„wydmowej”rzeki Warty,od południa natomiast otacza go terasa zalewowa denna.
Wody powierzchniowe

Sieć hydrograficzna obszaru miasta jest stosunkowo uboga.Wody powierzchniowe skupiają się w jego południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części.Są to:rzeka Odra i rzeka Warta ze swym bocznym kanałem.Miasto leży w dorzeczu Odry,która przyjmuje tutaj swój największy prawobrzeżny dopływ Wartę.Obie rzeki charakteryzuje śnieżno-deszczowy ustrój zasilania.Stąd też niżówki mają miejsce w Kostrzynie nad Odrą w lipcu i sierpniu,a wezbrania i powodzie w marcu(typowo roztopowe).Oprócz tych dwu dużych rzek istnieje regularna sieć rowów melioracyjnych w różnym stanie zachowania najbardziej gęsta sieć rowów melioracyjnych znajduje się w południowo-wschodniej części miasta.Tam też znajdują się dwie przepompownie osuszające duży teren oddzielony od Warty wałami przeciwpowodziowymi a sięgający aż Świerkocina.Odra to ciek rzeczny I rzędu.Na terenie Kostrzyna płynie ona w obrębie Kotliny Freienwaldzkiej.Dolina Odry łączy się tutaj z doliną Warty.Poniżej ujścia Warty dolina Odry po stronie polskiej jest bardzo wąska.Jej szerokość po stronie niemieckiej w Oderbruch wynosi 15 lub więcej kilometrów.Po stronie polskiej znajduje się na południe od ujścia Warty ciągły wał przeciwpowodziowy.Szerokość obecnego obszaru zalewowego po polskiej stronie waha się od 1 do 3 km.Na całej długości tego odcinka rzeki znajdują się ostrogi i umocnienia brzegowe.Na odcinku tym zachowane są liczne i duże powierzchniowo starorzecza,zarówno łączące się z nurtem rzeki,jak i od niego całkowicie odcięte.Warta jest rzeką nizinną o szeroko rozbudowanej lewobrzeżnej trasie zalewowej z licznymi starorzeczami.Szczególnie dużo starorzeczy jest w okolicach Kostrzyna między Słońskiem a Kostrzynem.Warta ze swymi dopływami stanowi zlewnię II rzędu i wchodzi w skład zlewni Odry(I rzędu).Zbieg wielu cieków wodnych Stara Warta,Witna,Postomia,Lisia,które są ciekami IV rzędu w okolicach Kostrzyna związany jest m.in.z ukształtowaniem powierzchni tego terenu,ściślej:z nachyleniem terenu w kierunku doliny Odry.Wody Warty w wyniku wylewów osadzają na okolicznych terenach namuły,przyczyniając się do tworzenia mad i gleb mułowo-torfowych.Wody powierzchniowe w okolicach Korzystna wzbogacone są obszarami moczarowato-bagiennymi położonymi na południe i częściowo na zachód od miasta.Takim rezerwuarem są tereny Parku Narodowego i jego otuliny w postaci Parku Krajobrazowego zlokalizowane w zachodniej części Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej.
Formy ochrony przyrody
Na terenie Kostrzyna znajduje się kilka innych cennych i chronionych prawnie przez„Ustawę o ochronie przyrody z 2004 r.”form ochrony przyrody.
Są to:

• Natura 2000 obszar o nazwie„Ujście Warty”,opatrzony kodem PLB080001,obejmuje obszar o powierzchnia 33017,8 ha,z czego na terenie Kostrzyna znajduje się 827,9 ha(18% powierzchni Kostrzyna nad Odrą)
• Park Narodowy„Ujście Warty”jest najmłodszym polskim parkiem narodowym.Został utworzony 1 lipca 2001 roku w wyniku połączenia rezerwatu Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty.Powierzchnia parku wynosi 8038 ha,z czego na terenie samego miasta znajduje się 56,66 ha
• Park Krajobrazowy„Ujście Warty”został utworzony 18 grudnia 1996 roku w celu zachowania walorów przyrodniczo-krajobrazowych,jakie stanowi bioróżnorodność doliny Warty wraz z otaczającymi je krawędziami wysoczyzn.Powierzchnia powyższych terenów chronionej przyrody w obrębie miasta Kostrzyn nad Odrą wynosi 929,06 ha,co stanowi 20,12% powierzchni miasta
• pomniki przyrody na terenie miasta ustanowiono również 11 pomników przyrody,czyli pojedynczych tworów przyrody
• ważnym miejscem o znaczeniu przyrodniczym są również pozostałości twierdzy Kostrzyn,w obrębie której znajduje się mała ostoja kolonii nietoperzy.Wśród ruin Starego Miasta rozwinęła się roślinność ruderalna,tworząc tam mały ekosystem

Edukacja

• Szkoły podstawowe
• Szkoła Podstawowa nr 2 im.Przyjaciół Ziemi ul.Banaszaka 1
• Szkoła Podstawowa nr 4 im.Wojsk Ochrony Pogranicza ul.Sienkiewicza 6
• Gimnazja
  • Gimnazjum nr 1 im.Przyjaciół Kostrzyna ul.Kościuszki 7
  • Gimnazjum nr 2 im.Integracji Europejskiej ul.Mikołaja Reja 32 A
• Szkoły średnie
  • Regionalne Centrum Edukacji Ponadgimnazjalnej Zespół Szkół im.Marii Skłodowskiej-Curie ul.Komisji Edukacji Narodowej 2
• Szkoły wyższe
  • Wyższa Samorządowa Szkoła Zawodowa ul.Mickiewicza 20
  • Uniwersytet Szczeciński ośrodek zamiejscowy w Kostrzynie nad Odrą

Sport
W Kostrzynie nad Odrą urodzili się reprezentanci Polski w piłce nożnej:Łukasz Fabiański(18 kwietnia 1985)bramkarz,Dariusz Dudka(9 grudnia 1983)pomocnik lub obrońca oraz Grzegorz Wojtkowiak(26 stycznia 1984)obrońca.
Kluby sportowe

Klub	Sekcja	Istnieje
TS Celuloza Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Tak
UKS Dwójka Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Tak
UKS Czwórka Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Tak
Warta Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Nie
MOSiR Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Nie
PKS Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Nie
Kolejarz Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Nie
TKKF Łabędź Kostrzyn nad Odrą	piłka nożna	Nie
LZS Warta Drzewice	piłka nożna	Nie
LZS Warta Warniki	piłka nożna	Nie
UKS Nukleon Kostrzyn nad Odrą	piłka ręczna	Tak
UKS Warta Kostrzyn nad Odrą	tenis stołowy	Tak
SKF Olimp Kostrzyn nad Odrą	zapasy	Tak

Transport

Transport kołowy
Przez miasto przebiegają dwie drogi krajowe i jedna droga wojewódzka:

• droga krajowa nr 22 Grzechotki Gorzów Wielkopolski Kostrzyn nad Odrą
• droga krajowa nr 31 Słubice Kostrzyn nad Odrą Szczecin
• droga wojewódzka nr 132 Kostrzyn nad Odrą Gorzów Wielkopolski

oraz droga od granicy miasta(na terenie Niemiec):

• droga krajowa B1 Küstrin-Kietz Berlin Akwizgran(Aachen)

Transport kolejowy

Choć Kostrzyn posiadał kiedyś aż pięć dworców kolejowych,to obecnie czynny jest tylko jeden,który nosi nazwę Kostrzyn(dawniej Küstrin Neustadt).Ciekawostką jest fakt,że jest to dworzec dwupoziomowy,jeden z dwóch tego rodzaju dworców w Polsce,gdzie na górnych peronach zatrzymują się pociągi na linii nr 203 relacji(Berlin)Granica Państwa Gorzów Wielkopolski Tczew oraz Stargard Szczeciński Głazów Kostrzyn nad Odrą,zaś na dolnych pociągi na linii nr 273 relacji Zielona Góra Rzepin Szczecin(tzw.„Nadodrzanka”).Dawniej zatrzymywały się tu również pociągi z Gorzowa Wielkopolskiego przez Rudnicę,jednak po przeprowadzonej po 2007 r.rozbiórce torów,linia ta została zlikwidowana.W rozkładzie jazdy 2014/2015 najwięcej pociągów odjeżdża z Kostrzyna nad Odrą do Berlina.Pociągi kursują w tej relacji codziennie co godzinę od 5 do 21.Najmniej połączeń jest do Rzepina 4 w ciągu doby.
Transport wodny
W Kostrzynie znajduje się duży port rzeczny obsługujący głównie zakłady znajdujące się w Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej.
Komunikacja podmiejska
Miasto posiada niewielką sieć połączeń międzymiejskich obsługiwanych przez PKS Gorzów Wielkopolski,PKS Myślibórz,PKS Szczecin i Transhand Słubice.Z dworca PKS zlokalizowanego przy dworcu PKP można się też dostać(w rozkładzie jazdy 2012/2013)kilka razy w ciągu doby do takich miast jak: Dębno,Gorzów Wielkopolski,Myślibórz,Słubice czy Szczecin.W dni wolne od pracy komunikacja autobusowa jest szczątkowa,np.do Gorzowa Wielkopolskiego 1 raz na dobę,do Słubic 5 razy na dobę.Do 2011 r.istniało bezpośrednie połączenie autobusowe z Zieloną Górą.
Komunikacja miejska
Historia komunikacji miejskiej w Kostrzynie sięga początków XX wieku,kiedy uruchomiono pierwsze tramwaje konne(1903–1923).W 1925 roku uruchomiono tramwaj elektryczny który jeździł do 31 stycznia 1945 zawieszony z powodu zbliżającego się frontu.Istniała również komunikacja autobusowa.Po wojnie komunikacja miejska powróciła dopiero w latach 70.prowadzoną przez PKS,a od 1982 r.miasto uruchomiło własną komunikację,którą sprzedało w 1991 r.prywatnemu przedsiębiorcy.Obecnie w mieście kursuje jeden autobus miejski na głównej trasie z Osiedla Drzewice do ulicy Mickiewicza.Główna linia ma wiele wariantów,co sprawia,że prawie każdy kurs jedzie inną trasą.Autobus miejski dociera wybranymi kursami do Osiedla Warniki,Osiedla Leśnego oraz Osiedla Szumiłowo.W przeszłości docierał też do Kaleńska.
Turystyka

• międzynarodowy szlak R1 Calais(Francja)(Belgia)(Holandia)(Niemcy)Kostrzyn nad Odrą(Polska)Królewiec(Kaliningrad)(Rosja)(Litwa)(Łotwa)(Estonia)do Sankt Petersburga(Rosja)
• Polska część międzynarodowej trasy rowerowej R1(długość 675,6 km)rozpoczyna się na przejściu granicznym z Niemcami w Kostrzynie nad Odrą Ośno Lubuskie Sulęcin Lubniewice Międzyrzecz Międzychód Drezdenko Krzyż Wieleń Trzcianka Piła Miasteczko Krajeńskie Białośliwie Wyrzysk Mrocza Bydgoszcz Janowo Koronowo Chełmno Grudziądz Kwidzyn Sztum Elbląg Braniewo Gronowo przy granicy z Rosją
• szlak„Zielona Odra”Kostrzyn nad Odrą(osiedle Szumiłowo)Kaleńsko Namyślin Kłosów Czelin Gozdowice Siekierki Stara Rudnica Stary Kostrzynek Osinów Dolny Cedynia Lubiechów Dolny Bielinek Piasek Zatoń Dolna Krajnik Dolny Ognica Widuchowa Marwice Pniewo Gryfino Stare Brynki Żydowce Szczecin(osiedle Podjuchy)Szczecin
• szlak nr1(długość 97,2 km)Kostrzyn nad Odrą Dąbroszyn Krześnica Kamień Wielki Mościce dolina Witny Mosina Lubiszyn Ściechów rezerwat„Bagno Chłopiny”jezioro Marwice dolina Kłodawki Mironice Kłodawa Santoczno rezerwat„Rzeka Przyłężek”rezerwat„Wilanów”Strzelce Krajeńskie

W Kostrzynie odbywa się doroczny festiwal muzyki rockowej Przystanek Woodstock.
Wspólnoty religijne

• Kościół rzymskokatolicki
  • Dekanat Kostrzyn
  • Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Kostrzynie nad Odrą
  • Parafia Matki Bożej Rokitniańskiej w Kostrzynie nad Odrą
• Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa
  • zbór w Kostrzynie nad Odrą,ul.Żeglarska 54
• Kościół Zielonoświątkowy
  • zbór,ul.Adama Mickiewicza 5
• Świadkowie Jehowy
  • Zbór i Sala Królestwa,ul.Sosnowa 2

Miasta partnerskie

Miasto	Kraj	Data podpisania umowy
Berlin-Spandau	Niemcy	1994 r.
Küstrin-Kietz	Niemcy	5.09.1998
Peitz	Niemcy	03.08.2001
Sambor	Ukraina	2002 r.
Seelow	Niemcy	5.09.1998
Tomelilla	Szwecja
Woudrichem	Holandia	22.09.1990