wtorek, 24 września 2013

Helena Moskiewska

Helena Iwanowna(ur.19 maja 1476 w Moskwie,zm.20 stycznia 1513 w Wilnie)wielka księżna litewska i niekoronowana królowa Polski,córka wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III i Zofii(Zoe)Paleolog bratanicy ostatniego cesarza bizantyńskiego,Konstantyna Dragazesa.
Życiorys
3 grudnia 1494 poselstwo polskie z kasztelanem wileńskim Aleksandrem Juriewiczem Holszańskim i kasztelanem trockim Janem Jurjewiczem Zabrzezińskim na czele wyruszyło z Wilna po Helenę w celu wydania jej za mąż za wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka.Małżeństwo to miało cementować rozejm litewsko-moskiewski.Po przybyciu Heleny na Litwę,odbył się ślub obojga 15 lutego 1495 w katedrze Świętego Stanisława w Wilnie.Nie zachowały się dane dotyczące posagu księżniczki,prawdopodobnie takowego nie było,gdyż Helena w listach do ojca wspominała dobroć męża,który wziął żonę bez posagu.Małżonek okazał dużą hojność wobec Heleny.28 sierpnia 1501 Aleksander nadał żonie prawem dziedzicznym dobra Kniażyce,Teteryn,Smolniany,Hradyszcze i Łosice.Dokumentem z 10 stycznia 1503 Helena otrzymała również zamek Mohylew ze wszystkimi należącymi do niego dobrami.Mimo zawarcia związku małżeńskiego z Aleksandrem,księżna pozostała w wyznaniu prawosławnym.Prawdopodobnie w lecie 1497 księżna zaszła w ciążę,która jednak zakończyła się poronieniem.W maju 1500 księżna poważnie zachorowała,przypuszczalnie chorobę spowodowało kolejne poronienie.Po śmierci brata Aleksandra,króla polskiego Jana Olbrachta,książę przyjechał do Krakowa na koronację,zaś Helena przebywała w Wilnie.Kościół katolicki nie wyraził zgody na koronację Heleny,która była odmiennego wyznania.Przyjęła jednak oficjalnie tytuł królowej.W czasie wojny z Moskwą wielokrotnie pomagała Aleksandrowi w negocjacjach ze swoim ojcem,prosząc go listownie o zaniechanie najazdów na Litwę.W mężu znalazła największe wsparcie i zrozumienie,opiekowała się nim,gdy zachorował.Po śmierci męża w 1506,Helena nadal pomagała w polepszeniu napiętych stosunków z Moskwą.W 1511 próbowała wyjechać do Moskwy,jednak nie zgodził się na to jej szwagier,Zygmunt I Stary.Potajemna próba opuszczenia Polski została udaremniona przez kanclerza wielkiego litewskiego Mikołaja Radziwiłła.Pod koniec tego roku Helena udała się do Brasławia.Była podejrzewana o spiskowanie na rzecz brata,wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla III.Zmarła bezpotomnie w wieku trzydziestu siedmiu lat i została pochowana w cerkwi Przeczystej Bogurodzicy w Wilnie.Wiele źródeł i współczesnych relacji podaje,jakoby została otruta,zaś sprawcami tej zbrodni mieli być Radziwiłłowie.Pozostawiła po sobie 40000 dukatów,które w znacznej mierze zebrała podczas pobytu na Litwie.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz