Bitwa na Zalewie Wiślanym

Bitwa w Zatoce Świeżej lub bitwa na Zalewie Wiślanym starcie zbrojne,które miało miejsce 15 września 1463 na Zalewie Wiślanym.Bitwa rozegrała się pomiędzy flotą Związku Pruskiego,konkretnie elblążan i gdańszczan,a flotą krzyżacką pod dowództwem wielkiego mistrza zakonu Ludwiga von Erlichshausena.Od końca lipca 1463 roku wojska polskie oblegały Gniew,który był ważnym punktem strategicznym z powodu przeprawy,która dawała zakonowi połączenie między Pomorzem Gdańskim(na którym operował Bernard Szumborski oraz Henryk VI Reuss von Plauen wraz z wojskami zaciężnymi) i dalej z Rzeszą Niemiecką a Królewcem oraz uniemożliwiał swobodny handel rzeczny między Gdańskiem a Toruniem.Aby doprowadzić do zniesienia oblężenia wielki mistrz Ludwig von Erlichshausen zdecydował się przetransportować z okolic Królewca nad Leniwkę(lewa odnoga ujścia Wisły)silną armię,która miała połączyć się z operującymi w tym rejonie wojskami Bernarda Szumborskiego.W ten sposób połączona armia byłaby w stanie przywrócić panowanie krzyżackie nad dolną Wisłą i uratować broniących się Krzyżaków w Gniewie.Długie gromadzenie statków przyczyniło się do reakcji ze strony gdańszczan i przygotowań do odparcia desantu.Obwarowanie palami i zablokowanie Wisły w rejonie Szkarpawy,łączącej Zatokę Świeżą z Leniwką oraz wystawienie 11 statków w tym galaru,wraz z ok.400–500 zaciężnymi pod dowództwem Macieja Kolmenera i Wincentego Stolle,zmusiło po kilku dniach 44 statki zakonu z 1500 żołnierzy na pokładzie do wycofania się w stronę Królewca.Gdy w rejon Elbląga dotarły oddziały Szumborskiego,statków wielkiego mistrza już tam nie było,w związku z czym cała operacja nie doszła do skutku.Statki pod dowództwem zaprawionych gdańskich kaprów Wincentego Stolle oraz Macieja Kolmenera,posiłkowane przez okręty elbląskie dowodzone przez Jakuba Vochsa(wcześniej na służbie gdańskiej) i wojsko królewskie,ruszyły w pościg za cofającym się nieprzyjacielem.Do bitwy doszło prawdopodobnie pomiędzy Kamionkiem Wielkim a Suchaczem w Zatoce Świeżej.Flota polska złożona z ok.30 statków starła się z liczniejszą,liczącą 44 okręty flotą zakonną.Krzyżacy uważali,że zwycięstwo zapewni im przewaga liczebna i jakościowa ich floty,związkowcy jednak wykorzystali element zaskoczenia i zepchnęli Krzyżaków na płytkie wody zatoki,okrążając ich.Walka toczyła się głównie z abordażu.W ręce polskie dostało się ok.500 jeńców,wielki mistrz zdołał zbiec do Królewca.Klęska ta spowodowała,że Krzyżacy przestali się już kompletnie liczyć w konfrontacji ze Związkiem Pruskim na wodach,a zakon popadł w jeszcze większe problemy finansowe.Rozpuszczone zostały oddziały Szumborskiego,który osobiście pod koniec roku 1463 wycofał się z wojny podpisując ze stroną polską rozejm.Na początku roku 1464 skapitulował Gniew.Polacy przeszli do kontrofensywy na Żuławach.Można śmiało powiedzieć,że wojnę trzynastoletnią(1454-1466)z Zakonem Krzyżackim wygrano na wodach Morza Bałtyckiego przez skuteczne odcięcie Królewca od dostaw i posiłków drogą morską za pomocą floty kaperskiej,głównie Gdańska,a następnie dzięki bitwie nad Zatoką Świeżą(1463),która mocno sparaliżowała działania Zakonu na Wiśle,oraz umożliwiła zdobycie Gniewu(1464),a następnie Nowego(1465) i innych miast strzegących przepraw przez Wisłę,co z kolei odcięło połączenie lądowe z Rzeszą Niemiecką,równocześnie umożliwiając Polsce już niemal bezpieczny,lecz jeszcze prowadzony w dużych konwojach pod eskortą handel rzeczny Torunia z Gdańskiem,a co za tym idzie z innymi miastami europejskimi.