Głowaczów

Wieś w Polsce położona nad rzeką Radomką,w województwie mazowieckim,w powiecie kozienickim,w gminie Głowaczów.Położona na trasie między Warką a Kozienicami,otoczona Puszczą Kozienicką i Puszczą Stromiecką.Krzyżuje się tu droga krajowa 48 z drogą wojewódzką 730.Przez Głowaczów przebiega pieszy szlak im.Witaliusza Demczuka.Miejscowość jest siedzibą gminy Głowaczów.Do 1954 roku siedziba gminy Mariampol.W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.
Historia
Na początku XX w.prowadzone były prace archeologiczne m.in."Na Trawce"koło młyna,które ujawniły pozostałości po pogańskim cmentarzysku(kultura Przeworska)z I i II w. p.n.e.Miasto Głowaczów zostało założone w 1445 przez Sędziwoja"Głowacza"Leżeńskiego herbu Nałęcz,na gruntach wsi Leżenice,za zezwoleniem księcia mazowieckiego Bolesława,na prawie chełmińskim.Kolejnymi dziedzicami Głowaczowa byli Leżeńscy i Boscy wraz z rodziną Ostrorogów.Głowaczów utracił prawa miejskie w 1869 roku.W drugiej połowie XVII w.w Głowaczowie zaczęli osiedlać się Żydzi,a w następnym stuleciu powstała samodzielna gmina wyznaniowa.W 1827 w 64 domach mieszkało 490 ludzi,w 1861 w 98 domach 3934(z czego 396 Żydów),zaś pod koniec tamtego stulecia w 121 domach 1424 mieszkańców.W bitwie pod Lipą koło Głowaczowa 15 lutego 1864 poniósł klęskę oddział powstańczy"Dzieci Warszawy"pod dowództwem por.Pawła Gąsowskiego.W 1899 r.powstała synagoga,wcześniej istniał już żydowski cmentarz.W 1921 r.było 2271 mieszkańców(z czego 1411 Żydów).We wrześniu 1939 toczyły się tu walki oddziałów osłaniających wycofującą się za Wisłę armię"Prusy".W ich trakcie zniszczono przynajmniej dwa niemieckie czołgi.Głowaczów został poważnie zniszczony podczas kampanii wrześniowej.Pewną ilość Żydów z Głowaczowa wywieziono do obozów pracy w dystrykcie lubelskim w 1940 r.Wiosną 1940 mieszkańcy Głowaczowa,a więc i Żydzi,zostali wysiedleni w związku z budową poligonu lotniczego w okolicy.Żydów przeniesiono na nieużytki między Jasieńcem a Mariampolem,gdzie żyli w prowizorycznych budach z dykty,blachy itp.Jako,że wysiedlenie Żydów z Głowaczowa odbywało się przy udziale Naczelnej Rady Starszych w Radomiu,to być może pozwoliło to na rozlokowanie przesiedleńców przynajmniej w części wedle jej wskazówek,a nie według wskazań niemieckich.W drugiej połowie sierpnia 1942 r.Żydów z Głowaczowa przeniesiono do getta w Kozienicach,skąd zostali później wywiezieni do Treblinki,gdzie ich wymordowano.
Parafia Głowaczów
Pierwotny kościół drewniany,wg tradycji założony był w 1390 r.przez Jana"Głowacza"Leżeńskiego.W 1445 r.gdy powstało miasto,powstał drugi kościół pw.Św.Wawrzyńca.Obydwa kościoły zostały zniszczone przez Szwedów.W roku 1675 został wybudowany nowy kościół,ufundowany przez biskupa Tomasza Leżeńskiego.Świątynia ta przetrwała do 1944 r.kiedy to została wysadzona w powietrze przez Niemców.Obecny kościół został wybudowany w latach 1956-1966 wg projektu Władysława Pieńkowskiego.Świątynia jest przejawem szukania stylu narodowego w architekturze.Budowniczym kościoła był ks.Stanisław Sikorski.Parafia jest siedzibą dekanatu głowaczowskiego,należącego do diecezji radomskiej.
Znane osoby powiązane z Głowaczowem

• Sędziwoj"Głowacz"Leżeński rycerz księcia Witolda,założyciel Głowaczowa
• Biskup Tomasz Leżeński fundator kościoła w Głowaczowie w roku 1675
• Błogosławiony ksiądz Władysław Miegoń wikariusz parafii Głowaczów 1916-1917,oficer Marynarki Wojennej,uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej,kawaler Orderu Virtuti Militari
• Faustyn Piasek ur.w Głowaczowie,artysta,twórca trój dźwiękowej metody nauki śpiewu,działacz patriotyczny,zasłużony działacz w Płocku
• Tadeusz Chojko ur.w Głowaczowie,żołnierz Szarych Szeregów,porucznik Armii Krajowej,powstaniec warszawski
• Stanisław Sikorski ksiądz,infułat,oficer AK,proboszcz w Głowaczowie w latach 1951–1972
• Rafał Wolski ur.w Głowaczowie,piłkarz,reprezentant Polski

Ważniejsze obiekty

• Urząd Gminy Głowaczów
• Kościół św.Wawrzyńca w Głowaczowie,wybudowany w 1966 r.
• Cmentarz żydowski w Głowaczowie,założony w XVIII wieku
• Cmentarz parafialny w Głowaczowie
• Bank Spółdzielczy w Głowaczowie,założony w 1910 r.
• Ochotnicza Straż Pożarna w Głowaczowie
• Pomnik Józefa Piłsudskiego,znajdujący się na skwerku jego imienia,którego realizatorem był Jacek Michał Szpak
• Kopiec Józefa Piłsudskiego,jeden z siedmiu w Polsce,usypany w 1935 roku po śmierci marszałka przez mieszkańców Głowaczowa

Oświata
Na terenie Głowaczowa działają:

• Publiczna Szkoła Podstawowa w Głowaczowie im.Tadeusza Kościuszki
• Publiczne Gimnazjum w Głowaczowie im.Jana Pawła II
• Niepubliczne Liceum dla dorosłych w Głowaczowie

Sport
Na terenie Głowaczowa działają:

• KS Legion Głowaczów(Klub Sportowy Legion Głowaczów)klub piłkarski z siedzibą w Głowaczowie,założony w 1954 roku z inicjatywy mieszkańca Głowaczowa Euzebiusza Małaśnickiego,który był jego zawodnikiem.Legion obecnie jest klubem tylko piłkarskim,jednak w przeszłości istniało wiele sekcji min.szermierka.Najwyższą ligą w jakiej znajdował się klub to klasa okręgowa,w której znajduje się obecnie.
• KS Legion U-12 drużyna juniorska klubu Legion Głowaczów
• UKS Jastrząb Głowaczów klub piłkarski założony w 2000 roku,przez Krzysztofa Wolskiego,trenera i jednocześnie prezesa klubu.Do największych sukcesów klubu należą:zajęcie 7 miejsca w finale krajowym Turnieju Marka Wielgusa w 2003 roku oraz zajęcie 2 miejsca w półfinale krajowym w 2004 roku.Wychowankiem UKS Jastrząb jest Rafał Wolski reprezentant Polski.