Stanisław Pszonka

Z Babina,zwany Babińskim z Chrysynowa,h.Janina,(ur.ok.1511,zm.1580)sędzia lubelski,założyciel w latach 1550–1560 razem z Piotrem Kaszowskim Rzeczypospolitej Babińskiej,będący zarazem jej burgrabią.Wziął udział synodzie w Bełżycach w marcu 1569 roku wraz z Mikołajem Sienickim kasztelanem chełmskim,Adamem Gorajskim,Piotrem Kaszowskim.Za czasów króla Zygmunta Augusta;Brzostowski wyzwał Stanisława Pszonkę(przez pozew z pieczęcią królewską),do pojedynku publicznego w obliczu sądu królewskiego,lecz ten się nie stawił,a Brzostowski żądał,żeby był uznany za niewinnego,lecz król wyrok zawiesił.Po śmierci Stanisława,właścicielem Babina i burgrabią Rzeczypospolitej został jego syn Jakub Pszonka(1562-1622),jeden z przywódców rokoszu Zebrzydowskiego,w 1617 r.senior świecki kalwiński,przywódca Rzeczypospolitej Babińskiej,mężny rycerz,który powiększył dobra Babin o część Matczyna i pobliską Czółnę,a po nim dziedziczył jego syn Adam Pszonka chorąży chełmski,a potem podkomorzy lubelski,(na wojnach przeciw Moskwie i Szwedom wsławiony),z którego śmiercią w 1677 r.upadła Rzeczpospolita Babińska.Sarnicki umieszcza w swoich wersetach wśród„Babinianów”(czyli bywalców w Rzeczypospolitej Babińskiej);Kochanowskiego,Reja,Trzecieckiego,Papiockiego i Sępa Szarzyńskiego.Portret Stanisława Pszonki wykonał w formie stalorytu w 1837 r.Leonard Chodźko jako monumentalne dzieło"La Pologne"wydane w latach 1836-1837 w Paryżu.Praca ta miała na celu przybliżyć zachodniemu czytelnikowi historię i kulturę Polski.Stanowiła wizytówkę polskiej emigracji po Powstaniu listopadowym.Uwiecznił go też Jan Matejko,tworząc wielofigurową kompozycję(obraz olejny Rzeczpospolita Babińska,oraz w 1881 r.staloryt Antoniego Oleszczyńskiego,pochodzący z wydawnictwa Variétés polonais(Rozmaitości polskie),które ukazały się tamże w latach 1832–1833.Nagrobek Stanisława Pszonki napisany przez niewymienionego poetę,przytacza Sarnicki w tych wyrazach:"Plurima si unquam debet Respublica Pszonkae.
Debet in hac viridi qui requiescit humo,Namque sodalitinm sanxit fundamina cujus,Conficti absque dole sunt fuerantque tales.Cresce sodalitium,quod si tibi nostra probantur Carmina,me graemio jungito quaeso tuo."