Marcin Strzoda

Czes.Martin Středa,łac.Martinus Stredonius(ur.11 listopada 1587 w Gliwicach,zm.26 sierpnia 1649 w Brnie)teolog oraz historyk.Marcin Strzoda był synem ławnika miejskiego w Gliwicach również Marcina Strzody.Pierwsze nauki pobierał w języku polskim(pomimo obowiązującego urzędowego języka czeskiego)w gliwickiej szkole parafialnej.Po jej ukończeniu naukę kontynuował w Głogówku,poznając język niemiecki,który był tam językiem wykładowym.W wyniku pożaru Gliwic w roku 1601 rodzina Strzodów utraciła całe mienie,popadając w biedę.W roku 1605 Marcin Strzoda rozpoczął studia w Seminarium Św.Wacława w Pradze,będącego zakładem dla ubogich studentów.W trzy lata później wstąpił do Towarzystwa Jezusowego w Pradze,skąd skierowano go do nowicjatu w Brnie.Tam rozpoczął studia filozoficzne i teologiczne;studiował również w Pradze.Po czterech latach objął stanowisko dziekana fakultetu filozoficznego.W latach 1626-1627 był profesorem kolegium jezuickiego w Nysie,a pomiędzy rokiem 1628 a 1629,rektorem kolegium jezuickiego w Brnie.Efektem pracy naukowej było uzyskanie doktoratu z filozofii(14 listopada 1622)oraz teologii(1635)na Uniwersytecie Karola w Pradze.W trakcie studiów,w 1620 roku,Marcin Strzoda otrzymał święcenia kapłańskie.W roku 1633 został wybrany prokuratorem zakonu,a w 1638 prowincjałem.Stanowisko to udało mu się objąć ponownie w 1648 roku.W 1645 roku,będąc prefektem prowincji czeskiej,odegrał podobną rolę podczas oblężenia Brna przez wojska protestanckie,jak później ojciec Augustyn Kordecki na Jasnej Górze,zagrzewając skutecznie obrońców do walki.Zmarł w nocy z 25 na 26 sierpnia 1649 roku w Brnie.Jego doczesne szczątki są złożone w przeszklonej trumnie w krypcie jezuickiego kościoła Wniebowzięcia NMP.Ksiądz Marcin Strzoda był historykiem oraz pierwszym polskim autorem dziejów całego historycznego Śląska(obejmującego tereny Dolnego i Górnego Śląska.)Wiadomo o tym z zachowanego przekazu jego bliskiego przyjaciela i ucznia,Jana Pilatusa,który napisał iż:"W opracowaniu dziejów Śląska od początków chrześcijaństwa aż do ostatnich czasów okazał się[Marcin Strzoda]interesującym i prawdomównym historykiem".Śląski historiograf Nicolaus Henelius umieścił go w Albumie Sławnych Ślązaków działających na terenie Dolnego i Górnego Śląska.