Piotr Gembicki

 Herbu Nałęcz(ur.10 października 1585,zm.14 lipca 1657 w Raciborzu)biskup krakowski od 1642,przemyski od 1635,od 1635 podkanclerzy i kanclerz wielki koronny od 1638,sekretarz wielki koronny od 1633 roku.Syn Jana Gembickiego i Katarzyny Zaremba Cieleckiej,brat biskupa łuckiego Andrzeja i biskupa chełmińskiego Jana.Pierwsze nauki pobierał w Poznaniu,następnie w Krakowie(1602),a później kolejno w Würzburgu,Rzymie(1607-1612) i Bolonii.Święcenia kapłańskie przyjął w Krakowie w 1614 r.Tuż po otrzymaniu święceń został kolejno kanonikiem włocławskim,gnieźnieńskim i krakowskim.Zdolnym księdzem szybko zainteresował się dwór królewski proponując od 1617 r.pracę w kancelarii króla Zygmunta III.Na królewskim dworze pozostał do 1643 r.pełniąc kolejno funkcję sekretarza,podkanclerzego,a od 1638 na dworze króla Władysława IV kanclerza wielkiego koronnego.Z polecenia króla posłował do Rzymu i Wiednia.W tym czasie był dwukrotnie,na prośbę króla,administratorem diecezji krakowskiej najpierw w 1630 r.po śmierci biskupa Marcina Szyszkowskiego,a następnie rok później po śmierci biskupa Andrzeja Lipskiego.W 1635 r.został mianowany biskupem przemyskim.Po śmierci biskupa Jakuba Zadzika w 1642 został powołany na stanowisko biskupa krakowskiego.Uroczysty ingres do katedry wawelskiej odbył 3 maja 1643 r.w tym samym roku zwołał synod diecezjalny.Z jego polecenia opracowano statuty dla kapituły krakowskiej.Od duchowieństwa wymagał bezwzględnego posłuszeństwa.Dla ubogich,mających problemy finansowe księży,tworzył specjalne kasy pomocy.Wspierał zgromadzenia zakonne.Był bardzo zaprzyjaźniony z Karmelitami bosymi z klasztoru w Czernej koło Krzeszowic.W 1644 r.jako pierwszy biskup krakowski,odbył wizytę ad limina apostolorum do Rzymu.W Krakowie wybudował i wyposażył Pałac Biskupi.Na Prądniku Białym odnowił bardzo zaniedbaną jedną z letnich rezydencji biskupów krakowskich.Katedra wawelska otrzymała z jego fundacji nowy barokowy ołtarz,złotą monstrancję i kielichy.Dla siebie sprawił nowy tron biskupi,który zachowany do dziś służy kolejnym krakowskim biskupom.Był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa krakowskiego w 1648 roku.W 1651 r.stłumił powstanie chłopskie A.Kostki-Napierskiego.Po wybuchu wojny ze Szwecją wraz z kapitułą schronił się na Spiszu.Był zwolennikiem wyboru na króla Polski Karola Gustawa pod warunkiem że ten przyjmie katolicyzm,zagwarantuje przywileje duchowieństwa i rozgromi"Kozaków i Moskwę".Majątek zapisany w testamencie nakazał rozdać na cele dobroczynne,a ze sreber na miejsce zrabowanego przez Szwedów relikwiarza św.Stanisława ufundować nowy.Zapis wypełnił nowy biskup Andrzej Trzebicki.Został pochowany w prezbiterium katedry wawelskiej,po prawej stronie ołtarza głównego.