wtorek, 10 września 2013

Radymno

(ros.Радымно,ukr.Ради́мно;jid. רעדעם,Redem)miasto i gmina w Polsce w województwie podkarpackim,w powiecie jarosławskim.Dawna rezydencja biskupów przemyskich.Od 23 grudnia 1920 do 18 sierpnia 1945 znajdowało się na terenie województwa lwowskiego.W latach 1945–1974 wchodziło w skład woj.rzeszowskiego.Po zmianie podziału administracyjnego kraju w latach 1975–1998 miasto należało do woj.przemyskiego.Miasto jest położone w Bramie Przemyskiej na lessowym płaskowyżu Pogórza Karpackiego przechodzącego w dolinę Sanu,rozlokowane na jego lewym brzegu nad rzeką Radą,przy drodze międzynarodowej A-4 Jędrzychowice Korczowa(granica państwa)Lwów.
Dane
  • Według GUS z 1 stycznia 2012 miasto liczyło 5533 mieszkańców
  • powierzchnia miasta 1362 ha(13,6 km²)
  • kopaliny gaz ziemny,gliny ceramiczne,kruszywa mineralne(żwir)
  • podmioty gospodarcze 421
  • status samodzielna gmina miejska w powiecie jarosławskim,województwie podkarpackim
  • na terenie miasta Radymno ma swoją siedzibę Gmina Radymno,na 1 stycznia 2012 licząca 19 sołectw,11492 mieszkańców i zajmująca powierzchnię 182,44 km²
  • siedziba dwóch dekanatów rzymskokatolickich: Radymno I i Radymno II
Struktura powierzchni
Według danych z 2007 Radymno ma obszar 13,59 km²,w tym:
  • użytki rolne 71%,
  • użytki leśne 0%.
Miasto stanowi 1,32% powierzchni powiatu. Demografia
Dane z 1 stycznia 2012
Wyszczególnienie Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Populacja 5533 100 2833 51,2 2700 48,8
Gęstość zaludnienia(mieszk./km²) 406 208 198
Mieszkańcy Radymna stanowią 4,48% ludności powiatu.
Podział administracyjny miasta
  • Osiedle Nr 1 to ulice:Stefana Batorego,Józefa Bema,Cicha,Brunona Gruszki,Grunwaldzka,Tadeusza Kościuszki,Jana Kilińskiego,Zygmunta Krasińskiego,Hugona Kołłątaja,Legionów,Lwowska od nr 1 do rzeki Rada,3 Maja,Adama Mickiewicza,Czesława Miłosza,Nadbrzeżna,Gabriela Narutowicza,Cypriana Kamila Norwida,Stefana Okrzei,Elizy Orzeszkowej,Polna,Piekarska,Józefa Piłsudskiego,Tadeusza Rejtana,Rynek,Słoneczna,Spisówka,Henryka Sienkiewicza,Strażacka,Juliusza Słowackiego,Jana III Sobieskiego,Fryderyka Szopena,Jana Zachariasiewicza,Zarzecze,Zamknięta,Jana Kochanowskiego,Mikołaja Reja,Władysława Reymonta,Stefana Żeromskiego.
  • Osiedle Nr 2 to ulice:Akacjowa,Błonie,Dolna,Jagodowa,Jesienna,Kasztanowa,Kolejowa,Królowej Jadwigi,Jana Pawła II,Letnia,Lwowska od ul.Dolnej do przejazdu kolejowego,Młynarska,Hanki Sawickiej,Sportowa,Wiosenna,Wietrzna,Wiśniowa,Zimowa,Złota Góra. 
  • Osiedle Nr 3 to ulice:Budowlanych,Lwowska od rzeki Rada do ul.Dolnej,Piaskowa,Plażowa,Rybacka,Sanowa,Zasanie,Zielona.
  • Osiedle Nr 4 to ulice:Kazimierza Wielkiego,Tysiąclecia,Stefana Kardynała Wyszyńskiego,osiedle Władysława Jagiełły.
Historia
Średniowiecze
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Radymna sięgają czasów neolitu.W 1958 nieopodal dzisiejszej cegielni odkryto pozostałości dużej osady z II–III w.n.e.Jan Długosz wspomina o istnieniu w czasach przedpiastowskich lechickiego plemienia Radymiczan,od których,być może,wywodzi się dzisiejsza nazwa miasta.Żyli oni nad Wisłą i Sanem w IV–VI w.po czym przemieścili się w rejon położony między Dnieprem,Desną a Sożem.W latach 947-980 obszar Radymna należał do Polskiej dynastii Piastów,a od roku 981 do Rusi Kijowskiej.W 1366 roku Bernard z Szynwałdu otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego zezwolenie na założenie osady lokowanej na polach zwanych Radymnie wcześniej już zaludnionej.W 1377 roku książę Władysław Opolczyk nadał Mikołajowi Żelazna Głowa sołectwo we wsi Radymno z prawem pobierania czynszów od kramów.Królowa Maria córka Ludwika Węgierskiego w 1384 podarowała Radymno biskupom przemyskim.W 1431 roku król Władysław Jagiełło nadał wsi Radymno prawa miejskie z przywilejem cotygodniowych(we wtorki) i dorocznego jarmarku na św.Wawrzyńca(10 sierpnia),potwierdzonym w 1467 roku przez króla Kazimierza Jagiellończyka.Ze względu na położenie przy rzece(San)oraz uczęszczanym szlaku handlowym już w XVI w.Radymno stanowiło ruchliwy ośrodek targowy i rzemieślniczy z licznymi cechami(m.in.cech rzeźniczy,sitniczy czyli powroźniczy).Tutejsi powroźnicy zaopatrywali w liny flotę królewską Władysława IV.
Nowożytność
Położenie geograficzne miasta przyczyniało się do częstych zniszczeń wojennych(w 1488 roku Wołosi,a w latach 1502 i 1624 Tatarzy).Drewniana zabudowa i duży przepływ ludności sprzyjały wybuchowi niszczących pożarów(w latach 1603,1638 i 1647).W 1529 w zamiejscowej siedzibie biskupa obradował synod diecezjalny.W 1598 w Radymnie wydano dokument erekcyjny,na podstawie którego parafia sarzyńska zaczęła samodzielnie funkcjonować.Mimo zbudowania w 1625 roku wałów i parkanów obronnych Radymno zostało zdobyte przez Szwedów w 1656 roku i przez Węgrów Rakoczego rok później.Zniszczenia były tak duże,że nawet nadanie przywileju na fundamencie dawnych praw przez biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego celem podniesienia z ruin nie spowodowało wyraźnego rozwoju miasta.W 1646 roku metropolita kijowski Petro Mohyła wydał statut ustanawiający bractwo przy przedmiejskiej cerkwi Trójcy Świętej.Pod koniec lipca 1683 roku obozowały pod Radymnem wojska hetmana Stanisława Jabłonowskiego idące na odsiecz Wiedniowi obleganemu przez Turków.Na 29 lipca został na radymniańskich błoniach zarządzony popis.W połowie XVIII w.Radymno liczyło 1200 mieszkańców i 154 domy,3 kościoły,szpital dla ubogich,szkołę parafialną i 2 cegielnie.W XVIII w.istniała w Radymnie okazała rezydencja biskupów przemyskich.W 1730 roku został wybudowany murowany kościół pod wezwaniem św.Wawrzyńca i św.Sebastiana oraz tego samego roku został poświęcony przez ks.Andrzeja Pruskiego.Świątynia została zbudowana z inicjatywy biskupa przemyskiego Aleksandra Antoniego Fredry.W latach 1772–1918 miasto znajdowało się pod zaborem austriackim.6 grudnia 1794 roku na terenie miasta został aresztowany przez Austriaków Hugo Kołłątaj,w chwili gdy zmierzał przez Galicję i Węgry do Wenecji.11 września 1823 roku w Radymnie urodził się Jan Zachariasiewicz.W czerwcu 1826 roku prawdopodobnie koło Radymna rybacy wyłowili z Sanu srebrną głowę byka,która miała trafić do„zbioru starożytności w Wiedniu”.W Radymnie lata szkolne spędził malarz Leopold Löffler,gdzie od 1832 roku mieszkał jego stryj Filip,miejscowy poczmistrz.W 1860 roku obok Radymna przeprowadzono linię kolejową.Kilka lat po tym wydarzeniu władze austriackie zmieniły herb miasta z infuły biskupiej na żaglowca kołyszącego się na falach.Na przełomie lat 60. i 70.XIX wieku Austriacy rozpatrywali możliwość budowy twierdzy zamiast w Przemyślu czy w Jarosławiu w Radymnie.Niestety,ze względu na mniej korzystne położenie w terenie zdecydowano się jedynie na ufortyfikowanie przyczółka mostowego na Sanie.Dopiero w XIX w.nastąpiło ożywienie gospodarcze.W latach 1857–1867 Radymno było siedzibą powiatu.11 czerwca 1868 w Radymnie ustanowiony został sąd grodzki.Po likwidacji powiatu utrzymywały się niektóre urzędy,np.powiat sądowy,obejmujący 32 gminy i 29 obszarów dworskich,z których podatek bezpośredni w 1910 wynosił 109722 korony.W 1863 powstał urząd podatkowy.W 1884 zawiązane zostało Towarzystwo Powroźnicze,w 1893 zbudowano nowy zakład powroźniczy.W 1874 otwarto nową szkołę ludową.Powstały w tym okresie:Towarzystwo Oświaty Ludowej,Towarzystwo Gimnastyczne„Sokół”,Straż Ogniowa,Stowarzyszenie św.Józefa,wybudowano ratusz(XIX w.)Aby zapewnić odpowiednie warunki obrony przyczółka mostowego na Sanie pod Radymnem oraz zakwaterowania jego załogi,przystąpiono do budowy umocnień polowych na terenie wsi Michałówka oraz przysiółka Zagrody,na terenie zaś wsi Skołoszów dwóch obiektów koszarowych:jednego dla piechoty,drugiego dla kawalerii.Najpierw w miejscu ogrodu pałacu biskupiego tuż nad rzeką Radą zbudowano koszary piechoty,a następnie w pobliżu nadsańskich łąk na Złotej Górze koszary kawaleryjskie.Planowano,że w Radymnie będą stacjonować 4 kompanie piechoty i 4 szwadrony kawalerii.W 1896 do obiektów tych wprowadziły się pierwsze jednostki.W tzw.koszarach dolnych został zakwaterowany 3 Batalion 9 Galicyjskiego Pułku Piechoty Księcia Karola Józefa,którego dowództwo stacjonowało w Przemyślu,natomiast w koszarach górnych 3 dywizjon 8 Czeskiego Pułku Dragonów z dowództwem w Jarosławiu.Pod koniec XIX w.Radymno liczyło 2700 mieszkańców.
Wiek XX
W 1902 sąd grodzki składał się z: sędziego,dwóch adiunktów,trzech urzędników i funkcjonariusza Prokuratury Państwowej.Od 1898 do kwietnia 1906 adiunktem w tym sądzie był Kazimierz Brzeziński,dziadek Zbigniewa.Jego współpracownikami byli:Justyn Rzepecki,adiunkt Eugeniusz Austin,oficjalista Szymon Kuczyński,notariusz Władysław Janicki,a także kanceliści:Józef Koczyrkiewicz i Adam Sawicki.1 września 1902 roku w radymniańskiej czteroklasowej Szkole Ludowej rozpoczął naukę ojciec Zbigniewa Brzezińskiego Tadeusz.W 1910 wybudowano budek ochronki w miejscu drewnianego budynku szpitala dla ubogich z 1838.W latach 1906–1911 zbudowano cerkiew greckokatolicką pod wezwaniem Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w miejsce poprzedniej,która spłonęła w 1905.W 1961 świątynię zburzono na podstawie decyzji ówczesnych władz.Proboszcz parafii Radymno ksiądz Wojciech Szafrański w maju 1912 roku sprowadził do parafii Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej,który to zakon istnieje do dzisiaj.W sierpniu 1914,po wybuchu I wojny światowej,w radymniańskich koszarach dolnych przez krótki okres stacjonowało dowództwo austriackiej 4 Armii z jej dowódcą gen.Moritzem Auffenbergiem von Komarow na czele,a na radymniańskich błoniach 8 Kompania Lotnicza.Po długich walkach o przyczółek mostowy i wysadzeniu obydwu mostów(kolejowego i drogowego)20 września 1914 załoga przyczółka dowodzona przez mjr.Szabo wycofała się do Przemyśla.Po krótkiej obecności wojsk rosyjskich,w wyniku bitwy pod Radymnem stoczonej 24 maja 1915 przez rosyjską 8 Armię gen.Aleksieja Brusiłowa i niemiecko-austriacką 11 Armią gen.Augusta von Mackensena,miasto zostało bardzo zniszczone.Po kryzysie przysięgowym w Legionach Polskich i dyslokowaniu pod koniec sierpnia i na początku września 1917 Polskiego Korpusu Posiłkowego w rejon Przemyśl–Żurawica–Radymno,w Radymnie stacjonował Sztab 1 Pułku Artylerii(w radymniańskim ratuszu)oraz warsztaty artyleryjskie i składy,w skołoszowskim folwarku II dywizjon armat,w Wysocku I dywizjon armat,w Sośnicy I dywizjon haubic,a kolumny amunicyjne w Tuczempach,Ostrowie,Wietlinie i Łazach.Pod koniec października i na początku listopada 1917 r.pułk przeniesiono do Przemyśla.W 1921 miasto liczyło 254 budynki mieszkalne i 1907 mieszkańców,w tym:1035 Polaków(124 grekokatolików,75 wyznania mojżeszowego),63 Rusinów,808 Żydów i 1 innej narodowości.W 1931 liczba budynków mieszkalnych wzrosła do 321,a mieszkańców do 2213 osób.W 1939 liczba mieszkańców przekroczyła 2500 osób.W czasie wojny obronnej 10 września 1939 walkę z niemieckim Oddziałem Wydzielonym 4 Dywizji Lekkiej o przeprawę na Sanie w Radymnie stoczyła Grupa„Jarosław”ppłk.Jana Wójcika wspierana przez pododdziały 10 Brygady Kawalerii płk.Stanisława Maczka.W marcu 1941 na cmentarzu parafialnym w Radymnie został pochowany Bruno Stanisław Gruszka.W latach 1941-1944,działał tu posterunek policji ukraińskiej w służbie okupanta niemieckiego,który mocno dał się we znaki Żydom i Polakom w mieście,jak i okolicznych wioskach.Szczególnie z okrucieństwa zasłynął komendant tego posterunku Ukrainiec Włodzimierz Janusz.Wiosną 1943 w hali zakładu powroźniczego więziono Żydów wykorzystywanych do różnych prac.Po likwidacji tego obozu pracy policja ukraińska nakazała więzionym Żydom rozebranie się do naga.Nagich wyprowadzono na miejscowy cmentarz żydowski,gdzie ich rozstrzelano.Zginęło wtedy z rąk policji ukraińskiej 148 osób.W sumie w ramach ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich z OUN-UPA w latach 1939–1947 na terenie miasta zabito 11 osób,natomiast na terenie gminy wiejskiej Radymno zamordowanych zostało 59 osób,w tym 21 we wsi Michałówka.Wieczorem 22 lipca 1944 czołówki radzieckiego 11 Korpusu Pancernego Gwardii gen.por.Andrieja Gietmana dotarły do Sanu pod Radymnem.Korpus jednakże nie mógł sforsować rzeki z marszu,ponieważ spotkał się z silnym oporem oddziałów niemieckiej 24 Dywizji Pancernej generała wojsk pancernych Maximiliana von Edelsheima.23 lipca pododdziały zmotoryzowane i czołgi radzieckie trzykrotnie próbowały sforsować San i zdobyć przyczółek pod Zagrodami,lecz każdorazowo zostały zatrzymane silnym ogniem niemieckich czołgów,dział szturmowych,artylerii i broni maszynowej.Dopiero 26 lipca,po silnym przygotowaniu artyleryjskim,radziecki 11 Korpus Pancerny Gwardii we współdziałaniu ze 102 Korpusem Strzeleckim sforsował San pod Grabowcem i do północy opanował Radymno,rozwijając z powodzeniem natarcie w kierunku południowym i południowo-zachodnim.W latach 1946-1947 z miasta wysiedlono do ZSRR ok.625 osób(180 rodzin)narodowości ukraińskiej.Ukraińcy z Radymna zostali osiedleni w obwodach lwowskim,wołyńskim,stanisławowskim i tarnopolskim.Po II wojnie światowej miasto liczyło 3500 mieszkańców.Od 1948 zaczęto likwidować sąd grodzki funkcjonujący w Radymnie.Po wyzwoleniu reaktywowano I Krajowe Towarzystwo Powroźnicze oraz utworzono powiat radymniański,który istniał w latach 1954-1961.W latach 60.XX w.zaczął się kolejny etap rozwoju gospodarczego,powstały nowe zakłady pracy,m.in.Zakład Eksploatacji Kruszywa(1968).W 1991 Konfederacja Polski Niepodległej ufundowała Pomnik Ofiar Komunizmu.9 kwietnia 2000 w Radymnie pod tym pomnikiem odbyły się uroczystości upamiętniające rocznice zbrodni katyńskiej i deportacji Polaków na Syberię.
Wiek XXI
25 sierpnia 2002 w Radymnie miały miejsce XIX dożynki diecezjalne i II dożynki województwa podkarpackiego.Mszą Świętą odprawił bp Adam Szal.Hasło dożynek brzmiało:"Bóg bogaty w miłosierdzie".20 września 2009 w Radymnie odbywały się Dożynki Powiatu Jarosławskiego rozpoczęte mszą świętą koncelebrowaną przez biskupa Adama Szala.20 kwietnia 2010 w Radymnie posadzono Dęby Pamięci i odsłonięto tablicę poświęconą oficerom 10 Dywizjonu Taborów stacjonującym przed II wojną światową w Radymnie i pomordowanym w Katyniu.11 i 12 września 2010 w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im.Adama Mickiewicza odbyła się uroczystość z okazji 60-lecia swojego istnienia.30 września 2010 szkoła podstawowa została odznaczona medalem Pro Memoria.11 listopada 2010 odbyła się uroczystość nadania sztandaru szkoły dla gimnazjum im.Biskupa Ignacego Krasickiego.3 stycznia 2011 rozpoczęło działalność Środowiskowe Centrum Socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży.11 kwietnia 2012 Rada Powiatu Jarosławskiego na XIX sesji podjęła uchwałę w sprawie rozwiązania Zespołu Szkół Zawodowych i Placówek.Podjęto również uchwałę,że wszystkie oddziały klas będą prowadzone od roku szkolnego 2012/2013 przez Zespół Szkół Ogólnokształcących Zawodowych i Rolniczych utworzony ze Szkoły Ogólnokształcącej i Zawodowej oraz ze zlikwidowanej szkoły.3 maja 2012 na radymniańskim Rynku oraz przed budynkiem szkoły podstawowej przy ulicy Lwowskiej odbyła się rekonstrukcja historyczna,która obejmowała losy Polski od 1791 do 1939.15 czerwca 2012 poświecenie kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa.20 lipca 2013 nad zalewem"ZEK"odbyła się rekonstrukcja historyczna Wołyń 1943-2013"Nie o zemstę,lecz o pamięć wołają ofiary".
Zabytki
  • Centrum miasta usytuowane w otoczeniu Rynku posiada zabytkowy układ urbanistyczny sięgający XIV–XV w.przekształcony w późniejszych wiekach,zwłaszcza w XVIII–XIX w.z powodu budowy dróg oraz regulacji zabudowy.W obrębie miasta zachowało się kilkadziesiąt zabytkowych budowli,w większości domów i kamieniczek z XIX i początków XX w.
  • Kościół parafialny pw.św.Wawrzyńca,murowany,zbudowany w latach 1724-1730 w stylu barokowym.Przy kościele dzwonnica z 1729 oraz plebania z drugiej połowy XVIII w.
  • Cmentarz komunalny oraz kaplica grobowa z przełomu XIX/XX w.
  • W obrębie miasta znajduje się kilka zabytkowych kapliczek.
  • W Rynku znajduje się hala targowa zbudowana ok.1918 r.oraz synagoga,z tego samego roku.
  • Na terenie dawnej posiadłości biskupiej przy ul.Lwowskiej zachowały się:czworaki,spichlerz,brama,a przy ul.Budowlanych(w tym samym kompleksie)dworek z około 1920 r.
Związki wyznaniowe
Niegdyś miasto było siedliskiem ludności o wyznaniach:rzymskokatolickiej,judaistycznej i greckokatolickiej.Obecnie większość mieszkańców Radymna jest wyznania rzymskokatolickiego.
  • Kościół rzymskokatolicki
  • Parafia św.Wawrzyńca w Radymnie
    • Kościół parafialny Świętego Wawrzyńca w Radymnie
    • Kościół filialny Najświętszego Serca Pana Jezusa w Radymnie
  • Świadkowie Jehowy
Infrastruktura
Radymno jest ważnym węzłem komunikacyjnym:
  • 4E40 Granica Państwa(Polska Niemcy)Jędrzychowice Bolesławiec Wrocław Katowice Kraków Rzeszów Radymno Korczowa Granica Państwa(Polska Ukraina),
  • 77 Lipnik Sandomierz Stalowa Wola Jarosław Radymno Przemyśl,
  • linia kolejowa nr 91 linia kolejowa Kraków–Medyka.
W 2001 obok miasta powstała obwodnica,która w znacznym stopniu zmniejszyła intensywność ruchu drogowego na terenie Radymna.Miasto jest całkowicie zaopatrywane w wodę z wodociągów.Sieć gazociągów pokrywa prawie całe miasto.Liczba abonentów telefonicznych na 1000 mieszkańców wynosi 239,78.Miasto jest siedzibą Komendy Miejskiej Policji oraz Komendy Ochotniczej Straży Pożarnej założonej w 1877.Na terenie miasta znajduje stacja komunikacji autobusowej PKS i stacja kolejowa PKP. Turystyka
Największą atrakcją turystyczną jest zbiornik wodny ZEK o powierzchni około 70 ha mający wodę I klasy czystości.W sezonie letnim czynne jest kąpielisko strzeżone z wypożyczalnią kajaków i rowerów wodnych oraz żaglówek.Organizowane są także kursy żeglarskie przez Stowarzyszenie Kulturalno Turystyczne„ZEK Radymno”.W mieście funkcjonuje Wędkarski Klub Sportowy„Rad–Mix”Radymno przy Kole PZW w Radymnie,pod którego opieką przez cały rok dostępne są łowiska wędkarskie;oprócz zbiornika wodnego ZEK przez teren gminy przepływają dwie rzeki:San i Rada.
Sport
Od 1934 w Radymnie działa klub sportowy MKS Radymno.Stadion MKS przy ul.Lwowskiej mieści 1000 osób,posiada oświetlenie.Od sezonu 2004-2005 drużyna występuje w klasie okręgowej.W przeszłości klub z Radymna grał w IV lidze,a obecnie w V lidze.Istnieją również drużyny młodzieżowe.W sezonie 2007/2008 drużyna juniorów awansowała do II ligi podkarpackiej.W klubie jest drużyna juniorów młodszych oraz trampkarzy.29 sierpnia 2009 otwarto boisko w ramach projektu„Orlik 2012”.3 października 2010 nastąpiła inauguracja występów ligowych Towarzystwa Kulturalno-Sportowego„Żagiel”Radymno rozpoczynający rozgrywki siatkówki męskiej w Radymnie.W 2013 ukończono budowę nowych trybun na stadionie miejskim.W mieście znajduje się także ogólnodostępna hala sportowa.
Kultura
  • Od roku 2010 w Miejskim Ośrodku Kultury odbywa się Jazz Festival Radymno.
  • Dni Radymna 25 lipca 2010 gwiazda wieczoru Andrzej Piaseczny.
  • 4 marca 2011 w Radymnie odbył się II Radymno Jazz Festival.
  • 9 kwietnia 2011 w kościele pw.św.Wawrzyńca w Radymnie miał miejsce V Podkarpacki Przegląd Chórów,którego tematem były pieśni pasyjne.
  • Dni Radymna 17-18 lipca 2011,gwiazdy wieczorów Blue Café i Enej.
  • 10 lutego 2012 w dworze kresowym na terenie miasta odbył się III Radymno Jazz Festival wystąpili Lora Szafran i Marek Raduli.
  • 24 marca 2012 w kościele pw.św.Wawrzyńca odbył się VI Podkarpacki Przegląd Chórów.
  • 18-20 maja 2012 otwarcie X sezonu motocyklowego.
  • Dni Radymna 15 lipca 2012 gwiazdą wieczoru był zespół Bajm.
  • 23 lutego 2013 w dworze kresowym miał miejsce IV Radymno Jazz Festival wystąpili Magda Piskorczyk i Boogie Boys.
  • 23 marca 2013 w kościele pw.św.Wawrzyńca odbył się VII Podkarpacki Przegląd Chórów.
  • Dni Radymna 12-14 lipca 2013,gwiazdy wieczorów:Afromental i Maleo Reggae Rockers.
Oświata
W Radymnie funkcjonują następujące placówki oświatowe(wrzesień 2013 r.):
  • Przedszkole Parafialne(liczba dzieci 117).
  • Przedszkole Samorządowe(liczba dzieci 140,liczba nauczycieli 11).
  • Szkoła Podstawowa im.Bohaterów Września 1939 roku(liczba uczniów 300,liczba nauczycieli 30).
  • Gimnazjum im.bp Ignacego Krasickiego(liczba uczniów 206,liczba nauczycieli 23).
  • Zespół Szkół Ogólnokształcących Zawodowych i Rolniczych im.Adama Mickiewicza(liczba uczniów 347,liczba nauczycieli 47).
Służba zdrowia
  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej„ARS-MEDICA”w Radymnie zatrudnia 14 lekarzy,w tym 2 stomatologów oraz 18 pielęgniarek.Obsługuje 11000 mieszkańców miasta i część gminy Radymno,pozostawiając do ich dyspozycji 11 gabinetów o różnych specjalnościach,a także nowoczesną pracownię radiologiczną i gabinet rehabilitacji.
  • W mieście funkcjonują dwie apteki.
Kazimierz Gramski był długoletnim właścicielem apteki w Radymnie i dobrodziejem miasta,który zmarł w 1954 r.Został on pochowany w rodzinnej kaplicy na cmentarzu parafialnym.Jego apteka oraz znajdujące się na piętrze mieszkanie mieściło się w kamienicy(obecnie opuszczonej)stojącej vis-à-vis kościoła parafialnego.Po upaństwowieniu apteki tradycję rodzinną kontynuowała przez wiele lat córka Janina z Gramskich Dąbrowska pochowana w latach osiemdziesiątych wraz z mężem w rodzinnej kaplicy.
  • 3 stycznia 2011 roku rozpoczęło działalność Środowiskowe Centrum Socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży.
Gospodarka
W Radymnie działa 421 podmiotów gospodarczych,w tym ponad 50% w sferze handlu i usług.Sektor ten charakteryzuje się największą dynamiką rozwoju w ostatnich 5 latach.Na 971 ha użytków rolnych funkcjonuje 172 gospodarstw rolnych.Ludność w wieku produkcyjnym stanowi około 60% ogółu mieszkańców,stopa bezrobocia wynosi 15,3%.
Lokale gastronomiczne
  • Dom Bankietowy"Anmar"
  • Restauracja"Dwór Kresowy",
  • Zajazd"Smyk",
  • Pizzeria"Palermo",
  • Bar"Manhattan",
  • Kawiarnia"Galicya".
  • „Elektrokal”Sp.z o.o.
  • „Elementy Budowlane Radymno”Sp.z o.o.
  • „Farm-Bud”Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Janusz Biesiadecki
  • „Geo”Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych
  • Lubaczowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp.z o.o.Wytwórnia prefabrykatów drogowych Radymno
  • „Rekin”Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe
  • „Rol-Mech”Grażyna i Jan Grześko Spółka z o.o.
  • Zakład Eksploatacji Kruszywa Kruszgeo S.A.
  • Segpol.PW.Hurtownia styropianu.Segiet Z.Radymno
  • Firma Handlowo Usługowa"MAROTEX"Roman Piziurny
Na terenie miasta swoje oddzialy mają trzy banki:Bank Pekao SA Oddział I,Bank Spółdzielczy i PKO Bank Polski(Oddział 1 w Radymnie).
Władze miasta
Rada miejska
  • 15 liczba mandatów,
  • 9 liczba okręgów,
  • 4476 liczba osób uprawnionych do głosowania(stan na 2010 r.)
Zarządcy miasta
  • Zdzisław Koniuch(MiG)(1990–1992)
  • Mieczysław Piziurny(1992–1998)
  • Wiesław Pirożek(1998–2002)
  • Marek Lechowicz(2002–2006)
  • Wiesław Pirożek(od 2006)
Miasto partnerskie
  • Mszana
Honorowi obywatele miasta
Tytuł nadawany jest ludziom szczególnie zasłużonym dla miasta Radymno.Uchwała w sprawie ustanowienia tytułu oraz zasad jego nadawania została podjęta 30 grudnia 1993 roku.
  • ksiądz prałat Ludwik Dyszyński proboszcz parafii Radymno w latach 1959–1988(1993),
  • Władysław Siara lekarz medycyny,żołnierz kampanii wrześniowej(1993),
  • Helena Pawełek emerytowana nauczycielka,twórczyni i dyrygentka chóru Cantillena(2005),
  • ksiądz prałat Kazimierz Golenia proboszcz parafii Radymno w latach 1988–2006(2009).
Urodzeni w Radymnie
  • Teofila Bratkowska ukraińska śpiewaczka operowa.
  • Wiesław Cisek piłkarz,reprezentant kraju.
  • Julijan Hołowinskyj ukraiński działacz niepodległościowy,wojskowy,nacjonalista.
  • Klemens z Radymna bernardyn,prezbiter,kaznodzieja,pisarz,tłumacz.
  • Tadeusz Małnowicz piłkarz,reprezentant kraju.
  • Paweł Lew Marek działacz syndykalistyczny i anarchistyczny,publicysta.
  • Melech Rawicz żydowski poeta i eseista.
  • Stanisław Spis rektor i dziekan Uniwersytetu Jagiellońskiego
  • Jan Zachariasiewicz polski pisarz i dziennikarz.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz