piątek, 13 września 2013

Raszków

Miasto w województwie wielkopolskim,w powiecie ostrowskim,w Kaliskiem,siedziba gminy Raszków.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa kaliskiego.Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 2079 mieszkańców.
Położenie
Raszków leży na Wysoczyźnie Kaliskiej,nad Ołobokiem;27 km na zachód od Kalisza i 11 km od Ostrowa Wielkopolskiego,na skrzyżowaniu dróg powiatowych Ostrów Wielkopolski-Raszków-Dobrzyca-Jarocin i Krotoszyn-Raszków-Lewków.
Historia
Pierwsze wzmianki pochodzą z 1393 r.Prawa miejskie otrzymał w 1444 r.Lokowany na prawie niemieckim.Przywilej lokacyjny wystawił Wojciech"de Raschkowo"zaznaczający założenie miasta"na surowym kamieniu".Przypuszczalnie były też wcześniejsze,nieudane próby lokacji.W 1540 r.Raszków kupili bracia Chwalczewscy.Jerzy został biskupem łuckim,Piotr kasztelanem biechowskim.Stanisław Chwalczewski, najbardziej z Raszkowem związany,tłumacz i historyk,osiadł tu pod koniec życia i przetłumaczył na język polski"Kronikę"Macieja Miechowity.Do XIX w.Raszków należał do najznaczniejszych miast w dawnych powiatach:kaliskim,a później odolanowskim.Podczas budowy trzeciego kościoła(dwa poprzednie już nie istniały)znaleziono tutaj pokaźny skarb.Wybudowany w 1878 r.kościół ewangelicki rozebrano pod koniec lat 60.W roku 1880 urodził się tu Kazimierz Bajoński,ekonomista i działacz społeczny XX w.
W czasach pruskich Raszków był silnym ośrodkiem polskości:
  • 1839 szlachta powiatów odolanowskiego i pleszewskiego z Wojciechem Lipskim z Lewkowa na czele założyła w Raszkowie kasyno obywatelskie,wkrótce przeniesiono tu także bibliotekę polską z Ostrowa,
  • 1848 powstanie Ligi Polskiej,aktywny udział w Wiośnie Ludów,
  • 1854 powstanie Kurkowego Bractwa Strzeleckiego(reaktywowane w 1991 r.)
  • 1875 węzeł kolejowy zlokalizowano w sąsiednim Ostrowie,ponieważ jeden z właścicieli ziemskich nie zgodził się na budowę stacji w Raszkowie na swoim gruncie.Położenie na uboczu głównych szlaków przyczyniło się do stopniowego ograniczania roli miasta.
  • 1876 powstanie spółdzielczego Banku Ludowego.
  • 1921 w Raszkowie urodził się Marian Kołodziej,polski artysta plastyk,scenograf teatralny i filmowy.
Gospodarka
Raszków jest niewielkim ośrodkiem,głównie handlowym,o znaczeniu gminnym.Zlokalizowany jest tu drobny przemysł oparty na przetwórstwie spożywczym.
Zabytki i osobliwości
  • ratusz na Rynku,wybudowany w XIX w.przebudowany w 1992 roku,dach czterospadowy,drewniana wieżyczka zegarowa, na ścianie tablice pamiątkowe:
    • ku czci ofiar hitlerowskich obozów koncentracyjnych(ks.proboszcz Paweł Winnicki,komendant w Powstaniu Wielkopolskim Józef Noculak,kupiec Jan Bestry,nauczyciel Jan Drobnik,porucznik Władysław Płaczkowski)wykonana przez Elżbietę Rychlik z Przybysławic,
    • ku czi ofiar II wojny światowej,oraz represji stalinowskich(7.10.2011),
  • przed ratuszem:
    • obelisk ku czci powstańców wielkopolskich,
    • głaz pamiątkowy z tablicą o treści:Nieugięcie szlachetni bądźcie Raszkowianie/Niech ten obelisk będzie kamieniem milowym między dawnymi,a nowymi laty/5.VI.1994,
  • kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1885-1887,neogotycki,z tablicą pamiątkową(w kruchcie)ku czci powstańców wielkopolskich,
  • domy w Rynku,zwykle piętrowe(parter i I kondygnacja),w większości z dachami dwuspadowymi,często z klasycyzującymi elewacjami,najstarsze pochodzą z XIX w.
  • pomnik Zbawicielowi Świata z 2000 w formie podwójnego obelisku z dużym,metalowym krzyżem.
Przyroda
  • Obszar Chronionego Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie i Baszków Rochy.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz