Życiorys
Przed I wojną światową
Urodził się 3 marca 1875 roku w Zalesiu Wielkim koło Gostynia,pochodził z chłopskiej rodziny.W 1896 roku zdał maturę w Gimnazjum św.Marii Magdaleny w Poznaniu(podczas nauki należał do Towarzystwa Tomasza Zana).Studiował prawo na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie,które ukończył w 1900 r.Praktykę sądowniczą odbył w Naumburgu,a asesorską w Berlinie.Następnie otworzył kancelarię adwokacką w Raciborzu,gdzie zaangażował się w działalność społeczną i polityczną.W tym okresie uprawiał turystykę i zasłużył się dla rozwoju polskiego ruchu turystycznego w śląskich Beskidach:był współzałożycielem w 1910 roku i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Turystycznego„Beskid”z siedzibą w Cieszynie.Jego działalność polityczna związana była z Narodową Demokracją w zaborze pruskim,z ramienia której(wraz z Wojciechem Korfantym)był przedstawicielem Górnego Śląska w Radzie Głównej Polskiego Towarzystwa Demokratycznego.W 1908 roku ożenił się ze Stanisławą May,córką Romana Maya poznańskiego działacza społecznego,naukowca i właściciela fabryki nawozów sztucznych.W 1911 roku przybył wraz z żoną do Poznania gdzie jako współwłaściciel kierował firmą teścia,a w latach 1919–1922 był prezesem spółki akcyjnej R.Maya.W Poznaniu kontynuował swoją pasję turystyczną stając się w 1913 roku współzałożycielem Towarzystwa Krajoznawczego,którego wiceprezesem był do wybuchu I wojny światowej.W ramach tejże organizacji założył sekcję Miłośników miasta Poznania,która w 1922 roku przekształciła się w Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.
W niepodległej Polsce
Podczas powstania wielkopolskiego był łącznikiem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu.Od 19 lipca 1919 roku był zastępcą komisarza i szefem I Wydziału Komisariatu NRL.W kwietniu 1922 roku został prezydentem Poznania.Za jego kadencji miasto przekształciło się z byłego garnizonu niemieckiego w prężnie rozwijający się ośrodek gospodarczy.Wykorzystując istniejące warunki wybudowano m.in.elektrownię,most Bolesława Chrobrego i Ogród Botaniczny,nowe trasy tramwajowe,pierwszą w Polsce linię trolejbusową oraz pierwszą w Polsce i Europie Wschodniej spalarnię odpadów.Do miasta przyłączono nowe dzielnice:Dębiec,Główna,Golęcin,Komandoria,Rataje,Sołacz,Starołęka,Wola.W okresie od 25 listopada 1924 do 15 czerwca 1925 roku Ratajski był Ministrem Spraw Wewnętrznych w rządzie Władysława Grabskiego.W 1926 roku ponownie został prezydentem Poznania i położył duże zasługi dla zorganizowania w 1929 r.wystawy PeWuKi(był prezesem jej rady głównej).Reprezentował Polskę na światowych zjazdach międzynarodowych organizacji samorządowych.W 1934 roku mimo wygranych wyborów został w ramach czystek politycznych usunięty ze stanowiska przez władze sanacyjne.25 kwietnia 1934 roku Rada Miejska Poznania przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Poznania.W okresie międzywojennym Ratajski pełnił również wiele innych funkcji,m.in.był prezesem rad nadzorczych Poznańskiej Kolei Elektrycznej,Komunalnego Banku Kredytowego,Zachodniopolskiego Towarzystwa Kredytu Miejskiego oraz Kuratorium Polskiego Radia.Mimo utraty stanowiska prezydenta nadal brał czynny udział w życiu publicznym będąc np.członkiem delegacji uczonych i działaczy liberalno-demokratycznych do prezydenta Ignacego Mościckiego.
II wojna światowa
5 września 1939 roku,po ewakuacji z Poznania władz wojewódzkich,odebranej przez mieszkańców jako ucieczka,Ratajski ponownie objął urząd prezydenta miasta,który sprawował do 12 września,gdy zarząd miasta przejęli Niemcy.Po czasowym uwięzieniu w charakterze zakładnika,został zwolniony i na początku 1940 roku przesiedlony do Generalnego Gubernatorstwa,w okolice Kielc.Stamtąd przeniósł się do Warszawy,gdzie w grudniu 1940 roku został mianowany Delegatem Rządu RP na Kraj.W trakcie sporów pomiędzy pionem cywilnym i wojskowym państwa podziemnego stał na stanowisku,że władza wojskowa powinna być podporządkowana rozbudowanej administracji cywilnej.Ten pogląd sprawił,że tworzył departamenty Delegatury istniejące obok aparatu cywilnego ZWZ-AK.Na skutek pogarszającego się zdrowia,Ratajski złożył dymisję ze stanowiska,przyjętą 5 sierpnia 1942 roku przez premiera gen.Władysława Sikorskiego.
Śmierć i pochówek
Cyryl Ratajski zmarł w Warszawie 19 października 1942 roku.Po ekshumacji spoczął ostatecznie 3 sierpnia 1963 roku na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na wzgórzu św.Wojciecha w Poznaniu.
Odznaczenia
- Order Orła Białego pośmiertnie(1995 r.w uznaniu wielkich historycznych zasług dla niepodległości i chwały Rzeczypospolitej Polskiej)
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski(1929 r.)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski(2 maja 1923)
- Krzyżem Niepodległości Polski Podziemnej z Mieczami pośmiertnie(12 sierpnia 1954,nadany przez Prezydenta RP na Wychodźstwie Augusta Zaleskiego)
Pomnik
W 2002 roku odsłonięto w Poznaniu pomnik Cyryla Ratajskiego przed budynkiem Poznańskiego Centrum Finansowego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz