Mława

Miasto i gmina w województwie mazowieckim,w powiecie mławskim.Miasto powiatowe leżące na Północnym Mazowszu,na Wzniesieniach Mławskich,w pobliżu rzeki Mławki,tuż przy granicy z województwem warmińsko-mazurskim.W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego.Według danych z 30 czerwca 2012 w mieście zameldowanych było 30957 mieszkańców.Była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.
Geografia Według danych z roku 2005 Mława ma obszar 34,86 km²,w tym:

• użytki rolne:54%
• użytki leśne:24%
• tereny zurbanizowane i zabudowane:21%
• pozostałe tereny różne i pod wodą 1%

Miasto stanowi 2,08% powierzchni powiatu.Sąsiednie gminy:Iłowo-Osada,Lipowiec Kościelny,Szydłowo,Wieczfnia Kościelna,Wiśniewo,Dzierzgowo
Demografia
Dane z 31 grudnia 2004:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	30957	100	16178	52,6	14779	47,4
gęstość zaludnienia(mieszk./km²)	890,0		464,8		424,6

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Mławy
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru
Średnie najwyższe temperatury[°C]	-1	1	5	12	18	21	23	23	18	12	4	1
Średnie najniższe temperatury[°C]	-4	-4	-2	3	8	11	12	12	8	4	0	-3
Opady[mm]	21.8	21.1	23.4	28.7	36.3	53.3	52.6	37.3	40.4	30.2	29.2	29.2

Komunikacja
Przedsiębiorstwo PKS Mława jest jedną z największych firm tego typu w województwie mazowieckim.Zapewnia bezpośrednie połączenia Mławy z Bydgoszczą,Warszawą,Olsztynem,Białymstokiem,Toruniem,Łodzią,Łomżą,Bartoszycami,Zakopanym,Siemiatyczami,Płockiem,Ciechanowem i Gdańskiem.Kursy lokalne docierają do Żuromina,Lidzbarka,Raciąża,Przasnysza,Działdowa,Nidzicy,Strzegowa,Glinojecka i innych miejscowości.W porze wakacji letnich przedsiębiorstwo uruchamia szereg linii dalekobieżnych łączących Warszawę i Mławę z kurortami takimi jak Jastrzębia Góra,Hel,Krynica Morska,Darłowo,Giżycko i Międzyzdroje.PKS Mława posiada 2 placówki terenowe w pobliskim Żurominie oraz w Działdowie w województwie warmińsko-mazurskim.
W Mławie znajdują się dwa dworce kolejowe:

• Mława Miasto gdzie zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich.
• Mława gdzie zatrzymują się pociągi Kolei Mazowieckich oraz TLK.

oraz dwa nieczynne:

• Mława Wąskotorowa
• Mława Miasto Wąskotorowa

Przez Mławę przebiega droga krajowa nr 7,drogi wojewódzkie:nr 544 Brodnica Działdowo Mława Przasnysz Ostrołęka,nr 563 Rypin Żuromin Mława,nr 615 Mława Ciechanów,drogi powiatowe o numerach:351,303,312,320,352.W 2012 otwarto oficjalnie sanitarne lądowisko Mława-Szpital.
Edukacja
Edukacja mławska ma bogate tradycje historyczne a od pewnego czasu zapewnia pełen cykl edukacyjny od żłobka po studia wyższe zarówno w placówkach publicznych jak i prywatnych.W Mławie znajduje się 5 szkół podstawowych,4 gimnazja,4 licea ogólnokształcące i 5 liceów profilowanych i szkół zawodowych.Tę podstawową edukację uzupełnia szkolnictwo artystyczne szkoła muzyczna I i II stopnia i wyższe Wydział Humanistyczno-Techniczny w Mławie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie.Kształci on studentów w kierunkach Elektronika i Telekomunikacja oraz Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna.
Życie kulturalne

• Kino"Kosmos"
• Miejski Dom Kultury
• Muzeum Ziemi Zawkrzeńskiej
• Muzeum Juszkiewiczów prywatne
• Stacja Naukowa im.Stanisława Herbsta
• Galeria Z pracownia malarska
• Archiwum Państwowe
• Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia sala koncertowa z organami

 Media lokalne Radio

• Radio 7

Gazety

• Gazeta Mławska
• Głos Mławy
• Nowy Kurier Mławski

Portale internetowe

• Mława Info
• Nasza Mława
• Portal Mława
• Strefa Mławy

Telewizja

• TV Mława

Historia
Kalendarium

• 1426 2 lipca trzej książęta mazowieccy:Siemowit V,Trojden II i Władysław I odbywają w Mławie posiedzenie sądu książęcego.
• 1429 13 lipca nadanie praw miejskich.Książęta mazowieccy,Siemowit,Kazimierz II,Władysław I,nadają Mławie przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim.
• 1470 pierwszy mławianin Jakub syn Wojciecha z Mławy zapisał się na Akademię Krakowską.
• 1477 prawdopodobny rok wzniesienia pierwszego murowanego kościoła kościół parafialny na rynku pod wezwaniem Św.Trójcy.
• 1485 najstarsza(pierwsza)wzmianka o szkole parafialnej i jej nauczycielu,był nim bakałarz Mikołaj
• 1491 został zatwierdzony przez księcia Janusza II cech szewców w Mławie na prawach szewców w Ciechanowie.
• 1495 Mława przestała być miastem książęcym i została przez króla Jana Olbrachta włączona do ziem Królestwa Polskiego stając się częścią dóbr królewskich.Mława została starostwem niegrodzkim.
• 1504 źródła historyczne wymieniają pierwszego znanego burmistrza Mławy,którym jest Piotr Czychwlas.
• 1521 podczas wojny pruskiej Mławę najechały i złupiły wojska krzyżackie,w mieście wybuchł wielki pożar
• 1543 Zygmunt I Stary potwierdza przywileje dla miasta.
• 1545
  • Mława powiększyła swoje terytorium przez włączenie do miasta części łąk Niemyje.
  • przywilej Zygmunta Starego na pobudowanie ratusza.
• 1550 prawdopodobnie w tym roku powstał na obecnym wzgórzu cmentarnym drewniany kościół pw.Św.Wawrzyńca.
• 1564 lustracja miasta wymienia 424 domy i 22 niezabudowane działki.
• 1572-1573 epidemia dżumy,zmarło 1300 osób
• Pod koniec XVI w.Janusz Grabowski wykupił wójtostwo Mławy z rąk prywatnych
• 1659 wojska szwedzkie spaliły Mławę.
• 1661-1662 epidemia dżumy
• 1692 23 listopada wielki pożar strawił prawie całe miasto włącznie z kościołem i ratuszem.
• 1708-1712 epidemia dżumy.
• 1730 powstanie na mocy przywileju Augusta II cechu oraczy.
• 1764 Mława staje się starostwem grodowym.Do starostwa należą wsie:Modła,Nowa Wieś,Wola i Mławka.
• 1765 według lustracji miasto liczy 85 domów.
• 1776 19 września kolejny wielki pożar niszczy pięć ulic i ratusz.
• 1782 zakończenie odbudowy spalonego ratusza
• 1795 Mława przechodzi pod panowanie Prus(III rozbiór Polski)
• 1797 władze zaborcze zorganizowały getto żydowskie
• 1805 powstała pierwsza apteka
• 1807 Mława została włączona do Księstwa Warszawskiego.
• 1815 Mława została włączona do Królestwa Polskiego.
• 1824 zwiększenie terytorium miasta przez włącznie w jego skład przedmieść(wsi)Zabrody.
• 1837 epidemia cholery
• 1856 powstaje szpital
• 1869 popowstaniowe represje,carskie władze zamykają szkołę powiatową.
• 1877 oddanie do użytku linii kolejowej,dworca,powstaje komora celna i warsztaty kolejowe
• 1889 powstanie straży pożarnej
• 1898 epidemia cholery
• 1906
  • otwarcie Szkoły Handlowej(siedmioklasowej)
  • otwarcie pierwszej biblioteki i czytelni
• 1909 powstała Mławska Spółdzielnia Spożywców
• 1914(lipiec i sierpień)miasto na przemian czternaście razy zajmowane przez wojska niemieckie i rosyjskie.
• 1917 powstało gimnazjum żydowskie
• 1923 data założenie Miejskiego Klubu Piłkarskiego Mławianka Mława
• 1925 została uruchomiona elektrownia miejska
• 1929 18 grudnia otwarcie muzeum regionalnego
• 1930 w Mławie złożył wizytę prezydent Ignacy Mościcki.
• 1939 II wojna światowa
  • 1-3 września bitwa pod Mławą.
  • Mława została przyłączona do Rzeszy Niemieckiej
• do 1942 wymordowanie przez Niemców 6.500 mławskich Żydów
• 1945 18 stycznia Niemcy zamordowali w żwirowni na Kalkówce pod Mławą 364 osoby.
• 1945 3 czerwca oddział podziemia niepodległościowego Wiktora Zacheusza Nowowiejskiego rozbił miejscowy Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i uwolnił więźniów
• 1985 w Mławie uroczystą wizytę złożył przedstawiciel stolicy apostolskiej arcybiskup Luigi Poggi.
• 1987 powstała parafia Matki Bożej Królowej Polski
• 1991 Pogrom mławski
• 1999 Mława po raz kolejny stałą się miastem powiatowym
• 2003 12 października Rada Miejska w Mławie nadała tytuł Honorowego Obywatela miasta Mławy papieżowi Janowi Pawłowi II
• 2004 1 stycznia przyłączono do granic administracyjnych Mławy wsie Piekiełko i Krajewo

Zabytki

• Kościół parafialny pw.św.Trójcy wybudowany w 1477 r.pierwotnie w stylu gotyckim.Po pożarze z 1692 roku został odnowiony w stylu barokowym latach 1712-1719.Powiększony i całkowicie przebudowany w latach 1882-1886 w stylu neobarokowym poprzez dostawienie naw bocznych i wież frontowych.Pozostałościami po pierwotnym założeniu gotyckim są ściany prezbiterium z oknem nad ołtarzem,łuk tęczowy oddzielający prezbiterium od nawy głównej i widoczna za ołtarzem bocznym w prawej nawie przypora zewnętrzna znajdująca się obecnie wewnątrz świątyni.
• Kościół pw.św.Wawrzyńca 1786 r.na wzgórzu cmentarnym,późnobarokowy z klasycyzującą elewacją frontową.Wcześniejsza od kościoła zakrystia sklepiona kolebkowo-krzyżowo powstała w 2 poł.XVI wieku z fundacji mieszczan mławskich braci Zagórnych:Marcina i Andrzeja kanonika gnieźnieńskiego.W 1550 roku powstał kolejny kościół drewniany,a w 1786 obecny murowany.
• Ratusz miejski zbudowany pod koniec XVIII w.Z wieży ratuszowej odgrywany jest codziennie o 12:00 hejnał Mławy
• Spichlerz"Lelewelówka"drewniany z XVIII w.jedyna pozostałość po zabudowaniach starościńskich,czasami zwyczajowo zwanych zamkiem
• Kamienice z elementami dekoracji secesyjnych z początku XX w.
• Pomnik Obrońcom Mławy upamiętniający bitwę pod Mławą w 1939 r.
• Pozycja Mławska linia polskich fortyfikacji wybudowanych w przeddzień II wojny światowej.W skład obiektu wchodzi 55 schronów żelbetowych,pozostałości budowli ziemno drewnianych i okopów.Pozycja Mławska była główna areną bitwy po Mławą
• Więzienie powiatowe wybudowane w 1889 roku,obecnie siedziba oddziału Archiwum Państwowego Miasta Stołecznego Warszawy.
• Hala Targowa z 1912 roku wybudowana według projektu miejskiego architekta Stefana Usakiewcza
• Spichlerz Obywatelski przy ulicy Długiej,wybudowany w latach sześćdziesiątych XIX wieku,obecnie supermarket i dom handlowy
• Park miejski im.Dąbrowszczaków,założony w 1897 roku jako ogród spacerowy,powstał z poszerzenia ogrodu przy cerkwi prawosławnej.Przez mieszczan zwany"Salonem Mławy".Po II wojnie światowej nazwany im.J.Stalina a od 1956 do dzisiaj im.Dąbrowszczaków.W parku warto zobaczyć fontannę wykonaną w brązie według projektu autorstwa Andrzeja Borcza przedstawiającą czterech zdunów,legendarnych założycieli miasta i Muławę od której imienia miasto wywodzi swoją nazwę,pomnik Józefa Piłsudskiego,Dąb Niepodległości z tablicą pamiątkową oraz dawną popówkę,jedyna pozostałość po cerkwi mieszcząca obecnie przychodnię dziecięcą.
• Bank przy ulicy Lelewela 6(lata trzydzieste XX w.)wybitny w skali kraju przykład architektury modernistycznej,realizacja pracy dyplomowej absolwenta Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej Wacława Olszewskiego(domniemane autorstwo projektu).
• Dom drewniany piętrowy przy ulicy Warszawskiej 51

Wspólnoty religijne
W Mławie działają cztery parafie rzymskokatolickie,dwa zbory o charakterze ewangelicznym oraz Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy:
Parafie rzymskokatolickie

• Parafia Świętej Rodziny w Mławie(której proboszczem jest ks.Sławomir Kowalski)
• Parafia Matki Boskiej Królowej Polski w Mławie(której proboszczem jest ks.Kazimierz Ziółkowski)
• Parafia św.Jana Kantego w Mławie(której proboszczem jest ks.Janusz Cegłowski)
• Parafia św.Stanisława BM w Mławie(której proboszczem jest ks.Ryszard Kamiński)

Zbory ewangelikalne

• Zbór Kościoła Wolnych Chrześcijan
• Kościół Chrześcijański w Mławie

Inne

• Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy

Mławianie
Znane osoby urodzone w Mławie

• Roman Chałaczkiewicz ambasador w Zjednoczonych Emiratach Arabskich
• Stefan Dołęga-Zakrzewski
• Tadeusz Wacław Korzybski biochemik,twórca polskiej penicyliny(zm.2002)
• Bernard Kryszkiewicz
• Wojciech Lipniacki
• Sara Lipska
• Halina Rudnicka
• Hanna Rudzka-Cybisowa
• Wincenty Rzymowski polityk
• Waldemar Tkaczyk gitarzysta,lider zespołu Kombi
• Anna Tomaszewicz-Dobrska(1854-1918)pierwsza Polka,która uzyskała dyplom lekarza
• Grzegorz Skawiński,solista,gitarzysta,lider zespołu Kombi
• Barbara Rogowska
• Tekla Bądarzewska-Baranowska polska pianistka,kompozytorka Modlitwy Dziewicy
• Wiktor Alter żydowski działacz socjalistyczny związany z partią Bund,publicysta
• Krzysztof Oleszkin lutnik,producent
• Józef Mitzenmacher

Osoby związane z Mławą

• Ryszard Bacciarelli
• Stanisław Grzepski(Grzebski)
• Ryszard Juszkiewicz
• Zuzanna Morawska
• Władysław Smoleński
• Ewa Szelburg-Zarembina
• Marek Jóźwiak Były piłkarz m.in.MKS Mława,Legii Warszawa i Reprezentacji Polski
• Avraham Grant izraelski trener piłkarski
• Mirosław Koźlakiewicz polski polityk i przedsiębiorca,poseł na Sejm III,V,VI i VII kadencji.

Honorowy Obywatel Miasta Mławy

• Cecylia Dudzińska
• Zbigniew Niemczycki
• Lech Wałęsa
• Ignacy Mościcki
• Jan Paweł II
• Kombatanci weterani Bitwy pod Mławą(łącznie 125 osób)

Sport i turystyka

• Zalew"Ruda"
• Stadion Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji
• Hala sportowa
• Klub Strzelectwa Sportowego"Kaliber"w pełni kryta strzelnica sportowa
• Mławska Kolej Dojazdowa(wąskotorowa)
• Korty ziemne"TKiKF Relax"
• Kryty basen
• MKS"Mławianka"Mława
• AZS UWM Mława siatkówka
• Las miejski strzelnica sportowa,ścieżka zdrowia,miejsce spacerów
• Park miejski im.Dąbrowszczaków
• Uczniowski klub judo
• 19 sierpnia 2007 miał miejsce w Mławie wyścig rowerowy z serii Mazovia MTB Marathon.Rozegrano też Mistrzostwa Mazowsza w Maratonie MTB

Współpraca międzynarodowa
Miasta partnerskie:

• Bartoszyce
• Raseiniai
• Saverne
• Baranáin
• Castellalto
• Cellino Attanasio
• Cermignano
• Canzano
• Năsăud
• Moscufo
• Kriva Palanka