Stanisław Skarszewski

Herbu Leszczyc z Rzeczniowa(ur.1602,zm.1685)dworzanin królewski;podstoli sandomierski;starosta:stężycki,radomski,samborski,barwałdzki,drohobycki,złotoryjski,wasilkowski;rzekomy kasztelan radomski;kasztelan małogoski,kasztelan wojnicki,wielkorządca krakowski,sekretarz królewski,dyplomata,dziedzic dóbr rzeczniowskich,fundator i dobroczyńca zakonów.
Rodzina
Pochodził z zasłużonej dla kraju i Kościoła rodziny Skarszewskich h.Leszczyc z kaliskiego.Był synem Mikołaja Skarszewskiego,stolnika sandomierskiego i Anny Biskupskiej z Rudnik h.Lis.Braćmi jego byli:Zygmunt;Mikołaj,kanonik krakowski i kaliski(zm.1648) i Jan(zm.1662),kanonik płocki i krakowski.
Kariera

• wraz z braćmi otrzymał staranne wychowanie,uczył się w kolegium Karnkowskiego w Kaliszu.
• 1625 wyjechał na dalszą naukę do Włoch,zapisał się do księgi nacji polskiej w Padwie.
• 22 lutego 1631 uzyskał w Rzymie doktorat obojga praw.
• 1632 wrócił do Polski na elekcję Władysława IV,został dworzaninem królewskim,uzyskał podstolstwo sandomierskie.
• 1637–1676 wielokrotnie posłował z województwa sandomierskiego na sejm.Był członkiem różnych komisji(m.in.do spraw granic węgierskiej,śląskiej i brandenburskiej)oraz pełnił funkcję sekretarza królewskiego oraz regensa kancelarii mniejszej koronnej.
• 1647/1648 otrzymał starostwo stężyckie,które trzymał do roku 1650.
• 1648 reprezentował woj.sandomierskie na sejmie koronacyjnym.
• 1650 otrzymał starostwo radomskie.
• 1651 wraz z bratem Zygmuntem wystawił sześciokonny poczet do chorągwi dworzańskiej Jana Kazimierza i uczestniczył w bitwie pod Beresteczkiem.
• 1655 był wierny królowi polskiemu w czasie potopu szwedzkiego.
• 1656 otrzymał od króla Jana Kazimierza zgodę na sprzedaż soli samborskiej w całej Rzeczypospolitej.
• 1659 rzekomy kasztelan radomski.
• 1660 otrzymał starostwo drohobyckie w woj.ruskim.
• 1661 otrzymał od króla Jana Kazimierza godność kasztelana małogoskiego i wprowadzony został do senatu Rzeczypospolitej,dzierżawił żupy krakowskie.
• 1662 kupił w Warszawie część folwarku Kałęczyn(w okolicy dzisiejszej Tamki);ufundował nowy,murowany kościół o.o reformatom na miejscu wcześniejszego drewnianego,zniszczonego przez Szwedów.Kościół wzniesiono w latach 1668–1680.
• 1665 podczas rokoszu Lubomirskiego stanał po stronie króla i za lojalność otrzymał wielkorządy krakowskie po zmarłym woj.sieradzkim Hieronimie Wierzbowskim.
• 1666 kupił plac z domem w Krakowie,przez pewien czas był właścicielem kamienicy(obecnie Krzysztofory)przy Rynku Głównym w Krakowie.
• 14 sierpnia 1667 otrzymał kasztelanię wojnicką.
• 10 kwietnia 1668 ślubował Katarzynie z Ginwiłł Piotrowskich h.Ślepowron,córce kuchmistrza litewskiego i wdowie po Hieronimie Wierzbowskim;ślubu udzielił nuncjusz papieski Antonio Pignatelli,co świadczyło o wysokiej pozycji społecznej Stanisława Skarszewskiego,zaś na weselu w pałacu podkanclerzego litewskiego Michała Radziwiłła obecny był król wraz z całym dworem.
• 16 września 1668 uczestniczył w abdykacji Jana Kazimierza.
• 1669 uczestniczył w elekcji i oddał głos na Michała Korybuta Wiśniowieckiego,brał też udział w sejmie koronacyjnym.
• 1670 przewodniczył komisji do spraw żup wielickich i bocheńskich,złożył wotum klasztorowi Klarysek w Starym Sączu i polecił się opiece św.Kindze.
• 1674 uczestniczył w elekcji i oddał głos na Jana III Sobieskiego z województwa krakowskiego.
• w czerwcu 1678 we Lwowie przedstawił królowi Janowi III Sobieskiemu swego dziewięcioletniego syna Jana Antoniego,który wręczył Janowi III Sobieskiemu czarę pełną portugałów
• umarł 4 kwietnia 1685 roku w Rzeczniowie i został pochowany 3 maja tego roku w kościele Reformatów w Warszawie

Ze związku z Katarzyną z Ginwiłł Potrowskich pozostawił syna Jana Antoniego(ur.1 kwietnia 1669).Wespazjan Kochowski poświęcił Stanisławowi Skarszewskiemu wiersz Brog zawsze w pełni cnót ze zbioru Niepróżnujące próżnowanie z roku 1674.
Kasper Niesiecki w swoim herbarzu tak pisał o Stanisławie Skarszewskim:

Mikołaj stolnik Sendomierski,ten synów trzech spłodził:Stanisława,Zygmunta i Mikołaja.Z tych Stanisław,że był pięknego dowcipu,wymowy gładkiej i obrotu wielkiego,Król Władysław IV.do dworu go swego pociągnął,kędy mu przypadł był do serca,przetoż go w legacyi do Ferdynanda III.Cesarza i do Siedmiogrodzkiego książęcia zażył,a potem starostwa dwoje konferował mu,Stężyckie i Wasilkowskie,które wziąwszy,podstolego Sendomierskiego honoru ustąpił:Kazimierz zaś Król,ekonomią mu Samborską i Drohobycką w administracyą puścił,był i regentem kancellaryi koronnej,sędzią kapturowym Compositi judicii w Warszawie 1648.r.aż też i w senacie osadzony,krzesło kasztelani Wojnickiej zasiadł,złączył się był dożywotnie z Katarzyną Piotrowską,pozostałą wdową po Hieronimie Wierzbowskim,wojewodzie Sieradzkim.