Życiorys
Drzewo genealogiczne
Józef Skłodowski Salomea z Sagtyńskich Skłodowska Feliks Boguski Maria Zaruska Władysław Skłodowski Bronisława Boguska Zofia Bronisława Dłuska Józef Helena Szalay Maria Skłodowska-Curie Pierre Curie Frédéric Joliot-Curie Irène Joliot-Curie Ève Curie-Labouisse Michel Langevin Hélène Langevin-Joliot Pierre Joliot Yves Langevin
Dzieciństwo i młodość w Polsce
Maria Skłodowska urodziła się w Warszawie(wtedy znajdującej się w Królestwie Polskim,będącym częścią Imperium Rosyjskiego)jako piąte i ostatnie dziecko w znanej rodzinie nauczycielskiej,wywodzącej się z drobnej szlachty.Jej ojciec Władysław,pochodził z rodziny,która miała prawo do posługiwania się herbem Dołęga,zaś matka z rodziny z herbem Topór.Dziadek Józef Skłodowski był szanowanym lubelskim pedagogiem.Ojciec Władysław Skłodowski był nauczycielem matematyki i fizyki oraz dyrektorem kolejno dwóch warszawskich gimnazjów męskich,zmuszony przez władze carskie prowadził również w domu stancję dla chłopców.Matka Bronisława Boguska,była przełożoną warszawskiej pensji dla dziewcząt z dobrych domów.Oboje rodzice wychowywali swoje dzieci w duchu głębokiego patriotyzmu.Rodzeństwem Marii byli:Zofia(1861–1876),Józef(1863–1937)znany warszawski lekarz,Bronisława(1865–1939)lekarka i działaczka społeczna i Helena(1866–1961)nauczycielka.Kiedy Maria miała 9 lat,najstarsza siostra Zofia zmarła na tyfus.Z kolei dwa lata później,gdy Maria miała 11 lat zmarła jej matka,która od lat chorowała na gruźlicę.Ojciec był ateistą,matka zaś głęboko wierzącą katoliczką.Po śmierci siostry i matki,Maria również została ateistką.Według innych źródeł była agnostyczką.Gdy Maria miała 10 lat rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt,którą wcześniej prowadziła jej matka.Następnie kształciła się w III Żeńskim Gimnazjum Rządowym,które ukończyła w 1883 roku ze złotym medalem.Kolejny rok spędziła na wsi u ziemiańskiej rodziny jej ojca,gdzie regenerowała siły fizyczne i psychiczne po bolesnych przeżyciach związanych ze śmiercią matki i siostry.Po powrocie do Warszawy udzielała korepetycji z matematyki,fizyki,języków obcych(znała polski,rosyjski,niemiecki,angielski,francuski).W Warszawie Maria poznała Bronisławę Piasecką nauczycielkę,którą przepełniały idee pozytywizmu.Pod jej wpływem Maria wraz z siostrami Bronią i Helą wstąpiły na Uniwersytet Latający.Był to czas,kiedy młode Skłodowskie poznały wybitnych profesorów,którzy przekazali im zakazaną przez władzę wiedzę.Zafascynowane nauką,Maria i Bronia zawarły umowę,w myśl,której najpierw na studia do Paryża wyjedzie starsza z nich,a młodsza będzie pracować w kraju na jej utrzymanie.Po zakończonych studiach we Francji,Bronia miałaby utrzymywać Marię.W związku z tym została guwernantką najpierw w prawniczej rodzinie z Krakowa,a następnie u ziemiańskiej rodziny Żorawskich,mieszkających w majątku ziemskim w Szczukach.Tam Maria uczyła dwie córki Żorawskich,a w wolnych chwilach,za zgodą Żorawskiego uczyła wiejskie dzieci czytania,pisania i liczenia;działalność ta była zabroniona i bardzo surowo karana przez carskie władze.W Szczukach Maria poznała syna Żorawskich,Kazimierza,wtedy młodego studenta matematyki.Młodzi zakochali się w sobie i dość szybko zaręczyli.Rodzice Kazimierza jednak stanowczo odrzucili pomysł ślubu ich syna z ubogą guwernantką,a sam Kazimierz nie potrafił się im przeciwstawić.Upokorzona Maria pracowała w Szczukach jeszcze piętnaście miesięcy.Żyjąc nadzieją na małżeństwo,raz jeszcze spotkała się z Kazimierzem w Zakopanem w 1891 roku.Jednak potwierdziło ono tylko obawy Marii,że do małżeństwa nie dojdzie.Ostatecznie zerwała znajomość z młodym Żorawskim.W 1889 roku upokorzona i odtrącona Maria,po czterech latach żalu,bólu,samotności i ciężkiej pracy powróciła do Warszawy.Tutaj zaczęła uzupełniać swoją wiedzę z chemii i fizyki w laboratoriach Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy Krakowskim Przedmieściu.Pomagał jej cioteczny brat Józef Boguski,były asystent Dymitra Mendelejewa oraz chemik Napoleon Milicer,były współpracownik Roberta Bunsena.To właśnie ci uczeni nauczyli młodą Skłodowską analizy chemicznej,którą później mogła wykorzystać przy pracach umożliwiających jej wyizolowanie radu i polonu.Na początku 1890 roku,zgodnie z wcześniejszą umową, Bronisława,która kilka miesięcy wcześniej poślubiła Kazimierza Dłuskiego(także lekarza),zaprosiła ją do swojego paryskiego mieszkania,oferując pełne utrzymanie.Maria jeszcze przez rok się wahała,dokształcała,udzielała korepetycji,aż na początku 1891 roku zdecydowała się wyjechać do Paryża.
Studia na Sorbonie i Pierre Curie
Maria Skłodowska rozpoczęła naukę na Sorbonie w listopadzie 1891 roku.Jako przedmiot studiów wybrała matematykę i fizykę.Jej nauczycielami akademickimi byli Paul Appel,Henri Poincaré oraz Gabriel Lippmann wybitni uczeni o światowej sławie.Życie i czas w Paryżu Maria dzieliła pomiędzy naukę i grę w amatorskim teatrze.To właśnie w czasie studiów podczas jednego z przedstawień pt.„Polska,która kruszy kajdany”poznała i zaprzyjaźniła się z 7 lat starszym pianistą Ignacym Janem Paderewskim.28 lipca 1893 roku otrzymała licencjat z fizyki z pierwszą lokatą,a rok później licencjat z matematyki z drugą lokatą.Po ukończonych studiach,Gabriel Lippmann pomógł Marii otrzymać stypendium naukowe nad badaniami naukowymi związanymi z magnetycznymi właściwościami różnych rodzajów stali.W tym samym czasie Maria poznała u prof.Józefa Wierusza-Kowalskiego skromnego naukowca Pierre’a Curie.Był on o osiem lat starszy od Marii,był wspólnie z bratem Jacques’m odkrywcą piezoelektryczności,autorem„prawa Curie” i zasady symetrii,konstruktorem piezokwarcu i „wagi Curie”.Maria i Pierre szybko znaleźli wspólne tematy do rozmów.26 lipca 1895 roku Maria Skłodowska i Pierre Curie zawarli cywilny związek małżeński bez obrączek i księdza.Podczas ceremonii towarzyszyła im tylko najbliższa rodzina i kilku przyjaciół.W podróż poślubną pojechali na rowerach prezencie ślubnym od jednego z przyjaciół.
Odkrycie polonu i radu
W 1896 roku Henri Becquerel(1852–1908),fizyk francuski,rozpoczął badania nad solami uranu(siarczanem potasu-uranylu K2[UO2(SO4)2](H2O)2),które wykazują silną fosforescencję.2 marca 1896 roku na posiedzeniu Akademii Nauk ogłosił,że minerał zawierający uran emituje nowe,nieznane promieniowanie bez uprzedniego naświetlania.Becquerel przeprowadził kilka doświadczeń,na podstawie których stwierdził m.in.że uran i jego związki chemiczne w stanie krystalicznym,rozpuszczone czy też stopione samorzutnie emitują promieniowanie,które zaczernia kliszę fotograficzną,jonizuje powietrze i przenika przez nieprzezroczyste ciała.Ponadto stwierdził(błędnie),że promieniowanie uranowe jest zbliżone właściwościami do zwykłego światła i podobnie jak ono ulega odbiciu,załamaniu i polaryzacji.Z końcem roku 1897 Maria Skłodowska-Curie poszukując tematu do rozprawy w celu uzyskania stopnia doktora podjęła pierwsze badania naukowe z promieniami Becquerela.W tym samym roku,12 września przyszła na świat pierwsza córka Marii i Pierre’a Irène,późniejsza laureatka Nagrody Nobla z chemii(była drugą kobietą wyróżnioną tą nagrodą z chemii).Maria podejmując prace naukowe nad promieniowaniem odkrytym przez Becquerela zastosowała przede wszystkim zamiast kliszy fotograficznej używanej przez uczonego bardzo czuły elektrometr.Dzięki tej modyfikacji stwierdziła,że natężenie promieni Becquerela zależy od zawartości uranu w próbce i jest do niej proporcjonalne.To spostrzeżenie umożliwiło jej wyciągniecie słusznego wniosku,że jest ono właściwością atomową uranu.Kolejnym osiągnięciem Marii było udowodnienie,że poza uranem także tor emituje promieniowanie.Następnie Maria Curie dowiodła,że emisja promieniowania niektórych minerałów zawierających uran(blenda smolista,chalkolit czy autunit)jest znaczne silniejsza niż wynikałoby to z zawartości uranu w ich składzie.Ponieważ znała skład chemiczny chalkolitu[Cu(UO2)2(PO4)2·(8–12)H2O]stwierdziła,że tylko uran jest pierwiastkiem promieniotwórczym w tym minerale.Wysunęła więc słuszną hipotezę,że minerał ten musi zawierać domieszkę nowego,nieznanego pierwiastka chemicznego.Maria otrzymała w laboratorium chalkolit i udowodniła tym samym,że syntetyczny chalkolit emituje słabsze promieniowanie.Był to dowód eksperymentalny na istnienie nowego pierwiastka chemicznego.Do badań Marii dołączył Pierre Curie.Małżonkowie Curie opracowali metodę wskaźników promieniotwórczych,dzięki czemu określili zdolność promieniowania nowego pierwiastka.Za pomocą przemian chemicznych otrzymali nowy,nieznany dotąd pierwiastek chemiczny.18 lipca 1898 roku przedstawili dzieło naukowe,w którym donosili o odkryciu polonu(symbol Po,liczba atomowa 84),pierwiastka nazwanego na cześć Polski.Na kolejny sukces małżonkowie Curie nie musieli zbyt długo czekać.26 grudnia 1898 roku wspólnie z Gustawem Bémontem donieśli o odkryciu kolejnego pierwiastka chemicznego radu(symbol Ra,liczba atomowa 88).Małżonkowie Curie zbadali promieniowanie emitowane przez rad i polon,stwierdzając m.in.,że związki promieniotwórcze świecą,sole radu wydzielają ciepło,zabarwiają porcelanę i szkło,promieniowanie przechodzi przez powietrze i pewne ciała,że może przekształcić tlen cząsteczkowy(O2)w ozon(O3).Pierre Curie poddał swoje ramię kilkugodzinnemu działaniu radu,a powstałą trudno gojącą się ranę obserwował i opisał.Za swoje prace małżonkowie Curie zostali wyróżnieni licznymi nagrodami m.in.Plante,Lacaze,Gegner,Osiris,Medalem Davy.W 1903 roku Maria przedstawiła tezy swojej rozprawy doktorskiej pt.„Badanie ciał radioaktywnych”.W sierpniu tego roku urodziła drugą córkę,która zmarła po porodzie.W roku 1903 Maria i Pierre Curie otrzymali wspólnie z Becquerelem Nagrodę Nobla z fizyki.6 grudnia 1904 roku Maria urodziła drugą córkę,Ewę przyszłą biografkę matki,pianistkę i działaczkę pokojową.
Śmierć Pierre’a Curie
W czwartek,19 kwietnia 1906 roku Pierre Curie wracając z zebrania Stowarzyszenia Profesorów Wydziałów Nauk Ścisłych zginął potrącony przez konny wóz ciężarowy;miał wtedy 47 lat.Zrozpaczona Maria przez rok prowadziła tzw.„Dziennik żałobny”,w którym opisywała ból,żal i pustkę,jaka jej pozostała po śmierci ukochanego męża,przyjaciela,towarzysza.W maju 1906 roku,38-letnia Maria dostała katedrę fizyki po mężu.Pierwszy wykład prowadziła 5 listopada 1906 roku.Została tym samym pierwszą kobietą profesorem na paryskiej Sorbonie.
Druga Nagroda Nobla i skandal z Paulem Langevinem
Po śmierci Pierre’a Maria oddała się całkowicie pracy:otrzymała rad w stanie metalicznym,opracowała i udoskonaliła metody izolowania i otrzymywania nowych substancji,podała definicję międzynarodowego wzorca radu.Brała także czynny udział w konferencjach i spotkaniach międzynarodowych m.in.w konferencji Solvaya.Wspólnie z grupą przyjaciół stworzyła szkołę,gdzie dzieci uczono w nowatorski sposób(w laboratoriach,muzeach,teatrach).W 1911 roku Maria zgłosiła swoją kandydaturę do Francuskiej Akademii Nauk,ale przepadła w głosowaniu.Warto w tym miejscu podkreślić,że Maria była laureatką Nagrody Nobla,trzykrotną laureatką Akademii Nauk w Paryżu,posiadała doktoraty honorowe uniwersytetów m.in.w Edynburgu,Genewie,Manchesterze,była członkiem Akademii Nauk w Petersburgu,Bolonii,Pradze,członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie.Przezwyciężyły jednak seksistowska postawa wobec kobiet i ksenofobiczna postawa wobec cudzoziemców.Pierwszą kobietę członkowie Akademii Nauk przyjęli ponad pół wieku później,w 1962 roku.Była nią Marguerite Perey,doktorantka Marii Skłodowskiej-Curie.Wkrótce po porażce w Akademii ujawniony został romans Marii Skłodowskiej-Curie z fizykiem francuskim Paulem Langevinem,który trwał około roku,w latach 1910–1911.Langevin był żonaty i porzucił swoją rodzinę.Maria Skłodowska-Curie w oczach prasy,zwłaszcza brukowej,była osobą rozbijającą rodzinę Langevinów,w dodatku była od Paula o 4 lata starsza,a poza tym była cudzoziemką.Michel Langevin,wnuk Paula,ożenił się wiele lat później z Hélène Joliot,wnuczką Marii Skłodowskiej-Curie.Oboje byli,podobnie jak ich rodzice i dziadkowie,naukowcami(w ich przypadku fizykami nuklearnymi).Hélène Langevin-Joliot jest obecnie emerytowaną dyrektorką badań w Centre national de la recherche scientifique w Paryżu.Jako,że Maria była zdeklarowaną niewierzącą i pochodziła z Polski,która dla większości Francuzów była utożsamiana z bliżej nieokreślonym terytorium pod berłem rosyjskiego cara,gdzie znaczny procent ludności stanowili Żydzi snuto przypuszczenia,że jest Żydówką(co w tamtych czasach było w ksenofobicznych kręgach Francji uważane za mocno podejrzane nie ucichły bowiem jeszcze resentymenty,które kilkanaście lat wcześniej doprowadziły do sprawy Dreyfusa),pomimo,że w rzeczywistości pochodziła ze szlacheckiego polskiego rodu Dołęga-Skłodowskich,a w dzieciństwie została ochrzczona w wierze katolickiej.Domniemania paryskich brukowców oparte były na tym,że Maria Skłodowska-Curie nosiła po babce drugie imię Salomea,które w Polsce było popularnym imieniem chrześcijańskim,zaś we Francji kojarzyło się z Salomé,używanym przez Żydówki.7 listopada 1911 roku Szwedzka Akademia Nauk przyznała Marii drugą,tym razem samodzielną Nagrodę Nobla z chemii.Została pierwszym człowiekiem wyróżnionym tą Nagrodą dwukrotnie i pierwszą kobietą laureatką Nagrody w dziedzinie chemii.
Instytut Radowy
Po otrzymaniu drugiej Nagrody Nobla,Maria przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego Institut du Radium(obecnie Institut Curie),który został wzniesiony w 1914 r. i w którym prowadzono badania z zakresu chemii,fizyki i medycyny.Instytut ten stał się kuźnią noblistów wyszło z niego jeszcze czworo laureatów nagrody Nobla,w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie,Irène i zięć Frédéric Joliot-Curie.W Instytucie prowadzono podstawowe prace i badania nad promieniotwórczością i radioizotopami.
I wojna światowa
Gdy 1 sierpnia 1914 roku wybuchła I wojna światowa,siedemnastoletnia Irène i dziesięcioletnia Ève przebywały z dala od Paryża i matki.Były na wakacjach w l’Arcouest pod opieką przyjaciół Marii.Maria Skłodowska-Curie pozostała w Paryżu,by strzec Instytutu Radowego i próbki radu.Rząd ogłosił,że rad znajdujący się w Instytucie Radowym stanowi dobro narodowe i należy go ochronić.Uczona wywiozła rad na czas wojny do Bordeaux.Maria nie mogąc służyć Polsce,postanowiła służyć Francji.Zebrała aparaty rentgenowskie z paryskich pracowni i zorganizowała specjalne samochody z aparaturą tzw.„małe Curie”,były to pionierskie działania badań lekarskich,diagnostyki zdrowia.Dzięki jej pracy i wytrwałości można było wykonywać zdjęcia rentgenowskie w polowych warunkach,bardzo często w pobliżu ostrzału.Marii towarzyszyła Irène,która razem z matką szkoliła techników radiologów.Ta działalność obu pań Curie uratowała wielu żołnierzy od pewnej śmierci.W lipcu 1916 roku,jako jedna z pierwszych kobiet,zrobiła prawo jazdy,by móc prowadzić samochód.
Czasy powojenne
W maju 1921 r.dzięki amerykańskiej dziennikarce Marii Meloney(nazywanej przez przyjaciół Missy),Maria wraz z córkami wyruszyła w podróż do Stanów Zjednoczonych,gdzie dzięki zbiórce pieniędzy wśród Polonii amerykańskiej oraz amerykańskich milionerów otrzymała pieniądze na zakup grama radu do Instytutu Radowego.Oprócz wymarzonego grama radu Maria dostała dodatkową gotówkę na wyposażenie laboratorium.Kluczyk do szkatułki z cennym radem wręczył Marii Prezydent USA Warren Harding.W 1926 roku Irène poślubiła Frédérica Joliot.Małżeństwo Joliot-Curie dokonało w 1934 roku wielkiego odkrycia sztucznej radioaktywności,za co w 1935 roku otrzymali Nagrodę Nobla z chemii.Pod koniec lat dwudziestych zdrowie Marii Skłodowskiej-Curie zaczęło się coraz bardziej pogarszać.Maria zaczęła tracić słuch i wzrok.W 1929 roku Maria Meloney zaprosiła Marię Curie jeszcze raz do Stanów Zjednoczonych.Tym razem za zebrane pieniądze Maria kupiła gram radu dla Instytutu Radowego w Warszawie(obecnie Centrum Onkologii Instytut im.Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie).Kluczyk do szkatułki z radem wręczył tym razem Prezydent USA Herbert Hoover.Maria przekazała bezcenny dar swojej siostrze Bronisławie.Szpital został otwarty przez obie siostry w maju 1932 roku.W 1934 roku Maria zaczęła czuć się coraz gorzej:miała wysoką temperaturę,pojawiły się dreszcze.Lekarze zdiagnozowali grypę,później gruźlicze zmiany w płucach.Zaproponowali wyjazd do sanatorium.Maria wraz z córką Ewą jako pielęgniarką wyjechała do sanatorium Sancellemoz w Passy.Tam na miejscu lekarze znaleźli prawdziwą przyczynę osłabienia Marii złośliwą anemię(miała także chorobę popromienną wywołaną przez promieniowanie jonizujące)o przebiegu piorunującym.Maria Skłodowska-Curie zmarła tam 4 lipca 1934 roku.Pogrzeb odbył się 6 lipca 1934 roku w gronie rodziny i najbliższych przyjaciół.Maria spoczęła obok Pierre’a na cmentarzu w Sceaux.20 kwietnia 1995 roku szczątki Marii i Pierre’a Curie zostały przeniesione do Panteonu w Paryżu.
Wyróżnienia i nagrody
Maria Skłodowska-Curie odznaczona została Orderem Narodowym Legii Honoru.
Uhonorowana została również doktoratami honorowymi:
- Politechniki Lwowskiej 1912 r.
- Uniwersytetu Poznańskiego 1922 r.
- Uniwersytetu Jagiellońskiego 1924 r.
- Politechniki Warszawskiej 1926 r.
- Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie przy ul.Freta 16.Zostało otwarte w stulecie urodzin noblistki w 1967 r.
- W 1995 r.Maria Skłodowska-Curie została pierwszą kobietą pochowaną pod kopułą Panteonu w Paryżu w uznaniu jej zasług
- 3 grudnia 2010 Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2011 Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie
Do tej pory powstało kilka filmów biograficznych o Marii Skłodowskiej-Curie:
- "Curie-Skłodowska"(ang."Madame Curie")amerykański film z 1943 r.w reżyserii Mervyna LeRoya.W rolę Marii Skłodowskiej wcieliła się Greer Garson.Obraz powstał na podstawie książki Ève Curie„Maria Curie”
- "Maria Skłodowska-Curie"podtytuł"W stulecie wielkiej uczonej"film biograficzny w reżyserii Stanisława Grabowskiego z 1977 r.Stworzono go w związku z setną rocznicą urodzin Marii Curie w dniu 7 listopada 1967
- "Marie Curie"miniserial telewizyjny w reżyserii Johna Glenistera z 1977 r.Rolę Marii Curie odegrała Jane Lapotaire
- "Maria Curie"biograficzny miniserial telewizyjny z 1990 r.w reżyserii Michela Boisronda.Rolę Marii Curie odegrała Marie-Christine Barrault
- "Maria"film biograficzny w reżyserii Krzysztofa Szmagiera z 1998 r.Powstał on z inicjatywy Komitetu Obchodów 100-lecia Odkrycia Polonu i Radu
- "Palmy Pana Schutza"francuski film biograficzny z 1997 r.w reżyserii Claude'a Pinoteau z Isabelle Huppert w roli Marii Skłodowskiej-Curie
- "Maria Skłodowska-Curie"film biograficzny w reżyserii Bohdana Rączkowskiego z 2004 r.
- "Maria"film dokumentalno-fabularyzowany w reżyserii Alicji Albrecht z 2011 r.W roli Marii Skłodowskiej-Curie Joanna Szczepkowska.Film zawiera wspomnienia wnuczki uczonej Heleny Langevin-Joliot,wypowiedzi jej polskich i francuskich biografów,zdjęcia i krótkie archiwalne fragmenty filmowe.Znaczną część stanowią nastrojowe sceny fabularyzowane,ilustrowane listami i wspomnieniami uczonej
- "Śladami Marii Skłodowskiej-Curie"film dokumentalno-fabularyzowany w reżyserii Krzysztofa Rogulskiego z 2011 r.W roli Marii Skłodowskiej-Curie Elisabeth Duda.W filmie zaprezentowano m.in.wywiady z wnuczką Marii Skłodowskiej-Curie,prof.Hélène Langevin-Joliot oraz z pierwszą francuską astronautką,Claudie Haignere
- "Młody Einstein"(ang."Young Einstein")w komedii Yahoo Seriousa z 1988 r.w postać Marii Skłodowskiej-Curie(zupełnie oderwaną od prawdy historycznej,choć rzeczywiście spotkali się)wcieliła się Odile Le Clezio
- "Promieniowanie"sztuka Kazimierza Brauna
- "Radiation a passion of Marie Curie"sztuka amerykańskiego aktora i reżysera Alana Aldy
- "Blanche i Marie"sztuka napisana przez Cezarego Ibera
- "Madame Curie"opera Elżbiety Sikory do libretta Agaty Miklaszewskiej,premiera 15 listopada 2011
- "Amaterasu"sztuka Piotra Skotnickiego podsumowująca rok Marii Curie;Teatr Polskiego Radia,premiera 4 stycznia 2012
Maria Skłodowska-Curie jest patronką wielu placówek naukowych i edukacyjnych w Polsce i we Francji.
Między innymi:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
- W 1989 r.w Polsce wydano banknot o nominale 20000 zł z podobizną Marii Skłodowskiej-Curie
- W 1995 r.we Francji wydano banknot o nominale 500 franków z podobizną jej i Piotra Curie
- 25 listopada 2011 Narodowy Bank Polski wydał banknot kolekcjonerski o nominale 20 zł dla uczczenia setnej rocznicy przyznania Nagrody Nobla Marii Skłodowskiej-Curie w dziedzinie chemii
- 26 maja 2011 otwarto w Warszawie ścieżkę edukacyjną poświęconą uczonej
- w 2012 r.drzewo posadzone w 1932 r.przez Marię Skłodowską-Curie w ogrodzie Instytutu Radowego uznano za pomnik przyrody,nadając mu nazwę„Maria”
- Popiersie Marii Skłodowskiej-Curie stoi w Parku im.Henryka Jordana w Krakowie(IV.8)
- W czerwcu 2014 roku odsłonięto w Warszawie rzeźbę wykonaną z brązu poświęconą uczonej
Bardzo ciekawie napisane. Jestem pod wielkim wrażaniem.
OdpowiedzUsuń