Niem.Posen,łac.Posnania,jidysz Pojzn miasto na prawach powiatu w zachodniej Polsce,położone na Pojezierzu Wielkopolskim,nad Wartą,u ujścia Cybiny.Historyczna stolica Wielkopolski,od 1999 r.siedziba władz województwa wielkopolskiego i powiatu poznańskiego.Miasto jest istotnym węzłem drogowym i kolejowym,funkcjonuje tu również międzynarodowy port lotniczy.Piąte pod względem liczby ludności miasto w Polsce(552,4 tys.mieszkańców) i siódme pod względem powierzchni(262 km²).Poznań jest powiązany ekonomicznie i komunikacyjnie z otaczającym go powiatem poznańskim oraz gminami Oborniki,Skoki,Szamotuły i Śrem,tworząc razem z nimi aglomerację poznańską zamieszkałą przez ponad 1 mln osób.Miasto jest ośrodkiem przemysłu,handlu,logistyki i turystyki.Funkcjonują tu Międzynarodowe Targi Poznańskie największe i najstarsze centrum wystawiennicze w Polsce.Poznań to ośrodek akademicki,naukowy i kulturalny.W 27 szkołach wyższych studiuje łącznie 130,2 tys.osób.Działają tu m.in.opera,filharmonia,balet,teatry,kina,muzea,galerie sztuki,orkiestry i zespoły folklorystyczne.Poznań był jednym z ośrodków stołecznych i religijnych państwa Piastów w X i XI wieku,w przeszłości pełnił funkcję siedziby władców Polski.Jest jedynym z najstarszych lokowanych miast w Polsce nadanie praw miejskich w 1253 r.W poznańskiej katedrze pochowani są pierwsi władcy Polski Mieszko I oraz Bolesław I Chrobry.Na wyspie Ostrów Tumski mieści się siedziba kurii archidiecezji poznańskiej.W 2008 r.zespół najstarszych dzielnic miasta uznano za pomnik historii.Patronami miasta Poznania są:św.Piotr i św.Paweł.
| Położenie |
Poznań znajduje się w środkowo-zachodniej Polsce,w środkowej części
województwa wielkopolskiego.Miasto położone jest na obszarze trzech
mezoregionów fizjograficznych:zachodnia część na Pojezierzu
Poznańskim,wschodnia na Równinie Wrzesińskiej,a najstarsza część miasta
znajduje się na dnie zorientowanego wzdłuż osi północ-południe
Poznańskiego Przełomu Warty.Te trzy obszary są częściami makroregionu
Pojezierze Wielkopolskie.Poznań położony jest w dolinie rzeki Warty,a
także w dolinach mniejszych cieków:Bogdanki,Cybiny i Głównej.Według
danych z 1 stycznia 2012 r.powierzchnia miasta wynosi
261,91 km².Rozciągłość granic administracyjnych Poznania na osi
północ-południe wynosi ok.23 km,a na osi wschód-zachód ok.24 km.Poznań
stanowi centralną część aglomeracji poznańskiej.Miasto graniczy z 11
gminami powiatu poznańskiego,w tym z dwoma miastami Luboniem i Swarzędzem.
Środowisko naturalne
Ukształtowanie terenu i geologia
Ponad 56% obszaru Poznania znajduje się na terenach wysoczyznowych,położonych powyżej 80 m n.p.m.około 36% powierzchni na wyższych terasach
rzecznych oraz w obrębie rynien glacjalnych,a ok.8 % na terasie
zalewowej doliny Warty.Najwyżej położonym punktem na terenie miasta
jest Góra Moraska(154 m n.p.m.),która znajduje się w jego północnej części.Najniższej położnym obszarem jest dolina Warty(50 m n.p.m.).Teren Poznania i jego okolic charakteryzuje się rzeźbą pochodzenia letniczego,skamieniałego.Większość powierzchni miasta pokryta jest warstwami utworów glacjalnych moreny ablacyjnej i dennej stadiału poznańskiego zlodowacenia bałtyckiego.W większości są to gliny piaszczyste lub piaski lodowcowe,dlatego w rejonie Poznania przeważają gleby piaszczyste i gliniasto-piaszczyste.Tylko na dolnych terasach doliny Warty występują trzeciorzędowe iły facji poznańskiej(tzw.iły poznańskie).
Stosunki wodne
Poznań położony jest w zlewni Warty i jej dopływów:Bogdanki,Cybiny,Głównej,Głuszynki-Kopli,Strumienia Junikowskiego i Różanego Potoku.Miasto posiada kilka większych jezior oraz kilkadziesiąt mniejszych
zbiorników wodnych,zarówno pochodzenia naturalnego,jak i utworzonych
sztucznie na terenach rekreacyjnych.Naturalne jeziora polodowcowe to Jezioro Kierskie i Strzeszyńskie,natomiast największymi zbiornikami sztucznymi są:
- Rusałka w dolinie Bogdanki
- Jezioro Maltańskie na rzece Cybinie
- Staw Olszak
- Staw Browarny
- Staw Młyński
- Staw Antoninek
- staw Kajka w zlewni rzeki Głównej
- Staw Baczkowski,Staw Rozlany,Stara Baba,Staw Kachlarski oraz Głęboki Dół w dolinie Strumienia Junikowskiego
Klimat
W Poznaniu przeważają wpływy mas powietrza polarnomorskiego,napływającego znad Oceanu Atlantyckiego.Znacznie mniejsze znaczenie
mają masy powietrza polarno-kontynentalnego oraz zwrotnikowego.W
rejonie Poznania najczęściej występują wiatry zachodnie o prędkościach
od 2 do 10 m/s.Rejon Poznania należy do obszarów o najmniejszych
opadach w Polsce.Na podstawie danych z lat 1971−2000 obliczono,że średnioroczna wysokość opadu atmosferycznego
wynosi 634 mm,przy największym średnim miesięcznym opadzie w lipcu(76 mm).Najniższa średnia miesięczna temperatura powietrza w Poznaniu
wynosi 1,0°C dla stycznia.Najwyższa średnia miesięczna temperatura
powietrza wynosi 18,2°C dla lipca.
Przyroda
System przyrodniczy miasta opiera się na pierścieniowo-radialnym
układzie terenów zieleni w formie klinów odchodzących od centrum w
kierunku peryferii.Wyróżnia się pięć klinów zieleni:
- wschodni w Dolinie Cybiny,rozpoczynający się kompleksem rekreacyjnym nad Jeziorem Maltańskim
- północny w Dolinie Warty,rozpoczynający się w okolicach Szeląga
- zachodni w Dolinie Bogdanki,rozpoczynający się Parkiem Sołackim i Wodziczki
- południowo-zachodni,w którego skład wchodzą kompleks leśny na południowo-zachodnich rubieżach miasta wraz z Laskiem Marcelińskim,ogródkami działkowymi i zielenią na Cmentarzu Junikowskim,zieleń zlokalizowana wzdłuż cieków Strumień Junikowski i Górczynka oraz nad tzw.Szachtami
- południowy w Dolinie Warty,rozpoczynający się terenami sportowo-rekreacyjnymi na południe od ul.Królowej Jadwigi
Ochrona przyrody
W celu ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych miasta ustanowiono dwa rezerwaty przyrody:Meteoryt Morasko i Żurawiniec oraz obszar chronionego krajobrazu Dolina Cybiny.Dodatkowo samorząd miasta utworzył użytki ekologiczne:Fort V,Wilczy Młyn,Główna,Olszak I,Traszki Ratajskie,Bogdanka I i II oraz Strzeszyn.Ze względu na występowanie siedlisk nietoperzy ochroną w ramach Sieci Natura 2000 objęto zabytkowe fortyfikacje Twierdzy Poznań.W granicach administracyjnych miasta znajdują się również fragmenty większych obszarów objętych Siecią Natura 2000 Biedrusko oraz Dolina Samicy.W okolicach Poznania znajdują się ponadto park narodowy i trzy parki krajobrazowe:Puszcza Zielonka,Promno oraz Rogaliński Park Krajobrazowy. Nazwa miasta
Dla zachowania tradycji przy uroczystych okazjach używana jest nazwa Stołeczne Miasto Poznań.Poznań jako ośrodek życia politycznego jest jednym z pierwszych polskich miast,odnotowanych na kartach historii.Ponieważ w owych czasach łacina była językiem używanym przez wykształconą część społeczeństwa,są to zapisy w formie zlatynizowanej.Pierwszy znany zapis znajduje się w kronice Thietmara pod rokiem 970 w formie episcopus Posnaniensis(biskup poznański).W tej samej kronice pod rokiem 1005 znajdujemy określenie ab urbe Posnani(z miasta Poznania).Jako nominativus Poznań pojawia się w 1236 jako Posnania i 1247 jako Poznania.Poza tym istnieją zapisy z 1146 i 1244 r.w formie in Poznan,które pozwalają na wysnucie wniosku,że nazwa Poznań nie zmieniła się na przestrzeni dziejów.Obecnie językoznawcy zgadzają się,że nazwa Poznań wywodzi się od imienia Poznan.Utworzono ją poprzez dodanie do imienia Poznana przyrostka j,który jeszcze w czasach przedpiśmiennych zlał się z poprzedzającą go literą n zmiękczając ją do współczesnego ń.O ile wyjaśnienie nazwy nie nastręcza naukowcom problemu,samo imię Poznan nie jest do końca jasne.Źródła historyczne nie dostarczają informacji o osobie,której imieniem nazwano gród nad Wartą.Nie jest też pewne,czy to słowiańskie imię wywodzące się od czasownika„poznać”należy do tzw.grupy imion imiesłowowych,takich jak Miłowan i Biegan,czy też powstało jako skrócenie imienia dwuczłonowego np.Poznamir.
Historia
Pierwsze ślady ludzi na terenie dzisiejszego Poznania pochodzą z
okresu około 8900–8000 roku p.n.e.Byli to łowcy reniferów.Względnie
stałe osady powstały na przełomie V i IV tysiąclecia p.n.e.Około 2200 p.n.e.na tych ziemiach pojawiła się ludność indoeuropejska,z V wieku n.e.pochodzą ślady osadnictwa niezaprzeczalnie słowiańskiego,zaś w VIII wieku pojawili się tu Polanie.Z tego okresu pochodzi też prawdopodobnie gród na Ostrowie Tumskim,który stał się zaczątkiem dzisiejszego miasta.W X wieku gród znalazł się pod panowaniem Piastów,którzy uczynili go jednym z ośrodków stołecznych w swoim państwie obok Gniezna,Giecza i Ostrowa Lednickiego.Pierwotnie miasto leżało nad brzegiem Cybiny i prawym brzegiem Warty.Na pobliskim wzgórzu stała tam wówczas świątynia pogańska i zamek książęcy.Poznań wiąże się również z początkami państwowości polskiej.Jest to jedno z hipotetycznych miejsc chrztu Mieszka I w 966.W 968 r.swą siedzibę umieścił tu Jordan,pierwszy biskup Polski.Funkcje stołeczne gród pełnił do 1039 r.gdy został wraz z innymi miastami Wielkopolski i Śląska spalony przez Brzetysława I.Co prawda Poznań stracił swe znaczenie polityczne,jednak nadal
pozostał prężnym ośrodkiem gospodarczym.Kolejny okres rozkwitu przypada
na czas rozbicia dzielnicowego,gdy gród stał się stolicą wielkopolskiej linii Piastów.Jej przedstawiciele,książęta Przemysł I i Bolesław Pobożny w 1253 r.lokowali miasto na lewym brzegu na prawie magdeburskim.Prace zapoczątkowane przez ojca kontynuował jeszcze Przemysł II,który jako pierwszy od 200 lat władca koronował się w Gnieźnie na króla Polski,a za swą siedzibę obrał Poznań.Jego rezydencją stał się zamek książęcy ojca na Wzgórzu Przemysła.Po jego tragicznej śmierci(w 1296 r.)w rozwoju miasta nastąpił chwilowy zastój.Do dziś można jeszcze znaleźć pozostałości murów miejskich.Kolejny pomyślny okres w historii Poznania rozpoczęło wstąpienie na tron Władysława Jagiełły.Otwarcie szlaku łączącego Litwę z władca Europą władca oraz zamknięcie dla polskich towarów Gdańska
sprawiły,że Poznań stał się węzłem,w którym przecinały się szlaki
handlowe.Z czasem wokół miasta rozwinęła się sieć konkurujących z nim
miasteczek,należących głównie do duchowieństwa i szlachty,tworzących
razem z Poznaniem prężnie rozwijającą się konurbację.Trwające kilkaset lat korzystne warunki dla rozwoju miasta przerwał w 1655 potop szwedzki.W krótkim okresie pokoju,który po nim nastąpił,Poznań usiłował się podnieść,ale kolejne konflikty zbrojne,jak wielka wojna północna,wojna o sukcesję polską,wojna siedmioletnia oraz konfederacja barska sprawiły,że miasto pustoszyły różne armie.Nadzieję na pokój przyniosła dopiero elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego,lecz również na początku jego panowania o miasto walczyli barzanie z wojskami pruskimi,a następnie rosyjskimi,które opuściły miasto dopiero w 1775 roku.Kilka kolejnych lat to kolejny okres pomyślności,związany z działalnością Komisji Dobrego Porządku i reformami Sejmu Czteroletniego.Jednak zostały one zniweczone przez konfederację targowicką i II rozbiór Polski,w wyniku którego Poznań znalazł się pod panowaniem pruskim.W pierwszym okresie panowania pruskiego nowe władze dokonały
integracji konurbacji w jeden organizm miejski oraz stworzyły podstawy
do rozbudowy Poznania w kierunku zachodnim.Klęska Prus i zwycięskie powstanie wielkopolskie 1806 roku uczyniły Poznań jednym z głównych miast Księstwa Warszawskiego.Trwające jednak wojny napoleońskie nie sprzyjały rozwojowi miasta.Po klęsce Napoleona Poznań od 1815 roku znalazł się ponownie pod panowaniem pruskim,tym razem jako stolica autonomicznego Wielkiego Księstwa Poznańskiego.Podczas II wojny światowej Poznań znalazł się na terenach Rzeczypospolitej Polskiej anektowanych przez III Rzeszę Niemiecką,które Niemcy nazwali Krajem Warty.Z miasta wysiedlano masowo do Generalnego Gubernatorstwa,w szczególności Żydów oraz Polaków.Do końca 1939 r.wysłano do GG
ok.80 transportów,ogółem 87883 osób.Do końca 1940 r.wysiedlenia
objęły już ponad 250 tys.osób.W 1941 r.nasilono politykę wysiedlania
Żydów z Kraju Warty do dowolnego z blisko 200 gett,utworzonych na terenie GG.Z samego Poznania przesiedlono do GG ok.70
tys.osób.Setki tysięcy ludzi,głównie młodych,czasem nastolatków,wywieziono w głąb Rzeszy jako robotników przymusowych.Na ich miejsce w ramach akcji Heim ins Reich napływały grupy Niemców ze Wschodu,głównie z terenów zajętych przez ZSRR. Architektura i urbanistyka
Warunki naturalne zlewisk rzek Warty i Cybiny były głównym czynnikiem kształtującym strukturę funkcjonalno-przestrzenną.W średniowieczu warowny gród książęcy Poznań znajdował się na Ostrowie Tumskim.W 1253 roku lokowano Poznań w innym miejscu,na zachodnim brzegu Warty,gdzie obecnie znajduje się ok.60% potencjału współczesnego miasta,średniowieczne Stare Miasto oraz XIX-wieczne śródmieście.Wschodnia część Poznania została włączona w granice miasta po 1900 roku.W roku 2008 Poznań historyczny zespół miasta uznano za pomnik historii.Obejmuje on Stare Miasto oraz obszar na północ od ul.Królowej Jadwigi i ul.Towarowej,na południe od ul.Północnej,między linią kolejową a Wartą,a także południową część Ostrowa Tumskiego,Zagórze oraz Fort Winiary(Park Cytadela).Obszar miasta rozdziela dolina rzeki Warty.W Poznaniu ponad Wartą wzniesiono 7 mostów drogowych oraz 3 mosty kolejowe,natomiast nad Cybiną 2 mosty drogowe oraz 2 mosty kolejowe.Najwyższym wieżowcem w mieście jest Collegium Altum o 22 kondygnacjach i całkowitej wysokości wraz z masztem 103,35 m.Budynek pełni funkcję ośrodka edukacyjnego dla Uniwersytetu Ekonomicznego.W Poznaniu znajduje się układ fortyfikacji zbudowanych w XIX i na początku XX wieku,zwany Twierdzą Poznań,będącym trzecim co do wielkości system tego typu w Europie.Zachowało się 15 z 18 fortów i szereg obiektów wspomagających,umieszczonych w pierścieniu o średnicy 9,5 km oraz obwodzie 30 km.Na terenie miasta istnieje też kilka reliktów twierdzy poligonalnej z pocz.XIX w.,która pozostawiła trwały ślad w postaci układu ulic i parków miejskich.
Gospodarka
Poznań należy do największych ośrodków gospodarczych w kraju.Stanowi centrum przemysłu,handlu,logistyki i turystyki biznesowej.Miasto zaliczane jest do najbardziej atrakcyjnych miejsc do inwestowania w Polsce.Według informacji podawanych przez inwestorów szacuje się,że wartość
skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych w latach 1990–2010
wyniosła w Poznaniu 6,6 mld USD.W 2009 r.wielkość produktu krajowego brutto
wytworzonego w Poznaniu i przeliczonego na 1 mieszkańca wyniosła 70,2
tys.zł,co stanowiło 199,3% poziomu PKB przypadającego na
statystycznego Polaka.Lepszy wynik osiągnięto jedynie w Warszawie.Według zewnętrznych ocen przeprowadzanych przez agencję ratingową
Moody’s Investors Service,pod względem wiarygodności dla inwestorów
Poznań nieznacznie ustępuje znacznie większej Warszawie.W 2011 r.miasto otrzymało ocenę na poziomie A3 z prognozą stabilną.Oznacza ona,że Poznań posiada bardzo wysoką zdolność do wywiązywania się z
zaciągniętych zobowiązań finansowych,a wiarygodność ta nie powinna ulec
zmianie w najbliższym czasie.Centrum targowe
Poznań jest najstarszym ośrodkiem targowym funkcjonującym we współczesnej formie.Targi Poznańskie powołano do życia w 1921 roku.W 1929 roku odbyła się na nich największa wystawa 20 lecia międzywojennego w Polsce Powszechna Wystawa Krajowa.Prezentowała ona dokonania pierwszego dziesięciolecia odrodzonego po zaborach kraju.Obecnie Międzynarodowe Targi Poznańskie to największy w kraju i jeden z większych w Europie ośrodków targowych.Dysponują one ponad 110 tys.m² powierzchni wystawienniczej zlokalizowanej w 16 pawilonach oraz blisko 35 tys.m² powierzchni wystawienniczej na terenie otwartym.Tereny targowe obejmują obszar 23 hektarów.Według międzynarodowego rankingu niemieckiego zrzeszenia przedsiębiorstw targowych MTP zajmują 42.miejsce na świecie i 30.miejsce w Europie(wg powierzchni wystawienniczej w styczniu 2012 r.dysponowały 107650 m²).W 2011 r.na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyło się ponad 80 imprez targowych,w których uczestniczyło 10,1 tys.wystawców z 73 krajów świata.Wykupili oni łącznie 315,1 tys.m² powierzchni wystawienniczej,a imprezy targowe odwiedziło 436,0 tys.zwiedzających.Wszystkie wydarzenia zorganizowane na MTP w 2011 r.(targi,konferencje,kongresy i koncerty)odwiedziło łącznie ponad 1 mln osób.Na Targach Poznańskich zlokalizowane jest Poznańskie Centrum Kongresowe(Poznań Congress Center).Głównym obiektem centrum jest trzy poziomowy Pawilon 15 o powierzchni ok.21 tys.m².Największe z pomieszczeń reprezentacyjna Sala Ziemi gościć może jednorazowo 2 tys.osób.PCC przystosowane jest do organizacji kongresów i eventów dla ponad 11 tys.uczestników.
Transport
W Poznaniu zbiega się 5 dróg krajowych(w tym autostrada)oraz 4 drogi wojewódzkie.Poznański Węzeł Kolejowy,przez który przebiega 8 linii kolejowych,jest jednym z największych i najruchliwszych w kraju.Znajdujące się w mieście lotnisko obsłużyło w 2011 r.blisko 1,5 mln pasażerów.
Transport drogowy
Przez Poznań przebiega lub kończy swój bieg 5 dróg o znaczeniu krajowym:nr 5,nr 11,nr 92,autostrada A2 oraz droga krajowa nr 32 kończąca swój bieg w podpoznańskim Stęszewie.Autostrada A2 ma status trasy europejskiej E30,natomiast droga krajowa nr 5 trasy E261.Na terenie Poznania swój bieg kończą również 4 drogi wojewódzkie:nr 184,nr 196,nr 307 i nr 430.Poznań ma bezpośrednie połączenie autostradowe zarówno z krajami Europy Zachodniej,jak i ze stolicą kraju.W 2012 r.pod Poznaniem otwarto dwie nowe trasy ekspresowe kończące swój bieg na miejskim odcinku autostrady A2 dwa fragmenty(z trzech)Zachodniej Obwodnicy Poznania w ciągu drogi ekspresowej S11(od węzła„Poznań Zachód”do węzła„Poznań Tarnowo Podgórne”oraz od
węzła„Poznań Rokietnica”do węzła„Poznań Północ”),a także całą Wschodnią Obwodnicę Poznania w ciągu drogi ekspresowej S5(od węzła„Poznań Wschód”do węzła„Gniezno Południe”).Po całkowitym
zakończeniu tych inwestycji dotychczasowy przebieg dróg krajowych nr 5 i nr 11 zostanie zmieniony.Układ drogowy miasta opiera się na promienisto-pierścieniowym
systemie ulic.Składają się na niego pierścienie drogowe zwane ramami
oraz promieniście rozchodzące się od centrum ulice wylotowe.Wykształciły się trzy ramy komunikacyjne.Obecnie I rama oraz II rama istnieją w całości,zaś III rama fragmentarycznie.I rama ulokowana jest najbliżej centrum i pełni funkcję jego obwodnicy.II rama,na której opiera się większość ruchu tranzytowego oraz wewnątrz miejskiego znajduje się na obierzach śródmieścia stanowiąc jego
umowną granicę.Nieistniejąca jeszcze III rama komunikacyjna
pomyślana została jako szybka wewnątrzmiejska obwodnica,która miałaby
przejąć większość ruchu międzydzielnicowego oraz ciężki ruch docelowy.Jej powstanie zostało odłożone w czasie ze względu na olbrzymie koszty
inwestycji.Budowę 36-kilometrowej bezkolizyjnej trasy ekspresowej
otaczającej miasto wyceniono w 2008 r.na 9,14 mld złotych.Wszystkie drogi publiczne w Poznaniu,z wyjątkiem autostrady,zarządzane są przez Zarząd Dróg Miejskich jednostkę budżetową podległą prezydentowi miasta.Instytucja ta sprawuje opiekę nad 1927 ulicami o łącznej długości
1039 km,z których 85,6%(890 km)posiada utwardzoną nawierzchnię.Drogi krajowe mają długości 52 km,drogi wojewódzkie 12 km,a drogi powiatowe 269 km.Reszta to drogi gminne o całkowitej długości 705 km.ZDM zarządza również 141 obiektami inżynierskimi(21 mostów,72
wiadukty,36 przejść podziemnych,12 kładek dla pieszych),45336
punktami świetlnymi oraz kanalizacją deszczową o długości 429,8 km.Jednostka ta odpowiedzialna jest również za 290 sygnalizacji świetlnych,z których 243 podłączone są do Centrum Sterowania Ruchem.Poznańska
Strefa Płatnego Parkowania dysponuje 9382 miejscami parkingowymi
obsługiwanymi przez 423 parkomaty.Miejski odcinek autostrady A2 mierzący 13 km(tzw.Południowa Obwodnica Poznania)zarządzany jest przez spółkę Autostrada Wielkopolska
w imieniu Skarbu Państwa.Ze względu na wzmożony ruch panujący na
autostradowej obwodnicy(ponad 37 tys.pojazdów na dobę),do 2015 r.dobudowany zostanie trzeci pas jezdni w obydwu kierunkach.Pod Poznaniem na terenie powiatu poznańskiego przebiega również kilka
dróg wojewódzkich które stanowią pewną alternatywę dla przejazdu przez
miasto.Są to drogi:nr 431,nr 433 oraz nr 434.| Transport kolejowy | |
|---|---|
| Poznański Węzeł Kolejowy jest jednym z największych i najruchliwszych w Polsce.W węźle zbiega się 8 linii kolejowych prowadzących w 9 kierunkach:Warszawy,Ostrowa Wielkopolskiego,Wrocławia,Wolsztyna,Berlina,Szczecina,Piły,Wągrowca oraz Gniezna.Pięć linii kolejowych wchodzących do węzła to linie o znaczeniu państwowym.W samym Poznaniu znajduje się 12 czynnych przystanków i dworców kolejowych.Centralnym puntem węzła jest stacja Poznań Główny,gdzie krzyżuje się większość linii kolejowych przebiegających przez miasto.Na stacji średnio w ciągu doby przyjmowanych i wyprawianych jest kilkaset pociągów,z dworca rocznie korzysta ponad 17 mln pasażerów.Obecnie trwa budowa Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego,które zostanie oddane do użytku w 2013 r.Kompleks składać się będzie z dworca kolejowego i autobusowego,parkingu dla 1500 samochodów oraz dużego centrum handlowego.Uzupełnieniem głównego układu torowego PWK jest system linii obwodowych pozwalający pociągom towarowym ominąć stacje Poznań Główny.We wschodniej części miasta,na obwodnicy kolejowej,znajduje się stacja towarowa Poznań Franowo,będąca drugą najbardziej obciążoną wagonami stacją rozrządową w Polsce.W rejonie Poznania funkcjonuje również 5 kolejowych terminali kontenerowcy: w Poznaniu przy ul.Nowosolskiej,Kobylnicy,Swarzędzu oraz dwa w Gądkach.Twa budowa szóstego terminala kontenerowego na stacji Poznań Franowo.Z powodu dogodnej lokalizacji Poznania w strukturze sieci kolejowej mieszkańcy miasta mają możliwość dojechania do większości najważniejszych ośrodków w kraju pociągami bezpośrednimi.Przez Poznań przejeżdżają pociągi międzynarodowe Berlin Warszawa Express,Berlin Gdynia Expres oraz nocny Jan Kiepura do Amsterdamu.Dodatkowo istnieje bezpośredni wagon do Saratowa.Od czerwca 2012 r.ofertę pociągów międzynarodowych rozszerza skład relacji Moskwa-Berlin-Paryż obsługiwanego przez Koleje Rosyjskie.Do Poznania prowadzi także sieć połączeń regionalnych i aglomeracyjnych dowożących Wielkopolan do pracy lub szkoły.W godzinach szczytu pociągi te kursują co 30-60 minut.Większość składów regionalnych obsługiwana jest przez Przewozy Regionalne.Pociągi na trasach Poznań-Gołańcz,Poznań-Wolsztyn oraz Zbąszynek-Poznań-Kutno uruchamiane są przez spółkę samorządową Koleje Wielkopolskie.W grudniu 2012 r.wprowadzony został bilet aglomeracyjny pod nazwą„Bus-Tramwaj-Kolej Jeden Bilet”umożliwiający wykupienie wspólnego biletu okresowego na komunikację miejską oraz trasy kolejowe do 30 km od Poznania.Początki kolei żelaznych w Poznaniu sięgają I poł.XIX w.W 1848 r.uruchomiono linię kolejową Stargard-Poznań Jeżyce łączącą miasto ze Szczecinem. | |
| Transport lotniczy | |
| Miasto posiada międzynarodowy port lotniczy Poznań-Ławica.W listopadzie 2012 r.dolecieć można było z niego do 19 lotnisk zlokalizowanych głównie w krajach Europy Zachodniej.Dodatkowo w sezonie letnim 2012 r.z Poznania odlatywały samoloty czarterowe do 28 popularnych kurortów.W 2011 r.Ławica obsłużyła blisko 1,5 mln pasażerów,dzięki czemu uplasowała się na 6.pozycji w Polsce pod względem wielkości ruchu lotniczego.Od roku 2011 port lotniczy jest rozbudowywany.Wszystkie inwestycje zakończą się w 2013 r.Oprócz dwóch terminali pasażerskich(T2 odloty i T3 przyloty)na poznańskim lotnisku funkcjonuje również wydzielony terminal General Aviation(T1)oraz terminal cargo.W działającym na Ławicy ośrodku szkoleniowym Aero Poznań utworzono Europejskie Centrum Symulatorowe Cirrus Aircraft.Jest ono wyposażone w symulator lotu,który oddaje warunki identyczne z prawdziwym pilotowaniem samolotu.Do 2015 r.w północno-wschodniej części lotniska powstanie 34-metrowa nowa wieża kontroli ruchu lotniczego wraz z ośrodkiem radiokomunikacyjnym.Na poznańskich Krzesinach znajduje się 31 Baza Lotnictwa Taktycznego,w której stacjonują myśliwce F-16.Sporadycznie lotnisko wykorzystywane jest również w cywilnym ruchu lotniczym(loty cargo).Ponadto pod Poznaniem znajdują się cztery lądowiska sportowe.W Kobylnicy funkcjonuje ośrodek szkolenia Aeroklubu Poznańskiego(lotnisko Poznań-Kobylnica),a w Gądkach działa prywatny Airport Biernat(lądowisko Żerniki).W gminie Dopiewo znajduje się lądowisko Poznań-Zborowo,zaś w gminie Pobiedziska,na byłym lotnisku wojskowym powstało lądowisko Poznań-Bednary. | |
| Komunikacja publiczna | |
| Podstawą transportu publicznego na terenie miasta jest 16 linii tramwajowych,które uzupełniają 52 linie autobusowe zwykłe oraz 2 pospieszne.W nocy komunikacja publiczna opiera się na 21 liniach autobusowych oraz jednej linii tramwajowej kursującej po trasie PST.Linie nocne kursują co 30 minut,a ich centralnym punktem przesiadkowym jest Rondo Kaponiera.Trasy tramwajowe mają łączną długość 66 km(długość wszystkich linii wynosi 191 km).Rozchodzą się one promieniście z centrum Poznania w kierunku 14 pętli tramwajowych zlokalizowanych w pobliżu większych osiedli mieszkaniowych,zakładów produkcyjnych,cmentarzy oraz centrów handlowych.W 2011 r.rozpoczęła się budowa dwóch nowych tras tramwajowych o łącznej długości 4,5 km.Pierwsza z nich(2,5-kilometrowa trasa z Osiedla Lecha na Franowo)została otwarta w sierpniu 2012 r.Druga zaś(2-kilometrowe przedłużenie PST do Dworca Zachodniego)zostanie uruchomiona w roku 2013.Trasy autobusowe w Poznaniu mają całkowitą długość 292 km(długość wszystkich linii wynosi 791 km).Linie autobusowe przebiegają przez wszystkie dzielnice miasta,z największym zagęszczeniem w rejonie większych osiedli mieszkaniowych na Grunwaldzie,Piątkowie i Ratajach.Kończą one swój bieg na licznych pętlach autobusowych oraz w 4 nowoczesnych dworcach autobusowych stanowiących centra przesiadkowe.Z badań dostępności komunikacji publicznej w Poznaniu przeprowadzonych w 2008 r.wynika,że sieć połączeń komunikacji zbiorowej miasta należy uznać za stosunkowo dobrą,choć wymagającą pewnych usprawnień.Komunikacja autobusowa nie obsługuje wszystkich obszarów,na których rozwija się zabudowa mieszkaniowa,w tym przede wszystkim budownictwo jednorodzinne.Obecnie problem ten dotyczy głównie Junikowa,Krzyżownik,Osiedla Warszawskiego i Szczepankowa.Na mapie dostępności do tramwaju również występują tzw.„białe plamy”.Są nimi m.in.:kampus UAM na Morasku,nowe osiedla na Naramowicach oraz Osiedle Kopernika.Organizatorem lokalnego transportu zbiorowego na terenie Poznania jest Zarząd Transportu Miejskiego.Większość linii komunikacyjnych obsługiwana jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu.Podstawą taryfy biletowej są bilety czasowe umożliwiające przesiadkę oraz bilety okresowe.Na liniach autobusowych obowiązują również bilety przystankowe.Taryfa biletowa komunikacji publicznej podzielona jest na trzy strefy miejską A oraz obejmujące gminy podmiejskie B i C.Bilety można zakupić:w 50 biletomatach stojących przy najruchliwszych przystankach komunikacji miejskiej,w 25 punktach sprzedaży(punkty ZTM i kioski Ruch-u),w mobilnych biletomatach montowanych w autobusach oraz poprzez telefon komórkowy.W listopadzie 2010 r.powołano Związek Międzygminny„Transport Aglomeracji Poznańskiej”który zajmuje się organizacją wspólnego transportu publicznego w podpoznańskich gminach.Obecnie trwa proces integracji podmiejskich linii autobusowych z systemem miejskim.Miasto Poznań na podstawie porozumień międzygminnych przejmuje odpowiedzialność za kolejne linie autobusowe ZTM obsługuje m.in.wszystkie połączenia w Luboniu.W czerwcu 2012 r.funkcjonowało 20 linii aglomeracyjnych(18 dziennych i 2 nocne),które wybiegały poza obszar stolicy Wielkopolski.Gminy graniczące z Poznaniem posiadają również własnych przewoźników,którzy obsługiwali 63 lokalne linie autobusowe.W 2011 r.po Poznaniu kursowało 337 wagonów tramwajowych(dysponujących łącznie 57,5 tys.miejsc)oraz 320 autobusów(dysponujących 40,4 tys.miejsc).Pojazdy te przewiozły w ciągu roku 212,3 mln pasażerów.Stolica Wielkopolski była pierwszym dużym miastem,które masowo zaczęło kupować nowoczesny niskopodłogowy tabor autobusowy.Obecnie wszystkie autobusy jeżdżące liniowo w barwach MPK są niskopodłogowe.Tabor tramwajowy również wymieniany jest na niskopodłogowy w czerwcu 2012 r.po poznańskich torowiskach jeździło 70 pojazdów niskopodłogowych oraz 8 pojazdów w części niskopodłogowych.W 2012 r.poznańskie MPK posiadało 5 zajezdni:Głogowska(dla ok.85 tramwajów),Madalińskiego(dla ok.45 tramwajów),Forteczna(dla ok.60 tramwajów),Pusta(dla ok.195 autobusów) i Kacza(dla ok.125 autobusów).Od 2011 r.trwa budowa nowej zajezdni na Franowie,która pomieści 150 tramwajów.Po jej uruchomieniu w 2013 r.zamknięta zastanie zajezdnia przy ul.Madalińskiego oraz tory odstawcze przy ul.Budziszyńskiej. | |
| Komunikacja rowerowa | |
| Poznań leży na europejskiej sieci szlaków rowerowych EuroVelo zaprojektowanej przez Europejską Federację Cyklistów.Przebiega tędy trasa EV9 z Gdańska nad Morzem Bałtyckim do Puli nad Morzem Adriatyckim.W połowie 2011 r.na terenie Poznania znajdowało się 90,0 km dróg dla rowerów oraz dróg dla rowerów i pieszych.Dodatkowo występowało 3,3 km ulic wyposażonych w jednokierunkowe pasy dla rowerów oraz 0,8 km kontrapasów rowerowych i 1,25 km dwukierunkowych pasów dla rowerów.Drogi rowerowe,pieszo-rowerowe oraz wyznaczone specjalne pasy ruchu łączą ze sobą dwie największe dzielnice mieszkaniowe leżące po przeciwnych stronach śródmieścia Rataje i Piątkowo.Centrum miasta połączone jest również z Ławicą,Dębiną,Starołęką i trasą Hetmańską.Stolica Wielkopolski posiada sieć dróg bezkolizyjnie wyprowadzających rowerzystów z miasta.Można nimi dojechać m.in.nad jeziora Rusałka i Strzeszyńskie,a dalej do Szamotuł i Międzychodu;do rezerwatu Meteoryt Morasko;Piastowskim Traktem Rowerowym do Gniezna;a Ziemiańskim Szlakiem Rowerowym do Wielkopolskiego Parku Narodowego oraz dalej do Kościana i Rawicza.Z Malty dotrzeć można do Kalisza i Ostrowa Wielkopolskiego.Ze Starołęki dojechać można natomiast do Kórnika i Rogalina,a z ul.Bukowskiej do Lusowa.W mieście wisi ok.700 znaków prowadzących szlaki rowerowe do centralnego punktu,którym jest skrzyżowanie ul.Jana Pawła II i Abpa Baraniaka nad Jeziorem Maltańskim.Miejsce to nazwano Poznańskim Węzłem Rowerowym.W stolicy Wielkopolski zamontowano 14 publicznych stojaków rowerowych.Darmowe parkingi strzeżone dla rowerzystów znajdują się na 8 parkingach buforowych Poznańskiej Strefy Płatnego Parkowania.W sezonie letnim 2012 r.w Poznaniu działało 13 wypożyczalni rowerów:7 należących do systemu Poznański Rower Miejski zarządzanego przez firmę Nextbike,2 wypożyczalnie MaltaBike,wypożyczalnia Malta Ski,wypożyczalnia ZTM,darmowa wypożyczalnia Enea oraz wypożyczalnia rowerów elektrycznych domu towarowego Kupiec Poznański. | |
| Administracja | |
| Poznań jest miastem na prawach powiatu.Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Poznania 37 radnych.Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta.Poznański urząd miasta znajduje się na placu Kolegiackim.Poznań jest członkiem Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich.Miasto obejmują obszary właściwości 3 różnych sądów rejonowych.Znajduje się tutaj także wojewódzki sąd administracyjny,sąd okręgowy i sąd apelacyjny.Miasto jest siedzibą władz województwa wielkopolskiego oraz ziemskiego powiatu poznańskiego.W Poznaniu znajduje się 20 placówek konsularnych.Mieszkańcy Poznania wybierają 6 z 39 radnych do Sejmiku Województwa Wielkopolskiego.W wyborach parlamentarnych wybierają 1 senatora,a w okręgu wyborczym nr 39 wybierają posłów do Sejmu RP.Posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 7. |
Podział administracyjny
Obszar Poznania jest podzielony pomiędzy 42 jednostki pomocnicze miasta,zwane osiedlami.Mieszkańcy każdej jednostki pomocniczej wybierają radę osiedla,a ich organem wykonawczym zarząd osiedla.Osiedla reprezentują lokalne
wspólnoty mieszkańców,gdzie mają tworzyć więzi lokalne obszaru osiedla,prowadzić działania dotyczące funkcjonowania i rozwoju infrastruktury
technicznej,lokalnych dróg,chodników i parkingów,rozwoju oświaty,kultury,sportu,rekreacji.Mają dbać o mienie miasta,ład przestrzenny,porządek i bezpieczeństwo na swoim obszarze,a także prowadzić
działania związane ze stanem środowiska i zieleni miejskiej.Urząd Miasta Poznania powołał specjalnie Wydział Wspierania Jednostek
Pomocniczych Miasta,który sprawuje nadzór nad ich działalnością oraz
współdziała z osiedlami.W latach 1954–1990 miasto było podzielone na 5 dużych dzielnic:Grunwald,Jeżyce,Nowe Miasto,Stare Miasto,Wilda.Podział ten jest nadal stosowany przez niektóre urzędy.| Ludność | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Według stanu na 1 stycznia 2012 r.Poznań zamieszkiwało 553,6
tys.osób(piąte miejsce w kraju),a gęstość zaludnienia wynosiła 2114 osób
na kilometr kwadratowy.W Poznaniu mieszkało 16,0 % ludności województwa
wielkopolskiego,co jednocześnie stanowiło 1,4% mieszkańców Polski.W
grudniu 2011 r.całą aglomerację poznańską(Poznań,powiat poznański oraz
gminy Oborniki,Skoki,Szamotuły i Śrem)zamieszkiwało łącznie 1 004,2
tys.osób.Z badań przeprowadzonych w 2011 r.wynika,że średnia długość
życia
mężczyzn zamieszkujących Poznań wynosi 74,9 lat.Przeciętna poznanianka
żyje dłużej od mężczyzny o 6,5 roku umierając w wieku 81,4 lat.Długość
trwania życia mieszkańców Poznania jest zbliżona do długości dożywania
ludności Warszawy(75,4/82,0),Krakowa(75,6/81,9),Trójmiasta(75,1/81,8) i
Wrocławia(74,0/81,6),wyższa natomiast od przeciętnej długości życia w
Szczecinie(72,8/81,1),konurbacji katowickiej(70,6/78,5),czy
Łodzi(70,1/78,4).W latach 2008-2011 przychodziło na świat rocznie
ok.5,8–6,2 tys.dzieci urodzonych przez poznanianki.W 2011 r.współczynnik
dzietności
dla Poznania wynosił 1,24.Podobne wyniki odnotowano w konurbacji
katowickiej(1,26) i Warszawie(1,26);niższe natomiast w
Trójmieście(1,20),Krakowie(1,16),Wrocławiu(1,16),Łodzi(1,14),czy
Szczecinie(1,10).Dla zastępowalności pokoleń(aby poznaniaków nie
ubywało)współczynnik ten powinien kształtować się na poziomie 2,10-2,15.Najwyższa jak dotąd liczba ludzi mieszkała w Poznaniu
na początku lat 90.Według danych GUS
z 1990 r.w mieście zameldowanych było wówczas 590,1 tys.mieszkańców.Od
tego momentu liczba ta wolno i stopniowo maleje.Ma to związek z
przenoszeniem się mieszkańców do miejscowości w podpoznańskich gminach,a
także z ogólnym trendem ujemnego przyrostu naturalnego.Odwrotna
sytuacja ma miejsce w powiecie poznańskim tam w ciągu ostatnich 16 lat
liczba mieszkańców wzrosła o 40,4% z poziomu 240,7 tys.osób w 1995 r.do
337,9 tys.w roku 2011.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oświata i wychowanie | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| W 2011 r.działało w Poznaniu 276 przedszkoli(z których korzystało 19,7 tys.dzieci)oraz 23 żłobki dysponujące 1,4 tys.miejsc. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Na terenie miasta znajdowało się również: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ze szkół podstawowych korzystało łącznie 27,8 tys.uczniów,z gimnazjów 13,6 tys.uczniów,z liceów ogólnokształcących 13,7 tys.uczniów,z techników 7,1 tys.uczniów,z zasadniczych szkół zawodowych 1,9 tys.uczniów,a ze szkół policealnych 0,5 tys.uczniów.W szkołach specjalnych uczyło się razem 1,6 tys.osób.W Poznaniu działa Szkoła Podoficerska Wojsk Lądowych oraz Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Uczelnie | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| W rankingu uczelni akademickich przeprowadzonym w 2012 r.przez miesięcznik edukacyjny Perspektywy najwyżej ocenione zostały:Uniwersytet im.Adama Mickiewicza(3.miejsce),Uniwersytet Medyczny im.Karola Marcinkowskiego(10.miejsce),Politechnika Poznańska(21.miejsce) i Uniwersytet Ekonomiczny(23.miejsce).W badaniu uwzględniono 88 uczelni z całego kraju.W rejonie Poznania działa 18 placówek naukowo-badawczych Polskiej Akademii Nauk,które zatrudniają łącznie 1,1 tys.pracowników.Należą do nich m.in.:Instytut Chemii Bioorganicznej PAN wraz z Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym,Instytut Dendrologii PAN,Instytut Fizyki Molekularnej PAN,Instytut Genetyki Człowieka PAN,Instytut Genetyki Roślin PAN,Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,czy Centrum Badań Kosmicznych PAN z towarzyszącym mu Obserwatorium Astrogeodynamicznym w Borówcu. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kultura i sztuka | ||||||||||||||||||||||||||||||||
W Poznaniu działają liczne instytucje kulturalne,w tym m.in.:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| W mieście funkcjonują również liczne orkiestry,zespoły muzyczne i folklorystyczne.Działa tu m.in.Orkiestra Kameralna Polskiego Radia"Amadeus"pod dyrekcją Agnieszki Duczmal,reprezentacyjna Orkiestra Miasta Poznania przy MPK,a także balet(Polski Teatr Tańca)prezentujący swoje spektakle widzom na całym świecie.W stolicy Wielkopolski mieści się również TV Studio Filmów Animowanych produkujące animowane filmy lalkowe i rysunkowe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Instytucje kulturalne w Poznaniu: | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| W zabytkowym gmachu Drukarni Concordia powstało pierwsze w Polsce centrum designu i kreatywności Concordia Design.W Poznaniu działa najstarszy w kraju squat Rozbrat.Jest to centrum kultury alternatywnej oraz miejsce spotkań aktywistów poznańskiej sekcji Federacji Anarchistycznej,grup Rytmy Oporu i Jedzenie Zamiast Bomb.W ramach funkcjonowania tego ośrodka organizowane są liczne koncerty,dyskusje i spotkania z działaczami społecznymi oraz happeningi i protesty społeczne.Wśród imprez cyklicznych odbywających się na Rozbracie wyróżnić można m.in.Festiwal Sztuki DIY(Do It Yourslef).W stolicy Wielkopolski odbywają się liczne festiwale,w tym najbardziej rozpoznawalne Malta Festival(teatralny),Ale Kino!(filmów dla dzieci i młodzieży),Animator(filmów animowanych),Off Cinema(filmów niezależnych),Transatlantyk(filmu i muzyki),Art&Fashion Festival(mody i sztuki),czy Międzynarodowy Festiwal Rzeźby Lodowej.Co 5 lat organizowane są w Poznaniu międzynarodowe konkursy skrzypcowe oraz lutnicze im.Henryka Wieniawskiego,a co dwa lata międzynarodowy festiwal chóralny Universitas Cantat.Poznań kandydował do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016,jednak w 2010 r.nie został zakwalifikowany do II etapu konkursu. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Powstanie biskupstwa uczyniło z Poznania pierwszy ośrodek chorału,wprowadzonego tu przez benedyktynów.Jednym z biskupów poznańskich był Jan Łodzia,uważany za bardzo muzykalnego,twórca polskiej sekwencji.W 1400 roku po raz pierwszy wzmiankowano o organach w Poznaniu.Z XV wieku istnieją przekazy o wykonywaniu misteriów
w kościele Bożego Ciała.W XVI wieku głównymi ośrodkami muzyki
religijnej były katedra i kolegiata.Muzykę świecką pielęgnowała rodzina
Górków,której członkowie byli mecenasami Hermanna Fincka.Zadedykował on im swój traktat Musica practica(1556).Przedstawiany jako wybitny kompozytor tego okresu jest Jan Brant
zw.„Posnaniensis”.Przed 1650 powstał stały zespół muzyczny w
katedrze,złożony z 5 śpiewaków i 8 instrumentalistów.W najbogatszych
kościołach działały kapele,np.w 1774 roku 12-osobowa kapela
kolegiacka.W latach 1783–1784 w budynku kolegium jezuickiego odbyły się pierwsze przedstawienia operowe,wykonane przez zespół Wojciecha Bogusławskiego.Od wczesnych lat 90.XX w.Poznań,obok takich miast jak Katowice,Szczecin,Warszawa,czy Kielce jest ważnym ośrodkiem kultury i muzyki hip-hopowej w kraju.Ogólnopolską popularność zyskali liczni wykonawcy,w tym,m.in.Slums Attack,Nagły Atak Spawacza,Peja,Pięć Dwa Dębiec,Killaz Group,Ski Skład,WSRH,K.A.S.T.A.,Beat Squad,Shellerini,Rafi,Paluch,Mezo oraz Medi Top Glon.
Sport
Wybrane imprezy sportowe zorganizowane w Poznaniu:
- Mistrzostwa Europy U-19 w Piłce Nożnej 2006 r.
- Akademickie Mistrzostwa Świata w Futsalu 2006 r.
- Młodzieżowe Mistrzostwa Europy w Szermierce 2006 r.
- Mistrzostwa Europy Weteranów w Lekkiej Atletyce 2006 r.
- Akademickie Mistrzostwa Europy w Tenisie 2009 r.
- Mistrzostw Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009 r.
- Akademickie Mistrzostwa Europy w Koszykówce 2010 r.
- Mistrzostwa Świata w Kajakarstwie 2010 r.
- Halowe Mistrzostwa Świata w Hokeju na Trawie 2011 r.
- Światowe Regaty Wioślarskie Masters 2011 r.
- Mistrzostwa Świata w Kajakarstwie Niepełnosprawnych 2012 r.
- Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2012 r.
- GAC World Tour Polish Open 2012(międzynarodowy turniej tenisa stołowego z cyklu ITTF Pro Tour)
W 2006 i 2007 r.przez Poznań przebiegała trasa wyścigu kolarskiego Tour
de Pologne.Stolica Wielkopolski ubiegała się o organizację Letnich
Igrzysk Olimpijskich Młodzieży 2010 oraz Letniej Uniwersjady w 2007,2009
i 2011 r.Miasto przegrało jednak rywalizację z
Singapurem,Bangkokiem,Belgradem oraz chińskim Shenzhen.W 2011
r.funkcjonowało w Poznaniu 105 młodzieżowych centrów sportu,które
skupiały 4,5 tys.młodych sportowców.Poznański oddział Akademickiego
Związku Sportowego
tworzyło 26 klubów mających ponad 300 sekcji sportowych,rekreacyjnych i
turystycznych.Zrzeszonych w nich było ponad 6 tys.studentów.Najbardziej
utytułowaną drużyną w mieście jest KKS Lech Poznań sześciokrotny Mistrz
Polski w piłce nożnej,pięciokrotny zdobywca Pucharu Polski i
czterokrotny Superpucharu Polski.Drużyna Warty Poznań zdobyła dwukrotnie
tytuł Mistrza Polski w piłce nożnej.
Pozostałymi I-ligowymi zespołami sportowymi z Poznania są:
- Polonia Poznań(piłka nożna kobiet)
- Inea AZS Poznań(koszykówka kobiet)
- MUKS Poznań(koszykówka kobiet)
- AZS Politechnika Poznań(koszykówka mężczyzn)
- WKS Grunwald Poznań(piłka ręczna mężczyzn)
- KS AZS-AWF Poznań(piłka ręczna kobiet)
- WKS Grunwald Poznań(hokej na trawie)
- AZS Politechnika Pocztowiec Poznań(hokej na trawie)
- KS AZS-AWF Poznań(hokej na trawie)
- KS Warta Poznań(hokej na trawie)
- Alstal Waterpolo Poznań(piłka wodna)
- KS Posnania Poznań(rugby)
- Kozły Poznań(futbol amerykański)
- Kadet Futsal Team Poznań(futsal mężczyzn)
- AZS UAM Poznań(futsal kobiet)
Euro 2012
Poznań był jednym z miast-gospodarzy Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej„Euro 2012”,które odbyły się w dniach od 8 czerwca do 1 lipca 2012 r.Podczas turnieju piłkarska reprezentacja Portugalii korzystała z centrum pobytowego w podpoznańskiej Opalenicy.Wśród mieszkających tam piłkarzy był m.in.Cristiano Ronaldo.Na Stadionie Miejskim w Poznaniu zorganizowano trzy mecze fazy grupowej turnieju:Irlandia-Chorwacja(10 czerwca),Włochy-Chorwacja(14 czerwca)oraz Włochy-Irlandia(18 czerwca).Spotkania te obejrzało
na trybunach 106,4 tys.osób(34% stanowili Polacy,29% Irlandczycy,15% Chorwaci,12% Włosi,a 3% Niemcy).Władze miasta szacują,że podczas trwania fazy grupowej turnieju
Poznań odwiedziło ok.125 tys.zagranicznych turystów 70 tys.Irlandczyków,40 tys.Chorwatów oraz 15 tys.Włochów.W centrum prasowym
akredytowało się ponad 400 dziennikarzy z całego świata.Gościom
pomagało 540 wolontariuszy,a porządku strzegło każdego dnia blisko 1,4
tys.policjantów.W poznańskiej strefie kibica zlokalizowanej na pl.Wolności
wystąpiło ponad 60 artystów.Przez cały okres mistrzostw bawiło się tam
łącznie 705 tys.osób(2.miejsce w kraju),najwięcej w dniu meczu
Polski z Rosją 60,5 tys.osób.Tysiące ludzi kibicowały i bawiły się również na pobliskim Starym Rynku,wokół hali Arena(w Carlsberg FanCamp)oraz nad Jeziorem Maltańskim(w Malta Fun Zone).
Wspólnoty religijne
Poznań jest siedzibą kurii archidiecezji poznańskiej Kościoła rzymskokatolickiego,która powstała z pierwszego biskupstwa misyjnego w Polsce,ustanowionego w 968 roku.Główną świątynią tego Kościoła w mieście jest bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła,położona na Ostrowie Tumskim.Drugą świątynią w Poznaniu jest kolegiata
MB Nieustającej Pomocy i św.Marii Magdaleny,zwana również poznańską farą.W Poznaniu znajduje się parafia greckokatolicka pw.Opieki Matki Bożej,która należy do eparchii wrocławsko-gdańskiej.Nabożeństwa tej parafii odbywają się w kościele rzymskokatolickim pw.Przenajświętszej Krwi Pana Jezusa.Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny posiada w Poznaniu cerkiew pw.św.Mikołaja(konkatedralną i jednocześnie parafialną),która należy do diecezji łódzko-poznańskiej.Miasto posiada jedną parafię starokatolicką:parafia polskokatolicką parafię św.Kazimierza(powstała w 1947 i odbywa swoje nabożeństwa w kościele św.Kazimierza).Kościół ewangelicko-augsburski ma 1 parafię,skupioną wokół kościoła Łaski Bożej.Na terenie tej parafii w zielonym pawilonie przy ul.Obozowej 5 odbywają się niektóre spotkania Kościoła ewangelicko-reformowanego.Kościół Świętego Krzyża przy ul.Ogrodowej jest świątynią Kościoła ewangelicko-metodystycznego.W Poznaniu znajduje się zbór Kościoła Zielonoświątkowego w RP.Kościół Chrześcijan Baptystów posiada w Poznaniu 4 zbory,które mają swoje kaplice:kaplica I Zboru Chrześcijan Baptystów„Wspólnota Nowego Narodzenia”oraz kaplica II Zboru Chrześcijan Baptystów„Koinonia”.W Poznaniu swoje zbory posiadają takie kościoły protestanckie jak:Ewangeliczny Kościół Reformowany,Kościół Chrześcijański Arka,Zbór Ewangeliczny„Agape”,Kościół Adwentystów Dnia Siódmego,Kościół Reformowany Adwentystów Dnia Siódmego.W mieście działają także bracia polscy oraz kongregacja Towarzystwa Przyjaciół(kwakrzy).W dniach 29 grudnia 2009 do 2 stycznia 2010 mieszkańcy Poznania i
okolicznych miejscowości gościli młodych z całego świata.Poznań stał
się etapem Pielgrzymki Zaufania przez Ziemię,której organizatorem jest
ekumeniczna Wspólnota Taizé.Z pozostałych wyznań w Poznaniu działają:chrystadelfianie,Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich,Kościół Nowoapostolski,zbór Świeckiego Ruchu Misyjnego„Epifania”oraz osiem Sal Królestwa Świadków Jehowy.W mieście znajduje się dom modlitw Muzułmańskiego Związku Religijnego.Drugą muzułmańską grupą wyznaniową w Poznaniu jest Liga Muzułmańska w RP mająca swój meczet w Poznaniu.Działa tu również filia Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich,która posiada w mieście swoją synagogę.Co tydzień w Poznaniu odbywają się praktyki Związku Garuda w Polsce.W mieście znajduje się także świątynia buddyjska Engakuin(Sōtō Zen i Ningma)oraz ośrodek buddyzmu Diamentowej Drogi.
Bezpieczeństwo publiczne
Poznań oraz powiat poznański posiadają wspólne jednostki organizacyjne Policji i Państwowej Straży Pożarnej działają one na obszarze 2161 km² zamieszkałym przez blisko 900 tys.osób.Komenda Miejska PSP w Poznaniu zatrudnia łącznie 495 funkcjonariuszy.Zabezpieczenie operacyjne miasta stanowi 7 jednostek
ratowniczo-gaśniczych(JRG),których większość posiada własną
specjalizację.Działania ratownicze wspomaga również 5 Ochotniczych Straży Pożarnych,wśród których jest grupa ratownictwa specjalistycznego oraz jednostka ratownictwa wodnego działająca w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym.Ponadto funkcjonują tu 2 zakładowe jednostki ochrony przeciwpożarowej(przy porcie lotniczym i w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym)oraz jednostka Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej w Krzesinach.
Przy ul.Rudzkiej(JRG 6)mieści się nowoczesne Stanowisko Analizowania
i Prognozowania Zagrożeń Komendy Miejskiej PSP,które pełni funkcje w
obszarze ratownictwa,ochrony ludności i zarządzania kryzysowego.Jest ono połączone siecią teleinformatyczną z podobnymi placówkami w Kaliszu,Koninie,Lesznie i Pile.Zabezpieczenie operacyjne powiatu poznańskiego stanowią natomiast 2 jednostki ratowniczo-gaśnicze w Bolechowie i Mosinie oraz 63 jednostki OSP(w tym 19 jednostek należących do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego).W 2011 r.na terenie Poznania straż pożarna odnotowała 5069 zdarzeń,z
pośród których wyróżnić można było 1855 pożarów,2730 miejscowych
zagrożeń oraz 484 fałszywe alarmy.Komenda Miejska Policji w Poznaniu zatrudnia ok.1800 policjantów,posiada 7 komisariatów zlokalizowanych w mieście oraz 14 komisariatów i 2
rewiry dzielnicowe obsługujące gminy powiatu poznańskiego.W 2011 r.na terenie Poznania policja odnotowała 26,7 tys.przestępstw,co po porównaniu z danymi za 2010 r.świadczyło o spadku ich liczby o
5,3%.W badanym okresie dominowały przestępstwa kryminalne(83,1%),w
tym głównie kradzieże i przestępstwa narkotykowe.Na kolejnych miejscach
uplasowały się przestępstwa gospodarcze(9,7%)oraz drogowe(4,9%)stwierdzono m.in.480 wypadków drogowych.Wskaźnik wykrywalności
sprawców poznańskich przestępstw w 2011 r.wynosił 55,7%.Przy urzędzie miejskim działa komenda Straży Miejskiej Miasta Poznania,której podlega 5 referatów dzielnicowych.Jednostki te zatrudniają ok.300 strażników.W 2011 r.instytucja ta ukarała mandatami karnymi 42,0 tys.osób na
łączną kwotę 3,9 mln zł.Wylegitymowano również 60,0 tys.osób,udzielono 13,0 tys.upomnień-pouczeń,założono 20,9 tys.blokad na koła
niewłaściwie zaparkowanych pojazdów,usunięto 398 wraków samochodowych,a
także skierowano 544 osoby do Izby Wytrzeźwień.Z funduszy Urzędu Miasta Poznania od 2000 r.wdrażany jest system monitoringu
wizyjnego,mający poprawić bezpieczeństwo oraz wykrywalność
przestępstw.W połowie 2012 r.w użyciu były 193 kamery(103 obrotowe i
90 stacjonarnych).Obraz z monitoringu oglądają i analizują pracownicy 6
Centrów Dozoru utworzonych w komisariatach policji.Dodatkowo obraz z
kamer dociera do:Komendy Miejskiej Policji,Centrum Sterowania Ruchem
ZDM,dyspozytornii MPK,Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz do siedziby
Straży Miejskiej.W styczniu 2012 r.uruchomiono w Poznaniu SMS-owy system
przekazywania ostrzeżeń o sytuacjach kryzysowych zagrażających zdrowiu i
życiu oraz konieczności ewakuacji z określonych rejonów miasta.
Ochrona zdrowia
SzpitaleW Poznaniu funkcjonuje 6 szpitali klinicznych.Zapewniają one zabezpieczenie potrzeb zdrowotnych mieszkańców w zakresie najbardziej specjalistycznych usług i procedur medycznych.Są one zapleczem dydaktycznym i naukowym dla Uniwersytetu Medycznego,który jest jednocześnie ich organem założycielskim.Podstawę ochrony zdrowia na teranie miasta zapewniają 4 szpitale ogólne,w tym dwa podległe samorządowi miasta im. Fr.Raszei przy ul.Mickiewicza i im.J.Strusia przy ul.Szwajcarskiej,a także Szpital Wojewódzki przy ul.Lutyckiej oraz prywatny Szpital HCP przy ul.28 Czerwca 1956 r.W szpitalach im.Strusia,Wojewódzkim oraz HCP funkcjonują Szpitalne Oddziały Ratunkowe(tzw.SOR-y).Dodatkowo w Szpitalu Miejskim im.Strusia utworzono jedno z czternastu w kraju Centrów Urazowych.Przy ul.Dojazd znajduje się natomiast ogólny szpital resortowy MSW.Zabezpieczenie medyczne uzupełniają szpitale specjalistyczne,w tym:szpital dziecięcy,szpital rehabilitacyjny dla dzieci,Wielkopolskie Centrum Onkologii oraz Wielkopolskie Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii,które posiada oddziały w Poznaniu i Ludwikowie koło Mosiny.W Puszczykowie działa podległy samorządowi powiatu poznańskiego wieloprofilowy Szpital im.prof.St.T.Dąbrowskiego,w którym funkcjonuje również SOR.Dodatkowo w Poznaniu istnieją 2 szpitale prywatne Certus i MedPolonia.Pod koniec 2011 r.w Poznaniu działało 20 szpitali dysponujących łącznie 5646 łóżkami.Nad zdrowiem pacjentów czuwało 2089 lekarzy,z których ok.67% stanowili specjaliści głównie w zakresie chorób wewnętrznych,radiologii,ginekologii i położnictwa oraz chirurgii.Dodatkowo w stolicy Wielkopolski pracowało 178 lekarzy dentystów,4122 pielęgniarki oraz 906 położnych.Poznańskie szpitale mają znaczenie ponadlokalne hospitalizowani są tu także mieszkańcy Wielkopolski oraz pozostałej części kraju.W 2011 r.leczyło się tutaj 292,9 tys.osób,a przeciętny okres pobytu wynosił 4,4 doby.
Ratownictwo medyczne
W stolicy Wielkopolski działają dwa pogotowia ratunkowe(publiczne i prywatne),które rocznie udzielają pomocy ok.45 tys.chorych.Pogotowie ratunkowe świadczy usługi medyczne poprzez niesienie pierwszej pomocy,prowadzi również ambulatoria oraz transporty chorych.Rejonowa Stacja Pogotowia Ratunkowego w Poznaniu dysponuje 8 podstacjami na terenie miasta oraz 6 podstacjami na obszarze powiatu poznańskiego.Instytucja ta podlega Samorządowi Województwa Wielkopolskiego.W mieście działa również prywatne pogotowie ratunkowe MediFast obsługujące przede wszystkim klientów prywatnych ubezpieczalni,centrów medycznych i szpitali.Na poznańskim lotnisku Ławica znajduje się regionalna baza Lotniczego Pogotowia Ratunkowego(baza HEMS).W rejonie Poznania działają 3 profesjonalne lądowiska dla helikopterów LPR(przy szpitalu wojewódzkim,szpitalu im.J.Strusia oraz szpitalu w Puszczykowie),kolejne zostanie otwarte w 2013 r.(przy Centrum Medycznym HCP).Powstanie lądowisk w tych czterech placówkach jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania w nich Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych obsługujących mieszkańców Poznania i powiatu poznańskiego.W 2010 r.opiekę ambulatoryjną w ramach kontraktów z NFZ świadczyło blisko 450 placówek zlokalizowanych w Poznaniu.Rocznie udzielają one prawie 6 mln porad,z których 85% stanowią porady lekarskie.Bezpieczeństwa nad zbiornikami wodnymi w rejonie Poznania strzegą 3 drużyny ratownicze należące do Wielkopolskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego(WOPR).
Różności
Fakty związane z nazwą Poznań
Poznań jest jedynym miastem,którego nazwa została wymieniona w hymnie Polski:Jak Czarniecki do Poznania (...)Nazwę Poznań/Posen noszą lub nosiły następujące okręty,statki i samoloty:
- samolot Poznań Boeing 767 należący do PLL LOT(chrzest samolotu miał miejsce w 1996 r.w porcie lotniczym Poznań-Ławica)
- ORP Poznań okręt transportowo-minowy typu Lublin z 1991 roku
- MS Poznań kontenerowiec z 1982 roku
- SS Poznań masowiec z 1927 roku
- SS Poznan statek handlowy z 1913 roku
- SMS Posen pancernik typu Nassau z 1910 roku
Nazwę Poznań/Poznan/Posen noszą lub nosiły miejscowości:
- Poznan w Ohio
- Posen w Illinois
- Posen w Michigan
- Posen w Nebrasce,obecnie Farndale
- Poznań wieś na Ukrainie,w obwodzie rówieńskim,w rejonie rokitnowskim
- Poznań,wieś w województwie lubelskim
Ludzie związani z Poznaniem
- W Poznaniu urodził się prezydent Republiki Weimarskiej,Paul von Hindenburg.
Odznaczenia i nagrody
- Order Budowniczych Polski Ludowej przyznany miastu 16 kwietnia 1966 roku
- Krzyż Grunwaldu I klasy przyznany 18 grudnia 1978 roku podczas obchodów rocznicy powstania wielkopolskiego
- Nagroda Ministra Środowiska i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej„Lider Polskiej Ekologii”w roku 2002 i 2009;Poznań jest jedynym miastem,które zostało dwukrotnie uhonorowane tą nagrodą
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz