Szymon Askenazy

Ur.24 grudnia 1865 w Zawichoście,zm.22 czerwca 1935 w Warszawie polski historyk żydowskiego pochodzenia,zajmujący się głównie stosunkami międzynarodowymi w XVIII i XIX wieku.Profesor Uniwersytetu Lwowskiego i następnie Warszawskiego.W swoich poglądach politycznych zbliżony do obozu legionowo-piłsudczykowskiego.Askenazy nigdy nie zapisał się do żadnej partii politycznej.Twórca lwowskiej szkoły historycznej nazywanej też szkołą Askenazego.
Biografia
Urodził się jako syn Wolfa(zm.w 1909 r.) i Reginy z domu Hertzberger(zm.1908 r.)W 1887 r.kończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim,a następnie historię na uniwersytecie w Getyndze,gdzie w 1893 r.uzyskał stopień doktora pisząc rozprawę Die letzte polnische Koenigswahl(Ostatnia elekcja króla w Polsce)pod kierownictwem profesora Maxa Lehmanna.Po obronieniu jej z wyróżnieniem i powrocie do Polski,szuka miejsca gdzie może kontynuować karierę historyka."Imperatorski"Uniwersytet Warszawski poddawany był coraz mocniejszej presji rusyfikacji a Stanisław Smolka,rektor Akademii Umiejętności,poproszony przez przyjaciela Askenazego Tadeusza Korzona o możliwość habilitacji w Krakowie dostał odpowiedź odmowną.Smolka miał stwierdzić,że kandydat nie będzie mógł liczyć na dalsze awanse uniwersyteckie,gdyż na wydziale filozoficznym działa już właśnie dwóch profesorów Żydów.W 1897 r.uzyskał habilitację na Uniwersytecie Lwowskim na podstawie rozprawy Przymierze polsko-pruskie,obejmując kolejno stanowiska:docenta(1898 r.)profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego(1906 r.)Na stanowisku profesora formalnie pracował do listopada 1919 r.(pozostając jednak od 1914 r.na urlopie),kierując w tym czasie Katedrą Historii Nowożytnej Polski.W trakcie wieloletniej pracy dydaktycznej,skoncentrowanej przede wszystkim wokół problematyki politycznej,międzynarodowej i dyplomatycznej XVIII i XIX Polski,skupił wokół siebie wielu uczniów.Polemizował ze szkołą krakowską.W tym czasie powstała szkoła Askenazego.W 1918 r. i ponownie w 1923 r.podjął próbę objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim,ale z powodu silnej opozycji Marcelego Handelsmana i Bronisława Dembińskiego do powołania go na katedrę w Warszawie nie doszło,mimo iż apelowało o to wielu uczonych,pisarzy,polityków i studentów.W 1920 r.w Robotniku ukazał się apel poparcia dla Askenazego podpisany m.in.przez takie osoby jak:Stefan Żeromski,Zofia Nałkowska,Karol Szymanowski,Leopold Staff,Andrzej Strug,Jarosław Iwaszkiewicz,Antoni Słonimski,Wacław Sieroszewski.W 1918 r.protest przeciwko objęciu przez niego katedry historii Polski zgłosiło 45 polskich uczonych,pisarzy i uczonych jak Stanisław Arnold,Włodzimierz Dzwonkowski,Andrzej Strug i inni.W 1909 r.został członkiem Akademii Umiejętności.W czasie I wojny światowej przebywał w Szwajcarii.Działał tam na rzecz niepodległości Polski,biorąc udział w pracach Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.Angażował się w działania na rzecz asymilacji Żydów.W 1919 r.ukazała się jego głośna w Europie książka"Gdańsk a Polska",przetłumaczona na język angielski,francuski i niemiecki.W latach 1920-23 był ministrem pełnomocnym z ramienia Polski przy Lidze Narodów w Genewie.W 1924 r.ponownie odmówiono mu objęcia katedry na Uniwersytecie Warszawskim,choć wykładał tam gościnnie w latach 1927-35.Zmarł w Warszawie.Pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej(kwatera 10,rząd 6,miejsce 5).
Uczniowie
Wśród uczniów Szymona Askenazego znajdują się:Józef Bojasiński,Stefan Dąbrowski,Antoni Derkacz,Włodzimierz Dzwonkowski,Natalia Gąsiorowska,Janusz Iwaszkiewicz,Maria Jarosiewiczówna,Dawid Kandel,Emil Kipa,Wiktor Kochanowski,Władysław Konopczyński,Zofia Krzemicka,Marian Kukiel,Jan Leszczyński,Maciej Loret,Maria Cecylia Łubieńska,Adam Mauersberger,Wacław Mejbaum,Kazimierz Marian Morawski,Henryk Mościcki,Bronisław Pawłowski,Antoni Plutyński,Aleksander Jan Rodkiewicz,Kazimierz Rudnicki,Adam Skałkowski,Marian Sokolnicki,Bruno Staweno,Jakub Szacki,Eugeniusz Wawrzkowicz.
Twórczość

• "Książę Józef Poniatowski"1763-1813,(Lwów,1905 r.)
• "Uniwersytet Warszawski",(Warszawa,1905 r.)
• "Rosja–Polska 1815-1830",(Lwów,1907 r.)
• "Łukasiński"Tom 1 Tom 2,(Lwów,1908 r.)
• "Napoleon a Polska",(Warszawa,1918-1919)
• "Przymierze polsko-pruskie",(Warszawa,1918 r.)
• "Gdańsk a Polska",(Warszawa,1919 r.)
• "Uwagi"(1924 r.)

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1922)
• Kawaler Legii Honorowej(Francja)

Biografie

• "Szymon Askenazy.Wielki Polak wyznania mojżeszowego",Marcin Nurowski;Warszawa 2005 r.