Położenie
Miasto znajduje się w środkowej części województwa zachodniopomorskiego.Świdwin jest położony na Wysoczyźnie Łobeskiej nad rzeką Regą.W granicach administracyjnych miasta znajduje jezioro Bukowiec.Najbliższe większe miasta to:Łobez(21 km),Drawsko Pomorskie(30 km),Połczyn-Zdrój(24 km),Białogard(32 km),Kołobrzeg(50 km),Resko(24 km),Złocieniec(39 km).W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa koszalińskiego.Sąsiaduje z gminą Brzeżno.Części miasta stanowią także:Buczyna,Rycerskie Dobra,Szczytniki,Świdwinek.Według danych z 1 stycznia 2009 r.powierzchnia miasta wynosi 22,38 km².Miasto stanowi 2,06% powierzchni powiatu.41% powierzchni miasta zajmują użytki rolne,a 4% użytki leśne.
Warunki naturalne
Klimat Świdwina jest umiarkowany przejściowy,charakteryzujący się niezbyt surową zimą,dość ciepłym i wilgotnym latem.Wiosna jest opóźniona z licznymi przymrozkami,lata niezbyt upalne,jesień deszczowo-przymrozkowa oraz zima prawie bezśnieżna.
Przyroda
| Gatunek | Liczba drzewa | Wymiary | Lokalizacja |
|---|---|---|---|
| Lipa drobnolistna | 7 | obwód pnia przy wysokości 1,3 m–1,62 m–3,30 m,wysokość od 15 m do 18 m, | działka geodezyjna nr 177/1,obręb nr 009 przy ul.Połczyńskiej. |
| Wierzba krucha | 1 | obwód pnia przy wysokości 1,3 m–4,06 m,wysokość 20 m | działka geodezyjna nr 136/2,obręb nr 013 przy ul.Łokietka |
| Dąb szypułkowy | 1 | obwód pnia przy wysokości 1,3 m–3,86 m,wysokość 20 m | działka geodezyjna nr 77,obręb nr 009 przy ul.Kościuszki |
| Klon zwyczajny | 1 | obwód pnia przy wysokości 1,3 m–3,33 m,wysokość 20 m | działka geodezyjna nr 77,obręb nr 009 przy ul.Łokietka |
Nazwa miasta Świdwin nie jest historycznie udokumentowana.Naukowcy niemieccy np.Rudolf Virchow,J.Spers nadają nazwie miasta pochodzenie słowiańsko-niemieckie.Natomiast Mikołaj Rudnicki wybitny językoznawca polski wywodzi nazwę miasta od słów pomorskich"Skwilbin"lub"Skwielbin"oznaczające krążek na bagnie,czyli Świdwin to miasto położone na suchym krążku bagnistej rzeki Regi.Po zakończeniu II wojny światowej miasto pierwotnie nosiło nazwę Świbowina i dopiero po konsultacjach z naukowcami rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 roku wprowadzono nazwę Świdwin.
Historia
Architektura
Cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków.
Zabytki chronione prawem w Świdwinie:
- Kościół MB Nieustającej Pomocy gotycki kościół parafialny,zbudowany w 1338 r.W ponad 100 lat później,w 1475 r.przebudowano boczne kaplice,gdzie umiejscowiono zakrystię.Wieżę dobudowano w 30 lat później.W czasie II wojny światowej bardzo poważnie uszkodzony,po wojnie odbudowany.
- Zamek Joannicki zbudowany w XIII wieku nad rzeką Regą w celu ochrony szlaków handlowych znad Morza Bałtyckiego na południe kontynentu oraz ze Szczecina do Białogardu.Nazwa zamku pochodzi od joannitów,którzy od XVI do XIX wieku mieli w nim siedzibę swojej komandorii.Obecnie w obiekcie znajduje się Biblioteka Miejska,Kino Zamek,Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej oraz Świdwiński Ośrodek Kultury.
- brama Kamienna wybudowana w XIV wieku,była jedną z trzech bram chroniących miasto.Do czasów teraźniejszych zachowała się jako jedyna.Jej przebudowa miała miejsce w 1475 r.W 2002 r.bramę zaopatrzono we wrota,stylizowane na gotyckie ważące prawie 2 tony,głównym wykonawcą wrót był świdwiński stolarz Edward Mirosław Koczwara.
- obwarowania miejskie mury mające za zadanie chronić miasto i mieszkańców,były budowane od 1319 r.Od XVIII wieku miasto zaczęło je demontować.Obecnie zachował się jedynie 14-metrowy odcinek nad rzeką Regą.
- plebania kościoła NMP
- park miejski znajduje się w nim m.in.Wieża Bismarcka,która obecnie jednak jest niedostępna do zwiedzania;zabytkowy pałacyk,który właśnie został odrestaurowany.Wkrótce teren ten ma przejść rewitalizację.
- cmentarz żydowski(ul.Dobra Rycerskie)powstały w XIX wieku na zboczu Żydowskiej Góry(Juden Berg).Oparty na kwadracie o powierzchni 0,5 ha.Cmentarz obecnie jest pod opieką Kościoła Zielonoświątkowego ze Świdwina.
- Park wodny"Relax"wielofunkcyjna kryta pływalnia.Posiada kompletne wyposażenie rozrywkowe:od basenu o wymiarach 25x16 metrów,spełniającego kryteria organizacyjne międzynarodowych zawodów pływackich,po 105-metrową zjeżdżalnię,20-metrową sztuczną rzekę,saunę,stacje masażu podwodnego.
- Gotycka Kaplica boczna kaplica dobudowana do Kościoła Matki Bożej Nieustającej Pomocy w 1475 r.Umiejscowiono w niej zakrystię,która mieści się tam do dnia dzisiejszego.
- Wieża Bismarcka wieża poświęcona pamięci"Żelaznego Kanclerza"czyli Ottona von Bismarcka.Budowę ukończono 17 września 1911 r.Została zbudowana na wzgórzu Parku Miejskiego.Na szczycie znajduje się kosz widokowy,niegdyś dostępny dla mieszkańców,oraz cztery tarasy widokowe,prezentujące panoramę miasta.Obecnie budowla jest niedostępna do zwiedzania.
- jezioro Bukowiec zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi miasta,jednak mieszczące się w jego granicach administracyjnych.Niegdyś miejsce ożywionego ruchu turystycznego,po przejęciu przez lokalnego inwestora podupadłe.
Na terenie miasta znajdują się dwa parki.Pierwszy, potocznie zwany Małym Parkiem mieści się w centrum miasta,przy ulicy Armii Krajowej i Cmentarnej.Od 1 sierpnia 2005 r.nosi on nazwę Parku Solidarności,na cześć 25.rocznicy powstania związku zawodowego"Solidarność".Park jest oświetlony,usytuowany jest w nim nowy plac dla dzieci,w którym znajduje się wiele bezpiecznych,atestowanych przedmiotów do zabaw.Park Zabytkowy potocznie przez mieszkańców nazywany"Dużym Parkiem",zlokalizowany jest na skraju miasta przy ulicy Drawskiej.Znajduje się w nim Wieża Bismarcka pochodząca z początku XX wieku.Nieco dalej w głębi znajduje się zabytkowy pałac,obecnie poddawany kapitalnemu remontowi po uprzednim spaleniu.
Gospodarka
W centrum Świdwina znajduje się duży zakład przetwórstwa drzewnego.Na terenie miasta znajduje się 5 supermarketów dużych sieci handlowych.
Demografia
Struktura demograficzna mieszkańców Świdwina wg danych z 31 grudnia 2008 r.:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 15622 | 100 | 8127 | 52,02 | 7495 | 47,98 |
| Wiek przedprodukcyjny(0–17 lat) | 3067 | 19,63 | 1538 | 9,85 | 1529 | 9,79 |
| Wiek produkcyjny(18–65 lat) | 10389 | 66,5 | 5043 | 32,28 | 5346 | 34,22 |
| Wiek poprodukcyjny(powyżej 65 lat) | 2166 | 13,87 | 1546 | 9,9 | 620 | 3,97 |
Oświata
- Przedszkole nr 1 im.Kubusia Puchatka(ul.Drawska 30)
- Przedszkole nr 2"Pod Topolą"(ul.Sportowa 3)
- Szkoła Podstawowa nr 1 im.Orła Białego(Pl.Jana Pawła II 5)
- Szkoła Podstawowa nr 2 im.ppor.Emilii Gierczak(ul.Armii Krajowej 19)
- Szkoła Podstawowa nr 3 im.Lotników Polskich(ul.Szturmowców 1)
- Publiczne Gimnazjum w Świdwinie im.Osadników Wojskowych(ul.Kombatantów Polskich 6)
- Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego im.Stefana Żeromskiego(ul.Szczecińska 88)
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im.Władysława Broniewskiego(ul.Kościuszki 28)
- Wydział Zamiejscowy Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
Świdwiński Ośrodek Kultury
Świdwiński Ośrodek Kultury mieści się w XIII-wiecznym,świdwińskim zamku przy ulicy Niedziałkowskiego.Działa on od 1968 r.Do imprez plenerowych wykorzystywany jest dziedziniec mogący pomieścić 1000 osób oraz podzamcze.
- Bitwa o Krowę impreza organizowana co roku naprzemiennie z Białogardem,upamiętniająca bitwę mieszczan świdwińskich i białogardzkich o stado krów z 15 lipca 1469 r.Ma charakter rozrywkowy i uznaną renomę w województwie.Zwycięzca dziedziczy przez rok krowie rogi.
- Ogólnopolski Konkurs Poetycki im.Jana Śpiewaka korzenie tego konkursu sięgają 35 lat wstecz.Jest on skierowany do młodych,niezrzeszonych w organizacjach poetów.Co roku mają szansę wykazać się przed jury oraz publicznością w sali widowiskowej świdwińskiego zamku.
- Plastyka wokół nas organizowane od 1990 r.ogólnopolskie warsztaty plastyczne.
- Wojewódzkie Przeglądy Teatrów odbywający się w Świdwinie od 36 lat przegląd teatrów z województwa zachodniopomorskiego(dawniej koszalińskiego).Majowa impreza wszelkich form teatralnych.
- Dzieciowisko impreza zapoczątkowana na początku lat 90.XX w.dająca możliwość wykazania swoich zdolności artystycznych podopiecznym domów dziecka z całego województwa zachodniopomorskiego.
- Kaziuki Wileńskie jako,że po II wojnie światowej sporą część mieszkańców miasta stanowili przybysze z kresów wschodnich,obyczaje tam praktykowane zostały przeszczepione na nowy teren.Odbywa się cyklicznie co rok,ma formę jarmarku wileńskiego i utrzymywana jest w klimacie kresowym.
- Dni Kultury Kresowej coroczna wystawa artystyczna ludzi z kresów wschodnich,osiedlonych na Pomorzu.
- Ogólnopolski Turniej Rycerski impreza utrzymywana w rycerskim,średniowiecznym klimacie.Współorganizatorem jest Świdwińskie Bractwo Rycerskie.
Kino„Zamek”znajduje się w sali widowiskowej świdwińskiego zamku.W okresie letnim jest ono nieczynne.Filmy wyświetlane są na rozwijanym ekranie.Udźwiękowieniem są głośniki znajdujące się w sali.Jest to obecnie jedyne kino w mieście.Dawniej była sala kinowa przy ul.Kościuszki,jednak zostało ono zamknięte i z czasem przerobione na sklep z artykułami budowlanymi.W latach 2000-2004 działał w Świdwińskim Ośrodku Kultury Dyskusyjny Klub Filmowy.
Biblioteka Miejska
Została ona otwarta 8 stycznia 1948 r.przy ul.3 Marca 39.W miarę rozrostu księgozbioru,budynek przestał zaspokajać potrzeby i od 30 kwietnia 1949 r.siedzibą biblioteki stał się Świdwiński Ośrodek Kultury.Biblioteka ma powierzchnię 159 m².Od 1 maja 2004 r.czyli daty wejścia Polski do Unii Europejskiej,w bibliotece zostało zlokalizowane Centrum Informacji Turystycznej i Gospodarczej.
Media lokalne
Na terenie miasta działalność religijną prowadzą:Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP,Kościół rzymskokatolicki,Kościół Zielonoświątkowy w RP oraz Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy z Salą Królestwa.Miasto jest siedzibą dekanatu Świdwin,w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.Większość mieszkańców miasta stanowią wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego.Należą oni do dwóch parafii:Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św.Michała Archanioła.
Sport
Kluby sportowe
W Świdwinie działa sporo stowarzyszeń sportowych,propagujących rozwój sportu na terenie miasta.
- Klub Sztuk Walk"Spartakus Świdwin"
- Klub Sportowy"Sumo-Team"
- Klub Sportowy"Technik"
- Miejski Ludowy Klub Tenisa Stołowego"Spójnia"Świdwin
- Klub Sportowy Piłki Nożnej"Spójnia"
- Klub Piłki Nożnej"Granit"(nie istnieje)był to Wojskowy Klub Sportowy działający przy jednostce wojskowej
- Klub Sportów Siłowych"Świt"
- Miejski Szkolny Związek Sportowy
- Świdwińskie Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego
- Gminny Ludowy Klub Sportowy"Żaki 2000 Gmina Świdwin"
- Gminny Ludowy Klub Sportowy Aksa/Żaki Gmina Świdwin
- Międzyszkolny Uczniowski Klub Karate"Bushido"
18 sierpnia 2007 r.w Świdwinie,odbyły się Międzynarodowe Mistrzostwa Polski"Sumo Poland Open".Imprezę swoim patronatem objęła ambasada Japonii w Polsce oraz Genowefa Wiśniowska,wicemarszałek Sejmu RP.Zawodnicy startowali w sześciu kategoriach wagowych.Miasto było organizatorem mistrzostw dopiero pierwszy raz,po ich przenosinach z Krotoszyna.
Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego
Świdwińskie Stowarzyszenie Lotnictwa Rekreacyjnego założone zostało 24 marca 2002 r.Skupia ono miłośników latania w przeróżnych formach:od paralotni do motolotni.Upowszechnia wiedzę o lotnictwie wśród miejscowej ludności,szkoli przyszłych pilotów,występuje w pokazach.
Memoriał im.Stefana Moskalewicza
Każdego roku w grudniu w Świdwinie odbywa się memoriał poświęcony imieniu Stefana Moskalewicza.Był to ojciec piłkarza Olgierda Moskalewicza oraz Cezarego Moskalewicza,byłego prezesa Spójni Świdwin.Na memoriał przyjeżdżają sławy polskiej piłki nożnej oraz takie zespoły jak m.in.Wisła Kraków,Arka Gdynia,Pogoń Szczecin.Wszystkie mecze odbywają się w Hali Sportowej"Relax"przy ul.3 marca 50.
Transport
Transport drogowy
W mieście działa przedsiębiorstwo transportu osobowego PKS Świdwin.
Przez Świdwin przebiegają trzy drogi wojewódzkie:
- droga wojewódzka nr 151 Świdwin Łobez Węgorzyno Ińsko Recz Choszczno Barlinek Gorzów Wielkopolski
- droga wojewódzka nr 152 Płoty Świdwin Połczyn-Zdrój
- droga wojewódzka nr 162 Kołobrzeg Świdwin Drawsko Pomorskie
- Linia kolejowa nr 202 Gdańsk Główny-Stargard Szczeciński
- tzw.Magistrala Nadbałtycka,znaczenia państwowego,pierwszorzędna,zelektryfikowana,częściowo dwutorowa.Czynna w ruchu pasażerskim i towarowym,bezpośrednie połączenie kolejowe ze Szczecinem,Gdynią,Olsztynem,Białymstokiem
- linia przebiegająca przez Świdwin jest obecnie jednotorowa(uruchomiona w czerwcu 1859 r.jako linia dwutorowa).Wiosną 1945 r.Rosjanie jako zdobycz wojenną rozebrali drugi tor na odcinku Białogard-Runowo Pomorskie.Prędkości szlakowe:120 km/h dla pasażerskich składów wagonowych,120 km/h dla autobusów szynowych,70 km/h dla towarowych składów wagonowych.
-
Linia kolejowa nr 421 Smardzko-Świdwin
- znaczenia państwowego,drugorzędna,niezelektryfikowana,jednotorowa.Czynna w ruchu towarowym,przewozy paliwa lotniczego do jednostki wojskowej w Świdwinie
- prędkość szlakowa 50 km/h
- dawniej jako linia Połczyn-Zdrój-Świdwin,odcinek Połczyn-Zdrój-Smardzko jest nieczynny i skreślony z ewidencji PKP Polskie Linie Kolejowe,przewozy pasażerskie zawieszone w 1997 r.towarowe w 1999 r.Infrastruktura nieczynnego odcinka mimo licznych ubytków jeszcze istnieje.
W odległości około 5 km od centrum miasta znajduje się lotnisko wojskowe,21 Baza Lotnicza.Ruch na lotnisku jest zamknięty dla cywili,jednak często służy jako lądowisko dla rządowych samolotów.Jest to wojskowe osiedle Świdwina.Pas startowy ma długość 2,5 km i 60 m szerokości.
Administracja
Świdwin ma status gminy miejskiej.Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Świdwin 15 radnych.Organem wykonawczym władz jest burmistrz.Siedzibą władz miasta jest ratusz na placu Konstytucji 3 Maja.
Burmistrzowie Świdwina:
- Franciszek Paszel(1998–2002)
- Józef Paweł Pietraszek(PSL)(2002–2006)
- Jan Andrzej Owsiak(UP)(2006-2010,ponownie od 2010 r.)
Mimo iż Świdwin jest miastem powiatowym,nie ma na jego terenie szpitala.Jako szpital dla powiatu świdwińskiego funkcjonuje szpital w Połczynie-Zdroju.W mieście działa 5 niepublicznych ośrodków opieki zdrowotnej.
Osoby pochodzące ze Świdwina
- Olgierd Moskalewicz piłkarz,grający na pozycji pomocnika,obecnie grający w zespole Pogoni Szczecin,
- Grzegorz Halama polski aktor komediowy,parodysta,komik,
- Teresa Żurowska polska piłkarska ręczna,
- Waldemar Łazuga prof.dr hab.nauk historycznych,członek grupy eksperckiej Donalda Tuska,
- Stanisław Stuligłowa(1952-2012)polski trener łucznictwa,
- Rudolf Virchow(1821-1902)patolog i antropolog,
- Otto Georg Bogislaf von Glasenapp(1853–1928),wiceprezes Reichsbanku,
- Siegfried Lemke(1921–1995),oficer Luftwaffe,
- Johannes Poeppel(1921-2007),generał niemieckiej armii.
- Ks.Michał Czajkowski,
- Kazimierz Dziok,
- Jan Górski(pierwszy burmistrz powojennego Świdwina),
- Tadeusz Werno,
- Andrzej Dulęba,
- Stanisław Targosz.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz