Jan Thurzo

(ur.30 kwietnia 1437 w Lewoczy,zm.10 października 1508 w Baia Mare)kupiec,przedsiębiorca i patrycjusz z węgierskiego rodu Thurzo von Bethlemfalva(z Betlanovców).Najstarszy syn Jerzego Turzona(zm.przed 1458),również kupcy i przedsiębiorcy,który wydając swą córkę Martę za olkuskiego żupnika Jana Tesznara wydobywającego rudę ołowiu położył podwaliny pod przyszłą potęgę rodu.Jan Turzon wysłany został przez ojca do Wenecji i Padwy,gdzie pogłębiał swą wiedzę o hutnictwie.Po powrocie z Włoch nadal rozwijał rodzinny interes,doglądając wydobycia rud ołowiu,srebra,złota i miedzi w Olkuszu w Polsce,Kutnej Horze w Czechach oraz na Węgrzech,a także w Górach Złotych na Dolnym Śląsku.Stosowana przez niego metoda odciągania srebra z rud miedzi przy pomocy ołowiu przynosiła mu ogromne dochody.W 1463 osiadł w Krakowie;jako administrator węgierskiego króla Macieja Korwina doglądał kopalni rud miedzi na terenach dzisiejszej Słowacji,m.in.w Szpaniej Dolinie w rejonie Bańskiej Bystrzycy,w Bańskiej Szczawnicy,Novej Bani oraz Kremnicy i sprowadzał surowiec do Krakowa.W 1469 r.założył hutę miedzi i srebra w podkrakowskiej Mogile.14 września 1478 kupił kopalnię srebra w Rammelsbergu koło Goslaru w Górach Harzu.Żenił się dwukrotnie,oba razy z córkami wpływowych patrycjuszy krakowskich:z Urszulą,córką Jana Bema oraz z Barbarą,córką Jana Becka;małżeństwa te oraz zamożność postawiła go bardzo wysoko w hierarchii krakowskiego patrycjatu.W roku 1477,Jan sięgnął po urząd burmistrza Krakowa;od tego też roku aż do śmierci w 1508 pełnił funkcję rajcy miejskiego.Jego pierworodny syn Jan V Thurzo(ur.1466)studiował w Akademii Krakowskiej i później na akademii papieskiej we Włoszech;wybrał powołanie duszpasterskie i został biskupem wrocławskim.Burmistrz Jan Turzon na dziedzica wybrał innego swego syna Jerzego(ur.1467).Doprowadził do jego małżeństwa z córką rodu Ulryka Fuggera,Anną,a także do małżeństwa swojej córki Katarzyny z Rajmundem Fuggerem.Związki rodów Turzonów i Fuggerów przypieczętowała w roku 1495 umowa,na mocy której Jan i Jerzy Thurzo stworzyli z Jakubem Fuggerem spółkę wydobywczo-handlową Ungarischer Handel,która w błyskawicznym tempie zmonopolizowała niemal cały przemysł związany z wydobyciem i wytopem miedzi oraz handel tym metalem w całej ówczesnej Europie.Inny z synów Jana,Stanisław(ur.1470),został biskupem Ołomuńca;kolejny,Aleksy(ur.1490)był sędzią na dworze węgierskim,natomiast urodzony w 1492 Jan kupiwszy od Kazimierza II cieszyńskiego Księstwo Pszczyńskie został panem Pszczyńskiego Wolnego Państwa Stanowego.