Historia
Początki miejscowości
Pierwsze wzmianki na temat miejscowości o nazwie Mielec pojawiają się w XIII i XIV wieku w bulli papieża Grzegorza IX z 1229 roku.W II połowie XIV wieku istniała już parafia mielecka(wymieniana jest w spisach świętopietrza).
Nadanie praw miejskich i miasto przed zaborami
Miasto Mielec powstało 17 marca 1457 roku,kiedy to król Kazimierz Jagiellończyk wydał zezwolenie na lokalizację miasta pod nazwą Nowy Targ,jednak z niewiadomych przyczyn Jan Mielecki,który to zezwolenie otrzymał,nie założył miasta.Dokonali tego jego dwaj synowie Jan i Bernardyn aktem z dnia 18 XII 1470 roku.W 1522 roku powstała najstarsza organizacja cechowa cech kowalski,a następnie powstały cechy:krawiecki,szewski,garncarski,sukienniczy i tkacki.Kolejnymi właścicielami miasta byli Ossolińscy i Morsztyni.Ród Mieleckich był właścicielem miasta Mielec aż do bezpotomnego wygaśnięcia rodu w roku 1771.Za jego rządów w mieście miał miejsce intensywny rozwój rzemiosła.
Zabór austriacki i czasy I wojny światowej
Tragiczny w dziejach Polski rok 1772 zapisał się najpierw wielką powodzią,która na ziemi mieleckiej spowodowała olbrzymie szkody,a następnie I rozbiorem Polski w wyniku którego Mielec dostał się pod zabór austriacki.W 1775 Anna Osolińska poślubiła Jana Pieniążka,wnosząc w posagu odziedziczoną część miasta.Następnym właścicielem został Ignacy Suchorzewski poślubiając córkę Pieniążków Paulinę.Suchorzewski odsprzedał dobra mieleckie Ludwikowi Starzeńskiemu w 1847,który z kolei pozbył się ich dziesięć lat później na rzecz żydowskiej rodziny Gross.Ostatnimi właścicielami Mielca była rodzina Oborskich w 1891 roku.W 1853 roku Mielec został miastem powiatowym obejmującym obszar,na którym znajdowało się 106 osad i 91 gmin katastralnych.W 1892 roku przy ulicy Kościuszki powstał budynek Rady Miejskiej oraz koszary żandarmerii.W 1900 rozwój powiatowego miasta przerwał ogromny pożar,który strawił 3/4 obszaru Mielca.Rok później zwrócono się do Sejmu Krajowego o państwową pożyczkę w wysokości 100000 koron przeznaczoną na odbudowę miasta.Otrzymano bezzwrotną zapomogę w kwocie 12000 koron.Na początku dwudziestego wieku mielecki rynek otoczony był rzędem murowanych kamieniczek,wzniesiono gmach sądu(1902),utworzono i zbudowano gimnazjum(1912)oraz siedzibę Rady Powiatowej.Rozwój miasta został przerwany przez wybuch I wojny światowej,która była przyczyną wielu zniszczeń i nadwerężyła potencjał ludności powiatu mieleckiego.
Dwudziestolecie międzywojenne
W latach międzywojennych wybudowano w mieście wiele brukowanych ulic,zakładów rzemieślniczych,placówek handlowych i prywatną elektrownięW 1934 roku region mielecki nawiedziła największa powódź,która zniszczyła ponad 11 tysięcy gospodarstw.W 1936 roku w ramach rozwoju Centralnego Okręgu Przemysłowego powstała w Mielcu państwowa fabryka płatowców(Państwowe Zakłady Lotnicze Wytwórnia Płatowców nr 2),gdzie rozpoczęto budowę samolotu bombowego PZL P-37„Łoś”.Budowa zakładu lotniczego pociągnęła za sobą rozwój infrastruktury mieszkaniowej-zbudowano osiedle dla pracowników fabryki oraz domy dla kadry kierowniczej.
II wojna światowa
Po wybuchu II wojny światowej miasto(09.09.1939) i zakład lotniczy(13.09)dostały się w ręce okupanta.13 września Niemcy spalili synagogę wraz z kilkudziesięcioma osobami narodowości żydowskiej.Nikt nie przeżył.W latach 1939–1944 fabryka lotnicza,przemianowana na Flugzeugwerk Mielec(w skrócie:FWM)pracowała na rzecz hitlerowskiego przemysłu lotniczego produkując ustrzenie do niemieckich samolotów bombowych,m.in.He-111 i He-117.Mielec wyzwolono 6 sierpnia 1944 roku przez Armię Czerwoną z pomocą oddziałów AK.
Czasy powojenne
Po wyzwoleniu miasta w 1944 roku powołano na terenie przedwojennych zakładów lotniczych nową fabrykę.Początkowo naprawiano tam zepsute na froncie samoloty radzieckie,a już po całkowitym wyzwoleniu kraju i kapitulacji III Rzeszy przestawiono się na przemysł cywilny.Ze względu na powojenne zapotrzebowania Polski produkowano tam m.in.wagi,garnki oraz nadwozia do autobusów i wozów strażackich.Jeszcze przed II wojną światową zakupiono dla PZL Mielec prasy do metalu.Były one tak duże,że nie wywieźli ich ani uciekający Niemcy,ani Rosjanie w 1945 roku.Po wojnie,kiedy zrujnowano przemysł motoryzacyjny,prasy te przydały się do produkcji części głęboko tłoczonych do ciągnika Ursus C-45.Zmiany w produkcji przesądziły o zmianie nazwy:w 1949 roku na Wytwórnie Sprzętu Komunikacyjnego i w 1952 roku na Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego PZL Mielec(WSK-PZL Mielec).Zakład ten był podstawowym źródłem zatrudnienia dla osób na terenie Mielca i okolicznych gmin oraz ośrodkiem kształtującym życie w mieście.W okresie jego działalności wyprodukowano w nim ponad 16 tysięcy samolotów własnej konstrukcji oraz licencjonowanych,głównie na eksport do byłego ZSRR.Ważnym faktem było istnienie w Mielcu prężnego ośrodka sportowego,którego wizytówką była drużyna piłkarska odnosząca wiele sukcesów na krajowej i zagranicznej arenie sportowej.Rozwój infrastruktury budowlanej zwrócony był głównie na budownictwo osiedli,budynków administracji publicznej oraz sieci dróg w mieście i okolicach.Sytuację zmienił rok 1995,w którym powstała pierwsza w Polsce Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC.16 marca 2007 wytwórnia Sikorsky Aircraft Corporation nabyła PZL Mielec od rządu polskiego z zamiarem rozpoczęcia produkcji śmigłowców.
Demografia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 60743 | 100 | 31484 | 51,8 | 29259 | 48,2 |
| Gęstość zaludnienia[mieszk./km²] | 1295,4 | 671,4 | 624,0 | |||
Gospodarka
Dawne mieleckie produkty
- samoloty:
- PZL.37 Łoś bombowiec
- WSK-Mielec M-15(Belphegor)odrzutowiec rolniczy
- PZL TS-11 Iskra odrzutowiec szkolno-treningowy
- PZL I-22 Iryda(później oznaczana jako M93 i M96)odrzutowiec szkolno-bojowy
- PZL M-20 Mewa samolot dyspozycyjny
- PZL M26 Iskierka samolot szkolny
- lodówki WSK
- seryjny mikrosamochód Mikrus
- samochód małoseryjny Leopard
- silniki na licencji angielskiego Leylanda do samochodów osobowych,ciężarowych,autobusów itd.
- ciężkie silniki wysokoprężne
- samoloty i śmigłowce:
- PZL M28 Skytruck samolot wielozadaniowy
- PZL M28B Bryza samolot wielozadaniowy
- PZL M18 Dromader samolot rolniczy i gaśniczy
- S-70i Black Hawk średni wielozadaniowy amerykański śmigłowiec transportowy(ob.produkcja kabin,produkcja całych śmigłowców)
- Samolot AT-3 i AT-4
-
inne:
- samochody Cobra małoseryjne,sportowe repliki
- luksusowe samochody sportowe Leopard 6 Litre Roadster
- wózki golfowe i użytkowe Melex z napędem elektrycznym
- elektronika użytkowa R&G
- meble Black Red White
- komponenty metalowe i elektrotechniczne dla przemysłu motoryzacyjnego
- podzespoły do produkcji samochodów
- szkło hartowane Sanglass
- ramy rowerowe robione ręcznie w firmie Bikepol Mielec
- opony bieżnikowane Geyer&Hosaja
- kosiarki spalinowe Husqvarna
- okna dachowe Fakro
- okna z PCV Eurocast
- styropian Termo Organika
- płyty wiórowe,MDF,panele podłogowe,blaty Kronospan
Według danych z roku 2010 średni dochód na mieszkańca wynosił 2626,90 zł(tj.stan na 31 XII;przy 2626,51 zł w zestawieniu na 30 VI);jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 2507,81 zł(tj.stan na 31 XII;przy 2507,44 zł w zestawieniu na 30 VI).
Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Miasta Mielec w latach 1995-2010 WYSZCZEGÓLNIENIE J.m. ROK 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dochody ogółem zł 22803156,- 39238488,- 54176943,- 56201893,- 61204733,- 66815927,- 76527040,- 77578578,- 80378789,- 90901170,- 98313591,- 115526067,36 119679027,02 135859991,20 143013199,64 159565544,80 ZNAK ± – + + – – – – + – – + – – – + – zł 931740,- 3140115,- 153501,- 1019171,- 1177393,- 1440142,- 3603540,- 3833448,- 2546983,- 8033741,- 4640341,- 1866955,31 12232099,22 1613896,66 324895,63 7233717,06 ZNAK Σ = Wydatki ogółem zł 21871416,- 42378603,- 54330444,- 55182722,- 60027340,- 65375785,- 72923500,- 81412026,- 77831806,- 82867429,- 102953932,- 113659112,05 107446927,80 134246094,54 143338095,27 152331827,74
Transport
Transport drogowy
Do Mielca można dojechać następującymi drogami wojewódzkimi:
- droga wojewódzka nr 875 z Kolbuszowej
- droga wojewódzka nr 984 z Lisiej Góry(k.Tarnowa)przez Radomyśl Wielki
- droga wojewódzka nr 983 z Sadkowej Góry
- droga wojewódzka nr 985 z Tarnobrzega przez Baranów Sandomierski
- droga wojewódzka nr 985 z Dębicy
Transport kolejowy
Do Mielca doprowadzono kolej w 1887 roku.Dworzec kolejowy Mielec,podobnie jak dwie małe stacje w osiedlach Rzochów i Wojsław,leżą na trasie linii kolejowej nr 25.W ostatnich latach transport szynowy w Mielcu wyraźnie stracił na znaczeniu.Odcinek Dębica Mielec Tarnobrzeg jest w fatalnym stanie technicznym,w 2009 został wstrzymany ruch pociągów osobowych oraz pospiesznych.Ruch pociągów pasażerskich miał zostać wznowiony z dniem 1 marca 2011,ale w wyniku zmiany decyzji w PKP Intercity to nie nastąpiło.W kwietniu 2011 zlecono wykonanie studium wykonalności rewitalizacji tego odcinka,które zostało ukończone jesienią 2011.Studium wykazało zasadność remontu,koszt prac oszacowano na 320 milionów złotych netto.W 2012 prowadzony jest tylko ruch towarowy obsługiwany głównie przez państwowe PKP Cargo i prywatne spółki kolejowe.Około 15 km na północ od Mielca przebiega Linia Hutnicza Szerokotorowa(linia kolejowa nr 65)o rozstawie toru 1520 mm(zgodnym ze stosowanym w krajach byłego ZSRR).Terminal przeładunkowy w Woli Baranowskiej umożliwia wymianę ładunków pomiędzy koleją szerokotorową a normalnotorową oraz ciężarówkami.
Transport lotniczy
W północnej części miasta znajduje się lotnisko,wykorzystywane głównie przez Polskie Zakłady Lotnicze jako lotnisko fabryczne i Aeroklub Mielecki jako lotnisko sportowe.W przeszłości wielokrotnie lądowały na nim samoloty transportowe i dyspozycyjne,zawsze jednak miało to związek z realizacją zapotrzebowań wytwórni lotniczej.Mieleckie lotnisko nie jest przystosowane do ruchu pasażerskiego,choć w 2005 zaproponowano stworzenie tu regionalnego,pasażerskiego portu lotniczego.Lotnisko jest wyposażone w system APV-I,który umożliwia lądowanie przy ograniczonej widoczności.W 2012 otwarto przyszpitalne lądowisko dla helikopterów przy ul.Żeromskiego.
Zabytki
Na terenie miasta Mielca zarejestrowane są następujące zabytki
- zespół pałacowy Oborskich z XVII wieku przy ul.1 Maja 73 wraz z parkiem z I połowy XIX wieku
- dwór Gardulskich z XVIII wieku przy ul.Wojsławskiej wraz z parkiem,wozownią i reliktami fortyfikacji ziemnych
- Bazylika pw.św.Mateusza Apostoła i Ewangelisty z 1526,z wieżą z końca XVIII w.podwyższoną w 1924 i ogrodzeniem;wnętrze kościoła późnobarokowe,w ołtarzu głównym obraz„Ukrzyżowanie”z XVII w.
- cmentarz parafii rzymskokatolickiej z 2 połowy XIX wieku przy ul.Długosza wraz z kaplicą cmentarną i ogrodzeniem z bramą
- cmentarz parafii rzymskokatolickiej z 2 połowy XVIII wieku przy ul.Rzecznej 2 wraz z kaplicą cmentarną(obecnie kościołem pomocniczym pw.św.Marka Ewangelisty)z tego samego okresu
- budynek Rady Miejskiej z 1909(obecnie Państwowa Szkoła Muzyczna)przy ul.Kościuszki 10 wraz z Salą Królewską
- sąd z końca XIX wieku przy ul.Kościuszki 15
- zespół budynków OSP przy ul.Kilińskiego 27:drewniana strażnica z 1882,drewniana kręgielnia z 1894,drewniana wozownia z 1921
- kamienica z 1904 przy ul.Mickiewicza 2(Łojczykówka)
- kamienica z 1900 przy ul.Mickiewicza 5(Księgarnia Dębickich)
- willa z ogrodem z 1933 przy ul.Jadernych 1
- willa z początku XX wieku przy ul.Jadernych 5
- willa z 1920 przy ul.Kościuszki 28
- dworek Suchorzewskich z początku XIX wieku przy ul.Kościuszki 5 wraz z ogrodem
- zakład fotograficzny Jadernych z 1906 przy ul.Jadernych 19(Jadernówka,obecnie muzeum fotografii,filia Muzeum Regionalnego)
- domy:ul.Jadernych 21(początek XX wieku);ul.Krasickiego 1(1926);ul.Legionów 1(1902);ul.Mickiewicza 7(1900-1902);ul.Sienkiewicza 17(drewniany,1898);Rynek 3(XIX wiek);Rynek 22(początek XX wieku);Rynek 23(połowa XIX wieku);Rynek 25(XIX/XX wiek);ul.Sandomierska 17(XIX/XX wiek)
- Zamek Mieleckich z XV wieku(w 1655 zniszczony przez Szwedów)
- drewniany ratusz na Rynku(przed 1789 najprawdopodobniej strawiony przez pożar)
- Nowa Synagoga przy ul.Joachima Lelewela(w 1939 spalona przez hitlerowców)
- drewniany kościół św.Marka w dzielnicy Rzochów(w 2010 przeniesiony do skansenu w Kolbuszowej)
Najważniejszą instytucją promującą kulturę w Mielcu jest podlegające Urzędowi Miasta Samorządowe Centrum Kultury utworzone 15 października 1997 Strukturę organizacyjną SCK stanowią:
- Dom Kultury powstał w 1953 jako Zakładowy Dom Kultury WSK Mielec.Później nosił nazwy:Robotnicze Centrum Kultury WSK i Miejski Ośrodek Kultury.Szybko stał się najważniejszym ośrodkiem kulturalnego życia miasta.W Domu Kultury mieszczą się m.in.kino Galaktyka(dawniej Metalowiec),Centrum Wystawienniczo-Promocyjne oraz siedziba Zespołu Pieśni i Tańca„Rzeszowiacy”.
- Muzeum Regionalne:
- Dworek Oborskich wybudowany przez hrabiego Wacława Oborskiego,obecnie główna siedziba Muzeum Regionalnego,
- Jadernówka dawniej siedziba zakładu fotograficznego założonego przez Augusta Jadernego,obecnie muzeum fotograficzne dysponujące drugą w Polsce co do wielkości kolekcją aparatów i akcesoriów fotograficznych(ponad 500 sztuk).
- Miejska Biblioteka Publiczna.
Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im.Władysława Szafera w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 2 im.Tadeusza Kościuszki w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 3 im.Wojska Polskiego w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 6 im.Żwirki i Wigury w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 9 im.Władysława Jasińskiego„Jędrusia”w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 11 im.Jana Pawła II w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 12 im.Henryka Sienkiewicza w Mielcu
- Szkoła Podstawowa nr 13 im.Jana Bytnara„Rudego”w Mielcu
- Szkoła Podstawowa przy Niepublicznej Szkole Mistrzostwa Sportowego w Mielcu im.Grzegorza Lato
- Gimnazjum nr 1 w Mielcu
- Gimnazjum nr 2 w Mielcu
- Gimnazjum nr 3 w Mielcu
- Gimnazjum nr 4 w Mielcu
- Gimnazjum przy Niepublicznej Szkole Mistrzostwa Sportowego w Mielcu im.Grzegorza Lato
- Niepubliczne Gimnazjum przy Szkole Podstawowej nr 2
- Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Mielcu im.st.sierż.pilota Stanisława Działowskiego
- I Liceum Ogólnokształcące im.Stanisława Konarskiego w Mielcu
- II Liceum Ogólnokształcące im.Mikołaja Kopernika w Mielcu
- Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Mielcu im.st.sierż.pilota Stanisława Działowskiego
- V Liceum Ogólnokształcące
- Liceum przy Niepublicznej Szkole Mistrzostwa Sportowego w Mielcu im.Grzegorza Lato
- Zespół Szkół Budowlanych im.Żołnierzy Armii Krajowej w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2
- Technikum Nr 2
- II Liceum Profilowane
- Zespół Szkół Ekonomicznych im.bł.ks.Romana Sitki w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1
- Technikum Nr 1
- I Liceum Profilowane
- Zespół Szkół Technicznych w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 3
- Technikum Nr 3
- III Liceum Profilowane(do 2010,obecnie nie istnieje)
- III Liceum Ogólnokształcące
- Szkoła Policealna Nr 3
- Technikum Uzupełniające Nr 3
- III Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół im.prof.Janusza Groszkowskiego w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 4
- Technikum Nr 4
- IV Liceum Profilowane(do 2010,obecnie nie istnieje)
- IV Liceum Ogólnokształcące
- Wyższa Szkoła Gospodarki i Zarządzania w Mielcu
- Specjalności:
- Rachunkowość i Ubezpieczenia
- Ekonomika i Zarządzanie Firmą
- Turystyka Międzynarodowa
- Ekonomika Gospodarki Samorządowej
- Gospodarka Europejska
- Nieruchomości
- Polityk Europejski
- Studia Podyplomowe:
- Organizacja i zarządzanie oświatą
- Rachunkowość i finanse
- Specjalności:
- Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Akademii Górniczo-Hutniczej
- kierunek:Mechanika i Budowa Maszyn
- kierunek:Robotyka i Automatyka
- kierunek:Mechatronika
- kierunek:Inżynieria Mechaniczna i Materiałowa
- oddział zamiejscowy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie(planowany)
- Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych
- Szkoła muzyczna I i II stopnia
- Dwie prywatne szkoły muzyczne
- Zespół Szkół Specjalnych w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 1
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Mielcu
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna Nr 2
- Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy
Prasa
- Korso tygodnik regionalny,wydawany od 1 sierpnia 1991(nakład ponad 8000 egz.)
- Dobry Tydzień tygodnik regionalny,wydawany od 10 grudnia 2008(nakład 10000 egz.)
- Wizjer Regionalny tygodnik regionalny
- Hejmielec bezpłatny dwutygodnik,papierowe wydanie portalu hej.mielec.pl ukazujące się od 16 września 2011.
- Wydarzenia tygodnik regionalny,ukazujący się od 27 października 2006 do 2008
- Echo Dnia(wydanie podkarpackie)kielecki dziennik regionalny,wydanie przygotowywane w Mielcu,Tarnobrzegu i Stalowej Woli,w powiecie mieleckim ukazuje się od 24 kwietnia 1998
- Gazeta Mielecka kwartalnik
- Wieści Regionalne dwutygodnik społeczno-kulturalny,wydawany od 1990 jako pierwsza w regionie mieleckim gazeta prywatna(nakład ok.2500 egz.)
- Nadwisłocze kwartalnik społeczno-kulturalny,kolportowany w całej Polsce(nakład ok.5000 egz.)
- Magazyn Prasowy Mielecka Strefa bezpłatny dwutygodnik reklamowy,wydawany od 1994(nakład ok.5000 egz.)
- W Kręgu Mieleckich Humanistów kwartalnik Stowarzyszenia Nauczycieli Polonistów wydawany od 2000
- Inny Świat pismo anarchistyczne wydawane od 1993
- Mielczanin wydawnictwo informacyjno-promocyjne Urzędu Miasta w Mielcu ukazujące się nieregularnie od 1996 w nakładzie ok.1000 egzemplarzy
Przez wiele lat w mieście funkcjonowała lokalna rozgłośnia radiowa:najpierw Hit FM(1992-1999),a wkrótce po jego upadku Puls FM(2001-2008).Obie nadawały na częstotliwości 102,4 MHz FM.Ponadto w mieście funkcjonuje studio regionalne RDN Małopolska.W latach 90.działała regionalna telewizja TVK Gosat,nadająca cotygodniowy program informacyjny Kalejdoskop Mielecki oraz relacje z lokalnych wydarzeń.Obecnie w mieście funkcjonuje lokalny oddział Twojej Telewizji Kablowej.
Podział administracyjny
Mielec jest podzielony na 18 osiedli,które są jednostkami pomocniczymi wspólnoty samorządowej.Zostały utworzone 14 czerwca 1978 przez Miejską Radę Narodową,a następnie wraz z przyłączeniem kolejnych terenów,podział ten był korygowany.Podział na osiedla obejmuje cały obszar miasta,a przy ich wyznaczaniu pod uwagę wzięta została jednorodność układu osadniczego,układ przestrzenny oraz możliwości integracji w celu wykonywania zadań publicznych.
Religia
Przypuszcza się,że pierwsza parafia w Mielcu(wymienianym w dokumentach jako Imelecz)została ufundowana przez właściciela Mielca,Paszko Trestkę,pomiędzy rokiem 1357 a 1374.Żydzi zaczęli osiedlać się z końcem XVI wieku.Kalwinizm w Mielcu się nie pojawił,natomiast pierwszy zbór Kościoła Zielonoświątkowego otworzono w latach 90.XX wieku.
Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły:
- Parafie rzymskokatolickie
- Parafia św.Mateusza
- Parafia św.Marka Ewangelisty
- Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy
- Parafia Ducha Świętego
- Parafia Trójcy Przenajświętszej
-
Kościół Zielonoświątkowy
- Zbór w Mielcu
- Świadkowie Jehowy(2 zbory)
Mielecki sport kojarzony jest przede wszystkim z drużyną piłkarską reprezentującą wielosekcyjny klub Stal Mielec.Zespół ten dwukrotnie,w latach 1973 i 1976,zdobył tytuł Mistrza Polski.Jego zawodnicy często byli nagradzani powołaniami do kadry narodowej,a stadion,na którego murawie rozgrywane były mecze,zaliczany jest do największych tego typu obiektów w kraju.W wyniku transformacji ustrojowej właściciel Stali WSK„PZL-Mielec”(ob.Polskie Zakłady Lotnicze)popadł w poważne kłopoty finansowe,czego skutkiem był rozpad klubu na kilka mniejszych w połowie 1997 roku.Kontynuatorem piłkarskiej tradycji jest FKS Stal Mielec,który w sezonie 2011/2012 występuje na murawach III ligi.Pomimo słabych wyników drużyny seniorów,klub słynie z bardzo wysokiego poziomu kształcenia młodzieży.Duże w tym zasługi ma funkcjonująca przy klubie Szkoła Mistrzostwa Sportowego im.Grzegorza Laty.W 2006 FKS Stal Mielec zajął trzecie miejsce w Mistrzostwach Polski Juniorów Starszych.Rok 2007 przyniósł kolejne sukcesy juniorzy starsi zajęli drugie miejsce,pokonując przy tym mistrza Polski z poprzedniego sezonu Gwarka Zabrze,juniorzy młodsi natomiast zdobyli tytuł Mistrza Polski pokonując w turnieju finałowym SMS Łódź 1:0,MKS Cracovię Kraków SSA 5:0 i remisując z Jagiellonią Białystok 0:0.Jest to największe osiągnięcie w historii juniorskiej Stali.Klub Piłki Siatkowej Kobiet Stal Mielec w latach 1997–2012 reprezentował miasto w rozgrywkach najwyższego szczebla w Polsce(kolejno Serii A,Ligi Siatkówki Kobiet i PlusLigi Kobiet),sporadycznie także w europejskich pucharach.Zespół zdobył Wicemistrzostwo Polski w sezonie 1999/2000,brązowy medal Mistrzostw Polski w 1998/1999 i 2003/2004,srebrny medal Pucharu Polski w 1998/1999,a w sezonie 2002/2003 dotarł do ćwierćfinału Pucharu Konfederacji CEV.Od sezonu 2012/2012 zespół występuje jako Stal Mielec S.A.w 1 lidze.Tauron Stal Mielec od sezonu 2010/11 gra w ekstraklasie.Z sekcji lekkoatletycznej wyłonił się natomiast Lekkoatletyczny Klub Sportowy Stal Mielec,a z pływackiej Uczniowski Klub Sportowy Ikar Mielec(obecnie Międzyszkolny Klub Sportowy Ikar Mielec).Z biegiem czasu powstawały kolejne kluby,które nazwą odwoływały się do Stali.W 2005 roku zawiązał się Mielecki Klub Piłki Siatkowej Stal Mielec,który występuje w III lidze,a w 2009 futsalowy Klub Sportowy Fair Play Mielec(obecnie Klub Futsalu Stal Mielec),grający w II lidze.Szczególne zasługi dla polskiego chodu sportowego ma Odrodzone Towarzystwo Gimnastyczne Sokół Mielec,klub niezwiązany z dawną Stalą,którego wychowankami są m.in.Rafał Augustyn,Paulina Buziak i Rafał Sikora,Mistrzowie i Reprezentanci Polski.Dużą rolę w dziedzinie propagowania zdrowego stylu życia odgrywa Mielecki Ośrodek Sportu i Rekreacji.Zajmuje się on m.in.administracją obiektów sportowych:stadionu,hali sportowo-widowiskowej,kąpieliska,lodowiska,kortów tenisowych i innych.Od roku akademickiego 2008/2009 w mieście funkcjonuje oddział zamiejscowy Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Ponadto w Mielcu działają m.in.:
- Mielecki Klub Sportowy Gryf
- Towarzystwo Gimnastyczne Sokół Mielec
- Aeroklub Mielecki
- Klub Szachowy SDK-Lotnik
- Klub Sportowy Smoczanka
- MKS TS Reg-Benz Mielec klub tenisa stołowego startujący w II lidze
- USB„Iryda”Mielec
- Klub Żeglarski„Orkan”Mielec
- Douchy-les-Mines
- Löhne
- Morlaix
- Mukaczewo
- Saint-Martin-des-Champs
- Saint-Thégonnec
- Tiszaföldvár
- Vila Nova de Poiares
Znani mielczanie
Historyczni
- Jan Mielecki współwłaściciel Mielca,kasztelan wiślicki,wojewoda podolski,marszałek wielki koronny
- Mikołaj Mielecki współwłaściciel Mielca,hetman wielki koronny,wojewoda podolski
- Sebastian Mielecki kasztelan krakowski
- Zofia Mielecka żona Jana Karola Chodkiewicza,córka Mikołaja Mieleckiego
- Artyści
- Marek Bałata wokalista jazzowy,kompozytor,grafik
- Tadeusz Breyer rzeźbiarz i medalier
- Piotr Gąsowski aktor teatralny,filmowy,kabaretowy i serialowy
- Bogusław Pezda lider formacji Agressiva 69
- Mr.Pollack(Jacek Polak i Grzegorz Polak)mielecki zespół rockowy
- Stillborn mielecki zespół death/black metalowy
- Rafał"Rasta"Piotrowski wokalista zespołu Decapitated
- Time Of Tales mielecki zespół power-folk-metalowy
- Pisarze i poeci
- Kazimierz Biculewicz poeta
- Piotr Durak pisarz,poeta,podróżnik
- Edward Guziakiewicz pisarz,członek Związku Literatów Polskich
- Włodzimierz Kłaczyński pisarz,członek Związku Literatów Polskich
- Jerzy Mamcarz poeta,kompozytor,pieśniarz,satyryk
- Józef Maksymilian Ossoliński pisarz,badacz literatury i działacz kulturalny epoki oświecenia
- Dziennikarze
- Marian Dąbrowski dziennikarz,potentat prasowy
- August Jaderny fotograf
- Hieronim Wrona dziennikarz muzyczny
- Naukowcy
- Czesław Basztura naukowiec zajmujący się akustyką mowy
- Tadeusz Bigo prawnik,profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Wrocławskiego
- Stanisław Działowski polski konstruktor lotniczy i pilot
- Stanisław Leszczycki geograf
- Władysław Miodunka filolog,profesor,prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Władysław Szafer botanik,profesor UJ,dyrektor krakowskiego Ogrodu Botanicznego,dyrektor Instytutu Botaniki UJ
- Politycy
- Janusz Chodorowski prezydent Mielca od 1994
- Leszek Deptuła marszałek woj.podkarpackiego w latach 2002-2006,poseł na sejm VI kadencji
- Stanisław Janas poseł na Sejm II,III i IV kadencji
- Jan Król wicemarszałek Sejmu III kadencji,poseł na Sejm PRL X kadencji i Sejm RP I,II i III kadencji
- Bożena Lublińska-Kasprzak prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
- Zbigniew Mączka poseł na Sejm RP II kadencji
- Władysław Ortyl wiceminister rozwoju regionalnego,senator VI,VII i VIII kadencji
- Andrzej Osnowski poseł na Sejm III kadencji,przewodniczący rady Mielca(1990-1998)
- Stanisław Padykuła poseł na Sejm X kadencji,wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu
- Karol Popiel polityk chadecki,działacz Centrolewu
- Krzysztof Popiołek poseł na Sejm VI i VII kadencji,dwukrotny wiceprezydent Mielca(1994-1998 i 2006-07)
- Tomasz Poręba Poseł do Parlamentu Europejskiego
- Tadeusz Ryczaj poseł na Sejm IX kadencji,dyrektor naczelny WSK PZL Mielec
- Kazimierz Sabbat prezydent i premier Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie
- Krystyna Skowrońska posłanka na Sejm IV,V,VI i VII kadencji
- Franciszek Sokół wojskowy i działacz polityczny,komisarz Rządu w Gdyni w latach 1933-1939
- Sportowcy
- Krzysztof Bociek piłkarz
- Kazimierz Buda piłkarz,pięciokrotny reprezentant Polski
- Zenon Chojnicki szachista
- Dorota Dydo-Jędrusińska sprinterka,finalistka IO 2008 w sztafecie 4x100m
- Włodzimierz Gąsior piłkarz,trener piłkarski
- Jakub Giża kulomiot,Młodzieżowy Mistrz Europy 2007
- Grzegorz Kolisz piłkarz
- Zygmunt Kukla piłkarz,reprezentant Polski
- Grzegorz Lato piłkarz,wielokrotny reprezentant Polski,trener piłkarski,senator,prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej
- Mirosław Przedpełski prezes Polskiego Związku Piłki Siatkowej,członek Zarządu FIVB
- Maciej Rzeźnik rajdowiec
- Andrzej Rżany bokser,trzykrotny olimpijczyk,wielokrotny mistrz Polski
- Antoni Weryński piłkarz ręczny,działacz sportowy,prezes SPR-u Stali Mielec w latach 1997-2012
- Bogusław Wyparło piłkarz,trzykrotny reprezentant Polski
- Jan Karol Chodkiewicz współwłaściciel Mielca w latach 1593-1610,mąż Zofii Mieleckiej
- Jan Zbigniew Ossoliński właściciel Mielca,sekretarz królewski
- Krzysztof Ossoliński współwłaściciel Mielca
- Maksymilian Ossoliński współwłaściciel Mielca
Decyzja o wręczeniu tego szczególnego wyróżnienia leży w gestii Rady Miejskiej.Honorowe obywatelstwo może być przyznane wyłącznie osobie nie mieszkającej na stałe w Mielcu,która w nadzwyczajnym stopniu przysłużyła się miastu.
Najprawdopodobniej jedynie sześć osób zostało uhonorowanych w ten sposób:
| 1873 | Eugeniusz Beneszek | starosta mielecki |
| 1897 | Seweryn Chrząszczewski | starosta mielecki |
| 1903 | hrabia Leon Piniński | namiestnik Galicji |
| 1913 | dr Andrzej Kędzior | dyrektor Krajowego Biura Melioracyjnego we Lwowie |
| 1938 | Zygmunt Szlichting | starosta mielecki |
| 1990 | Lech Wałęsa | prezydent Polski |
Za szczególne zasługi wobec Mielca przyznawany jest Medal Przyjaciel miasta Mielca.
| Data wyróżnienia | Wyróżniony | Uzasadnienie |
|---|---|---|
| 18 marca 1997 | Stanisław Soloch(mer miasta Douchy-les-Mines we Francji) | za zasługi położone dla nawiązania,umacniania i rozwijania współpracy Douchy-les-Mines i Mielca |
| Paulo Rodrigues(sekretarz przemysłu,handlu i turystyki stanu Goiás w Brazylii) | za zasługi w nawiązaniu i rozwoju współpracy gospodarczej Brazylii i Polski(głównie miast Anapolis i Mielca) | |
| Erivan Bueno De Morais(deputowany stanu Goiás w Brazylii) | ||
| 22 września 1997 | Jose Paes De Lucena(prezes zarządu PZL-Mielec w Brazylii(Fabica de Avioes do Brasil) | |
| 3 października 1997 | Marek Pol | za szczególny wkład pracy w restrukturyzację mieleckiego przemysłu,a także w przygotowanie i powołanie pierwszej w Polsce Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK MIELEC |
| Wacław Niewiarowski | ||
| Tadeusz Soroka | ||
| Arkadiusz Krężel | ||
| Edward Nowak | ||
| Teresa Korycińska | ||
| 14 września 1998 | Robert Grudzień(organista) | za szczególny wkład pracy w przygotowanie i przeprowadzenie Międzynarodowego Festiwalu Organowego w Mielcu |
| 20 września 1999 | Wiesław Ochman(polski śpiewak) | za sympatię dla Mielca,polską i światową wielkość artystyczną,uświetnienie występem koncertów finałowych Międzynarodowego Festiwalu Organowego w Mielcu |
| 19 września 2001 | Maciej Sysło(profesor Uniwersytetu Wrocławskiego) | za otwartą sympatię dla Mielca,pomoc przy organizowaniu ogólnopolskich konferencji edukacyjnych Informatyka w szkole 2000 i 2001 w Mielcu,oraz promowanie Mielca jako miasta przyjaznego nowoczesnej edukacji |
| 3 kwietnia 2003 | Feliks Kiryk(profesor Akademii Pedagogicznej w Krakowie) | za naukowo-historyczne badania regionu mieleckiego w latach 1970-2000,zawarte w trzytomowym dziele Mielec.Z dziejów miasta i regionu oraz prezentowane w niezliczonych artykułach naukowych i na wielu sympozjach,za sympatię wobec Mielca |
| 30 maja 2003 | Andrzej Niemczyk(trener polskiej reprezentacji siatkarek) | za trenerskie i zawodnicze zasługi w siatkarskich reprezentacjach Polski oraz kadrze Stali Mielec |
| 11 lutego 2004 | Wiktor Skworc(biskup ordynariusz Diecezji Tarnowskiej) | za wspieranie wspólnych inicjatyw kulturalnych i oświatowych,za opiekę duchową nad wszystkimi mielczanami oraz parafiami Mielca i powiatu mieleckiego |
| 2 maja 2004 | Werner Hamel(burmistrz miasta Löhne w Niemczech) | za zasługi w zakresie nawiązania i rozwoju partnerskiej współpracy Löhne i Mielca oraz przygotowanie przyjacielskiej platformy dla przyszłej współpracy samorządów obu miast i ich mieszkańców |
| 9 lipca 2004 | Henryk Kasperczak(zawodnik i trener piłki nożnej) | za wielkie zasługi dla Stali Mielec w latach 1965-1978,sukcesy jako piłkarz i trener,jako wyraz dumy i uznania mielczan |
| 15 maja 2005 | Paweł Adamek(dyrygent orkiestry Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Dębicy) | za aktywność w budowaniu współpracy pomiędzy środowiskami kulturalnymi Mielca i Dębicy |
| 1 czerwca 2007 | rodzina Kirchhoff | za zasługi w pomnażaniu potencjału gospodarczego Mielca,za harmonijną współpracę w dziedzinie kultury Mielca i innych stref życia publicznego |
| 21 lutego 2011 | Antoni Tajduś(profesor i rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie) | za zasługi w pomnażaniu potencjału intelektualnego młodzieży,a przy tym za wybitny wkład na rzecz rozwoju Mielca w dziedzinie nowoczesnego szkolnictwa wyższego oraz za przydawanie prestiżu uczelni macierzystej także Zamiejscowemu Ośrodkowi Dydaktycznemu AGH w Mielcu. |
| 29 września 2012 | Heinz-Dieter Held(burmistrz miasta Löhne w Niemczech) | za kontynuację zapoczątkowanych w 2002 roku wzajemnych uzgodnień o partnerstwie Mielca i Löhne oraz za budowanie przyjaznych więzi pomiędzy środowiskami Mielca i Löhne w dziedzinie samorządności,kultury,oświaty,sportu i przemysłu |
| 10 maja 2013 | Renata i Henryk Bury(przedsiębiorcy) | za szczególne zasługi w budowaniu pomostów zaufania między mieszkańcami Unii Europejskiej oraz w podzięce za harmonijne pomnażanie potencjału gospodarczego miasta Mielca i transfer innowacji technicznych. |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz