Głogówek

(dodatkowa nazwa w j.niem.Oberglogau,śl-niem.Kraut Glôge,cz.Horní Hlohov,łac.Glogovia minor)miasto w Polsce położone na Górnym Śląsku,w województwie opolskim,w powiecie prudnickim,siedziba gminy miejsko-wiejskiej Głogówek.Leży nad rzeką Osobłogą.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do dawnego województwa opolskiego.Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 5755 mieszkańców.
Nazwa
W 1475 roku w łacińskich statutach Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Glogouie minoris.W 1750 roku nazwa Głogówek wymieniona została w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska.Polskie nazwy Mały Głogów oraz Głogówek w książce"Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej"wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa.
Historia
Miasto najpierw znajdowało się w rękach Piastów śląskich,później niemieckiej dynastii cesarskiej Habsburgów,następnie rodu von Oppersdorffów.W 1655 r.w czasie potopu szwedzkiego znalazł tutaj schronienie król polski Jan Kazimierz wraz z rodziną.W 1806 r.gościem był Ludwig van Beethoven,który hrabiemu Franzowi von Oppersdorff zadedykował IV symfonię.W Głogówku urodził się m.i.n Johann Sedlatzek(*1789;+1866),znany w ówczesnej Europie flecista,światowej sławy wirtuoz,oraz członek Instytutu Filharmonialnego w Wiedniu oraz żyjący w XX w.kompozytor Gerhard Strecke.

• 1223 wzmiankowany jako wieś
• 1264 Władysław opolski ufundował klasztor franciszkanów i nadał prawo niemieckie oraz ściągnął kolonistów niemieckich.
• 1275 nadano prawa miejskie.
• 1283–1313 Bolko I opolski obrał Głogówek za swą siedzibę.Wcześniej stał tu gród wczesnopiastowski.Po śmierci Bolka z podziału opolskiego księstwa miasto przypadło jego synowi,Bolesławowi.
• 1291 Po złożeniu hołdu lennego poprzez księcia Bolka I królowi czeskiemu i niemieckiemu księciu elektorowi Wacławowi II(*1271;+1305),księstwo opolskie,a w tym i Głogówek,podlegają koronie czeskiej i pośrednio Rzeszy rzymsko-niemieckiej.
• 1373 prawa miejskie magdeburskie.
• 1379 zbudowano kolegiatę.
• 1 poł.XV w.książę głogówecki Bolko V gnębił mieszczan niemieckich,a popierał utrakwistów reformatorów czeskich,którzy w czas wojen husyckich opanowali Głogówek.
• 1532 zmarł Jan Dobry,ostatni z Piastów opolskich.Dzielnicę zajął Georg von Hohenzollern,margrabia Ansbach.
• 1643 Szwedzi w trakcie oblężenia zniszczyli miasto.
• 1655 Jan Kazimierz z królową Marią Ludwiką schronili się przed Szwedami w Głogówku.
• 1741 w wyniku I Wojny śląskiej między Prusami,a Austrią miasto wraz z większością Śląska weszło w granice Prus.
• 1765 pożar strawił miasto.
• na początku XIX wieku w Głogówku nadal dominował język polski.
• 1806 goszczący u Oppersdorffów Ludwig van Beethoven komponował tu IV i V symfonię.
• XIX w.rozwinęło się sadownictwo i warzywnictwo oraz powstały cukrownia i roszarnia lnu.
• 1876 doprowadzono kolej.
• 1921 Plebiscyt decydujący o przynależności państwowej Górnego śląska.W Głogówku za przynależnością do Niemiec głosuje 96% mieszkańców(5.093),4% mieszkańców(226)głosuje za Polską.W głogóweckim obwodzie wyborczym wygrywa opcja niemiecka z 88 procentami(za przynależnością do Polski głosowało 12%).
• 1945 po utracie przez Niemcy Śląska,miasto znalazło się w granicach Polski

Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• stare miasto
• kościół kolegiata par.pw.św.Bartłomieja,z 1380-XVIII w.Rzadko spotykana gotycka architektura z barokowym wystrojem wnętrza z freskami Franciszka Sebastiniego i sztukateriami Jana Schuberta.Kościół nazywany jest Perłą Opolskiej Ziemi
  • kaplica Oppersdorffów w kościele parafialnym z 1400 r.Wewnątrz alabastrowy nagrobek i sklepienie z kamiennymi wspornikami
• kościół cmentarny pw.Świętego Krzyża,wybudowany w stylu tzw.pruskiego muru szachulcowy,z 1705 r.na cmentarzu
• zespół klasztorny franciszkanów,z XIV/XV w.–XIX w.kościół pw.św.Franciszka z XV w.pierwotnie gotycki,przebudowany w XVII w.klasztor
  • domek loretański z figurą Matki Boskiej z 1630 r.znajdująca się wewnątrz kościoła franciszkanów
• kaplica„Boży Grób”replika Grobu Pańskiego powstała w 1634 r.1714 r.1822 r.z elementami neogotyckimi,ul.Świerczewskiego
• kaplica pw.Najśw.Panny Marii na„Glinianej Górce”,z 1779 r.na miejscu poprzedniej z 1638 r.1781 r.1950 r.
• cmentarz żydowski,zabytkowy z poł.XIX w./XX w.
• zespół zamkowy,z XVI-XX w.manierystyczny zamek Oppersdorffów górny i dolny z lat 1561–1571,rozbudowany w XVII w.trójskrzydłowy,z narożnymi wieżami,ozdobnymi portalami i kaplicą z polichromią Franciszka Sebastiniego.Obecnie w części zamku zajmuje Muzeum Regionalne;budynek bramny brama zamkowa folwarczna barokowa z 1700 r.ul.Świerczewskiego;park,obecnie miejski
• mury obronne,z XIV/XV w.1600 r.
• baszta strażniczo-więzienna zbudowana w 1595 r.
• zespół szpitalny,ul.Piastowska,z 1773 r.kaplica kościół pw.św.Mikołaja,szpital,na miejscu kompleksu szpitalnego z początku XIV wieku,obecnie dom mieszkalny
• wieża wodna,z 1597 r.
• ratusz,późnorenesansowy z 1608 r.1880 r.z wieżą na rynku
• dom,ul.Głubczycka 33(d.35)
• domy,ul.Kościelna 4,12,z XVIII w.XIX w.
• domy,ul.Mickiewicza 1,9(d.13),11(d.15),13(d.17),15(d.19),z XVIII w.XIX w.
• d.zajazd,ul.Pasternak 2,z XVII-XVIII w.1962 r.
• winiarnia,ul.Pasternak/ul.Powstańców,z XVI w.
• dom,ul.Piastowska 35,z poł.XIX w.
• domy,Rynek 1,2,3,4,5,8 nie istnieje,12(d.14),13(d.15);14(d.16),16(d.18),17(d.19),wypisany z księgi rejestru;18(d.20),19(d.21),21(d.30);22(d.31),24(d.33),30(d.38),31(d.39),wypisany z księgi rejestru;z XVII w.XVIII w.XIX w.XX w.
• dom Sebastiniego,Rynek 25(d.34),z poł.XVIII w.XIX w.wypisany z księgi rejestru
• domy,ul.Świerczewskiego 3,4 wypisany z księgi rejestru,5,8,10,12,14,18,20,21,26,30,32,38,XVII,XVIII w./XIX w.
• dom,ul.Zamkowa 19,z XVIII w.-XX w.

inne zabytki:

• synagoga z 1864 r.
• cmentarz ewangelicki,zaniedbany
• cmentarz żołnierzy niemieckich poległych w czasie II wojny światowej z 1945 r.

Znani związani z Głogówkiem
Urodzeni w Głogówku

• Jan Jerzy Pfister złotnik,uczeń Marcina Vogelhunda,(1727–1744)złotniki w Nysie.
• Anton Ignaz Müntzer prałat infułat kolegiaty w Głogówku(11.12.1692–1701),biskup pomocniczy we Wrocławiu(20.01.1709–01.11.1714).
• Seweryn Jung niemiecki misjonarz
• Rafał Urban polski pisarz i gawędziarz
• Albert Willimsky niemiecki ksiądz katolicki,przeciwnik nazizmu i obrońca polskich przymusowych robotników.Zginął w KL Sachsenhausen
• Jan Piotr Chrząszcz śląski ksiądz katolicki i historyk regionalny
• Mathilda Fränkel prababcia Johna Kerry'ego,kandydata na prezydenta USA w 2004

Związani z Głogówkiem,którzy się tu nie urodzili

• Henryk I Niemodliński fundator kolegiaty św.Bartłomieja w Głogówku.
• Bolko V Husyta książę głogówecki i prudnicki.
• Andrzej Gałka profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Karol Miarka W 1846 ukończył seminarium w Głogówku.
• Józef Lompa wydał w Głogówku w 1847 roku książkę pt."Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej"

Podczas potopu szwedzkiego schronił się w mieście

• Michał Korybut Wiśniowiecki
• Stefan Czarniecki
• Jan II Kazimierz Waza
• Ludwika Maria Gonzaga
• Jakub Sobieski
• Jan Andrzej Morsztyn
• Andrzej Leszczyński
• Jan Stefan Wydżga
• Pietro Vidoni

Miasta partnerskie

Osobłoga w Czechach Rietberg w Niemczech Vrbno pod Pradědem,Czechy