czwartek, 27 marca 2014

Marcin Kwiatkowski

Inne formy nazwiska:Quiatkovius,Martinus Qwiatkovius de Rozicze,Quiatkowski,Marcin Qwjatkowski z Rozycz,Płachta,(rok urodzenia nieznany,zm.w 1585)polski teolog,pisarz ewangelicki,poeta,historyk,geograf i teoretyk wymowy.Działacz reformacyjny w Prusach Książęcych i tłumacz dzieł religijnych na język polski.
Życiorys
Pochodził z rodziny szlacheckiej.Był nieślubnym synem Wojciecha Lutomirskiego,brata innowiercy Stanisława Lutomirskiego.W roku 1553 zapisał się na Uniwersytet Albertyna w Królewcu,będąc równocześnie tłumaczem w kancelarii księcia pruskiego.Przyjaźnił się z O.Trepką i J.Seklucjanem.W 1556 powierzono mu opiekę nad drukiem konfesji swego stryja Stanisława Lutomirskiego.Po krótkim pobycie w Lutomirsku powrócił w 1557 do Królewca.W roku 1560 udał się do Wittenbergi i wkrótce wstąpił uniwersytet lipski.Tutaj,za namową F.Melanchtona,zabrał się do przekładu Confessio...Rozpoczęty druk dzieła został wstrzymany na skutek interwencji senatu Uniwersytetu Albertyna w Królewcu.Po ukończeniu druku w Lipsku,mimo ponownego protestu,książę pruski zezwolił na rozpowszechnianie dzieła.Przekład ten był polecany przez M.Reja i przedstawiony królowi na sejmie piotrkowskim(1562/1563).Po powrocie do kraju Kwiatkowski przyjął początkowo służbę na dworze Zygmunta Augusta,następnie był nauczycielem języka polskiego przy młodym księciu pruskim i z kolei został jego dworzaninem.W roku 1565 został tłumaczem i sekretarzem do spraw polskich na dworze księcia Albrechta Fryderyka w Królewcu.W 1577 zamieszkał we własnej wiosce Kwiatkowie.Według F.M.Sobieszczańskiego po powrocie do Polski przebywał na dworze Szafrańców i tu przeszedł na kalwinizm.Według G.Korbuta Kwiatkowski nie miał pochodzenia szlacheckiego,urodzony w Różycach w Sieradzkiem prawdopodobnie przyjął przybrane nazwisko,gdyż jego synowie używali nazwiska czy też przydomka Płachta.
Twórczość
Ważniejsze publikacje
  • Wszystkiej Lifflanckiej ziemie,jako przed tym sama w sobie była,krótkie a pożyteczne opisanie,Królewiec 1567,drukarnia J.Daubmann;wyd.Z.Celichowski"Książeczki rozkoszne...o poczciwym wychowaniu...dziatek 1564 i Wszystkiej Lifflanckiej ziemi...opisanie 1567",Kraków 1889,BPP nr 3;przedr.homograficzny T.Działyński,Paryż(brak roku wydania)
  • Libellus fere aureus latissimum usum et maximam utilitatem linguae slavonicae fideliter demonstrans,Królewiec 1569,drukarnia J.Daubmann
  • Libellus sive praefatio in serenissimam...Jagellonissam nativam genealogiam,Królewiec 1577,drukarnia J.Osterberger
  • Nadobna pieśń o błogosławionym a najjaśniejszym książęciu panie a panie Stefanie,pierwszym z łaski Bożej monarsze polskim,królu galickim i lodomirskim...Królewiec 1577
Przekłady
  • Confessio Augustane fidei.To jest wyznanie wiary krześciańskiej...z łacińskiego języka na polski,(Królewiec-Lipsk)1561
  • P.P.Vergeriusz Xiążeczki rozkoszne a wielmi użyteczne o poćciwym wychowaniu i w rozmaitych wyzwolonych naukach ćwiczeniu królewskich,xiążęcych,slacheckich i inszych stanów dziatek,Królewiec 1564,drukarnia J.Daubmann;przedr.Z.Celichowski"Książeczki rozkoszne...o poczciwym wychowaniu...dziatek 1564 i Wszystkiej Lifflanckiej ziemi...opisanie 1567",Kraków 1889,BPP nr 3;fragmenty pt.O potrzebie wykształcenia artystycznego przedr.W.Tomkiewicz"Pisarze polskiego Odrodzenia o sztuce",Wrocław 1955,Teksty Źródłowe do Dziejów Teorii Sztuki,t.4

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz