Tramwaje Szczecińskie
Miejski Zakład Komunikacyjny w Szczecinie był zakładem budżetowym,który powstał 1 czerwca 1995 po wydzieleniu z Miejskiego Zakładu Usług Komunalnych.Z dniem 1 stycznia 2009 r.zastąpiła go spółka Tramwaje Szczecińskie z siedzibą przy ul.S.Klonowica 5.Organem reprezentacyjnym TS jest zarząd,którego obecnie dyrektorem jest Krystian Wawrzyniak.Siedzibę przedsiębiorstwa stanowi budynek przy ul.S.Klonowica 5 w Szczecinie.
Do podstawowych zadań przedsiębiorstwa należy:
- świadczenie usług przewozowych w tramwajowej komunikacji miejskiej w granicach administracyjnych Szczecina
- Prowadzenie remontów,konserwacji i modernizacji eksploatowanych obiektów,taboru i urządzeń liniowych
- Zarządzanie powierzonym mieniem
Tramwaje konne
21 października 1872,jeszcze przed zburzeniem murów fortecznych,inżynier Johannes Büssing otrzymał z Królewskiej Dyrekcji Policji w Berlinie koncesję na budowę konnej sieci tramwajowej.Niecałe 6 lat później podpisano z miastem umowę ważną 30 lat.25 marca 1879 utworzono spółkę Stettiner Straßen-Eisenbahn Gesellschaft(Szczecińskie Towarzystwo Ulicznej Kolei Żelaznej),która jeszcze tego samego roku uruchomiła pierwsze konne linie tramwajowe.23 sierpnia została otwarta linia prowadząca z okolic obecnego pl.Gałczyńskiego przez pl.Zwycięstwa do ul.Staszica,a 16 października druga linia z ul.Wiszesława do ul.Potulickiej.Długość obu tras wyniosła prawie 11,5 km.Początkowo zakupiono 16 wagonów,które ciągnęło 80 koni,a w 1898 r.było już 39 wagonów i 198 koni.W 1886 r.uruchomiono kolejne 2 linie:z Dworca Głównego do ul.Chmielewskiego oraz z ul.Wyszyńskiego do Nabrzeża Wieleckiego.Pierwszą zajezdnię zlokalizowano na skrzyżowaniu obecnych al.Wojska Polskiego i ul.P.Skargi.Później powstały jeszcze 3:przy ul.Dębogórskiej,przy ul.Dubois i przy ul.Kolumba.
Tramwaje elektryczne do 1945 r.
W latach 1896–1900 na większości linii wprowadzono trakcję elektryczną.Elektryfikacji linii dokonała spółka Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft.Główne linie tramwajowe były dwutorowe,a boczne jednotorowe.Prąd dostarczały elektrownie na Pomorzanach,Starym Mieście i najstarsza w Szczecinie,przy ul.Gdańskiej.Tramwaje miały silnik o mocy 35 KM.Stare wagony konne zostały przerobione na 32-miejscowe(wcześniej 26 miejsc).
W 1904 r.wprowadzono,oprócz kolorów także numerację linii:
- 1.Westend(Łękno)Lastadie(Łasztownia)(kolor żółty)
- 2.Berliner Tor(Brama Portowa)Zentralfriedhof(Cmentarz Centralny)(kolor szary)
- 3.Nemitz(Niemierzyn)Hauptbahnhof(kolor pomarańczowy)
- 4.Pommerensdorf(Pomorzany)Arndtplatz(pl.Sprzymierzonych)(kolor zielony)
- 5.Alleestr(Wawrzyniaka)Turnerstr(Jagiellońska)Unterwiek(Jana z Kolna)(kolor niebieski)
- 6.Hauptbahnhof Zabelsdorf(Niebuszewo)(kolor biały)
- 7.Frauendorf(Golęcino)Bellevue(Potulicka)(kolor czerwony)
Wykaz linii tramwajowych w 1929 roku:
- 1.Rennbahn(Tor kolarski)Flughafen(Lotnisko)
- 2.Berliner Tor(Brama Portowa)Wendorf(Słowieńsko)
- 3.Pommerensdorf(Pomorzany)Eckerberger Wald(Las Arkoński)
- 4.Hauptbahnhof(Dworzec Główny)Krankenhaus(Szpital)
- 5.Braunsfelde(Pogodno)Dunzig(Duńczyca)
- 6.Hauptbahnhof(Dworzec Główny)Bahnhof Zabelsdorf(Dworzec Niebuszewo)
- 7.Bellevue(Potulicka)Frauendorf(Golęcino)
- 8.Schinkelplatz(plac Kościuszki)Grabowerstrasse
W 1934 r.otwarta została ostatnia zajezdnia,przy al.Wojska Polskiego 200(obecnie Zajezdnia Pogodno).W 1940 r.długość linii osiągnęła 50,3 km,przewieziono wówczas 58,8 mln osób(w 1910 r.było to 18,6 mln).Po nalotach alianckich w latach 1943-1944 wiele torowisk było nieprzejezdnych,jednak dzięki pracy szczecińskich tramwajarzy udało się w tym czasie część linii przywrócić w miarę możliwości do normalnego funkcjonowania.
Lata 1945–1956
II wojna światowa przyniosła zniszczenia sieci torowej w 45%,trakcyjnej w 75%,oraz taboru w 50%.Tuż po wojnie działała tylko jedna zajezdnia,przy ul.Niemierzyńskiej.Stąd też kursowała do Bramy Portowej pierwsza linia uruchomiona 12 sierpnia 1945.Nie odbudowano części torowisk:na ul.Staszica ul.E.Plater,ul.Rayskiego część ul.Malczewskiego(od al.Wyzwolenia do ul.Matejki)oraz na ul.Wendy i przez Most Cłowy,natomiast przedłużono część już istniejących linii.Pierwszą firmą zarządzającą komunikacją miejską było Tramwaje i autobusy miasta Szczecina,już w latach 50.zmieniono jej nazwę na Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne.W tym czasie dysponowała ona 113 wagonami silnikowymi i 123 doczepnymi o różnym stopniu zniszczenia.Tabor autobusowy był zniszczony całkowicie.W 1945 r.pracowało w Szczecinie 23 tramwajarzy(głównie z Poznania),a pod koniec roku już 560 osób.W 1946 r.uruchomiono 4 linie tramwajowe,które kursowały pod koniec roku po 16,7 km tras.4 kwietnia 1947 otwarto pierwszą linię autobusową obsługiwaną wozem marki Büssing.
Linie tramwajowe w 1946 r.:
- 1.Wojska Polskiego Brama Portowa
- 3.Las Arkoński Dworzec Główny
- 4.Matejki pl.Kościuszki
- 6.Gocław Lubeckiego
- 7.Hutnicza Mickiewicza
Linie tramwajowe w 1948 r.:
- 1.Zajezdnia Pogodno Wojska Polskiego Brama Portowa
- 2.Kołłątaja Dworzec Niebuszewo
- 3.Pomorzany Las Arkoński
- 4.Powstańców Wlkp.Dworzec Główny
- 5.Lubeckiego Ku Słońcu
- 6.Gocław Lubeckiego
- 7.Żołnierska Jana z Kolna
Lata 1956–1989
W 1956 r.kursowało 9 linii tramwajowych.W stosunku do dzisiejszych,ówczesne trasy uległy tylko niewielkim zmianom.Trasy linii 1,5,7 i 9 kursowały po istniejących jeszcze torowiskach na al.Wojska Polskiego od pl.Zwycięstwa do pl.Szarych Szeregów,ul.Obrońców Stalingradu i ul.Staro młyńską.W latach 1960–1963 komunikację w mieście stanowiły także hydrobusy o nazwach„Juliszka” i „Margitka”kursujące po Odrze i terenach szczecińskiego portu.W latach 1964–1973 w związku z długotrwałym remontem zamknięto ul.Gdańską.7 grudnia 1967 ok.godz.6:35 miał miejsce najtragiczniejszy wypadek w historii szczecińskiej komunikacji tramwajowej.
Linie tramwajowe w 1964 r.:
- 1.Głębokie Wojska Polskiego Brama Portowa Potulicka
- 2.Dworzec Niebuszewo Wyzwolenia Brama Portowa Wyszyńskiego Gdańska Basen Kaszubski
- 3.Pomorzany Las Arkoński
- 4.Pomorzany pl.Kościuszki Piłsudskiego Brama Portowa Dworzec Główny
- 5.Krzekowo Mickiewicza Jagiellońska Obrońców Stalingradu Matejki Stocznia Szczecińska Stocznia Remontowa
- 6.Gocław Dworcowa
- 7.Krzekowo Mickiewicza Jagiellońska Obrońców Stalingradu Wyszaka Stocznia Szczecińska
- 8.Gumieńce Brama Portowa Gdańska Basen Kaszubski
- 9.Zajezdnia Pogodno Wojska Polskiego Potulicka
1 grudnia 1973,zgodnie z ówczesną modą na likwidację tramwajów w centrach wielkich miast,zlikwidowano,pomimo licznych protestów,ruch tramwajowy na części al.Wojska Polskiego(od ówczesnego pl.Lenina obecnie pl.Szarych Szeregów do pl.Zwycięstwa),ul.Obrońców Stalingradu i ul.Jagiellońskiej(od al.Wojska Polskiego do al.Piastów).Oddano do użytku tory na al.Bohaterów Warszawy(od ul.Jagiellońskiej) i ul.Krzywoustego(do pl.Kościuszki).W 1976 r.MPK przekształcono w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej obsługujące także komunikację miejską w innych miastach ówczesnego województwa szczecińskiego.W 1983 r.zakończono modernizację jednej z dwóch czynnych do dziś zajezdni,zajezdni Pogodno.
Trasy linii tramwajowych w 1988 r.:
- 1.Głębokie Stocznia Szczecińska
- 2.Dworzec Niebuszewo Basen Górniczy
- 3.Las Arkoński Pomorzany
- 4.Pomorzany Potulicka
- 5.Krzekowo Ludowa
- 6.Gocław Pomorzany
- 7.Krzekowo Basen Górniczy
- 8.Gumieńce Basen Górniczy
- 9.Głębokie Potulicka
- 10.Gocław Potulicka
- 11.Ludowa Pomorzany
- 12.Dworzec Niebuszewo Pomorzany
1989-2009
1 października 1989 wprowadzono nowe oznaczenie przystanków zgodnie z nowymi przepisami Kodeksu Drogowego,wprowadzono również nazewnictwo przystanków.Koszty tej operacji(w 3 lata wymieniono 1200 tablic przystankowych)wyniosły ok.30 milionów zł. 0 kwietnia 1991 WPKM podzielone zostało na 3 samodzielne przedsiębiorstwa w Szczecinie,Stargardzie Szczecińskim oraz Świnoujściu,które w odróżnieniu od finansowanego z budżetu centralnego WPKM,były własnością lokalnych samorządów.Szczecińskiemu przedsiębiorstwu nadano nazwę Miejski Zakład Komunikacyjny.Kolejnym etapem restrukturyzacji w komunikacji miejskiej było wydzielenie Zarządu Komunikacji Miejskiej ze struktur MZK 1 czerwca 1995.Nowa jednostka budżetowa miasta Szczecina miała od tej pory zajmować się organizacją oraz koordynowaniem komunikacji(w odróżnieniu od MZK,który od tej pory miał wyłącznie świadczyć usługi na rzecz ZKM).1 listopada 1993 nastąpiła reforma systemu taryfowego.Zlikwidowano dotychczasową taryfę jednorazową,a na jej miejsce wprowadzono czasową.W zależności od przewidywanego czasu podróży,pasażerowie mieli do wyboru kupno biletu na 10,40 lub 120 minut.W 1996 r.zakończono eksploatację wagonów typu Konstal N zastępując je wagonami Düwag GT6 nazywanymi potocznie„helmutami”.1 lipca 1996 na okres 3 miesięcy zawieszono nocną komunikację tramwajową,a 1 grudnia tego samego roku zlikwidowano ją całkowicie zastępując autobusami.1 lipca 1997 utworzono całkowicie nową sieć nocnej komunikacji autobusowej.1 lutego 1997 ze struktur MZK wydzielono zajezdnię autobusową w Policach.W 1998 r.założono Szczecińskie Towarzystwo Miłośników Komunikacji Miejskiej.1 listopada 1999 w ramach kolejnego etapu restrukturyzacji,z MZK wydzielono dwie kolejne zajezdnie autobusowe,które od tej pory funkcjonują jako samodzielne Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe„Klonowica”oraz„Dąbie”.Od tego momentu MZK zajmowało się wyłącznie przewozami tramwajowymi.W 2000 r.zmieniono limity czasowe biletów na 20,60 i 120 minut.Rok później dostarczono nowe wagony typu 105N2k/S/2000,a do eksploatacji włączono zmodernizowane w Centralnych Warsztatach wagony 105Ng/S.W tym samym roku,w wyniku przekształceń w Urzędzie Miejskim Miasta Szczecina utworzono Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego łącząc w ramach jednej jednostki budżetowej funkcje dotychczasowego Zarządu Komunikacji Miejskiej oraz Wydziału Inżyniera Miasta.1 października 2004 z eksploatacji wyłączono zajezdnię Niemierzyn.W jej miejsce 1 stycznia 2006 utworzono Muzeum Techniki i Komunikacji"Zajezdnia Sztuki".9 listopada do eksploatacji włączono tramwaje Tatra KT4Dt.1 maja 2007 po pięcioletniej przerwie podwyższono ceny biletów o ok.15%.Z powodu braków kadrowych 18 września 2007 skrócono trasę linii 9(także ze względu na remont torowiska w al.Bohaterów Warszawy).Po zakończonym remoncie linia 9 powróciła na stałą trasę,a od 1 października zmniejszono częstotliwość kursowania większości linii.
Po roku 2009
Od 1 stycznia 2009 Miejski Zakład Komunikacyjny został zastąpiony nową spółką Tramwaje Szczecińskie sp.z o.o.1 lutego 2011 pierwszy tramwaj niskopodłogowy PESA 120NaS„Swing”zadebiutował w ruchu liniowym.26 marca 2011 rozpoczęła się modernizacja ciągu komunikacyjnego ulic Krasińskiego-Niemierzyńska-Arkońska.1 marca 2012 r.po raz kolejny zmianie uległa taryfa biletowa,obowiązujące limity czasowe to:15,30,60 i 120 minut.13 kwietnia rozpoczęła a w sierpniu zakończyła się przebudowa Bramy Portowej,jednego z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w Szczecinie.Po 20 latach nieobecności,3 września 2012 została uruchomiona linia nr 10 na nowej trasie Gumieńce-Plac Rodła.24 czerwca rozpoczęto eksploatację tramwajów Tatra KT4 w trakcji podwójnej.Pierwszy taki pociąg wyjechał na linię nr 12.Takie składy można spotkać obecnie na trasach linii 3 lub 8.Pod koniec kwietnia 2013 r.przekazano plac budowy szybkiego tramwaju i rozpoczęto I etap inwestycji.Ukończenie I etapu budowy szybkiego tramwaju zapowiedziano na kwiecień 2015 r.14 kwietnia 2014 zakończył się remont torów tramwajowych w alei Piastów oraz jednocześnie rozpoczął się remont zużytych torów tramwajowych na ul.Potulickiej i Narutowicza.W ramach tego remontu ma zostać zmodernizowane torowisko,nawierzchnia ulic oraz pętla tramwajowa.Jesienią 2014 r.firma Energopol rozpoczęła remont torowiska tramwajowego w ciągu alei 3 Maja.W kwietniu 2015 roku została zakończona,trwająca od kwietnia 2013 roku,budowa pierwszej od wielu lat całkowicie nowej trasy tramwajowej w mieście.Wybudowano 4 km torów od Basenu Górniczego do pętli„Turkusowa”na osiedlu Zdroje.Linia tramwajowa została wybudowana w ramach Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju;koszty wyniosły 189 mln zł,z czego większość pokryły fundusze z Unii Europejskiej.
Zajezdnie
Eksploatowane
- Golęcin(ul.Wiszesława 18)Została zbudowana w 1898 r. i zastąpiła zajezdnię tramwajów konnych.Przebudowywano ją w latach 1926,1979 oraz 1992,kiedy to dobudowano halę i stanowiska naprawcze.Pierwsze tramwaje Konstal 105N i pochodne trafiły tutaj w czerwcu 1991 r.Od maja 2001 r.stacjonują także wagony w105N2k/2000.Od 2008 r.stacjonują wagony Tatra T6A2D.Zajezdnia obsługuje linie 5,6,11 oraz 12
- Pogodno(al.Wojska Polskiego 200)Jest to największa i najmłodsza szczecińska zajezdnia.Zbudowana została w 1934 r.natomiast w 1981 r.zakończono jej modernizację połączoną z rozbudową.Dzięki przebudowie jest najlepiej dostosowana do nowoczesnego taboru,z tego też powodu do 1991 r.kierowano tutaj wszystkie nowo zakupione tramwaje.Po zmianie struktury taboru w latach 90,stacjonują tu wyłącznie wagony 105N i pochodne,w tym najnowsze 105N2k/2000 oraz PESA 120Na oraz 120NaS2 i Tatra KT4DtM.Od października 2007 r.stacjonuje także 36 wagonów Tatra T6A2D.Zajezdnia obsługuje linie 1,2,3,4,5,7,8,9,10 oraz 12.W najbliższym czasie planowana jest rozbudowa zajezdni
- Zajezdnia Niemierzyn(ul.Niemierzyńska 18A)zamknięta 1 października 2004 obecnie w tym miejscu funkcjonuje Muzeum Techniki i Komunikacji„Zajezdnia Sztuki”
- Zajezdnia przy ul.Krzysztofa Kolumba(obecnie sklepy i magazyny)
- Zajezdnia przy ul.Piotra Skargi(dawna zajezdnia dla tramwajów konnych,później także elektrycznych,obecnie Miejski Zakład Gospodarki Odpadami oraz sklep rowerowy)
- Zajezdnia konna przy ul.Dębogórskiej(Żelechowa)
- Zajezdnia konna przy ul.Dubois(Grabowo)
Malowanie wagonów
- do 1945 r.kremowe
- od lat 50.do lat 90.wagon od kół do okien czerwony,od linii okien do dachu kremowy
- od lat 90.do 2006 r.wagon biały,od kół do listwy ozdobnej czerwono-niebieskie pasy
- od 2006 do 2008 r.wagon od listwy ozdobnej do okien czerwony,od linii okien do dachu kremowy,od kół do listwy ozdobnej czerwono-niebieskie pasy
- od 2008 r.wagon do górnej linii okna biały,w tylnej części zielony;nad górną linią okna w tylnej oraz przedniej części niebieski,w środkowej części fragmenty białe i ciemnoniebieskie;w zależności od modelu tramwaju niektóre elementy(np.zderzaki)dodatkowo w kolorze zielonym lub niebieskim
Obecnie zdarzają się jednak przypadki malowania wagonów w barwy starsze od FG,tj.w biało-czerwono-granatowe lub kremowo-czerwono-granatowe.Wynika to z polityki taborowej mówiącej o tym,że skład na który nakłada się reklamę,musi mieć przywrócone barwy sprzed nałożenia reklamy,co powoduje duży chaos w malowaniu szczecińskich tramwajów.
Oznaczenia wagonów(po 1945 r.)
Po 1945 roku szczecińskie wagony przez lata oznaczane były wizerunkiem gryfa,numerem taborowym oraz nazwą przedsiębiorstwa komunikacji.W 2009 roku gryfa zastąpiono nowym logiem miasta,jednak po protestach przywrócono z powrotem wizerunek gryfa.
Porównanie różnych szczecińskich oznaczeń wagonów
Tabor
Współczesny
Do niedawna szczeciński tabor tramwajowy uważany był przez opinię publiczną za jeden z najgorszych w Polsce.Zakup w 1996 r.używanych wagonów z Niemiec umożliwił wprawdzie wycofanie przestarzałych wagonów dwuosiowych,jednak był to zabieg reanimacyjny.Fabrycznie nowe wagony kupowane były okazjonalnie w latach 1990–1992 26 wagonów 105Na,w 1991 r.2 wagony 106Na,w 1994 r.2 wagony 105Np.Kolejne inwestycje w tabor nastąpiły dopiero na przełomie tysiącleci,kiedy to w 2001 r.do eksploatacji trafiły zamówione jeszcze w 2000 r.wagony 105N2k/S/2000 oraz zmodernizowane wagony 105Na,oznaczone jako 105Ng/S.W 2001 r.po Szczecinie kursowały 4 takie wagony sprowadzone w ramach testów z Magdeburga,Berlina,Krakowa oraz Katowic.Testy te były zwiastunem przygotowań do wspólnego przetargu na wagony niskopodłogowe,do jakiego szykowały się Szczecin,Poznań oraz Wrocław.Jeszcze w tym samym roku Szczecin wycofał się z tych planów,jako powód podając fatalny stan torowisk oraz konieczność ich wcześniejszego wyremontowania.W 2006 r.potrzeba natychmiastowej wymiany taboru tramwajowego została dostrzeżona przez władze miasta.Negocjacje podjęte z Berliner Verkehrsbetriebe(BVG),czyli Berlińskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym,zaowocowały wymianą zdezelowanych polskich wagonów przegubowych 102Na(wyprodukowanych w latach 1969-1974)na czechosłowackie wagony Tatra KT4DtM(wyprodukowane w latach 1985-1987,zmodernizowane w latach 1994-1996).Pierwsze z 21 zakupionych wagonów tego typu przyjechały do Szczecina 27 października nad ranem,a ich eksploatacja liniowa rozpoczęła się 9 listopada 2006.Ostatnią partię tych tramwajów dostarczono do Szczecina w dniach 15-16 stycznia 2007.Prowadzone były rozmowy z BVG na temat zwiększenia liczby(do 50 sztuk)zakupionych wcześniej Tatr.BVG wycofało się jednak ze sprzedaży wagonów przegubowych Tatra KT4DtM.Zamiast nich Szczecin zakupił bez przegubowe wagony Tatra T6A2D w liczbie 32 sztuk(umowę podpisano 25 września 2007)Pierwsze 2 wagony przybyły w dniach 29-30 października 2007,a pozostałe 30 sztuk zostało dostarczonych do końca 2008 r.Zakup używanych Tatr T6A2D pozwolił na wycofanie z eksploatacji liniowej wagonów Düwag GT6 oraz najbardziej wyeksploatowanych Konstal 105N.W 2005 r.powrócono do przeprowadzania modernizacji taboru obejmujących między innymi wymianę przetwornic,pulpitów,mechanizmów drzwiowych,pantografów,wózków i części elektryki oraz likwidację kabiny motorniczego w drugim wagonie poprzez poziome umiejscowienie głównej szafy elektrycznej,odświeżeniu poddano też elementy wnętrza,zamontowano nowe siedzenia firmy Astromal.Pod koniec roku 2007 do Szczecina przybyło 6 doczep tramwajów 105N2/K/2000 wyprodukowanych przez firmę Protram we Wrocławiu.Wagony te otrzymały monitoring,co było nowością w komunikacji tramwajowej.W grudniu 2008 r.ogłoszono przetarg na dostawę pierwszych 6 wagonów niskopodłogowych.Przetarg wygrała PESA tramwajem 120N.22 lipca podpisano umowę na dostawę 6 tramwajów typu 120Na dla Szczecina.Na początku 2010 roku zakupiono w Berlinie następne 11 sztuk Tatr KT4Dt oraz 20 sztuk Tatr T6A2D.W grudniu 2010 r.rozpoczną się dostawy pierwszych tramwajów niskopodłogowych.Będą to modele PESA 120Na.13 listopada 2010 przyjechał pierwszy taki tramwaj.Data 1 lutego 2011 była historyczną w epoce szczecińskich tramwajów,bowiem na linię 7 wyruszył planowo pierwszy szczeciński tramwaj niskopodłogowy z pasażerami.W związku z planowaną dostawą 22 niskopodłogowych wagonów PESA 120NaS2 oraz kolejnym zakupem używanych wagonów KT4Dt z Berlina,rozpoczęto zmiany dotyczące miejsca stacjonowania tramwajów.Docelowo wszystkie niskopodłogowe pojazdy oraz Tatry KT4Dt mają stacjonować w zajezdni Pogodno,która ma zostać przebudowana i dostosowana do obsługi tramwajów niskopodłogowych.Natomiast pojazdy T6A2D oraz pochodne 105N mają zostać przeniesione z Pogodna do zajezdni Golęcin.W związku z tymi zmianami stopniowo wycofywane są najbardziej wyeksploatowane tramwaje typu 105N oraz 105Na.
Obecnie ilostan tramwajowy Tramwajów Szczecińskich przedstawia się następująco:
Typ Eksploatacja od Opis Liczba wagonów
Konstal 105Na 1981 r.Po zakończeniu dostaw wagonów serii 105N,w 1981 roku pierwsze wagony 105Na otrzymały numery od 731.W ten sposób powstała„dziura”w numeracji(brak numerów 729 oraz 730).W związku z kryzysem lat 80.XX wieku,zakłady w Chorzowie nie były w stanie zapewnić wystarczająco dużej liczby wagonów,dlatego na przełomie lat 1981-1992 do Szczecina trafiło łącznie 74 wagonów tego typu(przez pierwsze 10 lat 50 egzemplarzy dostała Zajezdnia Pogodno,w latach 1991-1992 24 nowe wagony otrzymywała Zajezdnia Golęcin).2^1+ 10^2
Konstal 105Ng/S 2000 r.Na przełomie lat 2000 i 2001 w Centralnych Warsztatach przy ulicy Klonowica zmodernizowano 12 wagonów typu 105Na(8 z Zajezdni Pogodno oraz 4 z Zajezdni Golęcin).Stopień ingerencji w konstrukcję okazał się tak duży,że powiedzieć można,iż są to zupełnie nowe wagony.Oznaczenie 105Ng/S pochodzi od niewielkiej serii wagonów 105Ng wybudowanych w Konstalu w latach 90.dla Warszawy.Wagony te otrzymały nowe pudła przystosowane do 3 par drzwi wychylno-odskokowych,nowe układy rozruchu,nowe wózki,pulpity,przetwornice statyczne oraz system informacji pasażerskiej.Dodatkowo drugi wagon w składzie przebudowano na doczepę czynną poprzez poziome ułożenie głównej szafy elektrycznej.Pierwsze wagony otrzymały również połówkowy pantograf OTK-2.Obecnie wszystkie wagony z Pogodna zostały przeniesione na Golęcin.12^2
Konstal 105N2k/2000/S 2001 r.Od zwykłej„sto piątki”oprócz zastosowania nowoczesnej elektroniki,wagony 105N2k/2000 odróżnia głównie zupełnie przemodelowana ściana czołowa oraz tylna wykonana z tworzyw sztucznych,co ułatwia ich wymianę w razie kolizji.Od ich zaokrąglonych kształtów wagony te otrzymały przezwisko„bulwa”.Nowe pudło wagonu jest o 5 centymetrów węższe od standardowego(2,4 m) i dostosowane do 3 par wychylno-odskocznych drzwi produkcji IFE.Zastosowano również łatwo zdejmowane pokrywy na wózki,a górna krawędź pudła stała się jednocześnie rynienką przeciwdeszczową.14^2
Protram 105N2k/2000/D 2007 r.Doczepy czynne do wagonów 105N2k/2000 wyprodukowane przez wrocławskie zakłady Protram na licencji Alstom Konstal.Wagony charakteryzuje brak kabiny motorniczego oraz inny układ wnętrza w porównaniu z wagonami silnikowymi.6^2
Tatra KT4DtM 2006 r.Tramwaj produkcji czechosłowackiej wytwarzany w latach 1974-1997 w zakładach ČKD.Jest to jednokierunkowy,jednoprzestrzenny wagon silnikowy.Tramwaje tego typu eksploatowane w Szczecinie zostały sprowadzone jako używane z Berlina,wcześniej zostały gruntownie zmodernizowane w latach 90 w zakładach Bautzen.Pierwsza dostawa wagonów trwała na przełomie lat 2006-2007,wówczas sprowadzono 21 sztuk.Druga dostawa trwała od maja do listopada 2010 roku,sprowadzono wówczas dodatkowo 11 sztuk.W październiku 2012 r.podpisano umowę z BVG na dostawę 41 wagonów oraz jednego powypadkowego,który ma być przeznaczony na części zamienne.Przybyły one do Szczecina na przełomie 2012-2013 roku.Obecnie część wagonów jest modernizowana w Szczecinie,gdzie wymianie ulega m.in.aparatura Siemensa na polską wyprodukowaną przez firmę Woltan,montaż monitoringu,modernizacja pulpitu motorniczego,a także zmiana malowania i tapicerki zgodnie z programem Floating Garden.Od lata 2013 r.rozpoczęto eksploatację składów 2xKT4Dt w ruchu liniowym.73^1
Tatra T6A2D 2008 r.Tramwaj produkcji czechosłowackiej wytwarzany w latach 1988–1999 w zakładach ČKD.Jest to jednokierunkowy wagon silnikowy.Tramwaje tego typu eksploatowane w Szczecinie zostały gruntownie zmodernizowane w latach 90.w niemieckich zakładach Siemensa.Otrzymały one wtedy nowe drzwi,pantografy,wózki,siedzenia,okna.Były eksploatowane w Berlinie.Pierwszy wagon z pierwszej serii dostawy przybył do Szczecina w 2007 r.Pierwsze wagony drugiej serii zaczęto dostarczać od przełomu roku 2009 i 2010.Podobnie jak większość KT4D nie zostały one przemalowane i wciąż jeżdżą one w barwach niemieckiego przewoźnika BVG. 22^1+ 30^2
Moderus Alfa HF09 2008 r.Tramwaj typu 105Na zmodernizowany w Modertrans Poznań.Modernizacja polegała na zmianie designu tramwaju,wnętrza,napędu,oraz likwidacji trzecich drzwi wagonu,a także wyposażono je w rozrusznik impulsowy.Modernizacji poddano 2 wagony,noszą one numery 501 i 502.Ten drugi został przebudowany na wagon doczepny.2^2
Moderus Alfa HF10AC 2011 r.Poziom modernizacji podobny jak w przypadku wagonów HF09.Różnice polegają na usunięciu„skosów”z dolnej części pudła,drzwi tramwajów są całkowicie wypełnione szybą,ponadto zmieniono rodzaj rozruchu z impulsowego na indukcyjny.6 wagonów przebudowano na doczepy czynne.Nadano im numery 503-514. 12^2
PESA 120NaS 2011 r.Pierwszy od kilkudziesięciu lat niskopodłogowy tramwaj w Szczecinie.Premiera odbyła się 13 listopada 2010 roku na terenie zajezdni Pogodno.Jest to niskopodłogowy,pięcioczłonowy tramwaj przegubowy produkowany przez bydgoską PESĘ.Kursują one na liniach 7 i 8.6^1
PESA 120NaS2 2013 r.W 2012 władze Szczecina zamówiły kolejne 22 Swingi.Nowe Swingi są krótsze:długość tramwaju wynosi 30,12 m(poprzednie 31,82 m).Zostały też wyposażone w dodatkową rampę dla osób na wózkach inwalidzkich czy wózków dziecięcych,a także w bezprzewodowy internet.Pierwsze pojazdy o numerach 807 i 808 zadebiutowały 12 marca 2013 roku na linii nr 8.22^1
Moderus Beta MF15AC 2014 r.Pod koniec 2013 roku Tramwaje Szczecińskie ogłosiły przetarg na dostawę elementów,podzespołów,wyposażenia,części mechanicznych i elektrycznych niezbędnych do montażu tramwaju z częściowo niską podłogą.Przetarg wygrał Modertrans Poznań z wagonem typu Moderus Beta,a umowa została podpisana 11 marca 2014 roku.Części wagonu mają zostać dostarczone w ciągu 60 dni,a montaż ma potrwać od dwóch do trzech miesięcy.Pierwszy wagon o numerze 601 zadebiutował 9 października 2014 roku na linii 3.Drugi wagon o numerze 602 zadebiutował 19 stycznia 2015 roku na linii 1.2^1
Wszystkie tramwaje 216
Udział pojazdów niskopodłogowych 13,69%
Historyczny
Tramwaje używane podczas obsługi linii turystycznej,przejazdów okolicznościowych,wynajmów:
Typ Modyfikacje i podtypy Rok produkcji Liczba Opis
Nordwaggon Bremen Nordwaggon Bremen 1926 r.4 Tramwaje produkowane dla przedwojennego Szczecina w latach 1925-1935.Obecnie w Szczecinie użytkowany jest jeden zabytkowy tramwaj Bremen o numerze bocznym 144.Został on odbudowany w roku 2001 i wykorzystywany był na wakacyjnej linii turystycznej 0.Obecnie stanowi eksponat szczecińskiego Muzeum Techniki i Komunikacji.
Düwag GT6 Düwag GT6 1958 r.2 40-letnie tramwaje typu GT6 pojawiły się w Szczecinie w liczbie 33 sztuk w lutym 1996 r.sprowadzone z Düsseldorfu.Były to sześcioosiowe wagony przegubowe,posiadające czworo harmonijkowych drzwi i pantograf nożycowy.W 2004 roku rozpoczęto ich wycofywanie spowodowane zakończeniem najwyższego wieku po remoncie(8 lat).Kolejnym argumentem były niestandardowe obręcze w kołach,niezgodne z polską normą(obręcze niszczyły torowisko i były za szerokie).3 argumentem był brak części zamiennych i brak remontów,co spowodowało szybką degenerację wozów.Ostatnim tramwajem GT6 w ruchu liniowym był wagon #512,wycofany jako ostatni 31 marca 2009.3 wagony GT6 zachowano na historyczne.Jednemu z nich o numerze #919 przywrócono oryginalne malowanie Düsseldorfskie i ma w przyszłości wyjechać na linię turystyczną.
Konstal 105N Konstal 105N 1975 r.2 Wagony o numerach 720 i 701 kursują jako liniowo-historyczne.Skład ten przeszedł w ostatnich latach wiele remontów,przez które utracił swoją historyczność(wymiana przetwornicy wirowej na statyczną,usunięcie listwy ozdobnej z burty wagonu,pomalowanie siedzeń w kolory czerwono-żółte).Obecnie skład został wycofany z ruchu liniowego i oczekuje naprawy.
Düwag B4 Düwag B4 1957 r.1 W 1996 roku,razem z wagonami GT6 do Szczecina kupiono także 11 doczep typu B4.Jednak zaledwie połowa tych wagonów weszła do eksploatacji.W przeciwieństwie do tramwajów GT6,nie dostały w Szczecinie barw zakładowych(jeździły albo w oryginalnych barwach z Niemiec,albo pomalowane w reklamy).Są to jednokierunkowe,czteroosiowe doczepy bierne,wyposażone w troje drzwi,z czego pierwsze są jednoskrzydłowe.Doczepy były eksploatowane jedynie 4 lata.Większość tramwajów typu B4 skasowano,na historyczne zachowano 2 doczepy:#551 oraz #953II.Obydwie zostały wyremontowane i stacjonują obecnie w MTiK
Düwag B4(l)Düwag B4(l)1957 r.1 Druga z zachowanych doczep typu B4.Sprowadzona została z Frankfurtu nad Menem w 1997 roku wraz z 3 podobnymi i przydzielona do zajezdni Niemierzyn.Wycofana z ruchu została w dniu 31.12.2002 i przeniesiona do zajezdni Pogodno.Po remoncie blacharsko-lakierniczym stanowi eksponat MTiK.
Konstal N Konstal N 1948-1956 8 Tramwaje produkowane w zakładach Konstal w Chorzowie oraz Stoczni Gdańskiej.W późniejszym czasie większość z nich została przebudowana na wozy jednokierunkowe.7 tramwajów zostało przebudowanych na wagony gospodarcze,natomiast wagon o numerze 167 został przeznaczony na wóz historyczny.
Konstal 4N Konstal 4N 1956–1962 11 Tramwaje te są rozwiniętą wersją pojazdów typu N.Stacjonowały we wszystkich ówczesnych zajezdniach tramwajowych.Zostały wycofane w roku 1996 i zastąpione przez sprowadzone z Düsseldorfu wagony GT6.Obecnie 8 z nich służy jako wagony gospodarcze,wagony o numerach 216N i 293 są pojazdami historycznymi,natomiast wagon o numerze 286 został przekazany Muzeum Techniki i Komunikacji.
Konstal 4ND Konstal 4ND 1958 r.1 Doczepa czynna do wagonów 4N.Jedyna zachowana nosi numer 343 i została wyprodukowana w 1958 roku.
Konstal 102Na Konstal 102Na 1971–1973 2 Tramwaje eksploatowane w Szczecinie w latach 1971-2007.W latach 90.tramwaje wysłano na naprawy do Miejskich Zakładów Naprawy Tramwajów w Krakowie,przy czym zakupiono dodatkowe wagony z Katowic,Wrocławia,Torunia i Łodzi.Z powodu złego stanu technicznego tramwaje zaczęto wycofywać z ruchu i zastępować sprowadzonymi z Berlina pojazdami Tatra KT4DtM.Ostatni raz 4 wagony wyjechały na planową służbę 28 lutego 2007 roku.Wagon o numerze 606 ma wyremontowane poszycie zewnętrzne i jest eksponatem w Muzeum Techniki i Komunikacji,natomiast wagon 604 został przeznaczony na wóz historyczny i obecnie oczekuje na naprawę.
Konstal ND Konstal ND 1955 r.1 Doczepa czynna do wagonów N.Jedyna zachowana nosi numer 386 i została wyprodukowana w 1955 roku.
Wycofany ze służby
Tramwaje,których eksploatacja na szczecińskich torowiskach została zakończona:
Typ Rok produkcji Opis
LOWA EB50 1954 r.Wagony tramwajowe doczepne typu LOWA EB50 zostały wyprodukowane w fabryce Waggonbau Lowa w NRD w 1951 roku.16 sztuk tych wozów dostarczono do Warszawy.Zostały wycofane zaledwie po roku eksploatacji i w 1954 r.sprzedane Szczecinowi.Przydzielono je w całości do zajezdni Pogodno.Doczepy kursowały w składach z tramwajami typu Konstal N lub Konstal 4N w latach 1954-1983,stopniowo wycofywano je z eksploatacji od 1976 r. i kasowano.
Konstal 105N 1975 r.105N jest czteroosiowym tramwajem napędzanym czterema silnikami o łącznej mocy godzinowej 166 kW.Jego układ elektryczny w prostej linii pochodzi z wagonów rodziny 13N(a przez to z wagonów PCC).Rozrząd następuje samoczynnie z pomocą rozrusznika komutatorowego.Do zasilania obwodu niskiego napięcia służy przetwornica prądu stałego 600/40 V.Hamowanie robocze jest elektrodynamiczne(silniki stają się prądnicami),jako hamulce postojowe działają układy szczękowo-bębnowe,a hamowanie awaryjne realizowanej jest przez hamulec szynowy.Jedną z wad tego tramwaju jest zastosowanie nowych wózków jezdnych nieposiadających piasecznic,co znacznie utrudnia ruszanie oraz podjazd pod wzniesienia w trudnych warunkach atmosferycznych.Ostatnie wagony 105N zostały wycofane w grudniu 2014 roku.
Konstal 106Na 1991 r.Od podstawowych wagonów serii 105N wyróżniały się zastosowaniem rozruchu tyrystorowego.Do Szczecina trafiły w ilości dwóch sztuk,przydzielono je do zajezdni Pogodno i nadano numery 781 i 782.Do roku 1999 poruszały się jako skład 782+781.W 2001 r.wagon 782 wykorzystywano jako wagon solowy na linii nr 1,a 781 posłużył jako dawca części zamiennych,jednak jeszcze w tym samym roku wagony skreślono ze służby i wkrótce złomowano.
Konstal 105Np 1994 r.Wersja rozwojowa wagonów Konstal 105Ne.Wyprodukowano jedynie 2 sztuki tych pojazdów.Trafiły one do Szczecina i zostały przydzielone do zajezdni Golęcin,gdzie nadano im numery 1035 i 1036.Po raz pierwszy wyjechały na trasę 31 maja 1994 roku.Eksploatacja tego składu zakończyła się w maju 2013 roku.Po zakończeniu eksploatacji wagony przebywały przez krótki czas na terenie warsztatów tramwajowych przy ulicy Klonowica,zostały one wystawione na sprzedaż.W czerwcu 2013 r.oba wagony fizycznie zezłomowano.
Testowy
Tramwaje testowane w 2001 roku w ramach planowanego przetargu na zakup wagonów niskopodłogowych.Ostatecznie nie zakupiono ani jednego tramwaju.
Typ Czas testowania Opis
Alstom NGT8D 12.01-16.01.2001 Tramwaj NGT8D jest trójczłonowym,ośmio osiowym,niskopodłogowym wagonem tramwajowym,który wytwarzany jest od 1994 roku w zakładach Alstom.W Szczecinie od 12.01.2001 do 16.01.2001 r.testowany był na linii nr 8 wagon wypożyczony z niemieckiego Magdeburga.
Bombardier NGT6 21.02-25.02.2001 Tramwaj produkcji kanadyjskiej firmy Bombardier.Wagony typu NGT6,które są trójczłonowymi,jednokierunkowymi,jednostronnymi,częściowo lub całkowicie niskopodłogowymi tramwajami.NGT6 to skrót od niemieckiego wyrazu Niederflurgelenktriebwagen(niskopodłogowy wagon przegubowy),cyfra sześć oznacza,że wagon jest sześcioosiowy.Od 21.02.2001 do 25.02.2001 w Szczecinie testowano na linii nr 8 jeden z krakowskich wagonów NGT6.
Adtranz GT6N 8.03-14.03.2001 Niskopodłogowy wagon tramwajowy produkcji m.in.niemieckich zakładów ADtranz.Trójczłonowe pudło oparte jest na trzech dwuosiowych wózkach.Szczecin gościł tramwaj typu GT6N w 2001 roku,kiedy to w dniach 10,11,13,14.03 testowany był na linii nr 8.Wagon GT6N został wypożyczony z Berlina.
Konstal 116Nd 23.03-20.04.2001 Trójczłonowy,niskopodłogowy wagon tramwajowy typu 116Nd był produkowany w latach 1999-2001 w zakładach Alstom Konstal w Chorzowie.Został przysłany do Szczecina w celu wynagrodzenia długiego czasu oczekiwania na dostawę zamówionych tramwajów typu 105N2k/2000.Tramwaj 116Nd kursował od 23.03 do 20.04.2001 r.na linii tramwajowej nr 7 i 8.
Modernizacje tramwajów
Rok Wagony
2001 736+737
2002
2003 652+632 744+741 1019+1020 1027+1028
2004 2517+2518 1007+1009 1023+1024
2005
2006 658+643 667+677 665 690+691 706+709 1041+1042 738+751 752 756+753 1017+1018 1033+1034
2007 678+637 1045+1046 1049+1050 1059+1060 754 762+763 1013+1010 1015+1016 1031+1032
2008 1021+1022 651+639 705+689 760+761 766+765 1011+1012
2009 1065+1066 1067+1068 1069+1070 734+733
2010 101 121
2011 1035+1036 103 104 117 118 105 106 113 114 116
2012 105 106 113 114 115 117 118
2013 102 109 110 111 112 119
2014 125 129 130 131 132 133 135
Infrastruktura
Obecnie infrastruktura tramwajowa w Szczecinie przedstawia się następująco:
Torowiska
Długość torów ogółem:110,77 km Eksploatowane:100,89 km
Bocznice:9,90 km
Długość torów w jezdni:36,88 km Na podkładach drewnianych:7,66 km
Na podkładach betonowych:13,3 km
Na podkładach ramowych:3,4 km
Na ławie tłuczniowej:7,66 km
PHENIX:4,86 km
Długość torów wydzielonych:63,99 km Na podkładach drewnianych:10,91 km
Na podkładach betonowych:49,76 km
Na podkładach ramowych:2,48 km
Na ławie tłuczniowej:0,65 km
PHENIX:0,19 km
Zwrotnice:245 szt.
Krzyżownice:571 szt.
Sieć trakcyjna Długość sieci ogółem:117,9 km Eksploatowane:108,7 km
Bocznice:9,2 km
Rodzaje sieci:Bez kompensacji:20,7 km
Łańcuchowa:97,2 km
Sygnalizacja tramwajowa:32 szt.Wzbudzana z sieci jezdnej:30 szt.
Wzbudzana podczerwienią z tramwaju:2 szt.
Układ przekształcania i przesyłu Podstacje:13 szt.
Moc całkowita podstacji:28,8 MW
Zespoły prostownikowe:36 szt.
Zasilacze trakcyjne:82 szt.
Przyłącza sieciowe:155 szt.
Sekcje sieci jezdnej:68 szt.
Liczba kabli trakcyjnych:181 szt.
Długość kabli trakcyjnych:96,6 km
Nieużywane torowiska
- Tory na terenie starej zajezdni przy ulicy Piotra Skargi
- Tor towarowy przed Dworcem Głównym
- Tor towarowy pod pocztą na alei Niepodległości
- Łuk skrętowy do dawnej zajezdni na ulicy Kolumba
- Tor przy alei Wojska Polskiego:dawna krańcówka z 1927 roku
- Drugi tor na ulicy Dworcowej
- Ślepy tor na rondzie Gierosa
Ponadto zachowały się słupy trakcyjne po linii na ulicy Druckiego-Lubeckiego.
Plany na przyszłość
Pod koniec lat 90.XX w.na nowo odżyła idea budowy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju całkowicie niezależnej od ruchu drogowego linii tramwajowej o wysokich parametrach ruchowych,prowadzącej od obecnej pętli autobusowo-tramwajowej Basen Górniczy przez Most Pionierów Miasta Szczecina,Zdroje,osiedla Słoneczne i Majowe do nowej pętli znajdującej się pomiędzy osiedlami Kijewo i Nad Rudzianką.Inwestycję częściowo zrealizowano budując most tramwajowy pomiędzy nitkami wjazdową i wyjazdową Mostu Pionierów.W 1999 r.planowano dokończenie inwestycji przez inwestora zewnętrznego.W 2002 r.ówczesny prezydent miasta Edmund Runowicz poinformował o negocjacjach prowadzonych z niemieckim inwestorem finansowo powiązanym z koncernem Siemens,których celem było nie tylko wybudowanie SST,ale również sprzedaż MZK.Rozmowy te zakończyły się fiaskiem w kilka miesięcy po objęciu urzędu prezydenta przez Mariana Jurczyka.W budżecie na 2007 r.miasto przeznaczyło kilka milionów na wykup gruntów pod inwestycje,przygotowywanie specyfikacji przetargowych.Inwestycje planuje się realizować w latach 2007–2012 przy pomocy funduszy UE.Całość ma kosztować około 60 mln euro jednak środki z UE nie zostały jeszcze przyznane.W 2005 r.odżyła również koncepcja przesunięcia torowiska tramwajowego w rejonie alei 3 Maja bliżej Dworca Głównego.Zgodnie z przewidzianym w 1995 r.studium utworzenia w Szczecinie dwóch linii SST,tramwaje miałyby ominąć ulicę Narutowicza by pojechać prosto Al.3 Maja i skręcić w Czarnieckiego.W 2006 r.przygotowany ma być projekt.Termin realizacji inwestycji nie jest jednak znany.W latach 2007–2012 przy pomocy środków z UE w Szczecinie planowano zakup nowoczesnych wagonów niskopodłogowych oraz przystosowanie torowisk.Cała inwestycja miała kosztować około 242 mln zł jednak środki na te inwestycje nie zostały ostatecznie w pełni przyznane.
W latach 2007–2012 planowane były również inne większe modernizacje ulic oraz budowy nowych dróg z którymi wiązać miały się również modernizacje oraz budowy nowych torowisk tramwajowych,są to m.in.:
- Modernizacja ciągu ulic Arkońskiej i Niemierzyńskiej(ukończona),aż do skrzyżowania z ulicą Wojska Polskiego,do której ma być przedłużona linia tramwajowa(nie zrealizowano)
- Przebudowa ulic Narutowicza i Potulickiej wraz ze zmianą przebiegu torowisk i remontem pętli tramwajowej Potulicka(rozpoczęto w 2014 r.)
- Budowa nowych torowisk na ul.26-go Kwietnia i Taczaka(gdzie są przygotowane od wielu lat miejsca na torowisko)oraz budowa ulicy o roboczej nazwie Nowo szeroka,która miała być przedłużeniem ulicy Taczaka od skrzyżowania z ulicą Łukasińskiego do skrzyżowania z ulicą Wojska Polskiego i Spacerową.Przy realizacji inwestycji planowano likwidację pętli tramwajowej Krzekowo i przedłużenie istniejących linii tramwajowych do pętli na Szafera,która miała powstać w okolicach osiedla Zawadzkiego.(odstąpiono od inwestycji).
- Linia tramwajowa z pętli przy Szafera ma również zostać przedłużona do ulicy Wojska Polskiego.Na pętle Szafera miały również zawitać Szybkie Tramwaje(odstąpiono od inwestycji)
- Przebudowa i modernizacja pętli tramwajowej Pomorzany(nie zrealizowano).
- Poprowadzenie linii tramwajowej od Ronda Szyrockiego przez ulicę Mieszka I do ul.Bronowickiej gdzie powstaje nowy cmentarz(mimo przygotowania miejsca na torowisko nie zrealizowano)
W efekcie odstąpiono od zdecydowanej większości inwestycji z przyczyn finansowych,przebudowano jedynie na nowocześniejsze torowiska na węźle Brama Portowa,w sposób umożliwiający stworzenie wspólnych przystanków tramwajowo-autobusowych(autobusy jeżdżą fragmentami torowiska);tę inwestycję zakończono w roku 2012.W grudniu 2008 r.w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,opublikowane zostało ogłoszenie o zamówieniu sześciu tramwajów niskopodłogowych.Miasto na zakup wagonów planuje wydać ok.50 mln złotych.21.02.2013 ogłoszono przetarg na wykonanie remontu torowisk w al.Piastów,ul.Wawrzyniaka i skrzyżowania al.Bohaterów Warszawy z ul.Jagiellońską w ramach projektu pn.„Budowa i przebudowa torowisk w Szczecinie współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej”.Do przetargu zgłosiły się dwie firmy.Prace remontowe mają rozpocząć się pod koniec lipca.
Linie dzienne zwykłe
Organizacja stała
Stan na 1 września 2015 roku
Linia Trasa Długość[km]Czas przejazdu[min]Częstotliwość[min]Przystanki Uwagi
Linia tramwajowa nr 1 Głębokie Potulicka Wojska Polskiego Piłsudskiego Matejki Plac Żołnierza Polskiego Niepodległości 3 Maja Narutowicza Potulicka 9,4 34-35 powszednie:12/24/20 wolne:24/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 20
Linia tramwajowa nr 2 Dworzec Niebuszewo Turkusowa Orzeszkowej Asnyka Kołłątaja Wyzwolenia Niepodległości Wyszyńskiego Energetyków Gdańska Eskadrowa Hangarowa Jaśminowa 11,5 30 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 17-19 Linia obsługiwana wyłącznie taborem niskopodłogowym
Linia tramwajowa nr 3 Las Arkoński Pomorzany Arkońska Niemierzyńska Krasińskiego Wyzwolenia Niepodległości Dworcowa Nowa Kolumba Chmielewskiego Smolańska 8,7 33-34 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII: 20/24 22 Na linii mogą pojawić się pojazdy niskopodłogowe niewyszczególnione w rozkładzie.
Linia tramwajowa nr 4 Krzekowo Pomorzany Żołnierska Mickiewicza Bohaterów Warszawy Jagiellońska Piastów Powstańców Wielkopolskich Budziszyńska 7,7 26-27 powszednie:12/12 18 Kursuje w dni powszednie w godzinach 7-18.
Linia tramwajowa nr 5 Krzekowo Stocznia Szczecińska Żołnierska Mickiewicza Bohaterów Warszawy Jagiellońska Piastów Piłsudskiego Matejki Malczewskiego Parkowa Dubois Firlika 7,6 28-29 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 17-18
Linia tramwajowa nr 6 Gocław Pomorzany Lipowa Światowida Strzałowska Wiszesława Dębogórska Ludowa Druckiego-Lubeckiego Stalmacha Nocznickiego Firlika Łady Jana Z Kolna Nabrzeże Wieleckie Kolumba Chmielewskiego Smolańska 10,9 35-36 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 23-24
Linia tramwajowa nr 7 Krzekowo Basen Górniczy Żołnierska Mickiewicza Bohaterów Warszawy Krzywoustego Plac Zwycięstwa Wyszyńskiego Energetyków Gdańska 10 32-33 powszednie:6/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 18 Linia częściowo obsługiwana taborem niskopodłogowym.
Linia tramwajowa nr 8 Gumieńce Turkusowa Kwiatowa Ku Słońcu Sikorskiego Krzywoustego Plac Zwycięstwa Wyszyńskiego Energetyków Gdańska Eskadrowa Hangarowa Jaśminowa 13,0 32-33 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 19-20 Linia obsługiwana wyłącznie taborem niskopodłogowym.
Linia tramwajowa nr 9 Głębokie Potulicka Wojska Polskiego Wawrzyniaka Bohaterów Warszawy Krzywoustego Plac Zwycięstwa Niepodległości 3 Maja Narutowicza Potulicka 8,9 32-35 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 18
Linia tramwajowa nr 10 Las Arkoński Gumieńce Arkońska Niemierzyńska Krasińskiego Wyzwolenia Niepodległości Plac Zwycięstwa Krzywoustego Sikorskiego Ku Słońcu Kwiatowa 9,5 36 powszednie:12/24 wolne:24 1.I,Wielkanoc,25.XII:20 22-23 Kursuje w dni powszednie w godzinach 6-20 oraz w pozostałe dni w godzinach 9-17.Linia częściowo obsługiwana taborem niskopodłogowym.
Linia tramwajowa nr 11 Ludowa Pomorzany Ludowa Druckiego-Lubeckiego Stalmacha Nocznickiego Firlika Dubois Parkowa Malczewskiego Matejki Piłsudskiego Piastów Powstańców Wielkopolskich Budziszyńska 8,7 35 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 19-20
Linia tramwajowa nr 12 Dworzec Niebuszewo Pomorzany Orzeszkowej Asnyka Kołłątaja Wyzwolenia Piłsudskiego Piastów Powstańców Wielkopolskich Budziszyńska 6,9 29 powszednie:6/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 18
Organizacja tymczasowa
- Objazd ulicy Dworcowej dla tramwajów z powodu remontu alei Niepodległości
Stan na 1 września 2015 Pozostałe linie kursują według stałej organizacji
Linia Trasa Długość[km]Czas przejazdu[min]Częstotliwość[min]Przystanki Uwagi
Linia tramwajowa nr 3 Las Arkoński Pomorzany Arkońska Niemierzyńska Krasińskiego Wyzwolenia Niepodległości Wyszyńskiego Nabrzeże Wieleckie Kolumba Chmielewskiego Smolańska 8,7 33-34 powszednie:12/12/20 wolne:12/20 1.I,Wielkanoc,25.XII:20/24 22
Linie specjalne
Linia Trasa Długość[km]Czas przejazdu[min]Częstotliwość[min]Przystanki Uwagi
Linia tramwajowa nr 0 Dworzec Główny Las Arkoński Dworzec Główny Kolumba Nowa Dworcowa Niepodległości Wyzwolenia Krasińskiego Niemierzyńska Arkońska Niemierzyńska Krasińskiego Wyzwolenia Piłsudskiego Piastów Powstańców Wielkopolskich Budziszyńska Smolańska Chmielewskiego Kolumba 17,7 65 niedziele:120 16 Linia turystyczna sezonowa.Kursuje w niedziele w lipcu i sierpniu.
Linia tramwajowa nr 14 Plac Rodła Gumieńce Wyzwolenia Niepodległości Krzywoustego Sikorskiego Ku Słońcu Kwiatowa 5,5 21-22 Wszystkich Świętych:12 12-13 Linia specjalna uruchamiana w dniu Wszystkich Świętych w godzinach 9-18.
Pętle
Nazwa Początek eksploatacji Linie
Basen Górniczy 1973 r.7
Dworcowa b.d.
Dworzec Niebuszewo 1927 r.2 12
Głębokie 1955 r.1 9
Gocław 1975 r.6
Gumieńce 1955 r.8 10
Krzekowo 1954 r.5 7
Las Arkoński 1959 r.3 10
Ludowa 1964-1965 11
Pomorzany 1961 r.3 4 6 11 12
Potulicka 1969 r.1 4 9
Stocznia Szczecińska b.d.5
Turkusowa 2015 r.2 8
Szczecińskie Towarzystwo Miłośników Komunikacji Miejskiej(STMKM)
Drugim życiem szczecińskiej komunikacji są pojazdy zabytkowe oraz historyczne.Uratowane i remontowane siłami Szczecińskiego Towarzystwa Miłośników Komunikacji Miejskiej stanowią świadectwo swoich czasów.Pojawiają się na mieście w trakcie okazjonalnych przejazdów rocznicowych,wynajmów oraz w sezonie kursowania linii turystycznych.W związku z powstaniem 1 stycznia 2006 Muzeum Techniki i Komunikacji„Zajezdnia Sztuki”oraz dzięki współpracy miłośników,muzeum,dyrekcji MZK i władz miasta,spodziewać się należy coraz większej ich liczby.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz