Golub

(niem.Gollub)dawniej samodzielne miasto,obecnie dzielnica Golubia-Dobrzynia(województwo kujawsko-pomorskie),na prawym brzegu Drwęcy.Prawa miejskie posiadał w latach 1300-1951.W 1951(de facto 1941)połączony z Dobrzyniem nad Drwęcą utworzył nowe miasto Golub-Dobrzyń.Jest prawie sześć razy mniejszy ludnościowo od Dobrzynia,liczącego niecałe 11000 mieszkańców.W 2011 r.miał 1887 mieszkańców.
Historia

• 1254 pierwsza wzmianka o Golubiu,jako własności biskupów kujawskich
• 1293 Golub odstąpiony Krzyżakom
• 1300 założenie krzyżackiego miasta
• 1305-1311 wzniesienie zamku i ustanowienie komturii
• 1410 zdobycie przez wojska polskie
• 1422 zdobycie przez wojska polskie(Wojna golubska)
• 1466 przyłączony do Polski(Prusy Królewskie)na mocy pokoju toruńskiego jako starostwo niegrodowe
• 1611-1625 rezydencja Anny Wazówny(siostry Zygmunta III Wazy)
• 1772-1919 Golub pod zaborem pruskim(1807-1815 w Księstwie Warszawskim)
• od 1900 połączenie kolejowe z Bydgoszczą i Brodnicą
• 1939-1945 okupacja hitlerowska,zagłada ok.200 Żydów golubskich,wyniszczanie polskiej inteligencji,przymusowe wpisywanie na niemiecką listę narodowościową(ok.90% mieszkańców miasta)
• 1941 de facto utrata samodzielności w czasie okupacji przez połączenie z Dobrzyniem i utworzenie miasta Golub-Dobrzyń.
• 1951 formalna utrata samodzielności przez połączenie z Dobrzyniem i utworzenie miasta Golub-Dobrzyń

Główne zabytki

• Zamek w Golubiu
• gotycki kościół św.Katarzyny
• pozostałości murów miejskich
• zabytkowe domy,m.in.kamienica z 1635 i drewniany dom podcieniowy z 1771
• dawny kościół ewangelicki z początku XX wieku.