Położenie
Miasto położone jest nad cieśniną Świną,która w północnej jego części łączy się z Morzem Bałtyckim,a południowej z Zalewem Szczecińskim.Leży na trzech zamieszkanych wyspach:Uznam(35712 mieszkańców w 2010 r.)Wolin(4317 mieszkańców),Karsibór(703 mieszkańców)oraz na 41 mniejszych niezamieszkanych wyspach.Świnoujście znajduje się w północno-zachodnim krańcu woj.zachodniopomorskiego(o współrzędnych 53°54′N 14°14′E).Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia gminy miejskiej wynosi 197,23 km²,w tym obszar zurbanizowany 16,11 km²(8,2%).Co roku powierzchnia miasta powiększa się poprzez nanoszenie piasku na plaży przez prądy morskie.
| Wyspa | Części miasta |
|---|---|
| Uznam | Płachcin,Smogorze,Śpikorz,Śródmieście,Ulno,Paprotno,os.Posejdon,Dzielnica Nadmorska |
| Wolin | Chorzelin,Czajczyn,Grębice,Klicz,Kwarantanna,Lubiewo(leśniczówka),Łunowo,Ognica,Przytór,Warszów |
| Karsibór | Bożyce,Dalimierz,Karsibór,Osiecze |
Świnoujście graniczy z gminami:
- gmina Międzyzdroje(powiat kamieński)
- gmina Stepnica(powiat goleniowski)poprzez Zalew Szczeciński
- gmina Nowe Warpno(powiat policki)poprzez Zalew Szczeciński
- Garz,Heringsdorf,Kamminke,Korswandt(powiat Vorpommern-Greifswald)
Przyroda
Polską część wyspy Uznam porasta w większości Świdny Las,mieszany z przewagą sosny,rozciąga się od południowo-wschodniego krańca wyspy nad Zalewem Szczecińskim(rezerwat przyrody Karsiborskie Paprocie),po zachodnie osiedla miasta i drogę krajową nr 93 na wschodzie oraz granicę polsko-niemiecką na zachodzie.Brzegiem lasu a ulicą Wojska Polskiego biegnie ścieżka rowerowa prowadząca od centrum miasta do granicy państwowej.Obok ścieżki,u zbiegu ulic Wojska Polskiego i 11 Listopada znajduje się stacja kolejowa Świnoujście Centrum.Na terenie Świdnego Lasu leśnictwo Świnoujście(Paprotno).
- rezerwat społeczny Karsiborska Kępa na wyspie Karsibór;gnieździ się tutaj około 140 gatunków ptaków.
- rezerwat przyrody Karsiborskie Paprocie(florystyczny)o powierzchni 38,10 ha;położony na najdalej wysuniętym na południe cyplu wyspy Uznam,ochronie podlega fragment wielogatunkowego lasu liściastego ze stanowiskami długosza królewskiego i wiciokrzewu pomorskiego.
- Delta Świny obszar specjalnej ochrony ptaków.Występują w nim także:zbiorowiska solniskowe,szuwary kłociowe,wielopostaciowy szuwar trzcinowy.
- wydma szara i wydma biała wzdłuż brzegu morskiego,m.in.na Półwyspie Przytorskim.
W rozmieszczeniu roślinności na terenie miasta decydującą role odgrywa ukształtowanie terenu.Wysoczyzny morenowe wyspy Uznam i Wolin porastają lasy bukowe z przewagą buka oraz sosen,sporadycznie rosną dęby i brzozy.W podszycie licznie występują mszaki i porosty oraz w zależności od wilgotności oraz inne rośliny zielne.Wydmy to siedliska borów sosnowych występujących w różnych odmianach w zależności od stosunków wilgotnościowych podłoża.Na wydmach występują też takie rośliny jak:mikołajek nadmorski,rokitnik oraz gatunki roślin wydmowych takie jak:honkenia piaskowa,rukwiel nadmorska i solanka kolczysta.Obszar miasta to także obszar występowania buczyn pomorskich,lasów oraz lasów bukowo-dębowych.Na wyspach spotyka się również rozległe łąki i torfowiska.Południowe zbocza wyspy Wolin porośnięte są gęsto tarniną,głogiem,różami oraz różnorodnymi ziołami.Oddziaływanie zarówno słodkowodnego jak i morskiego środowiska stworzyło warunki,w których przyjęła się roślinność pochodzenia atlantyckiego.Obszar 44 wysp to również środowisko życia wielu zwierząt,głównie zwierząt morskich takich jak:ryby(śledź,dorsz,płastuga,szprot i makrela),meduzy(chełbia modra)czy różnorodne skorupiaki.W Zalewie Szczecińskim natomiast występują ryby słodkowodne,a w szczególności płocie,leszcze,certy,okonie i szczupaki.Schronienie znajduje tu wiele gatunków ptaków m.in.:kaczki,mewy,łabędzie,kormorany itp.Kompleksy leśne występujące na terenie miasta zamieszkują głównie dziki,sarny,lisy,wiewiórki czy zające.Wśród owadów zaobserwować można liczną populację chrząszczy.Na terenie wysp występuje największy w Polsce chrząszcz,jelonek rogacz.
Rzeźba terenu i geologia
Klimat
Miesiąc
|
Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Czer | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rocznie |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Najwyższe temperatury[°C]
|
13.5
|
13.1
|
19.7
|
25.1
|
29.4
|
31.8
|
34.4
|
33.2
|
30.2
|
24.2
|
17.7
|
14.8
|
34.4
|
Średnie najwyższe temperatury[°C]
|
3.9
|
4.2
|
8.8
|
11.2
|
16.9
|
19.1
|
20.6
|
20.1
|
16.6
|
12
|
6.2
|
4.7
|
12.00
|
Średnie temperatury[°C]
|
0.4
|
0.9
|
4.5
|
8.7
|
13.2
|
15.8
|
17.2
|
16.9
|
13.9
|
9.4
|
4.4
|
1.7
|
8.92
|
Średnie najniższe temperatury[°C]
|
-3.1
|
-2.5
|
0.1
|
6.2
|
9.5
|
12.5
|
13.8
|
13.7
|
11.2
|
6.8
|
3
|
-1.4
|
5.82
|
Najniższe temperatury[°C]
|
-22.3
|
-23.6
|
-17.3
|
-6
|
-2.3
|
1
|
4
|
2.5
|
-2.2
|
-5.3
|
-11.6
|
-15.1
|
-23.6
|
Opady[mm]
|
33
|
30
|
37
|
45
|
49
|
64
|
82
|
68
|
41
|
49
|
44
|
46
|
588
|
Lista drzew pomnikowych i pomników przyrody na terenie Świnoujścia:
- cisy"Korsarze"cisy(ul.Paderewskiego i ul.Chopina)
- cisy"Żeglarze"obwody:60 i 57 cm(Nabrzeże Władysława IV,przed kapitanatem portu)
- dęby"Dwaj Kapitanowie"dęby(Nabrzeże Władysława IV)
- lipy"Żony marynarzy"lipy(Nabrzeże Władysława IV)
- platan"Cudzoziemiec"platan klonolistny(Ul.Bohaterów Września 39)
- sosna"Rodzina"Sosna zwyczajna z oplotem bluszczu(ul.Matejki,przed wejściem na stadion)
- wiązy"Przemytnicy"wiązy(ul.Jachtowa,Park Zdrojowy)
- dęby"Powodzianie"dęby(Karsibór,ul.Trzcinowa)
- dąb"Latarników"dąb o obwodzie 635 cm(Warszów,ul.Sosnowa)
- dąb"Karczmarz"dąb(Warszów centrum)
- dąb"Szyper"dąb o obwodzie 295 cm(Przytór,przy kościele)
- jodła"Elżbieta"jodła o obwodzie 275 cm(przy drodze Świnoujście-Międzyzdroje,niedaleko granicy powiatów,rejon Łunowa)
Historia
Pierwsze osady ludzkie na terenach,gdzie obecnie leży Świnoujście,pojawiły się już przed 5 tysiącami lat,co potwierdzają znaleziska archeologiczne,a najstarsze zapisy dotyczące tych okolic sięgają XII wieku.Przed tysiącem lat tereny nad Świną wchodziły w skład plemiennego państwa Wolinian,które Mieszko I włączył do swego państwa.W wiekach późniejszych władali tu książęta pomorscy,którzy po obu stronach rzeki wznosili grody warowne,kilkakrotnie niszczone przez duńskie najazdy w XII w.W 1170 i 1173 na obu brzegach Świny założono gródki strażnicze zniszczone najazdem duńskim w 1177 i odbudowane w latach 1181-1182.W latach 1185-1227 Świnoujście z całym Pomorzem Zachodnim stało się lennem Danii.W 1628 wojska cesarskie opanowały Bramę Świny i wybudowały umocnienia broniące dostępu na Świnę od strony morza.24 czerwca 1630 na wyspie Uznam wylądowały wojska szwedzkie.Król Szwecji Gustaw II Adolf pięć dni spędził w Karsiborze.Kończący wojnę trzydziestoletnią(1618-48)pokój westfalski pozostawił miasto wraz z całym Pomorzem Zachodnim Szwecji do 1720,kiedy to Prusy odkupiły wyspy Wolin i Uznam za sumę 10 mln talarów w złocie.W latach 1738-40 wobec konieczności wnoszenia wysokich opłat za przepływanie cieśniną Peenestrom(ten akwen razem z Wolgast należał do Szwecji do 1815)rząd pruski postanowił umożliwić żeglugę Świną do Szczecina i rozpoczął pogłębianie jej głównego koryta.W 1743 na północ od wioski Swine powstało osiedle o nazwie Swinemünde,oficjalnie ogłoszone portem morskim w 1747 roku.Świnoujście uzyskało prawa miejskie od Fryderyka Wielkiego w 1765.XIX wiek przyniósł znaczną rozbudowę portu,wybudowane zostało drewniane molo,pogłębiono tor wodny i miało miejsce wzniesienie latarni morskiej,wówczas znacznie poprawiły się warunki bezpieczeństwa żeglugi.Uruchomiona została regularna żegluga pasażerska a pod koniec tegoż wieku,miasto uzyskało połączenie kolejowe z Berlinem.Wszystko to wpłynęło korzystnie na rozwój miasta.Bramę Świny ujęto w latach 1818-23 w dwa kamienne falochrony a w latach 1875-1890 w celu usprawnienia żeglugi pomiędzy Szczecinem a Bałtykiem w południowo-wschodniej części wyspy Uznam przekopano Kanał Piastowski.W 1854 roku rozpoczęto budowę najwyższej wówczas w świecie latarni morskiej,którą uruchomiono już w grudniu 1857 roku.W 1824 miasto stało się kurortem,a w 1895,po odkryciu źródeł solanki i borowiny uzdrowiskiem.W końcu XIX wieku w szybkim tempie powstała dzielnica uzdrowiskowa,oddzielona od centrum miasta parkiem.W drugiej połowie XIX wieku uzyskało połączenie kolejowe z Berlinem(zniszczone w 1945 stacje Świnoujście Główne,Świnoujście Nieradków i Świnoujście Port).W czasie II wojny światowej funkcjonowała mała stocznia,port przeładunkowy oraz baza zaopatrzenia floty wojennej(okręty podwodne,kutry).Miasto i port zostały zniszczone głównie podczas nalotów alianckich 12 marca i 16 kwietnia 1945.Liczba ofiar przekroczyła 23 tysiące.Miasto poddało się Armii Czerwonej 5 maja 1945.Po zakończeniu II wojny światowej,na mocy układu poczdamskiego Świnoujście zostało najbardziej na zachód położonym polskim portem.Zimą 1945/1946 na skutek spiętrzenia kry na Świnie zerwane zostało jedyne drogowe połączenie lądowe z resztą Polski.Wówczas też w mieście doszło do mordów pozostałej na miejscu niemieckiej ludności cywilnej.IPN ocenia liczbę ofiar na ponad 40.Zdarzyły się też gwałty,pobicia i kaleczenia.Sprawcami tych zajść byli młodzi funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa i MO.W 1948 r.rozpoczęto odbudowę i przebudowę portu Świnoujście z wojennego na handlowo–rybacki.Rozpoczęto też budowę wielkiego kombinatu rybnego,zbudowano olbrzymi basen i budynki przemysłowe,a 3 lata później przekazano do eksploatacji Bazę Rybacką.Dopiero 27 listopada 1950 r.rząd NRD wyraził zgodę na przekazanie Polsce ujęcia wody dla miasta Świnoujścia,położonego przy jeziorze Wolgastsee i wytyczeniu tam na nowo granicy.W czerwcu 1951 roku włączono do Polski obszar o powierzchni 76,5 ha wraz ze stacją uzdatniania wody,tworząc wysunięty w obszar niemiecki charakterystyczny cypel(tzw.Worek 53°54′49.11″N 14°11′11.18″E).W zamian Niemcom przyznano podobny obszar między ujęciem wody a Zatoką Pomorską.Na przełomie lat 40.i 50.powstało PPDiUR"Odra".Część uzdrowiskowa miasta zajmowana była przez wojska radzieckie do 1957,a do przełomu lat 80. i 90.w Świnoujściu istniała baza radzieckich okrętów wojennych wraz z zapleczem.Do 1972 r.miasto należało do powiatu wolińskiego.W latach 60.i 70.XX wieku powstał port morski,który wraz ze szczecińskim utworzył zespół portów Szczecin–Świnoujście.W grudniu 2006 podjęto decyzję o budowie w Świnoujściu na wyspie Wolin portowego terminalu LNG mającego podnieść bezpieczeństwo energetyczne Polski.
Architektura
Zabytki
Zabytki chronione prawnie w Świnoujściu:
- układy urbanistyczne z XVIII-XIX w.układ urbanistyczny śródmieścia wybudowany w latach 20.XVIII w.oraz układ urbanistyczny dzielnicy nadmorskiej z lat 40.XIX w.
- wieża garnizonowego kościoła luterańskiego pw.Marcina Lutra z 1904 r.zniszczonego pod koniec II wojny światowej,obecnie pełni funkcję wieży widokowej i kawiarni(ul.Paderewskiego 7),
- zespół fortów twierdzy Świnoujście nad rzeką Świną,wybudowanych w latach 1848-63 i 1877-1900:
- fort I Fort Gerharda(Fort Wschodni).W pomieszczeniach fortu oglądać można ekspozycję dotyczącą świnoujskich fortyfikacji,eksponaty znalezione na ich terenie,
- fort II z lat 1848-60,wysadzony w latach 70.XX wieku w związku z rozbudową świnoujskiego portu,
- fort III Fort Anioła,z lat 1845-58,wzorowany na mauzoleum Hadriana,dzisiejszy Zamek Świętego Anioła w Rzymie,
- fort IV Fort Zachodni,wybudowany w latach 1843-63,wielokrotnie modernizowany,po wojnie do 1962 stacjonowały tu wojska radzieckie,
- Park Zdrojowy,z XIX wieku,
- kamienica przy ul.Armii Krajowej 13,z ok.1904,
- kamienica przy ul.Bolesława Chrobrego 21 z 1908 r.,
- zabytkowe kamienice przy ul.Hołdu Pruskiego
- pensjonat„Posejdon”przy ul.Kasprowicza 15,z końca XIX,
- willa ryglowa przy ul.Konopnickiej 2,z 1920 r.
- gimnazjum przy ul.Narutowicza 10,z lat 1922-27,obecnie Szkoła Podstawowa nr 1,
- gmach poczty przy ul.Piłsudskiego 1,budynek z czerwonej cegły,z 1878,przebudowany w 1900,
- dawny ratusz,z 1805,obecnie Muzeum Rybołówstwa Morskiego na Placu Rybaka,ze zbiorami z historii rybołówstwa,dziejów miasta i regionu,zabytkowymi przyrządami nawigacyjnymi,okazami fauny morskiej,miejsce wielu wystaw.
- wille przy ul.Sienkiewicza 3,4,
- kamienica z dwiema oficynami na Placu Słowiańskim,z 1906,
- dawny szpital miejski przy ul.Wyspiańskiego 34a,z lat 1914-19 i 1927-29,zespół z budynkami głównym,oddziału zakaźnego oraz park leśny
- pensjonat,ul.Żeromskiego 14,z 1905,
- willa drewniana przy ul.Żeromskiego 28,wybudowana po 1920,
- zespół rzeźni przy ul.Kościuszki 15 z 1911,obejmujący kotłownię z maszynownią,halę uboju zwierząt,wieżę ciśnień,budynek administracyjny(obecnie mieszkalny)przy ul.Kościuszki 13,
- dawna stocznia z lat 1897-1903 przy Wybrzeżu Władysława IV(Basen Północny),obejmujące 2 budynki administracyjne,halę warsztatową(później magazyn),3 magazyny,wieżyczkę wodowskazową,nabrzeża Basenu Północnego z urządzeniem dźwigowym oraz kolejową wieżę ciśnień,zbudowaną w 1898 z czerwonej cegły i czerwonego granitu,znacznie uszkodzona podczas bombardowań portu w 1945.
- kościół filialny Niepokalanego Poczęcia NMP z XV w.przebudowany w 1826,z ołtarzem gotyckim z XV w.i amboną z XVII w.Karsibór
- cmentarz ewangelicki(nieczynny)przy ul.Kwiatowej,część A z połowy XIX w.część B z lat 1910-14,Karsibór
- dom szachulcowy(chata rybacka),ul.Wierzbowa 7,z początku XIX w.Przytór
- kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa,ul.Sąsiedzka,z 1901-02,Przytór
- Latarnia Morska Świnoujście,ul.Bunkrowa,z lat 1854-57,najwyższa na polskim wybrzeżu(68 m wysokości),znajduje się w rejonie Fortu Wschodniego,na prawym brzegu Świny,500 m od morza,Warszów
- basen U-bootów położony jest na wyspie Karsibór.Powstał w 1944 roku,jako stała baza promów wojskowych i miejsce postoju U-Bootów 4 szkolnej flotylli Kriegsmarine ze Szczecina.Obok basenu stoi jeszcze ruina hali warsztatowej,w której obsługiwano zawijające tu okręty.Dziś z basenu korzystają głównie wędkarze.
- Brama Zachodniego Kompleksu Fortecznego,wybudowana około roku 1877 stanowiła jedyne lądowe połączenie miasta z terenem Zespołu Fortecznego i Basenem Jachtowym.Bramę umieszczono w wale fortecznym i połączono z wysokim ceglanym murem poprowadzonym w fosie zachodniej,zaś po obu stronach Bramy znajduje się 6 strzelnic skierowanych na przyległe odcinki zasypanej fosy.
- falochrony:
- Falochron Zachodni ze Stawą Młyny o długości ok.350 m,wybudowany w latach 1818-1923,na końcu plaży na wyspie Uznam przy ujściu Świny do Bałtyku.Stawa Młyny jest symbolem Świnoujścia.
- Falochron Wschodni budowany w latach 1818-1923,na prawobrzeżnej części miasta na wyspie Wolin przy ujściu Świny o długości przeszło 1400 metrów w głąb morza(najdłuższy falochron kamienny w Europie).
- kościoły:
- kościół Chrystusa Króla zbudowany w latach 1788-1792,wzniesiony na miejscu gotyckiej świątyni w centrum miasta przy Placu Kościelnym(Słowiańskim).W nawie głównej zwisa ze stropu drewniany model korwety żaglowej.Znajdują się tu także zabytkowe organy.Od połowy maja do połowy września w sobotnie wieczory odbywają się tutaj Świnoujskie Wieczory Organowe.
- neogotycki kościół NMP"Stella Maris"z końca XIX wieku.
- Kapitanat Portu z 1870,wybudowany w czasie szybkiego rozwoju i rozbudowy portu.W okolicy ulokowana jest zabytkowa kotwica.
- dawny ratusz,obecnie muzeum.
- Tablica Pamiątkowa"50 lat Polskiego Świnoujścia",
- Pomnik wystawiony"Tym,którzy nie powrócili z Morza",
- Tablica ku czci prześladowanych,zmarłych,pomordowanych ofiar komunizmu w Polsce w latach 1939-1989
- pomnik poświęcony lotnikom RAF-u zestrzelonym w kwietniu 1945 podczas bombardowania niemieckiego ciężkiego krążownika"Lützow"cumującego na Kanale Piastowskim.
- schron"Miasto wczoraj i dziś".Historia miasta na zdjęciach i wiele innych eksponatów związanych z miastem ul.Wyspiańskiego 51.
- Tablica pamiątkowa w kościele"Stella Maris",która upamiętnia śmierć świnoujścian w Grenoble w tragicznym wypadku autokaru.
Zieleń miejska obejmuje 3 parki i zieleń przy promenadzie nadmorskiej.
- Park Zdrojowy założony w latach 1826-27(projektował architekt Peter Joseph Lenné),o powierzchni 40 ha,z rzadkimi okazami drzew śródziemnomorskich porosłymi wiciokrzewem pomorskim i bluszczem.17 kilometrów alejek i ścieżek.
- promenada nadmorska przedwojenny bulwar,ciągnący się od granicy polsko-niemieckiej wzdłuż dzielnicy uzdrowiskowej.
- park przy ul.Chopina(dawny cmentarz).
Na terenie uzdrowiska znajdują się udokumentowane następujące naturalne surowce lecznicze:
- złoża wód leczniczych(woda chlorkowo-sodowa,jodkowa,żelazista)z ujęć"Jantar"(ul.Powstańców Śląskich 2/4,XXX-lecia PRL,ul.Sienkiewicza 26)oraz"Teresa"(ul.Żeromskiego 45B)
- złoże borowinowe"Płachcin"
Turystyka
Plaża
Jedną z atrakcji Świnoujścia jest plaża,która ciągnie się na przestrzeni 10 kilometrów(3,7 km na wyspie Uznam oraz 6 km na wyspie Wolin).Co roku plaża poszerza się wskutek cofania się morza i dzięki temu zjawisku świnoujskie kąpielisko jest płytkie.Nad Zatoką Pomorską wyznaczono letnie kąpielisko morskie Świnoujście-Uznam.W 2013 r.sezon kąpielowy określono na okres od 1 lipca do 31 sierpnia.Latem wody Bałtyku w rejonie Świnoujścia są najcieplejsze na polskim wybrzeżu.Oprócz zażywania kąpieli morskich i słonecznych można również korzystać z wodnych zjeżdżalni,trampolin,motorówek z pontonem,a także wypożyczyć skuter wodny.Świnoujskie kąpielisko na wyspie Uznam corocznie(od 2006 roku)otrzymuje certyfikat"Błękitnej Flagi".Jest ona przyznawana kąpieliskom,które spełniają wysokie wymogi jakości i bezpieczeństwa na plaży.
Promenada nadmorska w Świnoujściu to przedwojenny bulwar graniczący z dzielnicą uzdrowiskową.Wzdłuż promenady znajdują się punkty gastronomiczne,kawiarnie,bary,ogródki piwne,muszla koncertowa,kasyno i oceanarium.Na świnoujskiej promenadzie udostępniony jest internet bezprzewodowy.
Rejsy
Jedną z możliwości spędzenia wolnego czasu jest rejs statkami białej floty.Latem można skorzystać z rejsów po porcie,Bałtyku i do pobliskich niemieckich miejscowości letniskowych:Ahlbecku,Heringsdorfu i Bansinu,a od 2004 roku także do Międzyzdrojów.Katamaranem można popłynąć na wyspę Rugia,a wodolotem do i ze Szczecina.
Szlaki turystyczne
Szlaki rowerowe
Świnoujskie szlaki rowerowe są wytyczone,oznakowane i przygotowane
do ruchu wg europejskich standardów turystycznych.Drogi przebiegu
szlaków są wyrównane i utwardzone,przebiegi tras wskazuje 249 znaków na
drzewach i tabliczkach.Przy szlakach znajdują się wiaty turystyczne,wyposażone m.in.w stojaki na rowery,a także tablice edukacyjne.Łącznie szlaki posiadają 109 km długości.
|
- Szlak kajakowy"44 wysp"szlak wokół świnoujskich wysp i kanałów delty Świny,szlak jest oznakowany i przeznaczony dla turystów obeznanych z wiosłowaniem.
- Szlak kajakowy wzdłuż brzegów wyspy Wolin
Lokalne media
Sport
W Świnoujściu znajduje się stadion należący do OSiRu,na którym swoje mecze rozgrywa MKS Flota Świnoujście.Świnoujście ma także 3 hale sportowe do koszykówki,siatkówki oraz do tenisa,lodowisko,4 korty tenisowe,5 siłowni,fitness club,kryty basen oraz skatepark dla fanów deskorolki i łyżworolek.W Basenie Północnym znajduje się marina jachtowa.Dużą rolę odgrywa Ośrodek Sportu i Rekreacji"Wyspiarz",do którego należą obiekty sportowe i rekreacyjne.
Edukacja
W mieście znajduje się jeden żłobek miejski,sześć przedszkoli,osiem szkół podstawowych i cztery gimnazja publiczne,liczne szkoły średnie a także szkoły artystyczne i policealne.W mieście działają również filie wyższych uczelni oraz samodzielny Wydział Przedsiębiorczości ZPSB.
Wspólnoty religijne
W mieście działalność religijną prowadzą następujące wspólnoty wyznaniowe:
- Kościół Chrześcijan Baptystów
- zbór MaranaTha
- Kościół Ewangelicznych Chrześcijan
- zbór w Świnoujściu
- Kościół Rzymskokatolicki
- 6 parafii należących do dekanatu Świnoujście
- Świadkowie Jehowy
- 2 Sale Królestwa Świadków Jehowy
Gospodarka
Struktura demograficzna mieszkańców Świnoujścia wg danych z 31 grudnia 2007:
Opis
|
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 40871 | 100 | 21055 | 51,52 | 19816 | 48,48 |
| Wiek przedprodukcyjny(0–17 lat) | 6746 | 16,51 | 3324 | 8,13 | 3422 | 8,37 |
| Wiek produkcyjny(18–65 lat) | 27484 | 67,25 | 13208 | 32,32 | 14276 | 34,93 |
| Wiek poprodukcyjny(powyżej 65 lat) | 6641 | 16,25 | 4523 | 11,07 | 2118 | 5,18 |
Główny ciężar działalności gospodarczej w Świnoujściu,skupia się w prawobrzeżnej,silnie zindustrializowanej części miasta w dzielnicy Warszów,gdzie zlokalizowane są główne świnoujskie przedsiębiorstwa,nie tylko związane z branżą morską.
Głównymi przedsiębiorstwami gospodarki morskiej w mieście są:
- Morska Stocznia Remontowa
- Euro Terminal
- Polska Żegluga Bałtycka
- Port Handlowy Świnoujście
- Porthol
- Terminal Promowy Świnoujście
- Unity Line
- Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście
Miasto ma rozwiniętą bazę handlową.W mieście znajdują się 3 duże centra handlowe oraz 2 pasaże handlowe oraz wiele dyskontów spożywczych i sklepów.W budowie jest galeria handlowo–usługowa Platan.
Komunikacja
Komunikacja wodna
Droga wodna prowadzi przez Kanał Piastowski,Odrę,Kanał Haweli i łączy Świnoujście z południem Polski.Dostęp do Morza Bałtyckiego i na cały świat zapewnia port handlowy,jak również terminal promów morskich i pasażersko-towarowych z rejsami do Skandynawii.
Transport morski
W Świnoujściu znajduje się Terminal Promowy Świnoujście skąd regularnie kursuje stąd 9 promów morskich do Szwecji(Trelleborg i Ystad) i Danii(Kopenhaga oraz latem Rønne na Bornholmie).Połączenia te realizowane są przez Polferries oraz Unity Line.Do Świnoujścia zawijają również statki białej floty umożliwiające rejsy do okolicznych miejscowości w Polsce i w Niemczech.Rejsy te organizuje głównie niemiecki armator Adler-Schiffe.Od kwietnia 2008 ze Świnoujścia do Szczecina i z powrotem kursuje wodolot.
Transport drogowy
Świnoujście leży na początku drogi krajowej nr 3(planowanej drogi ekspresowej S3),która jest częścią trasy europejskiej E65,wiodącej z północy na południe Europy od Malmö do miejscowości Chaniá na Krecie.Łunowo z byłym przejściem granicznym Świnoujście-Garz łączy droga krajowa nr 93 w ciągu której od wielu lat planowane jest wybudowanie tunelu drogowego pod Świną.Istniało także drugie przejście graniczne,do Seebad Ahlbeck,oba dnia 21 grudnia 2007 zostały zlikwidowane na mocy Układu z Schengen.Dworzec autobusów regionalnych jak i dalekobieżnych znajduje się w naprzeciw dworca kolejowego Świnoujście.
| Droga | Trasa | Ulica |
|---|---|---|
| Droga krajowa nr 3E65 | Świnoujście Szklarska Poręba-Jakuszyce/granica PL/CZ | ul.Fińska,ul.Wolińska |
| Droga krajowa nr 93 | Świnoujście Garz | ul.Grunwaldzka,ul.Nowokarsiborska,ul.Karsiborska,ul.Pomorska |
Obsługiwana jest poprzez Komunikację Autobusową w Świnoujściu Sp.z o.o.Komunikacja miejska realizuje przewozy na terenie miasta Świnoujścia,zarówno na wyspie Uznam,Wolin jak i Karsibór,oraz na terenie Międzyzdrojów.Od 2004 w mieście uruchomiono autobusową Linię Europejską(obsługiwaną wraz z Ostseebus)łączącą Świnoujście z niemieckimi kurortami Ahlbeck,Heringsdorf i Seebad Bansin.Komunikację pomiędzy wyspami Uznam i Wolin zapewniają promy Bielik kursujące pomiędzy centrum i Warszowem przez całą dobę,które zabierają pieszych,pojazdy jednośladowe oraz samochody osobowe mieszkańców miasta oraz prowadzących na jego terenie działalność gospodarczą.Drugą przeprawę promową stanowią promy Karsibór pływające pomiędzy Ognicą i południową częścią wyspy Uznam,promy te zabierają pieszych oraz wszystkie pojazdy.
Transport kolejowy
Na wyspie Wolin znajduje się dworzec kolejowy Świnoujście oraz przystanki:Świnoujście Odra,Świnoujście Przytór i Świnoujście Port.Obsługiwane są przez PKP.Z miasta kursują pociągi regionalne do Szczecina jak również pociągi dalekobieżne(pospieszne,ekspresowe,InterCity oraz TLK)do różnych miast m.in.do Krakowa,Warszawy,Poznania,Wrocławia,Lublina czy Katowic.Na wyspie Uznam znajduje się tylko jedna stacja Świnoujście Centrum,z której od 20 września 2008 kursują pociągi Usedomer Bäderbahn(Uznamskiej Kolei Nadmorskiej)do Heringsdorf,Wolgast,Züssow oraz Stralsund,a w sezonie także do Berlina.W sprawie powrotu kolei do miasta na wyspie Uznam,w listopadzie 2005 został podpisany list intencyjny między prezydentem miasta a Uznamską Koleją Nadmorską,a 24 lipca 2006 przekazano w 30-letnią dzierżawę grunt pod inwestycję,dzięki czemu na początku 2008 Niemcy przedłużyli o ok.1,5 km linię UBB do centrum Świnoujścia i została wybudowana stacja Świnoujście Centrum(ok.300 m od miejsca gdzie znajdowała się nieistniejąca stacja Świnoujście Nieradków(niem.Swinemünde Bad).Dalsza rozbudowa planowana jest etapami.Pierwszy ma obejmować budowę linii do portu lotniczego Heringsdorf i miał być wykonany do 2012,a drugi budowę linii do Ducherow,gdzie linia połączy się z siecią kolei niemieckich Deutsche Bahn,etap ten ma być zrealizowany do 2015.Po zakończeniu inwestycji podróż do Berlina ma zajmować ok.2 godzin.
Transport lotniczy
W odległości 13 km od centrum miasta po niemieckiej stronie granicy znajduje się port lotniczy Heringsdorf,który obsługuje sezonowe letnie połączenia z 6 miastami w Niemczech(Brema,Dortmund,Düsseldorf,Kolonia/Bonn,Monachium,Frankfurt nad Menem)oraz od 2009 r.także do Zürichu w Szwajcarii oraz Warszawy.W granicach Polski,port lotniczy Szczecin-Goleniów znajduje się ok.70 km od Świnoujścia i obecnie obsługuje całoroczne rejsowe połączenia z Dublinem,Londynem,Rygge k.Oslo i Warszawą.
Bezpieczeństwo
W 2009 r.wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w Świnoujściu wynosił 77,5%.W 2009 r.stwierdzono w Świnoujściu m.in.79 kradzieży z włamaniem,2 kradzieże samochodów,73 przestępstwa narkotykowych.Świnoujście jest położone w strefie nadgranicznej i zasięgiem służbowym obejmuje je placówka Straży Granicznej w Świnoujściu z Morskiego Oddziału SG.Miasto jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie.Na terenie Świnoujścia działa jednostka ratowniczo-gaśnicza przy Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej i jej posterunek na Warszowie,a także jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Karsiborze i Przytorze.
Administracja
Prezydenci Świnoujścia:
- Janusz Żmurkiewicz(od 2002)
- Związek Miast Polskich,
- Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu"Pomerania",
- Zwiazek Miast i Gmin Morskich,
- Związek Powiatów Polskich,
- Związek Portów i Przystani Morskich Województwa Zachodniopomorskiego.
- Dzielnica Uzdrowiskowa obejmuje całą wyspę Uznam bez obszaru przy Bramie Świny,bez Fortu Zachodniego,Fortu Anioła,Basenu Zimowego,Węglowego,Południowego oraz półwyspów Kosa i Zieliny
- Osiedle Warszów
- Osiedle Przytór-Łunowo
- Sołectwo Karsibór obejmuje wyspę Karsibór i wszystkie wyspy delty wstecznej Świny
Współpraca zagraniczna
Miasto należy do euroregionu Pomerania.Dzięki położeniu miasta nad Bałtykiem,jego gospodarka i kultura są trwale związane z państwami nadbałtyckimi.Przykładem takiej współpracy jest program"Cztery Zakątki"promujący wzajemną turystykę,oraz dający możliwość wymiany kulturalnej i młodzieżowej pomiędzy Południową Skanią w Szwecji,duńską wyspą Bornholm,niemiecką Rugią i Świnoujściem.
| Jednostka administracyjna | Kraj | Data podpisania umowy |
|---|---|---|
| Heringsdorf |  |
3 września 2007 |
| Nordenham | |
13 sierpnia 1992 |
| powiat Vorpommern-Greifswald | |
29 października 1998 |
| Swietłyj(Светлый) |  |
14 maja 1993 |
| Ystad |  |
25 stycznia 1990 |
27 czerwca 2002 w Pałacu Europy w Strasburgu miasto otrzymało Dyplom Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy,za promocję idei europejskich,wkład w rozwój Euroregionu Pomerania oraz za współpracę z miastami partnerskimi.Kolejnym wyróżnieniem dla miasta jest Flaga Honorowa Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy,przyznana w kwietniu 2005.Flagę wręczył podczas uroczystej sesji miasta Wilfried Böhm,członek honorowy Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
Honorowi obywatele Świnoujścia
Lista honorowych obywateli Świnoujścia:
- August von Mackensen tytuł nadano w 1923 r.przez niemiecką radę miejską Świnoujścia
- Adolf Hitler tytuł nadano w 1934 r.przez niemiecką radę miejską Świnoujścia
- Bolesław Bierut tytuł nadano w 1947 r.dyplom wręczono w 1948 r.przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
- Władysław Gomułka tytuł nadano w 1947 r.dyplom wręczono w 1948 r.przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
- Stanisław Sroka tytuł nadano 27 sierpnia 1964 r.przez Miejską Radę Narodową w Świnoujściu
Lista osób urodzonych w Świnoujściu:
- Marcin Adamski piłkarz(reprezentant Polski)
- Marzena Cieślik Miss Polonia
- Anna Harkowska kolarka
- Jerzy Hausner polityk
- Robert Kalicki muzyk
- Grażyna Michalska aktorka dziecięca
- Krzysztof Pakulski operator filmowy
- Christel Peters aktorka
- Andżelika Piechowiak aktorka
- Michał Ruciak siatkarz(reprezentant Polski)
- Andrzej Smolik muzyk
- Jarosław Sokół scenarzysta
- Tomasz Steciuk aktor
- Łukasz Szablewski siatkarz
|
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz