Geografia Położenie
Miasto położone jest w strefie Nizin Środkowopolskich,w granicach obszaru Równiny Łowicko-Błońskiej u zbiegu dolin trzech rzek:Mrogi,Mrożycy i Brzuśni.Posiada dwa zalewy o powierzchni 39 ha zasilane przez wody rzeki Mrogi oraz trzeci zasilany przez Mrożycę.Wyniesienie terenu miasta Głowna wynosi od 119,3 m n.p.m.do 145,9 m n.p.m.na wysoczyźnie w północnej części miasta.Przyrodniczą osią Głowna są doliny Mrogi i Mrożycy.Całość obszaru to powierzchnia płaska.Jedynym urozmaiceniem rzeźby są krawędzie dolin oraz zespół wydm śródlądowych w centrum miasta(tzw.Marakan).Powierzchnia Głowna wynosi 1984 ha,czyli 19,84 km²(290.lokata w kraju).Znajduje się 29 km na północny wschód od Łodzi.Sąsiednie gminy:Dmosin,Głowno,Stryków
Klimat i warunki naturalne
| Miasto otaczają bory sosnowe oraz bory mieszane sosnowo-dębowe z domieszką brzozy,a miejscami jodły.Są one pozostałością lasów porastających niegdyś ziemię łódzką.Obszary dolinne pokrywają łęgi olszowe.W leśnej części Głowna najbardziej wysuniętej na północ leży rezerwat Zabrzeźnia.Powierzchnia rezerwatu wynosi 27,6 ha.Teren rezerwatu porasta las dębowo-grabowy.Głównym przedmiotem ochrony w rezerwacie Zabrzeźnia jest jodła i buk.Przez Głowno przebiega północna granica występowania tych drzew.Położenie Głowna w dolinie trzech rzek w otoczeniu lasów sprawia,że wokół występuje niepowtarzalny mikroklimat.Średnia temperatura powietrza w roku wynosi +7,5°C,w tym lata +10°C,zimy –2,5°C.Roczna suma opadów oscyluje w granicach 500 mm.Średnia wartość wilgotności względnej wynosi 80%,przy czym warunki wilgotności są znacznie wyższe w obrębie dolin niż na terenach wyniesionych.Wskutek podwyższonej wilgotności na terenach niżej położonych występuje tendencja do tworzenia się mgieł lokalnych.W ciągu roku występuje tu 155 dni z opadem atmosferycznym,z czego 9 dni z opadem powyżej 10 mm,co jest wartością przeciętną dla regionu Polski środkowej.Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio 1,5 miesiąca. |
- użytki rolne:35%
- użytki leśne:30%
Dane z 31 grudnia 2012:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 14818 | 100 | 7824 | 52,8 | 6994 | 47,2 |
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
744,62 | 393,17 | 351,46 | |||
Transport zbiorowy
Komunikację miejską w Głownie uruchomiono 1 maja 1977 roku.W latach PRL obsługiwana była przez MPK Łódź,obecnie obsługuje ją Miejski Zakład Komunalny.Ponadto Głowno posiada połączenia autobusowe i kolejowe z okolicznymi miejscowościami i dużymi miastami,w szczególności z Łodzią i Łowiczem.
Handel i usługi
W Głownie znajduje się jeden dyskont sieci Biedronka,jeden sklep ze sprzętem RTV i AGD sieci Neonet oraz kilka sklepów sieci Delikatesy Centrum.Funkcjonuje również lokalna sieć sklepów spożywczych Plasterek,w tym jeden o stosunkowo dużej powierzchni,porównywalnej z Biedronką.Na terenie miasta działają przynajmniej trzy zupełnie samodzielne piekarnie.Przy jednej z nich znanej pod nazwiskiem właściciela(Jerzy Gocek)również działa sklep spożywczy porównywalny z Biedronką.Sklepy odzieżowe i obuwnicze skupione są w centrum Głowna,w pobliżu placu Wolności.Nie dotyczy to jednak bardziej rozrzuconych po całym mieście sklepów z odzieżą używaną.Mieszkańcy mają dostęp do siedmiu aptek,z których jedna pełni według harmonogramu dyżury w godzinach nocnych i w niedziele.Trzy z nich skupione są wokół pl.Wolności,dwie również znajdują się w rejonie centrum miasta,natomiast dwie pozostałe obsługują największe osiedla mieszkaniowe Sikorskiego i Kopernika.Duża jest też liczba stacji paliw.Trzy z nich znajdują się przy przebiegającej przez miasto drodze krajowej nr 14.Wśród nich są dwie stacje sieciowe Orlenu i Lotosu,zlokalizowane po obu stronach wjazdu od strony Łodzi.Czwarta ze stacji funkcjonuje na terenie dawnych Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych nr 3.Dodatkowo w niewielkiej odległości od Głowna znajdują się dwa obiekty tego typu we wsi Wyskoki(Bliska przy drodze nr 14)oraz w Ziewanicach.W Głownie działa kilka kwiaciarni,sklepów przemysłowych,papierniczych,budowlanych(w tym dwa składy budowlano-opałowe przy ul.Kolejowej),metalowych,ogrodniczych,elektrycznych,komputerowych oraz oferujących sprzęt RTV i AGD.Funkcjonuje Bank Spółdzielczy w Głownie.Ponadto w mieście znajdują się placówki Banku Spółdzielczego w Zgierzu,banku Pekao SA,PKO BP,Eurobanku i Getin Banku.Poza centrum miasta,największe skupiska obiektów handlowych i usługowych znajdują się na największych osiedlach mieszkaniowych Sikorskiego(rejon skrzyżowania ulic Sikorskiego,Sucharskiego i Zwycięzców spod Monte Cassino) i Kopernika(rejon skrzyżowania ulic Kopernika i Słowackiego).Targowisko miejskie znajduje się w kwartale ulic Bielawskiej,Jana Kilińskiego,Złotej i Elizy Orzeszkowej.Jego niewielka część(tzw.twardy rynek)znajduje się również po przeciwnej stronie ulicy Jana Kilińskiego,między ulicą Bielawską a Urzędem Gminy Głowno.Dni targowe to wtorek i piątek,a handel odbywa się w godzinach porannych.Mniejsze targowiska znajdują się na terenie osiedli Sikorskiego(przy skrzyżowaniu ulic Sikorskiego i Zwycięzców spod Monte Cassino) i Kopernika(wzdłuż uliczki osiedlowej równoległej do ulicy Słowackiego).Tam handel odbywa się przez cały tydzień.
Oświata
Pierwsza szkoła elementarna w Głownie powstała w XVII wieku przy kościele św.Jakuba.Mieściła się u zbiegu ulic Cmentarnej i Łowickiej(obecna księgarnia).Następnie w 1821 roku powstała szkoła początkowa.Później,jeszcze w XIX wieku powstała szkoła elementarna miejska.W okresie I wojny światowej nad edukacją czuwała Rada Opiekuńcza,powołana w 1916 roku.
- Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im.Józefa Piłsudskiego
- Szkoła Podstawowa nr 2 im.Adama Mickiewicza
- Szkoła Podstawowa nr 3 im.Tadeusza Kościuszki
- Specjalna Szkoła Podstawowa nr 5 przy Zespole Szkół Specjalnych
-
Gimnazja
- Gimnazjum Miejskie im.Jana Pawła II
- Sportowe Gimnazjum Powiatowe nr 2 przy Zespole Szkół Licealno-Gimnazjalnych
- Gimnazjum Specjalne nr 3 przy Zespole Szkół Specjalnych
- Szkoły ponadgimnazjalne
- Liceum Ogólnokształcące przy Zespole Szkół Licealno-Gimnazjalnych
- Publiczne Katolickie Liceum Ogólnokształcące im.Jana Pawła II
- Zespół Szkół nr 1 im.prof.Romualda A.Cebertowicza
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych
- XIII wiek prawdopodobnie jako cześć dóbr biskupów kujawskich jako tzw.dobra niesułkowskie,od 1287 roku
- XV wiek właścicielami dóbr w skład których wchodziło Głowno była rodzina możnych mazowieckich Głowińskich herbu Roch II
- 1420,11 marca poświęcenie kościoła pw.św.Jakuba Apostoła ufundowanego przez Jakuba Głowińskiego
- 1427,24 października na prośbę Jakuba Głowińskiego książę mazowiecki Siemowit V nadał osadzie Głowno prawa miejskie na zasadach prawa chełmińskiego,a jedne z 5 artykułów o powinnościach i podatkach nakazał mieszczanom płacenie Świętopietrza.
- 1462-1793 miasto częścią województwa rawskiego
- 1504 pożar miasta,po pożodze król nadał mieszkańcom"wolniznę"(zwolnienie z podatków)na okres 10 lat
- 1522 ponowny pożar miasta i kolejny przywilej wolnizny od'podatków publicznych'na okres 10 lat ale od podatku czopowego jedynie na kwartał,nadany przez przebywającego w Wilnie króla Zygmunta I na prośbę Stanisława Miszewskiego(być możne dzierżawce Głowna);potwierdzenie przez króla nadania praw miejskich
- 1609 kościół w Głownie jest filią parafii w Domaniewicach
- 1676 Głowno nawiedziły potop szwedzki i rokosz Lubomirskiego,na skutek których miasto liczy zaledwie 34 mieszkańców
- 1704,2 listopada król szwedzki Karol XI przyszedł do miasta komunikiem,Szwedzi zrabowali miasto,plebanię oraz kościół
- 1706,grudzień hetmani koronni Adam Mikołaj Sieniawski oraz Stanisław Mateusz Rzewuski odbyli'kolo generalne'w mieście
- 1707,luty wojska saskie zrabowały kościół
- 1708,luty Józef Potocki,wojewoda kijowski przeszedł przez miasto idąc na Łowicz
- 1710 miasto nawiedziła zaraza,
- 1730 w Głownie mieszkało 300 osób
- 1730-50 Głowińscy sprzedali Głowno Baltazarowi Ciecierskiemu i tenże Baltazar Ciecierski herb Rawicz II,stolnik drohicki,ówczesny właściciel części lub całego Głowna,rozpoczyna sprowadzanie do miasta Żydów;zmieniło to trwale krajobraz etniczny miasta,w którym dominację zdobywa wkrótce ludność żydowska
- 1741,9 stycznia Baltazar Ciecierski uzyskał od króla Augusta III przywilej na prowadzenie jarmarków:na Matkę Boską Gromniczną,w wigilię Bożego Ciała,w wigilię Św.Piotra i Pawła,oraz na Św.Mikołaja.
- 1775 według taryfy podatkowej,miasto własności Ciecierskich liczyło 60 domów płacąc po 5 złotych od domu.
- 1793-1806 w Głownie mieszkało 320 osób,w tym 62% Żydów,miasto pod zaborem pruskim
- 1821 u zbiegu ulic Cmentarnej(obecnie Henryka Rynkowskiego) i Łowickiej powstała szkoła elementarna
- 1857 w Głownie mieszkało ok.1630 osób,w tym 76% Żydów
- 1870 utrata praw miejskich
- 1903 otwarcie linii kolejowej Warszawsko-Kaliskiej
- 1908 utworzenie Straży Pożarnej w Głownie
- 1914 w Głownie(w części zwanej Osiny)działa Osińska Walcownia Miedzi i Mosiądzu Towarzystwo Akcyjne
- 1914-1918 I wojna światowa;miasto zostaje zniszczone w 25%
- 1921 w Głownie mieszkało ponad 2400 osób,w tym 59% Żydów
- 1924 spółka"Norblin,Bracia Buch i T.Werner"otworzyła filię swojej fabryki w Głownie(walcownia miedzi i mosiądzu)
- 1925 przywrócenie praw miejskich
- 1935 do miasta dołączone zostały tereny,nazywane:Borówka,Nowy Otwock,Zabrzeźnia,Nowe Zakopane;powstają liczne drewniane wille pensjonaty letniskowe,Głowno stało się kurortem dla mieszkańców Łodzi
- 1939-1945 okres okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej;Głowno włączone w obszar Generalnego Gubernatorstwa(GG)
- 1940(maj)utworzenie przez niemieckich nazistów getta,w którym zgromadzono ponad 5,6 tys.Żydów z Głowna i okolicy
- 1941(marzec)likwidacja getta i wywiezienie wszystkich jego mieszkańców do getta w Warszawie
- 1945(styczeń)zakończenie okupacji niemieckiej
- 1977 uruchomienie komunikacji autobusowej
- 2004 gen.Tadeusz Bór-Komorowski został honorowym obywatelem Głowna(tytuł nadany pośmiertnie)
- Układ urbanistyczny centrum miasta(prawnie chroniony),powstały w XIX wieku jako regulacja średniowiecznego układu lokacyjnego miasta.
- Kamieniczki na pl.Wolności z przełomu XIX i XX wieku
- Karczma Ostatni Grosz drewniana,wybudowana w 1740 roku przy ul.Łowickiej karczma,później przebudowana.Prawdopodobnie najstarszy zachowany budynek w Głownie.
- Zespół dworsko-parkowy"Zabrzeźnia"dworek wybudował w 1840 roku Wincenty Matuszewski herbu Topór.Później należał m.in.do Stanisława Michalskiego herbu Łodzia oraz hrabiny Aleksandry Komorowskiej.Obecnie siedziba Rady Miejskiej i Urzędu Stanu Cywilnego.
- Pałacyk Jabłońskich,zbudowany w latach 1905-1906 przez Władysława Jabłońskiego przy ul.Łowickiej.Obecnie siedziba Muzeum Regionalnego w Głownie.
- Dworzec kolejowy PKP wzniesiony w 1903 roku na trasie Kolei Warszawsko-Kaliskiej.
- Kościół parafialny pw.św.Jakuba Apostoła budowany w latach 1922-1930 jako odbudowa po zniszczeniach I wojny światowej.Zaprojektowany w formie rotundy,wewnątrz freski(najstarsze z okresu II wojny światowej).
- Cmentarz parafialny,należący do parafii pw.św.Jakuba Apostoła,położony przy ul.Henryka Rynkowskiego(daw.Cmentarna) i Łowickiej.Najstarsze nagrobki z II poł.XIX wieku.
- Kościół parafialny w Głownie-Osinach pw.św.Barbary,wzniesiony w latach 1928-1930.
- zakłady Norblin,bracia Buch i Werner w dzielnicy Osiny zespół budynków fabrycznych wzniesionych ok.1924 roku w miejscu odlewni metali kolorowych.Później Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne nr 3.Obecnie tereny zakładu zajmuje wiele mniejszych firm.
- Szkoła Podstawowa nr 1 wzniesiona w 1930 roku,w stylu modernistycznym.Później rozbudowana.Powstała na terenie podarowanym miastu przez hrabinę Aleksandrę Komorowską.Projekt wykonał ówczesny kierownik szkoły:inżynier Henryk Rynkowski.
- Młyn na Pile młyn przy ul.Łódzkiej,przy zalewie na rzece Mrożycy.Młyn istnieje od XIX wieku,wciąż działa.
- Drewniane wille z przełomu XIX i XX wieku.
- Dąb Wolności pomnik przyrody,prawem chroniony.Dąb posadzony 11 listopada 1928 na Placu Wolności,w dziesiątą rocznicę Odzyskania Niepodległości.
- Grodzisko w widłach rzeki Mrogi i Mrożycy.
Miasta partnerskie
- gm.Remptendorf
Osobom najbardziej zasłużonym dla Głowna Urząd Miasta nadaje takie tytuły,jak Honorowy Obywatel Miasta Głowna i Zasłużony dla Miasta Głowna.Tytuły te nadawane są zarówno za życia,jak i pośmiertnie.
- Jakub Głowieński dziedzic Głowna,budowniczy pierwszego kościoła w 1420 roku
- Aleksandra Komorowska hrabina,właścicielka majątku Zabrzeźnia w Głownie
- Bohdan Kowalski pierwszy dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Głownie,w swej młodości uczestnik walk o Lwów(Orlęta Lwowskie),w czasie okupacji podporucznik AK
- Wincenty Matuszewski herbu Topór właściciel dóbr"Zabrzeźnia",wybudował modrzewiowy dworek
- Janusz Paluszkiewicz aktor teatralny i filmowy
- ks.Stanisław Banach
- gen.Tadeusz Bór-Komorowski tytuł nadany pośmiertnie w 2004 roku
- Ryszard Brylski reżyser filmowy
- Romuald Adam Cebertowicz inżynier,hydrotechnik,twórca metody zeskalania gruntów(cebertyzacja)
- Elżbieta Dzikowska
- Wiesław Garboliński
- bł.Jan Paweł II
- Andrzej Janowski
- ks.bp Alojzy Orszulik
- Peter Ramisch
- Krzysztof Zuchora
Lista osób którym nadano tytuł:
- Dariusz Baranowski
- Mieczysław Dylik
- ks.Franciszek Gwoździcki
- Maria Jakiel
- Zofia Janina Kittel tytuł nadany pośmiertnie w 2011 roku
- Aleksandra Komorowska hrabina,właścicielka majątku Zabrzeźnia w Głownie
- Bohdan Kowalski
- Janina Markiewicz
- Zofia Ogórek
- Wacława Rydzyńska twórca,animator i prezes Towarzystwa Przyjaciół Miasta Głowna,żona Zdzisława Rydzyńskiego
- Henryk Rynkowski burmistrz miasta w II RP,kierownik Szkoły Podstawowej nr 1
- Andrzej Sadowski
- Jerzy Stanisławski
- Alicja Wojciechowska
- Mieczysław Wołudzki twórca i pierwszy komendant Hufca ZHP w Głownie,organizator i pierwszy dyrektor Państwowego Domu Dziecka w Głownie
- Eligiusz Zieliński
- Wojciech Zuchora
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz