Stanisław Iłowski

Inna forma nazwiska Ilovius(zm.1589)polski historyk,tłumacz,poeta i kanonik płocki.
Życiorys
Urodzony prawdopodobnie na Mazowszu,syn Aleksandra,szlachcica herbu Prawdzic i Anny Niszczyckiej.Około roku 1545 studiował w Padwie prawo i literaturę starożytną.Na Akademię Krakowską wpisał się latem roku 1550.Większość życia spędził za granicami Polski.W roku 1555 studiował w Bazylei na wydziale artium pod kierunkiem C.Curiona.W roku 1556 pojawił się w Paryżu,gdzie zetknął się z Robertem Etienne.W Padwie natomiast(lata 1562-1564)był uczniem F.Robortella.Tytuł doktora obojga praw uzyskał w 1565 roku w Bolonii,gdzie wydał pracę De laudibus iurisprudentiae oratio.Był także autorem tłumaczenia z greki na łacinę dzieł Synezjusza(Wenecja,1563) i Dionizjusza z Halikarnasu(lata 1554-1556).W lipcu roku 1565 powrócił do Bazylei by pogłębić swe studia historyczne.Do kraju powrócił jesienią roku 1566,przyjął święcenia duchowne i został kanonikiem gnieźnieńskim,a w roku 1569 płockim.W roku 1570 przeniósł się do Poznania.Przyjaźnił się z W.Goślickim.Zmarł w roku 1589,pomiędzy 2 stycznia a 15 kwietnia.
Twórczość

• De historica facultate libellus,wyd.przy:Demetrius Phalereus De elocutione liber,Bazylea 1557,(pierwsza polska próba metodologii historii)
• De laudibus iurisprudentiae oratio,Bolonia 1565,drukarnia J.Rossius

Przekłady

• Dionisius Halicarnasseus Responsio ad Gnei Pompei epistolam,Paryż 1554,(przekł.z greckiego na łacinę)
• Dionisius Halicarnasseus Nonnulla opuscula,1556,drukarnia R.S.Lutet,(przekł.z greckiego na łacinę)
• Demetrius Phalereus De elocutione liber,Bazylea 1557,drukarnia J.Oporinus,(przekł.z greckiego na łacinę)
• Synesius Cyrenaeus De regno bene administrando,Wenecja 1563,drukarnia J.B.Somascus,(przekł.z greckiego na łacinę)
• Basilius Sanctus(Bazyli Wielki)De moribus orationes XXIV,Wenecja 1564,drukarnia J.Ziletus;wyd.następne:Frankfurt 1598;pt.Ethica sive sermones XXIV de civili sapientia,Frankfurt 1611;inne wydania zob.Estreicher XII,401,(przekł.z greckiego na łacinę)
• Threni in obitum...Nicolai Szymanowski,Wilno 1596,drukarnia Akademii T.J.są wg J.Czerniatowicz i B.Nadolskiego utworem innego S.Iłowskiego,ówczesnego ucznia Akademii Wileńskiej