Most Kierbedzia

Pierwszy warszawski stalowy most na Wiśle zbudowany w latach 1859−1864 według projektu Stanisława Kierbedzia.Most miał sześć przęseł i długość 474 m.Został zniszczony przez wojska niemieckie we wrześniu 1944 r.Obecnie w jego miejscu znajduje się most Śląsko-Dąbrowski.
Historia
Most powstał z inicjatywy Towarzystwa Rosyjskich Kolei Żelaznych.W pierwszych planach miał być mostem kolejowym łączącym Dworzec Petersburski(obecnie Wileński)z Dworcem Wiedeńskim.Zaniechano jednak prowadzenia kolei przez centrum Warszawy i most ten ukończono wyłącznie jako drogowy(z torami dla tramwajów konnych).Most kolejowy zbudowano kilka lat później,na północ od mostu Kierbedzia,przy warszawskiej Cytadeli.Mimo iż Most Kierbedzia był pierwszym stałym mostem od czasów Zygmunta Augusta,a budowę mostu stałego uchwalił jeszcze Sejm Czteroletni,ówczesna prasa nie wspomina o budowie i postępach prac.Most kończono w 1864 r.tzn.w tym samym roku,w którym upadło powstanie styczniowe.Głównym projektantem był Stanisław Kierbedź Polak z wysokim rosyjskim stopniem generalskim.Ogólny koszt budowy przeprawy wyniósł ok.2,7 mln rubli.Prace zostały wykonane przez francuskie firmy„Goüin et C-ie Batignolles” i „Schneider Creuzot”,której przedstawicielem był francuski inżynier Gottard oraz polski inżynier i wynalazca Stanisław Janicki.Otwarcie mostu Kierbedzia nastąpiło 22 listopada 1864.W czasie zaborów most nosił oficjalną nazwę mostu Aleksandryjskiego(od imienia cara Aleksandra II).Potocznie nazywany był jednak mostem Kierbedzia(od nazwiska projektanta i budowniczego).Z placu Zamkowego na przeprawę prowadziła ulica Nowy Zjazd,schodząca z placu Zamkowego wiaduktem Pancera,a później nasypem ziemnym.Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nazwa most Kierbedzia stała się nazwą oficjalną.5 sierpnia 1915 około 6 rano wycofujące się z Warszawy pod naporem Niemców wojska rosyjskie wysadziły dwa środkowe przęsła przeprawy,nie uszkadzając jednak filarów.Most został odbudowany w zmienionej formie w 1916 r.Nowe kratownice różniły się od tych zaprojektowanych przez Kierbedzia ich górny pas miał kształt paraboli.
II wojna światowa i okres powojenny
Most został zniszczony po raz drugi 13 września 1944,kiedy to został wysadzony w powietrze przez wojska niemieckie wycofujące się na lewy brzeg Wisły przed Armią Radziecką oraz 1 Armią Wojska Polskiego.Po wojnie na ocalałych filarach zbudowano nowy most,który został nazwany mostem Śląsko-Dąbrowskim i stał się po rozbiórce wiaduktu Pancera fragmentem Trasy W-Z.We wrześniu 2011 r.na zlecenie Zakładu Mostów z Instytutu Badawczego Dróg i Mostów znaleziono i wydobyto z Wisły 6-metrowy fragment kratownicy mostu Kierbedzia,który po pracach konserwacyjnych ma być publicznie eksponowany.
Most w kulturze masowej

• W szóstym odcinku serialu telewizyjnego Czterej pancerni i pies zatytułowanym Most(1966 r.)bohaterowie dojeżdżają do mostu Kierbedzia od strony Pragi.Rolę tę zagrał most w Toruniu,o podobnej konstrukcji,z torowiskiem tramwajowym.Toruński most„wystąpił”również jako most Kierbedzia w filmie Zamach w reżyserii Jerzego Passendorfera(1958 r.)