Marcin Bielski

Marcin Wolski herbu Prawdzic(ur.ok.1495 we wsi Biała pod Pajęcznem w ziemi Sieradzkiej,zm.18 grudnia 1575)żołnierz,historyk,renesansowy poeta satyryczny,pisarz i tłumacz.
Życiorys
Był prawdopodobnie samoukiem.Wiedzę zdobywał początkowo na dworze Janusza,księcia mazowieckiego.Później,jako dworzanin Piotra Kmity,mógł korzystać z bogatego księgozbioru swego chlebodawcy.Uczestniczył w walkach z Tatarami w 1524 i 1534.Pełniąc służbę w obronie potocznej wziął udział w bitwie z Wołochami pod Obertynem(1531).Przez dłuższy okres mieszkał w Krakowie.Tu uległ wpływom reformacji i żywił doń sympatię do końca życia,choć nigdy nie zerwał z Kościołem katolickim.W 1540 opuścił Kraków,osiadł we wsi rodzinnej,gdzie wkrótce poślubił dziedziczkę dóbr(p.Siemikowska-Okszycówna)w Białej Szlacheckiej(dzisiejszy powiat pajęczański).Od nazwy wsi przyjął nazwisko Bielski.Więcej czasu poświęcał zajęciom literackim niźli gospodarskim.W wieku 80 lat pracował jeszcze nad IV wydaniem swej kroniki,którą syn Joachim uzupełniał i kontynuował.Zmarł 18 grudnia 1575,pochowany został w pobliskim Pajęcznie.
Działalność literacka
Ważniejsze utwory

• Kronika wszystkiego świata,wyd.Kraków:1551,1554,1564,Wersja cyfrowa w PBI
• Kronika polska,wyd.Kraków,1597,wersja cyfrowa PBI
• Komedia Justyna i Konstancjej,wyd.Kraków,1557,drukarnia M.Wirzbięta
• Sen majowy pod gajem zielonym jednego pustelnika(1566),wyd.Kraków,1566/1567,drukarnia M.Siebeneicher Wersja cyfrowa w CBN Polona
• Sejm niewieści(1565),wyd.Kraków,1566/1567,drukarnia M.Siebeneicher Wersja cyfrowa w CBN Polona
• Rozmowa nowych proroków dwu baranów o jednej głowie(1566),wyd.Kraków,1566/1567,drukarnia M.Siebeneicher Wersja cyfrowa w CBN Polona
• Sprawa rycerska,wyd.Kraków,1569,drukarnia M.Siebeneicher Wersja cyfrowa w PBI

Ważniejsze przekłady

• M.Konáč Żywoty filozofów,to jest mędrców nauk przyrodzonych,wyd.Kraków,1535,drukarnia F.Ungler
• opracowanie pierwszego pełnego katolickiego przekładu Nowego Testamentu,na podstawie anonimowego tłumaczenia średniowiecznego(1556,Kraków)

Materiały

• Podobizna autografu z 1552(w:A.Pawiński Tygodnik Ilustrowany,nr 220 z 1880)
• Dokumenty dot.spraw majątkowych z 1559-1574(w:T.Wierzbowski,Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego t.1,Warszawa 1900)